Sapphire HD5870 1GB GDDR5 PCI-E (Game Edition)

Inleiding
De eerste nieuwsberichten over de HD5xxx series zagen er veelbelovend uit.
Mooie featureset, power states en prestaties.
Toch moest de GPU zich eerst gaan bewijzen en dat deed hij toen de eerste reviews verschenen.
Al in het bezit van een HD4870 keek ik erg uit naar de HD5870 als rechtmatige opvolger.
De kaart was nieuwer, sneller maar wat ik ook erg belangrijk vond waren de idle power states waardoor hij erg weinig ging verbruiken zodra de PC uit zijn neus stond te vreten.
Eigenlijk ben ik jarenlang aanhanger van het nvidia kamp geweest, echter toen mijn 8800GTX overleed besloot ik maar eens om weer een ervaring op te gaan doen met AMD/ATI. Het was immers jaren geleden en de HD4xxx serie die destijds net 2 weken op de markt waren presteerden simpelweg beter.
Deze ervaring is me zo goed bevallen, dat ik naast het feit dat de HD5xxx serie erg veel verberingen bood zonder argwaan op zoek ging naar de vervanger van mijn HD4870 na de product launch van AMD/ATI.
De kaart bleek meteen na launch al erg lastig leverbaar...gelukkig vond ik iemand die een gloednieuw exemplaar aanbood aangezien hij er aanvankelijk twee in Crossfire wilde hebben, maar dit later overkill bleek.
Deze kaart dus aangeschaft en zo was ik alsnog 2-3 weken na launch al in bezit van een nieuw exemplaar met garantie.
Toen ik hem eenmaal binnen had heb ik hem vol vreugde uitgepakt en in mijn PC gëinstalleerd!

Eerste Indruk
Ik wist al redelijk wat ik kon verwachten, door het lezen van een hoop reviews.
De meeste fabrikanten gebruiken het reference model van de kaart maar ook de 'box contents' komt daardoor grotendeels overeen.

Allereerst maar een kiekje van de verpakking:


Mooie artwork (dat doen meerdere fabrikanten overigens) en de doos is niet onnodig groot.

In de doos vind je:
De kaart, driver CD, User manual, 2 x Molex to PCI-e power connector, DVI to D-Sub verloop stekker, een case badge/sticker, Crossfire bridge, een Game DVD en nog een Game voucher!
Kortom, alles is compleet. DVI-HDMI verloopstekkers zijn ook niet langer nodig aangezien deze kaart ook over een HDMI aansluiting beschikt.
Er zitten maar liefst 2 games bij de kaart. Leuke bijkomstigheid en de prijs lijkt er ook niet onnodig duur door te zijn geworden. (Ik vind het wel een leuk gebaar, maar acht het niet noodzakelijk).
Ondanks dat het verder wel een reference kaart is, zit er wel een eigen artwork van Sapphire op de kaart gestickered welke ook niet geheel lelijk te noemen is:



Het eerste wat me opviel aan de kaart was dat hij nog groter was dan mijn HD4870!
Niet veel...slechts een halve centimeter, maar ik moest meteen terugdenken aan alle verhalen van mensen met een 7900GTX/8800GTX die moeite hadden om deze in hun kast te passen.
Net wanneer iedereen hier aan gewend leek, kreeg ik weer een grotere kaart voor mijn neus.
Voor mij geen probleem... ik heb zelf een Akasa Eclipse-62 die dieper is dan menig andere kast, maar ik dacht dat deze 'race' inmiddels wel voorbij was.

Voor de duidelijkheid heb ik de afmetingen van de kaart bij de bovenstaande afbeelding gezet.
Hij steekt zo'n 38 mm buiten het moederbord als deze is geinstalleerd (aan de rechterkant dus).

Ik moet overigens wel opmerken, dat ik altijd erg gecharmeerd ben van de full-cover coolers.
Helemaal nu er een gesloten behuizing is ontworpen, waardoor er een shroud over de gehele kaart zit die een soort van tunnel effect creeërt voor de koeler.
De warme lucht word zo netjes de case uitgeblazen.
Het design vind ik ook wel gaaf overigens:



Inbouwen & Installeren
Inbouwen was zo gepiept. (Zeker als Tweaker zijnde).
Het is (zoals vrijwel iedere high-end kaart) een dual slot model...houd hier dus wel rekening mee, dat er meer ruimte benodigd is om de kaart in te kunnen bouwen.
De Molex verloopstekkers had ik niet nodig, mijn voeding beschikt al over deze aansluitingen.
Het was even pielen aangezien al mijn kabels zijn weggewerkt achter de backplate van de kast, maar voila:



Installeren spreekt ook voor zich.
Drivers van de oude kaart deinstalleren (dit kan ook bij voorbaat al), nieuwe drivers download ik altijd even van de website om zeker de laatste versie te hebben.
Vervolgens even de setup volgen, maar ook dit spreekt voor zich.
Ik kon meteen na het installeren aan de slag.
Mijn HD4870 deed dit ook al, maar desalniettemin de moeite om even op te noemen:
Tijdens het installeren van de videokaart word er ook vlekkeloos een nieuwe audio interface toegevoegd aan je beschikbare hardware. Deze audio interface zorgt ervoor dat er ook audio word gestreamed naar je Receiver of TV wanneer deze word aangesloten middels HDMI.

Featureset
Hier nog een overzicht van alle specificaties omtrend de HD5870:
Stream Processors: 1600
Texture Units: 80
ROPs: 32
Core Clock: 850MHz
Memory Clock: 1.2GHz (4.8GHz data rate) GDDR5
Memory Bus Width: 256-bit
Memory size (Frame buffer): 1GB GDDR5
Transistor Count: 2.15B
Manufacturing Process: TSMC 40nm

DirectX 11: Overigens ondersteund de HD5xxx serie ook DirectX 11.
Dit zal vooral een feature zijn gericht op de toekomst aangezien er momenteel nog maar een enkele game is die hiervan gebruik maakt. Dirt 2 bijvoorbeeld.
Hier vind je nog een overzicht met DX11 games die verwacht worden: Klik


ATI Eyefinity:
De HD5xxx serie bied ook een nieuwe feature genaamd Eyefinity. Deze maakt het mogelijk om met een enkele kaart, 3 beeldschermen aan te sturen! (Later dit jaar worden er nog versie's van deze kaart verwacht waarmee het aansturen van 6 schermen tot de mogelijkheden behoren).




Performance & Games
Ondanks dat ik al jaren lang aan PC's sleutel (zowel als hobby en voor mijn werk), vaak genoeg reviews heb geschreven en aan overclocking heb gedaan etc. etc. beperk ik mij de laatste jaren vooral tot het spelen van games.
Ik hecht dan ook altijd de meeste waarde aan de zogeheten 'Real world' en Game benchmarks.
Voor de compleetheid van de review zal ik echter toch wat informatie plaatsen mbt een statische benchmark:


(Screenshot van Bolis uit het ATI HD5xxx Ervaringen Topic).

Mijn HD4870 zat rond de 13.000 punten in 3DMark 06, een mooie verbetering dus.

Dan op naar het echte werk! Ingame benchmarks...
Spellen die ik momenteel speel zijn STALKER, Crysis, FarCry 2 en World of Warcraft (nog een handjevol anderen maar die zijn vanwege hun leeftijd het benchmarken niet echt meer waard).

Over het algemeen was ik erg te spreken over de performance van deze kaart.
Ik speel sinds bijna een jaar op een 24" 16:10 FullHD scherm nu en mijn HD4870 schoot hier heel af en toe net een tikkeltje aan te kort.
Met de HD5870 heb ik geen moeite gehad en kon ik vrijwel ieder spel op maximale settings draaien.
(Met uitzondering van games als Crysis, Very High settings + Anti Aliasing is nog steeds een wat te zware opgave).


(Afbeeldingen van de benchmarks komen van Anandtech overigens...ze zijn strak, simpel en duidelijk ).

Nette performance in Crysis zoals je ziet, zelfs op Very High settings.
Met Anti Aliasing aan word het echter net wat onspeelbaar in mijn ogen.
Zelf speel ik op "Gamer" settings en heb ik 2 x AA aan staan waarbij ik continue een framerate van 40-45 FPS haal.



Mijn HD4870, schoot ook net te kort om FarCry 2 lekker te draaien op Max. Settings. Met de HD5870 gaat dit echter prima.



Voor mij erg belangrijk voortaan.... World of Warcraft performance.
Ondanks dat de game vrij oud is, zijn er in de tussentijd wel wat fancy shaders toegevoegd.
De HD5870 presteert hier op Max. settings echt geweldig tot al mijn vreugde!
Nu haalt de kaart in deze benchmark meer dan 90 FPS, maar dit zal voornamelijk zijn omdat er gebenched is met een rustig gedeelte in de game. (ie. textures uitgeladen etc.....zie de discussie onderaan deze review hoe dit word bereikt!).
Zelf haal ik zo'n 48 FPS (in Dalaran etc.) tot 82 FPS op rustige plekken.

Edit 14-01-1:
Zelf heb ik hier nog eens naar gekeken, aangezien ik sinds vandaag 2 Intel Postville X-25M 160GB SSD's in RAID0 heb. Textures zijn hierdoor razendvlug geladen en er is inderdaad veel minder merkbare lag en sneller een stabiele framerate!
In plekken als Orgrimmar, haal ik tot wel 150 FPS wanneer het rustig is en tijdens erg drukke gevechten (Raids etc) hang ik ten alle tijde rond de 50 FPS.

Desktop performance & Verbruik
De werking in 2D mode (windows desktop en applicaties) is zoals verwacht geheel zonder problemen.
Ook het omlaag klokken van de kaart zodra er geen 3D applicaties in gebruik zijn gebeurd vlekkeloos en hier merk je niets van.

Dit is tevens een mooi bruggetje naar het verbruik van de kaart want op het moment dat deze terug clocked bedraagt dit nog slechts 28 Watt!
Erg nette prestatie vind ik dit en ik heb erg lang gedroomd van een videokaart welke dit deed.
(Een beter milieu begint bij jezelf, en het is gewoon een feit dat je PC 80% van de tijd dat hij aan staat geen game aan het draaien is ).



Wanneer je aan het gamen bent of de kaart met rendering belast moet je rekenen op een verbruikt vermogen van maximaal 190 Watt.
De vermogens die je ziet op de afbeelding hierboven zijn gemeten met een vermogensmeter tussen de stekkerdoos van mijn PC + Monitor. (De monitor verbuikt overigens zo'n 50 Watt).

Idle = Windows desktop, zonder draaiende programma's.
Stressed = Tijdens een potje Crysis: Warhead.

Temperatuur en Geluid van de koeling
Een poos geleden begonnen alle verhalen omtrend de werktemperaturen van videokaarten nogal te veranderen.
Een jaar of 4 geleden werd het nog als slecht beschouwd dat een videokaart een temperatuur van 70 graden of hoger had tijdens het draaien van games etc.
Tegenwoordig is dit normaal, en word door fabrikanten zelfs 90 graden als prima werktemperatuur beschouwd.
Hier blijf ik zelf altijd een beetje sceptisch over ondanks dat ik weet dat het theoretisch maximum van silicium chips (zoals de GPU en het geheugen) een temperatuur van 120 graden bedraagd.
In mijn ogen is een werktemperatuur van rond de 90 graden simpelweg te hoog om voor jarenlang gebruik te aanvaarden.

Voor deze kaart lijkt dit gelukkig ook allemaal geen probleem.
Tijdens het uitlezen van de interne sensoren bleek dat de kaart bij mij de volgende temperaturen had:

Idle: 52 graden (2D Mode / Windows desktop)
Stressed: 76-78 graden (3D Mode / Games)

Prima temperaturen dus, zowel ruim onder het theoretisch maximum als het maximum waarbij ik zelf mijn twijfels zet (90 graden).

De koeling doet het overigens ook uitmuntend.
De fan gaat automatisch harder draaien wanneer een game word gestart en hierbij word hij lichtelijk hoorbaar (geen irritant geluid, alleen wat zacht geblaas).
In idle mode is de koeler echter nauwelijks hoorbaar en komen mijn 120mm casefans er ruimschoots bovenuit.


(Afbeelding met dank aan het HD5xxx Ervaringen Topic hier op GoT ).

Edit 20-06-10:
Hier mag echter nog wel aan toegevoegd worden, dat deze stock koelers een ontwerpfoutje hebben.
De rotor van de koeler is wat te zwaar waardoor deze soms uit de lager hangt.
Hierdoor gaat de koeler soms zoemen tijdens het opstarten van de PC. (Ik heb dit tot nu toe slechts een paar keer gehad).
Wanneer men in Windows zit verdwijnt het gezoem weer (Zowel idle als onder load).

Overclocking & Modbaarheid
In vorige reviews zei ik het ook al, maar ik spendeer de laatste jaren nogal weinig tijd aan het overclocken.
Mijns insziens omdat dit bij videokaarten te weinig opleverd, terwijl het risico op een defect, het verbruik en de werktemperaturen aanzienlijk stijgen.

Voor de modbaarheid, geld eigenlijk hetzelfde...
In mijn ogen valt er weinig te modden aan de kaart wanneer men niet overclocked (voltmods?).
Het enige wat dan nog zou overblijven is misschien nog een andere koeler, echter zijn er weinig koelers die een full cover blok hebben waar ik zelf nogal fan van ben.
(Ook voldoet de stock koeler echt prima).

Ik koop een videokaart dus naar gelang zijn performance in games en enigsinds met een vooruitblik op de toekomst. Om diezelfde reden hebben Overclocking & modbaarheid geen beoordeling gehad in mijn review.

Conclusie
In mijn ogen heeft ATI/AMD wederom een enorme prestatie geleverd in het gevecht tussen de 2 grootheden (ATI vs nvidia).
De kaart presteert erg goed, werkt vlekkeloos en heeft een erg nette prijs/performance verhouding.
Ook het eindelijk goed functioneren van de Idle power states (ook wel ooit ATI Powerplay genaamd) dragen bij aan een zeer positieve beoordeling voor deze kaart.
Een erg simpele feature die fabrikanten in mijn ogen al lang hadden moeten toepassen, maar ik ben er erg blij mee!