Canon EOS 5D Mark IV Zwart

Disclaimer
Gezien de prijsstelling van de camera vind ik deze eigenlijk vooral gericht op professionals, maar ik zie mijzelf liever als prosumer. Ik gebruik de camera dan ook niet voor professionele shoots, maar voor recreatief gebruik. Ik kan mij voorstellen dat professionals andere eisen stellen aan een camera, dus lees deze review met dit gebruiksdoel in gedachten...

Waarom een EOS 5D mark IV?
Ik heb 9 jaar een Canon 40D gebruikt en vond het een geweldige camera. Elke keer bleef een upgrade uit, omdat ik de stap wou maken naar full-frame. Helaas werd de 5D bij elke generatie duurder en heb ik getwijfeld of ik die stap moest maken. Met de geruchten van de 6D mark II wou ik eindelijk de overstap maken. Maar bij de aankondiging waren er voor mij een aantal no-go's:

• De AF is overgenomen van de 80D. Daardoor is de verdeling vooral in het midden en dat vond ik wel erg beperkend.
• Geen "joystick" voor een snelle selectie van AF punt. Die had ik zelfs al op mijn 40D zitten, maar lijkt tegenwoordig voorbehouden aan de 7D, 5D en 1Dx.
• Dynamisch bereik was minder dan verwacht. Nu zal het veel beter zijn dan mijn 40D, maar ik heb geen zin om 2000 euro te betalen en dan nog het gevoel "net-niet" te hebben.

Switchen naar Nikon was eigenlijk geen optie, want ondanks de geruchten van de D850 bleef ik liever bij Canon. De bediening is bekend en ik kan mijn flitser en 70-200 f/2.8L IS behouden. Sony heeft ook mooie camera's, maar ik vind het nog net te vroeg voor mirrorless en ook het lenzenaanbod is minder groot.

De 5D mark III en 5D mark IV bleven als enige alternatieven over. Uiteindelijk gekozen voor die laatste en tot nu toe geen spijt van gehad. Voor wat ik er mee doe is het eigenlijk niet te verantwoorden, maar onder de noemer "de hobby mag wat kosten" toch maar gedaan

Welke lenzen?
Mijn Canon 10-22 groothoek en Sigma 17-70 DC werken niet op de 5D, dus daar moest vervanging voor komen. Voor de groothoek was het simpel. De 16-35 f/4L IS USM is een prima vervanging. Voor de walkaround vond ik het lastiger. Een 24-105 f/4L IS, 24-70 f/4L IS of 124-70 f/2.8L? Het is de 24-70 f/4L IS geworden. Geen spijt van gehad. Door cashback zeer betaalbaar en eigenlijk een dijk van een objectief. Voor low-light heb ik een 50 f/1.8 en 85 f/1.8 er bij.

Gelukkig kon ik mijn 70-200 f/2.8L IS USM behouden. Ik lees dat de nieuwe versie nog een stuk beter is, maar eigenlijk vind ik de mark I boven verwachting presteren op de full-frame (met hogere resolutie).

Ervaring
De Canon 5D mark IV bevalt eigenlijk prima. Als ervaren Canon gebruiker ben je er redelijk snel in thuis. Het aantal opties is overweldigend, maar na een paar avonden prutsen ben ik wel op de hoogte van alle (on)mogelijkheden.

De eerste ervaring met een full-frame is het grote zoekerbeeld. Dat is echt geweldig en de overlay met extra informatie maakt het helemaal af. De electronische waterpas is erg praktisch. Je kunt heel veel informatie in de zoeker projecteren, maar dan sneeuwen de belangrijke instellingen onder. Ik heb nu alleen nog ISO, belichting en de waterpas aan (incl. grid).

Ik moet wel wennen aan het grote zoekerbeeld. Ik heb het gevoel krapper te kaderen dan voorheen. Dat deze zoeker 100% beeld geeft kan het verschil niet echt verklaren. De meerwaarde van een 100% zoekerbeeld is voor mij gering, omdat ik alles nabewerk. Een beetje croppen vond ik nooit zo'n issue als er onverwachts wat bij was gekomen.

Fotokwaliteit
Ik heb de stap gemaakt van de 40D naar de 5D mark IV, dus voor mij is het verschil mega. De extra resolutie is prettig, maar eerlijk gezegd vond ik de 10MP van de 40D al prima. Hele grote afdrukken maak ik niet vaak en ook het croppen houd ik binnen de perken. Een nadeel is wel de grotere raw bestanden, waardoor nabewerking echt merkbaar langzamer wordt. Ik ben dan ook niet rouwig dat de 5D IV niet een nog hogere resolutie heeft.

Veel belangrijker vind ik de high-ISO prestatie en het dynamisch bereik. Ook hier is een megasprong gemaakt t.o.v. de 40D. Waar ik vroeger vaak moest bijflitsen hoef ik dat hier praktisch niet meer. De ISO opschroeven gaat heel lang goed. Bij de 40D kreeg je van ISO 800 echt irritante kleurruis die ook op normaal formaat goed zichtbaar werd. Bij de 5D IV komt de ruis veel later, maar de ruis is ook fijner (wellicht door de hogere resolutie) en "prettiger" om te zien. Foto's op ISO 3200 zijn prima bruikbaar op normaal formaat.

Bij fel zonlicht is een invulflits nog steeds aan te bevelen, maar met de shadow recovery van Lightroom kan ik nu veel meer opvangen dan voorheen. Zelfs met max. shadow recovery zie je amper ruis (bij ISO 100). Ook highlight recovery geeft veel meer speelruimte. Bij de 40D kon ik max. 40-50% gebruiken, want dan ontstond er duidelijk zichtbare banding. Bij deze camera heb ik soms het gevoel dat ik de slider nog wel wat verder door zou kunnen trekken. Liever belicht je in één keer goed, maar voor beelden waar je het niet helemaal onder controle hebt kom je nu in de nabewerking veel beter weg. Als je in JPEG schiet met deze camera dan laat je veel potentie liggen.

Aangezien ik de nabewerking altijd in Lightroom doe met raw bestanden kan ik niet veel zeggen over de kleuren. Ik vind ze prima, maar dat vond ik van de 40D ook al. Wat dat betreft dus weinig verschil. Voor scherpte ben je voornamelijk afhankelijk van het glas. Met mijn huidige glas vind ik de scherpte meer dan voldoende (ook bij 100% crops). Wellicht dat je zonder anti-alias filter nog net wat meer scherpte haalt, maar dat zie je op normaal formaat denk ik niet terug.

Autofocus
De AF was de primaire reden om voor een 5D mark IV te kiezen. De joystick had ik op mijn 40D al en als je het gewend bent, wil je niet meer zonder. Ook de AF punten zijn prettig verdeeld, maar nog meer spreiding had ik niet erg gevonden. Soms moet ik toch nog wel focus en compose toe passen.

AF is erg accuraat. Vooral bij de f/1.8 lenzen zie je dit terug. Ik heb geen AF microadjustment nodig gehad. Wellicht dat het dan nog een tandje strakker kan, maar voorlopig lijkt dat nog niet nodig te zijn. Aan de AF kun je heel veel instellen. Dat klinkt fijn, maar je kunt ook veel fout doen. Voor de beginner is het erg overweldigend en je moet er lol in hebben om je in de verschillende instellingen te verdipen. Ik heb nu onder de C1, C2 en C3 camera presets instellingen staan voor verschillende soorten actie. Ik draai de camera naar C1 en ik kan direct onze spelende hond fotograferen. Ga ik naar C2 dan sta ik in de "portretstand". Het is even wennen, maar ik vind het erg prettig.

Connectiviteit
Mijn 40D had een trage USB verbinding en gebruikte enkel CF kaarten. De 5D IV kan zowel met SD als CF kaarten overweg, dus uitlezen gaat lekker vlot door de SD kaart in de laptop te stoppen (ook handig als je weer eens je USB kabel bent vergeten). Voor professionals is dual-card vaak een must, maar ik heb het nooit gemist.

Je kunt ook WIFI gebruiken, maar met 30MB+ raw bestanden is dat relatief traag. Die WIFI verbinding is veel handiger voor remote shooting. Dat werkt prima vanaf de iPhone/iPad, maar is ook handig om onderweg even snel een foto op je iPhone te zetten en door te sturen via bijv. WhatsApp. Ik heb WIFI nooit gemist, maar zou nu niet meer zonder willen.

Vreemd genoeg werken een aantal functies niet met WIFI ingeschakeld. Video werkt niet, maar ook in-camera raw bewerking doet het ineens niet meer. Dit laatste gebruik ik soms even om een foto door te sturen naar de mobiel en de witbalans toch even goed te zetten. Er zal een reden voor zijn dat het niet kan, maar het blijft onhandig.

GPS vind ik ook een meerwaarde, omdat ik veel foto's op reis maak. Ik had hiervoor een aparte GPS tracker, maar dat was nogal een omslachtig proces in Lightroom. Ook vergat je de tracker soms of was die niet opgeladen. Nu doet de camera het. De GPS is een echte battery-drain. Met GPS continu aan loopt je accu echt merkbaar snel leeg. Ik vraag me af of die de dag volmaakt. Met GPS op mode 2 (enig bruikbare mode onderweg) duurt een fix soms te lang, waardoor je foto geen locatie heeft. De GPS status wordt aangegeven, maar daar let je niet altijd op (of je hebt geen tijd om op een fix te wachten).

Met GPS op mode 2 (GPS bijhouden als de camera op ON staat) is het belangrijk om de camera uit te schakelen. De auto-power off geldt niet voor de GPS. De auto-power off van de 40D zette vrijwel alles van de camera uit, zonder battery drain. Bij de 5D mark IV trekt die gewoon de accu volledig leeg. Het gevolg is dat je 's morgens op pad wilt en dan blijkt je accu leeg te zijn. De enige oplossing is dus altijd je camera echt uit te zetten en een reserve accu te hebben.

Live view
Mijn 40D had live view, maar dit gebruikte ik eigenlijk nooit (alleen vanaf statief als ik manual focus nodig had). Bij de 5D is het scherm veel fijner. Door de touch-focus en erg goede AF in live-view werkt het erg prettig. Voor lastige composities is het soms fijner om niet door de zoeker te hoeven kijken. Daardoor mis ik achteraf toch wel het klapscherm dat wel op de 6D II zit. Dit zou ook op de 5D IV echt van meerwaarde zijn.

Video
Ik heb de 5D IV gekocht voor foto's en dat is maar goed ook. Video met de 5D vind ik een lachertje. De ergonomie is gewoon niet gemaakt voor video. Ik krijg het niet voor elkaar om de camera goed stil te houden. Je moet de (zware) camera voor je houden (want live view). Met speciale houders of gimballs zal het best op te lossen zijn, maar ik maak met een moderne iPhone eigenlijk betere video's dan met deze camera. Ook log footage is niet out-of-the-box beschikbaar (voor color grading), maar daarvoor moet je camera naar Canon worden opgestuurd. Voor rond de 100 euro voegen ze dit toe.

De 4K mode is een lachertje. Dit werkt alleen met (belachelijk) dure CF kaarten. De 5D mark IV ondersteunt alleen UHS-I SD kaarten en die zijn bijna allemaal te langzaam. Maar met een dure CF kaart is het gebruik nog beperkt, want de camera valt terug naar een 3840x2160 crop van de 6720x4480 pixels. Het gevolg is dat je geen groothoek meer kunt schieten, maar ook dat je lensbereik heel anders is dan verwacht. Tel daarbij de dramatische MJPEG codec, waardoor 4K enkel is te gebruiken met extreem snelle CF kaarten en bizar groot worden en je merkt dat 4K gewoon praktisch onbruikbaar is. Prima dat ze dit bij de 6D II dan maar helemaal hebben weggelaten.

Canon lijkt met de 5D hun cinema lijn niet in de weg te willen zitten, maar voor dit geld vind ik de video echt ondermaats.

Kleine punten
Ook op de volautomaat schiet de camera foto's in raw formaat. De 40D viel dan terug naar JPEG. Ik gebruik deze stand wel eens als ik de camera aan iemand geef om een foto van mij/ons te maken.

De ingebouwde HDR mode vind ik erg prettig. Gewoon toevoegen aan je custom menu en je kunt snel de HDR inschakelen.

De accuduur vind ik matig. Ik heb een grip op deze camera (ook op de 40D), maar met mijn 40D deed ik dagen met een setje accu's. Bij de 5D IV moet ik ze veel vaker opladen. Ik kom makkelijk de dag door, maar met een enkele accu zou het wellicht best eens krap kunnen worden met GPS aan en veel kliks. Gezien de GPS drain zou ik aanraden altijd een geladen accu in je fototas te bewaren. Wel fijn dat je de status van de accu snel (gedetailleerd) kunt aflezen.

Time-lapse video's zijn een leuke features, maar gebruiken flink accu. Zonder 230V voeding kom je de nacht niet door. Een 230V is dus een must voor deze feature, maar dat is erg duur bij Canon. Gelukkig zijn er alternatieven voor een fractie van de prijs te koop die het ook prima doen (ondanks de waarschuwing die de camera geeft).

De Canon grip is prettig, maar wel erg prijzig. Ook vind ik de joystick minder prettig aanvoelen dan die op de camera zelf. Voor 300 euro had ik verwacht dat deze exact hetzelfde zou aanvoelen. Er is ook imitatie te krijgen, maar voor een grip die ik altijd gebruik heb ik liever het origineel.

Ik heb één keer gehad dat de camera niets meer deed. De accu verwijderen en weer terugplaatsen leek de enige remedie te zijn. Ik weet niet wat er precies aan de hand was, maar vreemd was het wel.