Lenovo ThinkPad W500 4062-4DG (NRA4DMH)

Ik heb deze laptop al een tijdje in bezit en de bijgeleverde Vista heb ik een week of 2 geleden vervangen door Windows 7. Hoog tijd dus voor een review.

Om te beginnen, de eerste indruk:

De laptop heeft een typische IBM/Lenovo bouw. De behuizing oogt sober en zou zelfs gedateerd genoemd kunnen worden, zeker als de laptop dicht is.
Is dit erg? Nee, immers is het een laptop die ontworpen is met oog op de zakelijke markt en dus gevoelige gegevens zou kunnen bevatten. Ook als student heb ik liever een laptop die minder in het oog springt. Leg een W500 naast een (om maar even snel wat te noemen) MacBook en ik kan je wel vertellen waar de gelegenheidsdief mee aan de haal gaat.

Na het openklappen is er dan ook weinig dat in eerste instantie in oog springt, het meest opvallende is het beeldscherm, dat ondanks zijn grootte van 15.4", een resolutie van 1920x1200 heeft meegekregen.

Ook valt de Trackpoint uiteraard op, een Thinkpad zonder Trackpoint is.. Geen Thinkpad.
Het ding doet zijn werk, als je de touchpad even zat bent is het lekker om een mogelijkheid te hebben om even af te kunnen wisselen. (En niet in de mogelijkheid bent om een muis aan te sluiten.)
Ook is de trackpoint zo in te stellen dat hij als rechter- of linkermuisknop kan functioneren. Wat me op een volgend punt brengt:

De W500 is duidelijk gemaakt voor rechtshandige gebruikers. De rechterkant van de laptop bevat alleen de DVD speler en een aansluiting voor een telefoonkabel. Alle aansluitingen en expansiesloten zitten aan de linkerkant.


Featureset

De laptop komt op mij vrij compleet over. De exacte specs staan in Specs & Afbeeldingen dus daar zal ik jullie niet teveel mee vermoeien.

Prettig zijn de aparte en ingebouwde videokaart, waar tussen gewisseld kan worden. Op een volle accu kan het gebruiken van de ingebouwde kaart tot een half uur schelen, afhankelijk van wat je aan het doen bent natuurlijk.

Dankzij de ingebouwde Ericsson F3507g module is het mogelijk om een HSDPA verbinding aan te gaan, al moet je daar uiteraard wel een abbonement voor afsluiten. Een KPN simkaart wordt standaard bijgeleverd.

Ook is GPS ingebouwd in de module, al moet gezegd worden dat het verkrijgen van een fatsoenlijke fix erg lang kan duren. (tot 15 minuten in de buitenlucht!)

Daarnaast bevat de W500 een ingebouwde vingerafdruklezer, waarmee inloggen in Windows met wachtwoorden niet meer nodig is (al blijft het wel gewoon mogelijk).
De lezer werkt onder Windows in combinatie met de Thinkvantage Password Manager, welke voor diverse programma's en Windows-forms gebruikersnamen en wachtwoorden kan opslaan. Deze zijn voor een volgende keer beschikbaar, met 1 veeg over de lezer.

Vingerafdrukken worden opgeslagen in Intels TPM (Trusted Platform Module) chip.

Deze variant van de W500 heeft een ingebouwde webcam, waar verder weinig aan op te merken valt. Voor wie hier gebruik van maakt, altijd handig.

Wat van pas komt in donkere ruimten, is de LED die naast de webcam is ingebouwd. Deze verlicht het toetsenbord, zelfs nadat het scherm bijna volledig achterover is geklapt.

De W500 is voorzien van een tweetal expansieslots, een Expresscard 54 slot en een PC Card II/CardBus slot.

Als laatste: de W500 biedt ondersteuning voor aantal anti-diefstal toepassingen:
Intel AT-p, Computrace en ConstantSecure.
Ik gebruik deze zelf niet, dus hier kan ik dan ook geen oordeel over vellen. Voor zakelijke gebruikers kan dit echter natuurlijk wel een pluspunt zijn.


Prestaties

Om tot het inlogscherm van W7 te komen, ben je ruim een minuut bezig. Of dit vanuit een koude start of slaapstand is, maakt weinig uit. Overigens was dit onder Vista net zo. De vraag is wat hier de oorzaak van kan zijn, volgens mij moet dit sneller kunnen. De harde schijf zou hier een bottleneck kunnen vormen, zie verderop voor benchmarks.

Eenmaal opgestart draait de laptop echter als een trein. Programma's die onder Vista tot een halve minuut nodig hadden om te starten, starten onder W7 binnen luttele seconden. Op dat vlak zijn de prestaties van de laptop prima.
Eerlijkshalve moet wel toegegeven worden dat Vista een 32 bits versie betrof en W7 een 64 bits versie.

Toevoeging: nog even een benchmark met CPU Free Benchmark 2 gedraaid, het resultaat is 22.9 seconden.
Heeft iemand echter een voorkeur voor een beter benchmark programma, laat even een berichtje achter en ik zal hem voor je draaien.


Qua games moet je geen spectaculaire prestaties verwachten op de natieve resolutie. 1920x1200 is ook bij oudere games als Medieval Total War 2 net teveel voor de ingebouwde FireGL 5700, met name op de hoogste settings.
Af en toe een spelletje kan dus prima, mits je niet teveel verwacht en de instellingen en/of resolutie terugschroeft.

Score in 3D Mark Vantage, voor de geïnteresseerden:

- 3DMark Score: P1173 3DMarks
- CPU Score: 5430
- GPU Score: 930


De harde schijf is niet merkbaar trager of sneller dan wat je gemiddeld zal aantreffen in een desktop, daar valt verder weinig bijzonders over te melden.

Toevoeging: Resulaten van een benchmark:





CrystalDiskMark 2.2:

Sequential Read : 63.984 MB/s
Sequential Write : 62.090 MB/s
Random Read 512KB : 33.117 MB/s
Random Write 512KB : 32.790 MB/s
Random Read 4KB : 0.516 MB/s
Random Write 4KB : 1.148 MB/s

Test Size : 1000 MB

Let wel: de schijf is al in gebruik. Zodoende heb ik geen write-test kunnen uitvoeren. De resultaten zijn niet wereldschokkend, maar in het dagelijks gebruik voelt de schijf niet traag aan.


Netzelfde gaat op voor de draadloze netwerkkaart. Ik heb deze niet op een 802.11n netwerk kunnen testen, maar op een gewoon 802.11g doet deze wat je ervan mag verwachten.

Op het puntje geluid, scoort de laptop niet slecht. De geluidskwaliteit is goed genoeg te noemen voor laptopspeakertjes. Daarnaast hebben de speakers genoeg kracht om 3 andere laptops in een klaslokaal te ruimschoots te overstemmen zonder te vervormen.
Voor presentaties is het dus mogelijk om zonder externe speakers toch genoeg geluid te produceren om verstaanbaar te zijn.


Beeldkwaliteit

Het beeldscherm is mat afgewerkt, waardoor je weinig last hebt van hinderlijke reflecties. Kleuren zijn natuurgetrouw en zwart ziet er ook zwart uit. Let wel, ik ben geen expert op het gebied van kleuren, maar voor mij ziet het er goed genoeg uit.

Het scherm is helder genoeg om ook overdag nog wat te kunnen zien, zonder dat je de helderheid tot het maximum moet opschroeven.

Door de hoge resolutie van het scherm ziet tekst er mooi vloeiend uit. Op mijn vorige laptop was dit beduidend anders, waar tekst ook met Cleartype geactiveerd nog wat blokkerig overkwam.
Nadeel is dat tekst soms wat klein wordt, zeker als programma's niet goed meeschalen met de resolutie. (Bijvoorbeeld het menu van Nokia PC-suite, waarvan het menu van het trayicoon bijna niet leesbaar is. Dit is gelukkig echter een uitzondering.)


Bouwkwaliteit en robuustheid

Dit is het punt waarop Lenovo's doorgaans uitblinken. Om te beginnen met een praktisch punt:

De basis van het toetsenbord is verzonken en voorzien van afvoergaten. Morsen op het toetsenbord zou dus geen desastreuze gevolgen moeten hebben, de vloeistof loopt gewoon weg. (Wel rekening houden met hete koffie, die loopt dus alsnog over je benen. )

Hoewel ik best geloof dat dit werkt, ging het me te ver om dit voor deze review daadwerkelijk te testen. Mocht iemand het wel aandurven, foto's erbij en ik vermeld het resultaat met alle plezier hier.

De plastic behuizing voelt aan de binnenkant op sommige punten wat aan de dunne kant en geeft wat mee onder druk. Desondanks voelt het stevig genoeg aan om hier mee weg te kunnen komen.

Het deksel is bevestigd met metalen scharnieren en het geheel is stevig genoeg om de laptop op te tillen aan het deksel. Iets wat de gemiddelde laptop zeer zeker niet fijn zal vinden.

De harde schijf wordt beschermd door het Active Protection System, wat de schijf stopt en de kop parkeert wanneer een onverwachte beweging/schok gedetecteerd wordt.
Het is mogelijk om APS zo in te stellen dat regelmatige schokken, zoals je in de trein hebt, worden genegeerd. Dit werkt prima.
Daarnaast is er weinig vertraging te merken van het parkeren van de kop en het weer op gang komen van de schijf.

Wat wel een minpuntje is, is dat het toetsenbord wat meegeeft tijdens het typen en daardoor wat niet zo robuust aanvoelt. Dit is jammer, omdat Thinkpads juist bekend staan om hun stevige toetsenborden.

Over het geheel genomen voelt de laptop robuust aan, je kan merken dat hij gemaakt is om overal mee naar toe gesleept te worden.


Ergonomie

De laptop loopt naar de voorkant een klein beetje schuin af en onder het toetsenbord is voldoende ruimte om mijn polsen te laten steunen. Qua ergonomie helemaal prima.

De touchpad zit niet in de weg, maar is toch groot genoeg om goed mee te kunnen werken. Daarnaast kan je afwisselen met de trackpoint, welke volledig naar smaak is af te wisselen. Zowel qua werking en gevoeligheid, alsmede het soort cap dat je wilt gebruiken. Er zijn een aantal meegeleverd, in verschillende uitvoeringen.

Het toetsenbord typt, ondanks het meegeven, goddelijk. De aanslag is niet te licht, niet te zwaar.. Doe mij ook maar zo'n toetsenbord voor mijn desktop.

Het toetsenbord heeft wel een ander nadeel: van links naar rechts kom je tegen: Fn, Ctrl, Windows toets, Alt. Met andere woorden: De Fn knop en Ctrl knop zijn omgedraaid ten opzichte van andere laptops. Dit is in ieder geval de eerste laptop die ik tegen ben gekomen, waar de Fn knop uiterst links zit.

Dit is even wennen, ik heb al diverse malen de verkeerde knop te pakken gehad.


Warmte/geluidsproductie

De laptop blijft stil op de accu. Het luidrustigste deel van het geheel is de DVD-speler, als deze in gebruik is.

Wanneer de laptop op het lichtnet is aangesloten en de processor niet teruggeklokt wordt, ligt de warmteproductie (vanzelfsprekend) aanzienlijk hoger. Bij het draaien van 3DMark Vantage werd de laptop linksboven erg warm, maar niet heet genoeg om je aan te verbranden. Ook bleef de warmte grotendeels beperkt tot de hoek linksboven. De rest van het systeem werd wel wat warmer, maar niet schrikbarend. Verbranden aan de uitgeblazen lucht lukt ook niet, dus ook op dit bebied blijft de W500 binnen de perken.

Overigens is ook dan de geluidsproductie niet genoeg om storend te zijn.

Toevoeging (8-12): Wat tests met CPU Burnin en Speedfan.

Op netstroom ligt de temperatuur van de processor idle rond de 43 graden. Ter info: de processor staat in mijn geval dan niet op Adaptive, maar op de hoogst mogelijke kloksnelheid. (Het staat een ieder vrij om dit zelf aan te passen uiteraard)
Tijdens het draaien van CPU Burnin stijgt de temperatuur seconden naar de 55 graden. Op dit punt slaat de fan aan, welke (zoals hierboven al vermeld) vrij stil en dus niet storend is. Het resultaat is dat de processor wordt gekoeld naar 50 graden en vervolgens rond die temperatuur blijft.

Op de accu wordt de processor teruggeklokt naar de laagste kloksnelheid, wederom geen Adaptive dus.
De idle CPU temperatuur ligt dan op 38 graden. Tijdens CPU Burnin stijgt de temperatuur naar een schrikbarende.. 39 graden om direct weer terug te vallen naar 38. Dit zonder ingrijpen van de fan.

Kleine kanttekening is wel dat CPU Burnin moeite heeft met het simultaan belasten van beide cores, deze worden om en om gebruikt.


Mobiliteit en accuduur

De accuduur van de W500 is prima op orde. Met simpel werk als tekstverwerken en wat browsen via WiFi, gaat de accu onder W7 tussen de 4,5 en 5 uur mee. (Onder Vista was dit zo'n 3,5 uur.) Het gaat hierbij dan om de standaard 6 cells accu.
Dit is echter wel met de processor teruggeklokt naar het laagste niveau (dus ook niet adaptive), het beeldscherm niet te fel, etc. Ondanks het terugklokken van de processor blijft de laptop prima reageren.

De status van de accu is te bekijken in Thinkvantage Power Manager. Na zo'n 2,5 maand intensief gebruik heeft deze nog geen last van degradatie.

In PM kan je ook alle energieplannen aanpassen, alle mogelijke opties zijn hier overzichtelijk gepresenteerd.

De laptop weegt zo'n 2,6 kilo en weegt daarbij minder dan de schoolboeken die ik doorgaans mee moet zeulen. Voor een 15.4" laptop vind ik dit zeer acceptabel.

De voedingsadapter is vrij standaard en makkelijk weg te stoppen in een laptoptas. Wel een minpuntje: het stekkersnoer is erg kort, zo'n 30-40 centimeter. Hierdoor hangt je adapter vaak in de lucht.
Het snoer van mijn oude HP laptop bood uitkomst, een langer snoer aanschaffen is wel een aanrader.

Prijs

Voor deze versie ben je al snel ruim 2.000 € kwijt. Of dit het waard is, moet iedereen voor zichzelf afwegen.

Zelf heb ik nog geen moment spijt. Alle onderdelen van de laptop voelen aan alsof ze op elkaar zijn afgestemd, wat bij goedkope laptops lang niet altijd het geval is.

De software werkt over het algemeen prima (Hieronder meer) en via System Update is de benodigde software makkelijk te bemachtigen.

Dit is een laptop die veel functionaliteit biedt, over het geheel stevig oogt en aanvoelt en gewoon erg goed en prettig werkt. Een ervaring die ik met goedkopere laptops niet had.

Hoewel deze versie van de W500 wel stevig aan de prijs is, vind ik hem het geld wel waard. Het is echter geen koopje en een 64 bits versie van Vista had er naar mijn mening voor dat geld wel af moeten kunnen, dus op dit vlak krijgt hij van mij een 'goed'.


Software

Dan nog even een stukje over Software, wat ik even apart wilde noemen.

Bij de laptop wordt een 32 bits versie van Vista Business geleverd. Dit is wat vreemd, de laptop heeft immers een 64 bit processor aan boord. Daarnaast betaal je ruim 2000 € voor deze laptop, je zou denken dat een 64 bits versie van Vista er dan wel af moet kunnen.

De gratis upgrade naar W7 kost je zo'n 17 euro aan verzend- en administratiekosten. Ik heb daar niet zoveel problemen mee. Hoeveel 17 euro zeker niet voor niets is, kan ieder kind wel bedenken dat bedrijven de kosten voor die upgrades niet voor hun eigen rekening nemen.

Helaas kan je niet kiezen of je een 32 of 64 bits variant krijgt, dit is afhankelijk van de versie die je bij de laptop kreeg. Je hebt dus recht op een 32 bits versie van W7 Professional bij de W500.
Echter werken OEM upgradekeys ook op de 64 bit versie van je OS, dus dit is uiteindelijk een non-issue gebleken. Nadeel is dat je dan niet de installatiedvd van Lenovo kan gebruiken en alle software dus zelf moet bemachtigen. Waarmee we komen op het deel "updaten van je software".

Dit is kinderlijk eenvoudig. Je hoeft alleen maar Lenovo's System Update te installeren. Hiermee kan je vervolgens alle software en drivers voor je laptop bemachtigen.

Ook is Thinkvantage Toolbox een aanrader. Dit programma geeft je een duidelijk overzicht of er hardware aan boord is die niet geïnstalleerd is, biedt de mogelijkheid om diagnoses uit te voeren, etc.


Bugs

Helaas ben ik wel een tweetal bugs tegengekomen.

Onder Vista was het niet altijd mogelijk om de 3G kaart weer in te schakelen als deze was uitgeschakeld. Op de een of andere manier was hij niet zichtbaar meer in het overzicht met in- en uitgeschakelde kaarten.
Een aantal reboots verder verscheen hij spontaan weer in het overzicht. Dit is meerdere malen voorgekomen.
Daar ik geen Vista meer draai, weet ik niet of dit inmiddels opgelost is.

Onder Windows 7 was mijn accuduur in eerste instantie net 2,5 uur. Na wat speurwerk blijkt door een bug in de switchable graphics driver, beide videokaarten na een reboot en na het uit standby komen geactiveerd te zijn.
De workaround is gelukkig simpel: eerst de high-performance kaart activeren en daarna weer terug schakelen naar de ingebouwde kaart.

Niet echt een ramp, alleen vervelend. Hopelijk komt hier dan ook snel een oplossing voor.





Update: Koffie en powerboosts..

Quote:

De basis van het toetsenbord is verzonken en voorzien van afvoergaten. Morsen op het toetsenbord zou dus geen desastreuze gevolgen moeten hebben, de vloeistof loopt gewoon weg. (Wel rekening houden met hete koffie, die loopt dus alsnog over je benen. )

Hoewel ik best geloof dat dit werkt, ging het me te ver om dit voor deze review daadwerkelijk te testen. Mocht iemand het wel aandurven, foto's erbij en ik vermeld het resultaat met alle plezier hier.

Ik kan met plezier de resultaten melden van een kop koffie die volledig over de laptop is gegaan. (Met dank aan een klasgenoot..)

De schade bleef beperkt, de meeste koffie is via bovengenoemde afvoer weggelopen. Helaas is het ook over de linkerspeaker heengegaan, waardoor er wel wat in de laptop is gelekt. Thuisgekomen bleek dit, na openen van de laptop (instructies worden meegeleverd en staan op de website van Lenovo), gelukkig nog redelijk mee te vallen.
De speaker zelf werkt nog prima. De bovenzijde van het koelblok van de CPU en wat delen van de behuizing waren vochtig, maar niets vitaals lijkt getroffen te zijn.

Alleen het toetsenbord heeft nu permanent last van sticky keys, wat ik met geen mogelijkheid meer schoon krijg. Gelukkig is deze makkelijk zelf te vervangen, met als bijkomend voordeel dat het nieuwe toetsenbord een stevigere backplate heeft en deze dus niet meegeeft tijdens het typen.

Voor een volledige beker koffie valt de schade reuze mee.


Daarnaast is de laptop inmiddels voorzien van een 9-cells accu. Hiermee lukt het om zo'n 6-7 uur te werken, zonder het scherm al te veel te moeten dimmen.