Sony Xperia XZ1 Zwart

Inleiding

Zoals velen van jullie weten is Tweakers bezig geweest met testexemplaren tijdelijk beschikbaar te stellen aan forumleden om een review te schrijven. Zo ook bij mij. Ikzelf verwacht van een telefoon geen spannende extra features, maar een apparaat dat de basale functies erg goed moet kunnen doen. Dus multimediaconsumptie, camera en een snelle interface zijn dingen waar ik veel waarde aan hecht.

Verpakking en uiterlijk

Wat goed is om te vermelden is dat de telefoon die ik toegestuurd heb gekregen eerder is uitgepakt geweest door een andere reviewer. Hierdoor kan dus het een en ander afwijken ten opzichte van een nieuw exemplaar in de winkel.
De telefoon zelf zit in een vrij standaard doos. In de doos zitten achtereenvolgens de telefoon, de boekjes, een USB-A naar USB-C kabel, een oplader en oordopjes.

Buitenkant

Eenmaal ontdaan van het plastic valt meteen op dat de XZ1 aan alle kanten een enorme vingerafdrukmagneet is. Niet uitzonderlijk vandaag de dag, maar toch jammer.

Waar zou de sticker gezeten hebben?


Qua formaat valt het apparaat meer mee dan je zou verwachten van de plaatjes. Vergeleken met mijn Xiaomi Mi 5S is hij even groot, terwijl die op het oog minder grote schermranden heeft, maar wel hetzelfde schermformaat bezit. Vooral in de hand valt op dat de XZ1 behoorlijk dun aan voelt, mede door de ronde zijkanten. Wel zijn de hoeken aan de onderkant van de telefoon wat te scherp om hem daar op je hand te laten rusten, iets wat je toch wel snel doet aangezien de telefoon best glad aanvoelt.

Voorkant


Dat heeft wel als voordeel dat het gehele toestel als een geheel in je hand ligt. Het verschil in gevoel tussen het glas en metaal is minimaal, wat nog eens versterkt wordt door de enorm kleine kieren tussen de materialen. Het voel dus allemaal erg luxueus aan. Hetzelfde geldt voor de knoppen: geen gewiebel en een duidelijk klik ondanks de geringe veerdiepte. Ze zitten tevens op een ergonomische plek.

Een van deze knoppen is de aan/uit knop die tevens dient als vingerafdrukscanner. Hoewel ik eerst wat argwaan had over deze opstelling, ben ik het over de tijd erg gaan waarderen. Het is een plaats waar je toch al je vingers hebt en bovendien voelt het heel natuurlijk om de telefoon met een enkele druk op de knop te ontwaken (en dus ook ontgrendelen). Noem me ouderwets, maar het gevoel van een klik is toch fijner dat je vinger ergens overheen vegen in de hoop dat het iets doet. De scanner is overigens erg gevoelig en extreem snel.

Een andere knop die ik erg ben gaan waarderen is de fysieke knop voor de camera. Je hoeft hierdoor geen jongleerkunsten te hebben om te sluiterknop in te drukken en tevens is het fijn dat je hiermee de camera kunt opstarten in de vergrendelde modus (of waar dan ook waar je mee bezig bent) door hem kort vast te houden.

De knoppen

Multimediabeest

Wat veel mensen vast ook opgevallen zal zijn is dat de telefoon de beschikking heeft over 2 speakers aan de voorkant, zoals we bijvoorbeeld gewend zijn van HTC. Heeft dit genoeg meerwaarde om die dikke randen boven en onder het scherm te rechtvaardigen? Wat mij betreft zeker! Ze klinken ronduit geweldig als je andere telefoons gewend bent. Voor een avond Netflix dan wel Youtube kijken ben ik voor het eerst niet geneigd om een koptelefoon te pakken. Het geluid is luid, helder en heeft bijzonder weinig vervorming gezien het formaat. Tesamen met scherm (kom ik later op terug) en de 3,5mm audio-uitgang zorgt dit ervoor dat de XZ1 een multimedia-beest is. De audio van deze uitgang is afhankelijk van wat je het liefste luistert erg goed. Hoewel de meest lage en de meest hoge tonen een beetje afwezig blijken te zijn, is het volledige middengebied erg helder en kan ik me niet heugen wat de laatste keer was dat ik zo weinig ruis heb gehoord. Dit is uiteraard getest met meerdere muziekgenres in compressie-arme codecs door een fatsoenlijke koptelefoon. De inbegrepen oordopjes heb ik niet geprobeerd i.v.m. lage verwachtingen en het feit dat ze eerder gebruikt zijn. Aan opslag is er ook weinig te klagen gezien de XZ1 beschikt over een steeds zeldzamer wordende SD-kaart lezer.

Een klein puntje van aandacht is dat de speakers zijn verdiept en nu al ranzig lijken te worden met al het vuil dat erin blijft zitten. De speakers zijn bovendien beschermt met een stoffen doek, dus ik weet niet of het veilig is om schoon te maken.
Ten slotte heeft de XZ1 een IP65/68 certificering, dus zelfs als je in de volle regen zit te wachten op je bus kun je “gewoon” door blijven kijken met waar je gebleven was.

Scherm

Een van de pluspunten van deze telefoon is het scherm. Hoewel Sony niet meedoet aan de trend in hogere resoluties en lange schermverhoudingen, is de beeldkwaliteit fenomenaal. Dit komt voornamelijk door 2 dingen.

De eerste is de ondersteuning van HDR. Als je iets ziet wat er daadwerkelijk ondersteuning voor heeft blaast het je echt van de sokken. Alles ziet er zóveel beter uit dat je opeens snapt waarom die de nieuwe “heilige graal” is geworden onder de displays. Een stap terug nemen naar wat meer reguliere content is des te pijnlijker.

Het 2e aspect waardoor dit scherm me echt verrast heeft is de minimale hoeveelheid ghosting. Doordat de pixels erg snel schakelen, en ik vermoed krachtige software die helpt om de video’s verder te verscherpen en compressie-artefacten te verminderen, ziet alles er enorm scherp uit. En dit veel meer dan ik van andere telefoons gewend ben bij bewegend beeld. Wederom iets wat je niet in de gaten hebt totdat je ziet wat je mist. De kwaliteit van het bekijken van beeldmateriaal lijkt dan ook op hetzelfde niveau van het paneel met een veel hogere resolutie.

Buitenshuis is het scherm tevens goed af te lezen. Het scherm kan erg helder en is ook als je hem lager zet nog steeds vrij vel. Ietwat vervelend laat in bed, maar prettig dat je overdag alles kunt zien zonder de hele tijd met die schuiver in de weer te zijn.
Zijn er ook nadelen? Ja, al zijn ze niet te storend. Het paneel is een LCD en hoewel erg goed in z’n soort, zullen de kleuren en zwartwaarden nooit zo goed worden als bij een scherm gemaakt met OLEDs. Verder zul je als je de telefoon dichtbij je gezicht houd, duidelijkere lijnen over het scherm heen zien lopen dan bij andere toestellen. Ook is het scherm uit zichzelf ietwat aan de gele kant. Dit is wel wat te verhelpen in de software (je kunt de kleurkanalen afzonderlijk iets verstellen), maar in praktijk zullen weinig mensen die moeite doen.

Closeup van schermraster (klik voor groot)

Accuduur

Gezien het beperkte formaat van de accu in de XZ1 had ik weinig hoop in deze categorie. Gelukkig viel dit in de praktijk erg mee, wat indrukwekkend te noemen is. Bij een gemiddeld gebruik (veel social media, internetten, nieuws checken en hier en daar wat non-HDR Youtube) kom ik op een 5 tot 6 uur aan screen-on-time, waarbij in standby amper wat verbruikt werd.

Voorbeeld SOT


Bij veel gamen en benchmarken zakt dat nog een ruim uurtje in. Opmerkelijker was het verbruik bij het bekijken van HDR content. Hierbij kun je waarschijnlijk net een lange film zien als je de helderheid een beetje hoog hebt staan voordat het over is met de pret. Hoewel ik vergeten ben in de opties een percentage op te zoeken, kun je ervan uit gaan dat de verhoogde piekhelderheid niet bepaald zuinig is.
Een klein punt van aandacht is dat de bijgeleverde lader geen snellader blijkt te zijn. Ik heb de telefoon ook getest met een gecertificeerde Quickcharge 3.0 lader en daarmee is hij wel in een mum van tijd vol.

Meegeleverde lader


GC 3.0 lader

Software

De software van de telefoon was voor mij in de praktijk de grootste teleurstelling. Hoewel de telefoon wel al Android 8.0 Oreo draait met de handigheden die dat biedt (zoals een erg nuttige beeld-in-beeld modus) lijkt het allemaal erg op een beta uitgave. Bij het instellingenmenu die je op het hoofdscherm naar beneden trekt kan ik bijvoorbeeld wel dingen aanklikken als hij deels uitgeklapt is, maar als ik hem helemaal uitklapte kon ik soms niet bijvoorbeeld de zaklamp uitzetten. Ook zijn er her en der in de software prompts die nergens op slaan of het tegenovergestelde doen dan waar je voor kiest. Tel daar een forse hoeveelheid aan (voor de helft compleet nutteloze) bloatware bij op die om de paar uur een notificatie uitsturen (en je bovendien niet kunt verwijderen) en je snapt dat ik nou niet echt onder de indruk was.
Wat de boel een beetje redt is dat Sony heeft geleerd van eerdere fouten de skin die ze over Android heen hebben gelegd relatief licht en snel werkt. Ook ziet het er allemaal zakelijk, doch gelikt uit. Vooral de animaties zijn mooi, maar niet schreeuwend. Het vormt ook een duidelijk geheel, al mochten de icoontjes wel onderhand een iets moderner uiterlijk krijgen.

Hoofdscherm


Bloatware1


Bloatware2


Rare prompt


Wat betreft updates zijn er zowel lichtpuntjes als zorgen. Zo worden vrijwel alle meegeleverde apps geüpdatet via de Playstore, wat bugfixes sneller en makkelijker maken. Dit bleek ook door de frequente updates die ik binnen kreeg. Voor de telefoon zelf is dit minder het geval. Hoewel er een update binnen kwam de eerste dag dat ik hem had, bleek de laatste veiligheidsupdate van Google te blijven staan op 5 augustus. Als het nu al een kwart jaar achter loopt voorspelt dat weinig goeds voor de lange termijn…
Wat betreft stabiliteit is er ondanks dit overwegend negatieve verhaal geen klacht te verzinnen. Niks is ooit vastgelopen of onverwachts afgesloten.

Prestaties en warmteontwikkeling

De prestaties zijn zoals je mag verwachten van een topmodel anno 2017. Mede dankzij de lichte skin is alles erg snel en heb ik in de 2 weken dat ik het toestel heb geen haperende animaties gezien. Met de Snapdragon 835 en 4GB RAM zal je ook alle spellen zonder problemen kunnen spelen. Meerdere apps op de achtergrond houden was ook beter dan je misschien van die 4GB zou verwachten. Geen enkele keer had ik het probleem dat een app opnieuw in moest laden. Hierbij moet ik wel zeggen dat ik eigenlijk nooit meer dan 6 tot 8 apps open laat staan.

Wat in de positieve zin opviel is de warmteontwikkeling. Of meer het gebrek daaraan. Zelfs bij hevig benchmarken 20 minuten lang werd de telefoon hooguit iets lauw en had ik niet het idee dat hij trager werd. Erg indrukwekkend dus, zeker gezien hoe veel andere telefoons hier presteren. Bij het bekijken van 1080p HDR filmpjes op Youtube warmde de telefoon wel iets meer op, maar het was nog steeds verre van heet te noemen.

Camera

De meeste fabrikanten van smartphones kopen hun camerasensor in bij Sony en blijken, zoals bij de Google Pixel, erg goede plaatjes te kunnen maken. Toch wilde het Sony in het verleden niet lukken om de softwareverwerking op het niveau van de concurrentie te krijgen. Is dit onderhand verandert?

Mijn ervaringen hierin zijn wat wisselend. Met goed licht weet de telefoon erg scherpe plaatjes te maken van zowel objecten ver weg als dichtbij. Vooral de kleurechtheid lijkt beter dan veel andere telefoons en ook het dynamisch bereik is prima. Ook de camera boven het scherm doet het heel behoorlijk. Meer voorbeelden staan onderaan deze review.

Voorbeeld goed licht 1


Voorbeeld goed licht 2


Waar het een beetje spaak loopt bij deze telefoon is bij iets minder licht. De kleuren worden opgeblazen waardoor bijvoorbeeld oranje en roze al snel felrood worden. Wel blijft het beeld scherp en zonder al teveel ruis. Dit verandert als een deel van het beeld donker is en een ander deel iets lichter. Hoe je ook handmatig scherp stelt, alles wordt wat vaag en vol ruis. Het lijkt er dus op dat de software enkel het hele beeld gebruikt om een bewerking te kiezen, in plaats van het object waar je een foto van probeert te maken.
Ditzelfde geldt minder voor het opnemen van video. De kleuren blijven vrij stabiel en ook de elektronische beeldstabilisatie doet z’n werk goed.

Voorbeeld matige verwerking


Een ander paradepaardje van de XZ1 is de 960fps camera. Hoewel het leuk speelgoed is, moet je hier niet te hoge verwachtingen van hebben. Het beeld is op 720p (en zelfs voor dat niet eens enorm scherp) en heeft bovendien veel licht nodig om te werken. Het werk als volgt: je start een video in deze modus en op een gegeven moment kun je ervoor kiezen de “actieknop” in te drukken. Je hoort een klikje en verder lijkt er niet zoveel gebeurt te zijn. Achteraf zie je bij het afspelen van de video dat er een halve seconde in het filmpje dus enorm vertraagd is. Leuk effect, maar ik betwijfel dat mensen dit na de eerste week nog blijven gebruiken.
Datzelfde geldt voor de 3D-scanner die is ingebouwd. Wederom een leuk idee, maar zo mogelijk nog onbruikbaarder. Objecten moet zeer goed belicht zijn, weinig complexe vormen hebben en zelfs dan lukt het bijna nooit om een goed beeld te krijgen. Met personen gaat het al niet beter, ondanks de gemaakte beloftes hiervan. Ik vraag me dan ook af waarom ze een bijna niet-werkende functie in de telefoon hebben gestopt en hier ook nog eens zo uitbundig mee durven reclame te maken.

960fps opname


En dan hebben we weer het drama dat de rest van de software is. Ik ben er niet zo rouwig om dat er geen RAW te selecteren is, maar dat de sluiterknop de helft van de tijd niet werkt is toch wel erg storend. Het lijkt erop dat de telefoon niet kan besluiten of hij nou wel of niet genoeg tijd heeft gehad om een burst-opname te maken (dat doet hij automatisch, waarna je de beste foto kunt uitkiezen) en het dus dan maar helemaal laat. Drukken, vasthouden of lang vasthouden lijkt allemaal niet te werken. Dit zorgt ervoor dat je belangrijke momenten mist tenzij je de softwareknop gebruikt welke dit probleem niet heeft. Daarnaast hapert de camera-app elke keer als de lichtsituatie verandert en hij dus een andere modus in gaat. Op zich niet erg, behalve dat dit bijzonder gevoelig staat afgesteld en er dus zelden langer dan 10 seconden hiertussen zit.

Connectiviteit

Hoewel smartphones steeds meer kunnen blijft de basis ervan een apparaat om bereikbaar te blijven, waar je ook bent. Gelukkig stelt hij hierin niet teleur. Belkwaliteit zo goed als je kunt verwachten tegenwoordig. Alles is luid en duidelijk. En ook internetten gaat zonder problemen. De verbindingen op zowel wifi als 4G+ waren stabiel en erg snel, waarbij de telefoon duidelijk niet de bottleneck was. Wat me wel in positieve zin opviel is het bereik op de wifi. Deze is het beste wat ik ooit heb meegemaakt, zelfs beter dan de verscheidene laptops in huis.

Conclusie

Al met al is het een telefoon die zich profileert als een “sensible choice”. Een snelle chipset, zeer sterke multimediakwaliteiten, een zakelijk design en genoeg fysieke knoppen om de meeste conservatieve koper over de streep te trekken. De middelmatige camera is dan te vergeven. Echter, zolang Sony niet flink de tanden zet in de software is de huidige prijs van 700 euro niet te rechtvaardigen. Ze laten te grote steken vallen bij hardware die zeker weten meer verdient. Ik wil dan ook sterk Sony op het hart drukken dat ze zich minder moeten focussen op “spannende” gimmicks zoals die 960fps camera en 3D-scanner en meer op software-verfijning. Beide kosten veel programmeerinspanningen, maar enkel dat laatste doet er echt toe in het dagelijks gebruik.

Voor de Tweaker is de aanbeveling iets anders. Een mooie ontwikkeling bij Sony genaamd het “Open Device Program” zorgt er echter voor dat zelfs bij het uitblijven van updates een eventuele koper van deze telefoon de software grotendeels voor lief kan nemen. Immers, door het uitbrengen van de broncodes is het voor hobbyisten erg makkelijk geworden aangepaste versies van Android uit te brengen voor de recente topmodellen. Tel daar een officiële manier bij om de telefoon te ontdoen van de opstart-beveiliging en het moet allemaal wel los lopen. Ben je dus niet bang om je handen uit de mouwen te steken? Dan is deze telefoon misschien dan toch wel het overwegen waard.