1. Inleiding
De reden voor deze review is dat ik op uitnodiging van Tweakers twee dagen naar de Franse en Belgische Ardennen ben geweest. Daar heb ik samen met 7 andere Tweakers een DJI-pakket overhandigd gekregen bestaande uit de DJI Osmo 2, DJI Mavic Air en de DJI Goggles. In de Ardennen zijn we geïnstrueerd over de hoe je de producten gebruiksklaar maakt, zijn veel van de functies toegelicht of getoond en hebben we uitleg ontvangen over hoe we de mooiste beelden kunnen schieten.
Om mijn benadering van het product beter te begrijpen is het wellicht interessant dat ik kort toelicht wat mijn achtergrond met film en dergelijke producten is. Ook omdat de ervaring tussen de 8 Tweakers erg varieerde, wat Tweakers ook wou, kan ik me voorstellen dat de verschillende ervaringsniveaus voor verschillende punten van aandacht zullen zorgen.
Ik zou mij zelf omschrijven als een Prosumer. Ik consumeer ontzettend veel content en maak zowel in mijn vrije tijd, als in opdracht, filmpjes. Binnen mijn Bachelor heb ik mij gespecialiseerd in film, aangezien deze studie universitair was, was dit puur theoretisch en dus gericht op filmtechniek, geschiedenis, verhaal creatie, emotie construeren etc. Hier is echter wel mijn fascinatie voor film ontstaan en heb ik via Tweakers een point of shoot aangeschaft om ook de praktijk te beoefenen. Wat ik daarmee maakte sprak mensen aan waarna ik een aantal klussen met geleende camera’s heb gedaan zoals een trouwerij, een inhouse dag bij KPN en wat youtube promotiemateriaal voor familie. Ondertussen ben ik in het bezit van een Sony A6500 en bv een Zhiyun Crane V2.
Ik ben daarnaast een enorm grote YouTube fanaat en spendeer veel van mijn tijd op de website kijkend naar Premiere Pro tutorials, camera/ telefoon/drone reviews en ja, ook een selectief aantal Vloggers 😉. Hierdoor zie je natuurlijk veel vette tools langskomen in vette omgevingen, extreem sports, etc en die natuurlijk je hebberigheid stimuleren. Tot nu toe kon ik echter niet aan mezelf uitleggen waarom ik al deze tools zou moeten hebben. Deze kans van Tweakers greep ik dan ook met beide handen aan mijn oordeel te vormen, moet ik deze tools aan mijn wapentuig toevoegen?
Impressie
Ik heb in het verleden een paar keer met een kleinere drone gevlogen, dat ging puur om de vliegervaring. Dat heb ik als ontzettend leuk ervaren. In theorie is dat met deze drone ook heel goed mogelijk, op sport stand is hij snel, wendbaar en ook nog redelijk stabiel. Toch had ik zelf totaal die behoefte niet. Er hangt tenslotte een 4K camera onder. Kan ik ook van die vette shots maken was voor mij vooral de vraag? Dus je gaat los en het volgende ontvouwt zich. Je hebt een aantal ideeën van dingen die je wil schieten, je realiseert je dat er wel eens regels in dat gebied zouden kunnen zijn, je pakt een drone kaart erbij zoals
www.drone.aeret.nl en constateert dat je in de hele regio die je voor ogen had eigenlijk niet mag vliegen… shit. Dus je moet op pad, opzoek naar nieuwe of andere dingen die ja kan filmen, dat is een hartstikke leuk effect van het dronen. Houdt je daar niet van, dan heb je wel een probleem. Je komt op je locatie aan en wilt gaan vliegen, op de video’s lijkt dit altijd direct te kunnen, de Mavic Air komt close, maar toch net niet. T.o.v. van de grotere drones is het denk ik wel minder werk, maar je moet nog steeds: vleugels uitklappen, ontvangers (pootjes) uitklappen, remote uitklappen, sticks vastschroeven, telefoon erin steken en app openen, antennes uitklappen, alles aanzetten, verbinding maken, checken voor updates, en soms het kompas kalibreren. Wil je toch liever op de fiets een paar 100 meter verder filmen dan is het toch wel weer handig alles op te ruimen en opnieuw te pakken. Maar voor de enthousiasteling is dit natuurlijk meer een ritueel dan een obstructie. Ook het gemak waarmee de drone mee te nemen is, is een blessing. Het is nu tijd om te vliegen, wat ga je filmen? Je raced ergens naartoe en begint er omheen te bewegen. Voor de beginneling, het gemak, of als je het wil laten lijken dat jij de drone niet aan het besturen bent heeft DJI allemaal functies ingebouwd om coole shots automatische te laten uitvoeren. In een vlucht kan je zo heel veel coole shots maken indien je genoeg ruimte om je heen hebt. Ook al ben ik een ‘beginneling’, heb ik wel de neiging dat ik toch niet tevreden ben met het shot dat ik maakte of wil meer gecompliceerdere shots maken. Veel voorkomende fouten zijn: iets te weinig gas, niet snel genoeg omhoog, draaiing om as in combinatie met zijwaartse beweging per ongelijk de verkeerde kant op etc. Dus, stoppen en opnieuw; ‘’oeps, waar zat die boom ook alweer? Even de drone draaien om te kijken, camera even naar beneden richten voor oriëntatie en opnieuw!’’ Moet het allemaal zo moeilijk, nee zeker niet, maar voor de iets ingewikkeldere shots is het wel zeker nodig. De sensoren die je waarschuwen zullen anders de drone soms zelf stoppen terwijl het in mijn optiek nog best kon. Dit kan een perfect shot toch verpesten net als wegvallend signaal en wind.
Het is deze ‘’struggle’’ tussen alle gemakken die het apparaat biedt en de wil om er iets speciaals van te maken die bij mij constant botste. De consument in mij is overweldigd door alle gemakken en professionele uitstraling die je kan behalen. Echter de Prosumer in mij ziet ook dat ik net wat te vaak moet ingrijpen om efficiënt te kunnen werken. Al geloof ik ook dat als ik meer zou kunnen vliegen dit wel beter wordt. Dus gaat ook de vraag op: Is het de prijs wel waard voor de toegankelijkheid / mate van gebruik?
2. Foto & Video kwaliteit
De reden dat je zo’n drone moet kopen is voor mij toch echt wel het filmen. De software (later meer daarover) maakt het erg makkelijk om relatief snel mooie beelden te schieten. Ook technische gezien is de drone echt een krachtpatser. Ik was erg onder de indruk van de beelden die uit de drone kwamen. Ze zijn scherp en smooth, dus geen digitale errors. Als gewone consument zul je misschien sneller op automatic settings vliegen en ik moet zeggen dat ook dit vrij goed werkt. Wel ben je in manual stand veel beter in staat ‘’epicness’’ aan je shots toe te voegen vooral aan het begin en einde van de dag. Ik raad dan ook aan je hierop in te lezen. Je moet dan alleen wel bereid zijn regelmatig het settings menu in te duiken om afhankelijk het weer het moment van de dag en het soort shot dat je gaat maken aanpassingen te doen.
2.1 Video
De beelden an sich zijn in mijn optiek goed genoeg voor iemand die ze professioneel wil gebruiken. Daar was ik eigenlijk best wel onder de indruk van. Voor zo’n kleine camera zit er ontzettend veel detail in de shots, ook op 1080p. Ik denk dat de hogere bitrate vergeleken met oudere toestellen hier ook mee te maken heeft. Maar dit kan ik niet direct vergelijken. Wel zou ik dan investeren in een ND filter. De Air heeft vele filmstanden, ik heb zelf voornamelijk in 1080/30fps. 4K kan je alleen intern (8gb) of op een snel genoeg kaartje schieten (heb ik niet) en ik moet zeggen dat dat er ook ontzettend goed uitziet. Het voordeel daarvan is natuurlijk wel dat je later nog veel bewerk ruimte hebt als je het downscaled naar 1080p. Wel kost het gigantisch meer ruimte. De slowmotion beelden vind ik persoonlijk niet heel mooi, deze zijn in mijn optiek wat korrelig en dus alleen geschikt voor specifieke situaties, zoals ook te zien is in het filmpje van atroy9.
Ik heb nu ook zelf een overzicht gemaakt:
Bij deze2.2 Foto
Ik heb relatief weinig foto’s gemaakt, ook omdat ik niet zo goed wist hoe ik echt mooie foto’s er mee moest maken. Er van uit gaande dat nieuwe kopers dat ook niet weten ben ik enig sinds teleurgesteld in hoe de foto’s ervan zichzelf uitzagen. Met lage zon was deze overbelicht en andere delen onderbelicht. Ik schoot voor het gemakt overigens wel in JPEG, er is ook een DNG (RAW) optie. Het zal dus iets meer tijd kosten om dit juist te krijgen denk ik, ook hier kan denk ik een ND filter uitkomst bieden.
2.3 Beeldweergave
Hiermee doel ik op het beeld dat je op je mobiel ziet als je vliegt. Standaard staat dit helemaal vol met allemaal informatie over je vlucht. Dit went heel snel waardoor je weet waar je op moet letten. Toch alle ruimte benutten voor de livestream? Tap op het scherm en alle informatie verdwijnt uit het beeld. Tap nogmaals en het is weer terug. De stream van de drone vind ik moeilijk om te beoordelen, omdat ik eigenlijk wat teleurgesteld ben. Ik vloog vaak aan de hand van het beeld en niet per se op zicht, je moet tenslotte je beeld framen. In mijn ervaring heb ik toch regelmatig gehad dat het beeld begon te hakkelen of resolutie verloor (is al max 720p). Dit is erg vervelend als je midden in een shot zit en kan ook zeker invloed hebben op de uitkomst omdat je daardoor niet adequaat kunt reageren. Meer daarover bij het bereik van de drone
3. Design & bouwkwaliteit
Van te voor werd ik enorm enthousiast van de compactheid van de drone, ook toen ik hem voor het eerst zag schrok ik gewoon hoe klein hij was! Hoe de propeller armen opvouwen is geniaal bedacht maar om het in de hoes te doen, doe ik het vaak wel net verkeerd waardoor ik twee armen weer moet uitklappen. Ondanks die bewegende delen en compactheid voelt hij zeer stevig aan. Ook heeft hij door de batterij nog redelijk wat gewicht, wat weer ten goede komt bij het vliegen in de wind maar ten koste gaat van vliegduur bij gebrek aan wind. Het is een mooi ding om te zien. We ontvingen de witte versie, zelf had ik denk ik rood gekozen omdat ik merk dat hij met lucht op de achtergrond nogal snel slecht zichtbaar wordt. De gimbal zit ook mooi in de body weg gewerkt, toch gebruikte ik wel altijd het extra beschermende kapje tijdens vervoer omdat de gimbal in een tas wel kwetsbaar is.
Ook de oplader is het bewijs dat er echt alles aan is gedaan om de beste en kleinst mogelijke drone te bouwen. De oplader is uitklapbaar waarna er 4 batterijen in kunnen staan die 1 voor 1 opladen. Met 3 batterijen kan je volgens mij in theorie oneindig doorvliegen omdat voordat je weer bij batterij 1 bent deze weer is opgeladen. Ook zit in de adopter twee usb aansluitingen en kun je de batterijen 1 voor 1 opladen zonder hub. Tot slot zit er een kleine adopter bij de set om van je batterij een powerbank te maken!
Één nadeel van de opgevouwen armen is dat je de batterij er niet uit kan halen zonder ze uit te klappen. Ook als je de drone wil koppelen aan je pc zul je hem eerst uitklappen omdat hij bij het aanzetten de rotors wat beweegt. Ik denk dat deze dingen nog wel verbeterd kunnen worden.
3.1 Gebruiksgemak
Zoals ik al in mijn impressie beschreef moet je redelijk veel stappen doorlopen voordat je kan vliegen. Deze hoeven niet veel tijd de kosten, maar de meeste kunnen niet worden over geslagen. Daar staat wel een ander gebruiksgemak tegenover en dat is de grote van het pakket dat je moet vervoeren. Uiteindelijk weegt dat voor mij veel zwaarder dan de preparatie tijd. Als ik iets heb geleerd is dat je zo min mogelijk wil meenemen want je voelt je verplicht het te gebruiken, je wordt minder creatief en je sjouwt je helemaal te pletter. De Mavic Air is hiervoor perfect. Wel raad ik aan alle 3 de batterijen mee te nemen en natuurlijk de oplader, maar in de Fly More combo kan je alles kwijt in een efficiënt en stevig tasje met handige indeling.
Ook de controller is helemaal inklapbaar en past in het tasje, dat de controller sticks er af kunnen is erg handig en maakt het geheel stukken minder kwetsbaar. Mijn mobiel, met hardcase, past wel in de controller, maar ik hoor van andere dat dat hen niet lukte. Alle schermformaten zouden moeten passen door dat de onderdelen kunnen bewegen. Ook levert DJI alle mogelijk aansluitingen mee waardoor het supermakkelijk is om je iPhone of Android eropaan te sluiten. De oplossing is simpel en toch nog elegant.
Alle knoppen die je nodig hebt zitten op het apparaat. Al lees ik wel dat de Pro completer is en door sommige als een achteruitgang wordt ervaren. Wel zit er een fn, customizable knop op, deze heb ik zelf nog niet geconfigureerd maar dit lijkt me wel heel handig.
Gebruiksgemak in mijn optiek ook de software, hoe intuïtief is alles. Dit zit erg goed in elkaar. De drone attendeert je op heel veel dingen tijdens het vliegen om je te helpen de juiste keuzes te maken zoals slecht bereik, veel wind, interferentie. Maar ook instructies voor features zijn duidelijk met korte gifjes of plaatjes. Zoals het kompas kalibreren maar ook bij alle Quickshots zoals Astroid, Boomerang, Rocket, Dronie, Helix en Circle laat hij zien wat ze gaan doen. Dit doet hij elke keer tot je zegt dat je het niet hoeft te zien. Top! Andere dingen zijn weer onhandig. Zodra je zo’n feature gebruikt gaat hij af van manual filmen en springt daarna ook niet weer terug op die stand. Heel onhandig! Daarnaast hebben sommige vliegstanden de mogelijkheid om wel hoogte of richting aan te passen tijdens hun automatische vlucht, echter vind ik dit niet heel duidelijk aangegeven.
Tot slot hebben we de sensoren, deze kunnen vooral voor een beginneling als mijzelf extreem handig zijn, het geeft je iets meer vertrouwen in het feit dat als je een fout maakt dit niet uit maakt. Je kan heel veel zeggen over welke sensoren moeten werken maar ik vond het daarbij wel onduidelijk of ze het nou altijd deden of niet als ik Quickshots gebruikte. Ook daar zou het scherm duidelijker in mogen zijn.
3.2 prijs
Alles bij elkaar ben ik tot nu toe in de review erg tevreden, toch schik ik wel als ik de prijs zie. Ik denk wel dat hij het waard is maar ik vind het zelf ontzettend veel geld, niet voor de techniek, maar wel voor zoals liosnel dat mooi zegt de use-case. Ik vind het voor me zelf moeilijk te verantwoorden en dat terwijl ik het superleuk vind en het ook professioneel kan gebruiken. Ik kan me voorstellen dat andere een andere benadering tot misschien wel het leven hebben en er gewoon van kunnen genieten. Maar ik ervaar toch ook wel echt de inzet die nodig is om er iets moois van te maken, waardoor ik denk dat voor velen dit uiteindelijk een teleurstelling gaat zijn en dat de drone meer dan 300 dagen per jaar op de planken ligt. Je moet daarom goed van te voor bedenken waarom je hem koopt.
Daarnaast moet je ook rekening houden met het feit dat je hem gewoon kwijt kan raken vind ik. Bij een camera, stabilizer o.i.d. is dit geen echte overweging. Bij een drone loop je dit risico wel, lees verderop ook over het bereik! Overigens biedt DJI na aanschaf wel een verzekering in de app aan waarna je een nieuwe krijgt volgens mij ook bij waterschade. Ik weet niet of dit ook geld als je hem kwijt bent geraakt.
Ik ben er wel van overtuigd dat je de Fly More combo moet kopen, één batterij is te weinig en ook het tasje en de andere accessoires zijn zeer nuttig.
3.3 Geluid
Ik heb hier toch maar een apart kopje van gemaakt. Ik kan niet anders kan concluderen dat hij heel veel geluid maakt. Ik kan het alleen niet vergelijken, maar ik hoor dat hij het meeste geluid maakt van bijna allemaal. Vooral voor mensen massa’s is het jammer als iedereen nerveus omhoogkijkt of dat de zweer waar je filmt, of de rust in het natuurgebied verstoord wordt. Dit kan ten koste gaan van de beelden en hoe vriendelijk mensen je benaderen!
4. Vliegeigenschappen
Ten opzichte van de drone waarmee ik gevlogen heb heeft de drone ontzetten goede vliegeigenschappen. Hij kan tegen harde wind, is in sportmode supersnel, en het toestel reageert heel precies op stick bewegingen.
Naast dat dit denk ik ook persoonlijk is, kan je heel veel van de eigenschappen aanpassen in de software. De curve van de stick, kleine tik is kleine versnelling, harde tik is veel versnelling etc. Ook hier heb ik nog niet mijn perfecte stand gevonden. Nog steeds had ik soms schokkerig beeld omdat ik net te hard een stick bewoog. Het viel me dan ook tegen hoe makkelijk dat is. Echter zijn er wel standen die dit vergemakkelijk zoals cinematic en tripod mode.
Ik vind zelf dat de drone in sport modes eng snel kan optrekken, en heeft dan ook een topsnelheid van bijna 70 km/u. Dit heeft wel effect op het beeld en op de verbinding is mijn ervaring. Daarnaast als je dat gas weg neemt merk je dit wel in het beeld. Net als het dalen in sportmode allemaal wat jumpy is. Kortom niet echt geschikt om te filmen, wel handig om ergens naartoe te vliegen of een heel snel object rechtuit te moeten volgen.
4.2 Bereik
Zoals ik al eerder naar hintte is dit in mijn optiek wel een tegenvaller, dit vond ik al vanaf me eerste vlucht en is daarna alleen heel goed geweest in een groot open veld. Aangezien dit vaak niet het geval is kan het zo maar zijn dat je meldingen krijgt dat het bereik niet goed is, het beeld slecht wordt of dat er interferentie van het één of ander is. Dit heeft ook invloed op de beelden. Zo was ik heel consistent, maar relatief hard aan het vliegen en filmen. Het signaal verdween voor een milliseconde waarna de drone extra hard reageerde op mijn stick, met een schok in het beeld tot gevolg. Ook ben ik de drone één keer bijna in een veld verloren doordat het signaal van perfect naar geen beeld ging en de drone het gras in zakte. Meestal zijn de waarschuwingen duidelijk maar in dit geval werd ik echt overvallen. Let wel, ik was redelijk ver bij mij vandaan, zo’n 300-400 meter maar het was een weiland en ik had goed zicht. Wel vloog ik relatief laag zo’n 7 meter, om het mooiste beeld te krijgen. Dit zou toch moeten kunnen in mijn optiek, daarna was ik wel wat spastisch om laag te vliegen wat ten koste gaat van het plezier. Gelukkig heeft DJI ook hiervoor een oplossing, In principe blijft de drone stil hangen tot je weer signaal hebt. Daarnaast kan je een hoogte en tijd instellen waarna de drone na signaal verlies automatisch naar het vertrek punt vliegt in een directe lijn, met de juiste hoogte. Dit doet hij ook als de batterij bijna leeg is.
4.3 Accuduur
Als je net begint met vliegen lijkt de vliegduur ontzettend kort je moet zoveel doen en voor je het weet is de tijd voorbij later is dit niet echt meer een probleem. Mijn langste vlucht was 16min maar de meeste zitten tussen de 14 en 15. Ik land dan met ongeveer 23% batterij over. Standaard begint de controller bij 30% heel hard te piepen dat je moet landen, ik heb dit op 25% gezet. Bij 15% komt hij volgens mij automatisch terug, behalve als je het overruled met een sleep beweging. Het is aan de korte kant maar niet te kort. Het is wel een rede de uitgebreide set met 3 batterijen te nemen.
5. Features
Zoals ik aan het begin al zei zit de Air vol met features om je te assisteren met je shots. Vaak heel handig soms irritant omdat ze net niet doen wat je wil. Zo bepaald bijvoorbeeld de hoogte waarop je de Mavic Air hebt vliegen voordat je een feature aanset vaak heel erg het resultaat omdat je dan een bepaalde hoek van de gimbal hebt. Dit vonk ik zelf erg frustrerend en onduidelijk. De uitleg video’s laten vooral het effect zien, maar niet hoe je de drone het beste kunt opstellen om het optimale effect uit de automatische features te halen. Dus ook als beginneling moet je nog steeds erg rekening houden met wat je wil gaan schieten om het beste uit de beginnelingen functionaliteit te halen.
Toch is de software van DJI indrukwekkend in mijn optiek.
5.1 Active track
Dit was op de Osmo 2 mijn favoriete functie en werkt ook hier verassend goed, de drone volgt je en je kan kiezen of en welke kant hij om je heen draait of dat hij je van zij moet volgen. Bij bomen kan hij wel een beetje bang zijn en hangt hij snel stil.
5.2 Tapfly
Er zijn weinig momenten waarop ik het het gevoel dat deze manier van besturen beter was, misschien alleen als je echt niet weet hoe je een controleren moet besturen of het gewoonweg niet kan. het werkt prima maar ik raad het niemand aan.
5.3 Slowmotion
Zoals ik al eerder zei gaat het erg ten koste van de kwaliteit. Daarnaast doe je slowmotion al snel vanuit een zij perspectief en niet zo zeer van boven. Van zij perspectief kan je ook een camera pakken die het beter doet met minder kwaliteitsverlies. Voor recreatie kan het wel degelijk leuke effecten geven. Kortom een gimmick in mijn optiek.
5.4 Quick shots (Astroid, Boomerang, Rocket, Dronie, Helix, Circle).
Ik heb ze eigenlijk gedurende de recensie al meerdere keren kort besproken. Ze zijn nuttig maar hebben ook hun beperkingen. Het voordeel van deze features is echt dat je ze heel snel kan aanzetten en daarna het overlaat aan de drone. Je krijgt dan toch mooie beelden zonder ingewikkelde manoeuvres te hoeven doen. Mocht je vooral gemak willen dan zijn deze features echt wat voor jou. Je zult er zeker indruk mee kunnen maken. Net je eigen Hollywood helikopter en dan gewoon een vette pose innemen!
5. Conclusie
Voor wie is de drone nou uiteindelijk? Het is voor mensen die bereid zijn een leuk bedrag willen neerleggen voor een gadget, die van film en cinema houden, van prutsen houden (beter willen worden) en die veel buiten zijn of op reis gaan en lichtgewicht willen reizen. Voor professioneel gebruik zie ik ook zeker mogelijkheden, vooral als je veel onderweg bent maar is een drone met iets betere communicatie/ range technologie waarschijnlijk wel beter voor de gemoedsrust en efficiënter kunnen schieten. Desondanks is het een ongelofelijk leuk ding met goede technologie en software en wou ik dat ik hem mocht houden. Hoe je het ook went of keert, drones zijn geweldige tools, die een heel nieuw perspectief op onze wereld leveren.
Beeld toegevoegd op
Youtube