Chuwi Hi9 Air Zwart

Review Chuwi Hi9 Air

• Inleiding
• Prijs en bestellen
• Specificaties
• Unboxing en uiterlijk
• Software
• Hardware en prestaties
• Camera's
• Batterijduur en oplaadtijd
• Accessoires
• Rooten & Custom ROM's
• Conclusie

Chuwi is bij een hoop Tweakers geen onbekende en heeft de laatste paar jaar vooral dual boot Windows-Android tablets uitgebracht, Surface-like apparaten, laptops. De laatste tijd is het bezig met een opmars op de Android tabletmarkt.

Het nieuwste model van Chuwi is de Hi9 Air. De tablet heeft een 10,1" scherm met een resolutie van 2560x1600, draait op een MediaTek Helio X20 gecombineerd met 4GB ram en 64GB opslag, welke uitgebreid kan worden door middel van een MicroSD kaart. Daarnaast heeft de tablet ruimte voor twee simkaarten en heeft ondersteuning voor 4G op alle in Nederland en België gebruikte frequenties. Verder kan het verbinding maken met Wifi op zowel de 2,4Ghz als 5Ghz band en bevat het een GPS en Glonass chip.

De tablet heeft ook twee camera's, beide van Samsung. Er zit een 13MP exemplaar op de achterkant en een 5MP exemplaar op de voorkant.

De tablet draait op Android en wordt geleverd met versie 8.0 met ondersteuning voor Project Treble. Dit alles is al te krijgen voor een prijs van rond de 180 euro.

	Chuwi Hi9 Air
OS	Android 8.0
CPU	MediaTek MTK6797 Helio X20
GPU	ARM Mali-T880
RAM	4 GB DDR3
ROM	64 GB eMMC (Uitbreidbaar tot 2TB)
Connectiviteit	Bluetooth 4.2, NFC, A-GPS, GLONASS, 2,4 / 5 GHz b/g/n/ac
LTE	Dual Sim: 1/2/3/5/7/8/20, Cat 6
Aansluitingen	Micro-USB, 3,5mm audio aansluiting
Sensoren	G-Sensor
Scherm	IPS: 10,1" 2560 x 1600px, 299 PPI
Front Camera	Samsung: 5 MP
Back Camera	Samsung: 13 MP, Led Flash
Accu	8000 mAh
Kleur	Zwart
Afmetingen	241,7 x 172 x 7,9mm
Gewicht	550 g
Prijs	€200,-
Release Datum	Maart
Accessoires	Data kabel, oplader, screenprotector (geïnstalleerd)
Specificaties	Website

De introductieprijs van de Hi9 Air is 230 dollar, maar is tegenwoordig al te krijgen voor zo'n 200 dollar (170 euro) bij verschillende Chinashops, waaronder Banggood, AliExpress en Gearbest. De tablet is de laatste tijd ook flink in de aanbieding en daardoor al te koop vanaf zo'n 150 euro. Het kan dus lonen om de aanbiedingen goed in de gaten te houden. Op Tweakers is een speciaal topic voor het bespreken van dit soort zaken.

Zelf heb ik het toestel in mei gekocht bij Banggood voor €192 inclusief PDM-verzending, daardoor hoefde ik geen invoerrechten of BTW te betalen en was het pakket binnen twee weken binnen.

De volledige trackgeschiedenis:

Besteld op: 23 mei



Aangezien het pakket uit China kwam, zat de Hi9 Air verpakt in een zwarte vuilniszak. Na het openen van de zak komt er een nette platte doos tevoorschijn.


Op de bovenkant staat alleen Chuwi en op de zijkanten en achterkant zijn wat specificaties en een code geprint, waarmee het toestel gecontroleerd kan worden op echtheid.

Tijd om de doos te openen. Zoals met veel verpakkingen tegenwoordig, is het eerste wat tevoorschijn komt het apparaat zelf.


Onder de tablet zit nog een document houder en aan de onderkant van de doos nog een compartiment voor de oplader en laadkabel.



De handleiding is helaas volledig in het Chinees, maar goed wie leest die nou? Verder heeft het laadblok een EU-stekker, wat wel erg fijn is, vaak zit er namelijk of geen lader bij of een lader met een Chinese aansluiting. De datakabel is een standaard USB-A naar micro-USB en behoeft verder weinig uitleg.

De Hi9 Air heeft uit de doos een stikker op het scherm zitten waarop allerlei informatie zichtbaar is, daarnaast zit er een voor-geïnstalleerde screenprotector op. Die beperkt echter behoorlijk het respons van het scherm, de inkijkhoeken en de beeldkwaliteit. Die had ik er meteen afgehaald en is dus niet zichtbaar op de foto's.

De Hi9 air is heeft een behuizing van aluminium en een glazen scherm. Chuwi heeft geen Gorilla Glass opgenomen in de specificaties, dus we kunnen ervan uit gaan dat dit er niet op zit.


De voorkant van het de tablet beslaat uiteraard bijna helemaal uit het 10,1" IPS-scherm met een 2K resolutie met daarboven de frontcamera van 5MP. In tegenstelling tot de meeste smartphones zitten er aan de voorkant verder geen sensoren, er is dus geen nabijheidssensor en lichtsensor, daardoor heeft de tablet geen beschikking over automatische helderheid.

Het scherm is helder en duidelijk af te lezen, al is het jammer dat de helderheid wat minder hoog kan dan 'normaal'. Hierdoor is de tablet niet heel geweldig af te lezen in de zon. Afgelopen zomer echter vaak buiten gezeten en browsen en Netflix kijken gaat dan prima, zelf heb ik er dus geen hinder van. Het 2k IPS-scherm is verder wel een pareltje om naar te kijken. Het heeft goede kijkhoeken en ik kan geen kleurverschillen of 'backlight-bleeding' ontdekken. Helaas heb ik geen geavanceerde apparatuur om kleurtemperatuur en afwijking te kunnen meten, dus daar kan ik dus niks over vertellen.


Aan de linker zijkant bevinden zicht de knoppen voor het volume en aan/uit. Op deze knoppen zit wat speling en ze steken behoorlijk uit, vergeleken met mijn OnePlus One. Aan de rechter kant bevinden zich geen aansluitingen of knoppen.


Aan de bovenkant bevinden zich de micro-USB poort en 3.5mm aansluiting. Het is jammer dat Chuwi niet gekozen heeft voor een USB-C aansluiting, maar ook dat zal een kostenbesparing geweest zijn. Verder zitten er nog twee stereo luidsprekers aan weerszijde. Verwacht daar echter niet teveel van. Het is prima om een serie te kijken of wat muziek te luisteren, maar de kwaliteit is niet top.


Het klepje voor de simkaarten en SD-kaart zit aan de bovenkant. In tegenstelling tot bijna alle telefoons is dit een losse klep over bijna de gehele breedte van de tablet. Halen we die eraf komen er twee micro-simkaartlezers en een MicroSD kaart slot tevoorschijn. Die laatste heeft ondersteuning tot kaartjes van 128GB volgens de fabrikant. Verder is het prettig dat er zowel twee simkaarten als één SD kaart gebruikt kan worden, al is dat op een tablet wellicht wat overkill. De achterkant is wel een enorme vingerafdruk-en veegmagneet. Tijdens het maken van de foto's zaten er al enorm veel vegen op.




De Hi9 Air wordt geleverd met 'stock' Android 8.0, met Treble, en dat is in de tabletmarkt vrij uniek. Op dit moment van schrijven draaien maar 19 van de 369 tablets in de Pricewatch Android 8 of hoger. Toen ik het toestel kreeg draaide er versie 'O00623 release-keys 20180506' op, meteen daarna kreeg ik een OTA-update naar 'O00623 release-keys 20180604' met beveiligingspatch van februari 2018 en net voor de review heb ik 'O00623 release-keys 20180809' geïnstalleerd met beveiligingspatch van juni 2018.

Ten tijde van het uitkomen van de Hi9 Air had Chuwi nog geen Google certificering, inmiddels is deze bij de laatste update wel aanwezig. Er is helaas geen ondersteuning voor Widevine L1, waardoor Netflix en andere apps die dat nodig hebben op een lage resolutie werkt. Chuwi schijnt wel aan een update te werken.


Op de Chuwi Hi9 Air wordt geleverd met een aantal standaard apps, zoals een Camera, File browser, FM-radio app en sound recorder. Handige en nuttige apps. Daarnaast staan de standaard Google Apps voor-geïnstalleerd. (Calender, Chrome, Contacten, Drive, Duo, Hangouts, Maps, Phone, Photos, Play Movies, Play Music, Play Store en Youtube)

Helemaal stock is de ROM toch niet. Chuwi heeft een aantal extra opties ingebouwd. Onder andere automatisch in-en uitschakelen en een extra batterijbesparingsoptie ingebouwd genaamd 'DuraSpeed', dit lijkt erg op de al bestaande functie 'Doze' en het ontgaat mij ook waarom die optie er nog extra in zit. Daarnaast is het vertalen van deze functie naar het Nederlands niet gelukt.

De software was ten tijde van uitkomen stroperig te noemen, wisselen van schermen en sliden over het homescreen ging niet helemaal vloeiend. Daarnaast was het patroon op het lockscreen moeilijk in te voeren omdat er een vertraging op zat. Dat is echter met de laatste softwareversie volledig opgelost. De tablet voelt erg snel en vloeiend aan, je vliegt door alle menu's heen, apps worden snel gestart en het werkt gewoon goed. Je merkt alleen wel duidelijk dat de tablet wat moeite krijgt wanneer er veel apps tegelijkertijd open staan. Dat is ook logisch gezien de mid-range hardware.

Toch zijn er nog wel wat kleine bugjes, zo geeft de tablet niet aan welke apps gebruik maken van de accu en wordt wifi soms uitgeschakeld bij het opstarten van de tablet. Dat is wel jammer, maar voor mij niet storend.

Chuwi staat niet bekend om zijn goede updatebeleid, maar tot nu toe valt het mij het niet tegen. Sinds ik eigenaar van de tablet ben heb ik drie OTA-updates ontvangen en daarbij is het patchlevel ook omhooggegaan van februari naar juni. Daarnaast werkt Chuwi dus ook aan een update om L1 toe te voegen.



Zoals wellicht opgevallen is, zijn de navigatieknoppen niet ingesteld zoals standaard bij Android: Terug-knop, Menu en dan Multitask. Maar andersom. Dit heb ik zelf aangepast, omdat ik die volgorde gewend ben van mijn OnePlus One. Verder is op sommige schermen een 'screenshot' knop te zien, ook die heb ik zelf toegevoegd.



Chuwi heeft de Hi9 Air voorzien van een mooie set aan hardware en dat beloofd op papier veel goeds. De tablet heeft 64GB opslag, 4GB ram, een 2k scherm en een deca-core CPU. Gezien de lage verkoopprijs heeft Chuwi echter wel wat moeten bezuinigen, de opslag is namelijk emmc5.1-formaat en niet het snellere UTS. Daarnaast is het werkgeheugen gebaseerd op DDR3 en niet het zuinigere en snellere Ipddr4x.

Verder is de Helio X20 een vrij snelle mid-range CPU, maar is deze wel al gepresenteerd in 2016, waardoor die op het gebied van ondersteuning voor LTE Cat, RAM, Bluetooth niet helemaal meer mee komt met nieuwere CPU's.

Om te kijken of de hardware meekomt met andere mid-range hardware zijn er een aantal benchmarks gedraaid. Deze zijn vergeleken met resultaten van low-end en mid-range smartphones getest door Tweakers. Een vergelijk in specificaties kan bekeken worden via Pricewatch vergelijker.



Allereerst is de 64GB opslag aan een test onderworpen en de opslag kan overduidelijk niet meekomen de rest, hierop heeft Chuwi dus duidelijk bespaard.


In Geekbench wordt de CPU getest en daar komt de Hi9 Air er verrassend goed uit, in de Single test verslaat hij zelfs de Nokia 7+ en in de Multi benchmark komt die ook aardig in de buurt. Wat dat betreft dus een knap resultaat.

Voor het testen van de GPU, de ARM Mali-T880 MP4, is gebruik gemaakt van GFXBench en 3D Mark.


Duidelijk is dat de GPU bij deze test een hoop tekort komt, maar dat geldt eigenlijk voor alle geteste apparaten. Ook heeft de GPU beduidend meer moeite met de Onscreen test, dat is ook logisch gezien de hogere resolutie.



In 3DMark zijn twee verschillende testen gedaan, waarbij Sling Shot Extreme de zwaarste test is. Hierbij is te zien dat de GPU prima meekomt met de rest van de apparaten.

Vervolgens zijn er een aantal benchmarks gedraaid die de real-world performance meten. Deze benchmarks doen een aantal test en daar berekenen ze een score uit.

In PCMark is weer te zien dat de opslag niet het snelste is en hij eindigt daar dan ook nipt op de laatste plek, net achter de Mi A1. Met de Work 2.0 test eindigt het toestel niet als laatste en scoort net wat meer punten dan de Nokia 5.

Verder is er nog een AnTuTu test gedraaid en de score daarvan was 96941 punten.

De testresultaten zijn wisselend, maar er kan een vrij duidelijk beeld gevormd worden. Het toestel kan bij de meeste testen nipt meekomen met de Snapdragon 6xx-SOC's en bij sommige weet hij zelfs de Nokia 7 Plus te verslaan. Wat dat betreft kan de SOC dus prima meekomen met de huidige mid-range setup. De opslag is daarin tegen wel een heel stuk trager dan de overige toestellen.

Ook in real-life performance is te merken dat het een prima SOC is. De tablet loopt niet vast, is vloeiend en snel in gebruik. Hierbij moet natuurlijk wel bij gezegd worden dat dit ook pas is sinds de laatste update. Verder valt er prima op te gamen. Zelf heb ik GTA: Liberty City Stories en Brothers: A Tale of Two Sons uitgetest en die draaien beide prima:


De tablet heeft ook ondersteuning voor het 5Ghz netwerk en dat is ook een fijne bijkomstigheid. Niet alle apparaten in deze prijsklasse ondersteunen dit namelijk. Op 5Ghz haalt hij prima snelheden. Mijn netwerkverbinding is 120/120Mbit/s en deze snelheden haalt hij dan ook wanneer die verbonden is met mijn Unifi AP AC Lite. Verder ondersteund het 4G tot Cat6, wat snelheden tot 300/50mbit/s inhoudt. Mijn 4G abonnement gaat helaas maar tot 75/10Mbit/s, maar dat haalt hij dan ook met gemak. Wat betreft het bereik van de netwerken doet de Chuwi het niks onder voor mijn OnePlus One.



Chuwi heeft de tablet voorzien van twee camera's een 5MP exemplaar aan de voorkant en een 13MP exemplaar aan de achterkant. Daarnaast bevindt zich op de achterkant ook nog een flits. In de firmware en via verschillende apps zijn geen aanwijzingen te vinden over het type en merk van de sensoren. Maar op XDA kwam voorbij dat beide camera's uit de stal van Samsung komen. Hoewel ik de tablet niet gekocht heb voor de camera's, daar heb ik immers een telefoon voor, was ik toch benieuwd wat voor plaatjes ermee geschoten kunnen worden. Ik ben dus op pad gegaan en heb wat plaatjes geschoten.



Het maken van foto's met de Chuwi gaat erg snel en het heeft een fijne camera-app, maar daarmee is dan eigenlijk ook wel alles mee gezegd. De plaatjes zelf zijn een beetje een hit-and-miss. De kleuren wijken vaak teveel af en scherpe foto's maken is ook vrij lastig. Daarnaast zit er een HDR-mode op, maar lijkt die weinig extra's toe te voegen. Al met al handig dat er een camera op zit voor als je snel wat wilt vastleggen, maar voor het maken van een fatsoenlijke foto's zou ik toch een ander apparaat meenemen.

Voor de frontcamera geldt eigenlijk hetzelfde. Handig dat hij erop zit voor videogesprekken, maar voor het maken van fatsoenlijke foto's zou ik toch een ander apparaat uitkiezen.


Er zit een 8.000mAh accu in de tablet en dat is een vrij grote accu voor dit formaat. De iPad en de nieuwe Mi Pad 4 Plus hebben een iets grotere accu, maar alle andere tablets van dit formaat moeten het doen met een kleinere accu.

Het verbruik is lastig te meten, aangezien daar een hoop factoren mee spelen. Om toch iets van een representatieve resultaten te krijgen heb ik twee testen uitgevoerd. In de eerste plaats heb ik 'Test Patterns' op Netflix opgezet, met de helderheid op maximaal, totdat het toestel leeg was. Als tweede heb ik de PCMark Android - Work 2.0 accutest uitgevoerd, wederom op maximale helderheid.

De resultaten waren als volgt:

Test	Accuduur
Netflix	9u en 30 min
Work 2.0	5u 54 min (60%)

Bij de Netflix test haalt de tablet een prima resultaat. Ga je echter kijken naar andere tablets in de reviews van Tweakers, gaan die wel langer mee. Echter is de helderheid bij die testen lager en hoeft er niet constant gestreamd te worden, dus is niet helemaal een eerlijke vergelijking.

Bij de Work 2.0 test heb ik de tablet opgeladen tot 80% en vervolgens de test gestart, deze loopt net zo lang totdat de batterij op 20% staat. De waarde die daaruit rolt is dus van 60% acculading, omgerekend zou het dus ongeveer 10 uur zijn.

In het dagelijks gebruik gaat de tablet ook lang genoeg mee op een acculading. Zo'n 8 tot 10 uur SOT moet er over het algemeen wel uitgehaald kunnen worden met licht gebruik.

Opladen

De tablet heeft geen ondersteuning voor Fast Charge en er wordt dan ook een 'normale' 5V/2A lader meegeleverd. Wanneer zo'n lader op constant vol vermogen laadt, moet de tablet volgeladen kunnen worden in ongeveer 4 uur. Immers 8000mAh/2000mAh = 4 uur. Eens kijken of dat in praktijk ook zo is.

Eerst heb ik de tablet leeg laten lopen tot 1%, de stopwatch gestart en Ampere aangezet. De tablet heeft dus opgeladen terwijl deze aanstond, met het scherm uit en verbonden met wifi. Het scherm is sporadisch ingeschakeld om te kijken hoe ver hij was met laden.

Ampere gaf in het begin van het laden een laadstroom van 1710mAh. Ampere berekent de laadstroom en trekt daar het stroomverbruik vanaf. Het stroomverbruik was op dat moment 240mAh, dus in totaal pompt de lader er 1950mAh in, een prima waarde. Na ruim 3:30 uur laden was de tablet op 89% en de laadstroom gezakt tot 1050mA en rond de 95% gezakt tot 380mAh. Dit is logisch, aangezien de laatste 10~15% de laadstroom inzakt om te voorkomen dat de accu overladen wordt. Uiteindelijk was de tablet vol in 5:38, waarbij dus vooral de laatste 10% dus enorm veel tijd kost.




Gezien het feit Chuwi niet zo'n heel groot merk is, zijn er helaas maar weinig accessoires voor te krijgen. Een fatsoenlijke screenprotector heb ik nog niet weten te vinden en de keuze uit hoesjes is tot nu toe beperkt. Het hoesje wat ik zelf echter gebruik is het bijpassende hoesje wat Chuwi zelf op de markt heeft gebracht. Met zo'n 12 euro is hij, voor een 'China' hoesje, aan de prijzige kant. Van de kleur moet je fan van zijn, maar hij past wel perfect om de tablet heen en hij is tevens te gebruiken als standaard.



Het is echter wel vrij lastig om de hoes er weer af te halen en mocht je dit willen doe dat dan ook aan de onderkant. Wanneer de bovenkant namelijk eerst losgehaald wordt, kan de simkaart-klep eraf komen en mogelijk zelfs afbreken. Daarnaast zit er geen magneet in de hoes, zodat het scherm automatisch aan/uit gaat.


Ondanks dat het een China-tablet is met een MediaTek SOC is er toch een relatief levende community omheen op XDA. De tablet is te voorzien van Custom ROM's en te rooten. Zelf heb ik dat laatste ook gedaan en de stappen daarvoor staan hieronder beschreven. Met dank aan Alberto96 van XDA, voor het maken van ROM's, TWRP en stappenplannen.

Rooten

Het rooten van de Hi9 Air gaat eigenlijk op dezelfde manier als op veel andere apparaten. De bootloader dient unlocked te worden, vervolgens dient er een custom recovery geïnstalleerd te worden en als laatste Magisk of SuperSu.

Bootloader unlocken

Bij het unlocken van de bootloader wordt het volledige device gewist, let daarop en maak goede back-ups!

1. Ga naar Developer opties en vink 'Bootloader ontgrendelen aan';
2. Installeer ADB d.m.v. minimal ADB (of je eigen voorkeur);
3. Ga naar de installatie map van ADB (meestal C:\adb);
4. Druk op shift + linkermuisknop en kies voor 'opdrachtvenster hier openen';
5. Sluit de tablet aan;
6. In CMD typ "ADB devices"
7. Accepteer ADB pop-up op de tablet;
8. De tablet moet nu herstart worden in fastboot mode, type in "adb reboot fastboot"
9. Wacht totdat hij gereboot is in fastboot en type in "fastboot oem unlock". De bootloader wordt nu unlocked, dit kan even duren, dus wacht geduldig af;
10. Als het voltooid is dan kan je de tablet rebooten, dat kan met de knoppen of het volgende commando te gebruiken: "fastboot reboot"
11. De tablet zal nu opnieuw ingesteld moeten worden.

TWRP installeren

Alle credits voor deze stappen en het maken van een werkende TWRP-versie aan Alberto96.

1. Download TWRP en pak het uit;
2. Verbindt de tablet met de PC;
3. Herstart naar Fastboot mode (via ADB of Volume-up + power, wanneer hij uitstaat);
4. Kopieer 'recovery.img', uit TWRP, naar de ADB-map (meestal C:\adb);
5. Start ADB op;
6. Typ in "fastboot flash recovery recovery.img". De recovery wordt nu geïnstalleerd;
7. Herstart de tablet niet en ga door naar 'Magisk Installeren';

Magisk installeren

1. Download Magisk;
2. Plaats de zipfile op een SD kaart (FAT32 geformatteerd en maximaal 4GB);
3. Stop de SD kaart in de tablet;
4. Reboot naar recovery, dit kan via "fastboot reboot recovery" of met volume-up + power en kies voor 'recovery' TWRP wordt nu gestart;
5. Er zal gevraagd worden voor het decrypten van de opslag door middel van een wachtwoord, dat wachtwoord is niet bekend, dus kies daar voor 'Cancel';
6. Ga naar 'install';
7. Selecteer als opslag de SD kaart;
8. Selecteer Magisk-vxx.x.zip en installeer die;
9. Reboot naar Systeem wanneer het klaar is;
10. De tablet is nu geroot.

De reden waarom er gebruik gemaakt moet worden van een SD kaart is omdat de interne opslag encrypt is en TWRP daar geen toegang tot heeft.

Custom ROM's

Op het moment van schrijven zijn er een aantal Custom ROM's uitgekomen voor de tablet, waarvan er twee in het oog springen. De GearLabs ROM, welke een geoptimaliseerde Stock ROM is. Deze zal waarschijnlijk binnenkort niet meer geüpdatet worden, aangezien de developer vindt dat de Stock ROM inmiddels stabiel genoeg is. Daarnaast is er nog een unofficial LineageOS 15.1 te krijgen, maar echt lekker stabiel is die nog niet.

Als laatste kunnen er ook een aantal GSI (General System Image) builds op geflasht worden, dit zijn AOSP builds en kunnen draaien door Treble. Echter hebben ook die builds zo hun bugs. Kortom het is verstandiger om voorlopig bij de Stock ROM te blijven.

Voor verdere tips betreft Rooten en Custom ROM's kan er gekeken worden in het topic op Tweakers.




De Hi9 Air is na de laatste OTA een fijne en snelle tablet met mooie set aan specificaties voor zijn prijs. Hij heeft voldoende opslag en werkgeheugen en de accuduur is prima. Hij draait op 'stock' Android 8 en heeft nauwelijks bloatware aanboort. Voor de Tweakers onder ons is de tablet eenvoudig te rooten en daarmee volledig aan te passen naar wens.

Uiteraard zijn er met zo'n prijs ook wat minpuntjes te vinden. De software is niet geheel bug-vrij, er is vooralsnog geen ondersteuning voor Widevine L1 en is het updatebeleid van Chuwi onduidelijk. De camera's zijn niet geweldig en het opslaggeheugen is in de benchmarks wel erg traag, al is dat laatste in praktijk niet echt te merken.

Al met al is het een prima allround tablet voor een zeer lage prijs.



Ben je tevreden met deze review en wil je mij bedanken? Nomineer dan mijn review voor review van de maand.


Mochten er nog vragen, op-/aanmerkingen zijn, laat dat dan weten in de reacties hieronder of stuur mij een DM.