AKG N60 NC (Zwart)

Introductie

Ik bezit zelf al geruime tijd een Sennheiser HD600 met Asus Xonar Essence STX geluidskaart. Het geluid van dit setje is geweldig, maar mijn hele omgeving kan meeluisteren en het is vrij lastig om dit mee te nemen naar waar ik ook maar heen wil. Omdat ik regelmatig moet pendelen tussen mijn studentenkamer en studie, werk en familie, besloot ik toch maar te zoeken naar een koptelefoon die geschikt was voor onderweg. Na een tijdje zoeken ben ik toen op de AKG N60 NC gekomen; een on-ear koptelefoon (dus compacter dan over-ear varianten) met Active Noise Cancellation (ANC) die perfect zou moeten zijn voor onderweg. Met die achtergrond schrijf ik dus deze review.

In deze review zal ik (in volgorde) het volgende behandelen: allereerst, zoals elke review behoort open ik met een beknopte unboxing waarin ik laat zien wat je allemaal in de doos kan verwachten als je besluit deze koptelefoon te bestellen. Daarna neem ik de lezer mee voor een tour van het uiterlijk van deze koptelefoon en bespreek ik de bouwkwaliteit, afwerking en draagcomfort. Als derde komt de ANC aan bod en bespreek ik wat je er van kan verwachten. Ik heb helaas geen vergelijkingsmateriaal hiervoor dus moet je het bij een subjectieve beoordeling laten. Daarna volgt een analyse van de geluidskwaliteit, vergeleken met een scala aan verschillende koptelefoons zoals de Sennheiser HD600, mijn oude HD-25 II en Huawei's standaard oordopjes. Om alles af te spelen gebruik ik Spotify (320kbps) op een Huawei P9 Plus en Asus Xonar Essence STX, beiden op standaard geluidsinstellingen. Last but not least bespreek ik de prijs en vel ik mijn eindoordeel.

Een korte noot is dat ik deze koptelefoon voor maar €90 via ING Rentepunten heb kunnen kopen. Ik zal proberen deze enorme korting mijn review niet te laten beïnvloeden en het te schrijven alsof ik de volle mep heb betaald. Mocht je toevallig rond het moment van schrijven 3000 ING rentepunten hebben liggen zou ik je meteen aanraden deze headphones te bestellen: https://www.ing.nl/partic...en/rentepuntenwinkel.html

Unboxing

We beginnen dus bij de unboxing. De AKG N60 NC koptelefoon komt in een relatief kleine en bescheiden (op de twee award-stickers na) doos. Het is ook al meteen duidelijk aan de icoontjes rechtsonder dat we hier te maken hebben met een koptelefoon voor onderweg of in een drukke stad. Nou is het geen miljoenenstad, maar mijn woonplaats Den Haag komt daarbij m.i. in ieder geval genoeg in de buurt. Dat zit dus wel goed!



De andere kant van de doos is verder niet heel erg bijzonder en laat een paar van de technische features zien in veel verschillende talen. Zo claimt het dat de ANC goed is voor een 20dB reductie in omgevingsgeluid en 30 uur mee moet gaan. Hier kom ik later nog op terug.



Als we daarna de doos openmaken vinden we nog een doos... *spanning stijgt*



... met daarin de koptelefoon, netjes opgevouwen. Omdat dit stiekem niet de eerste keer is dat ik deze unboxing doe heb de koptelefoon zelf al ontdaan van alle plasticjes. Bij de eerste 'unboxing' was alles natuurlijk netjes verpakt en over schade bij aankomst hoef je je weinig zorgen te maken.



Naast de koptelefoon zit er verder nog het volgende in. Helemaal linksboven is de USB laadkabel. Deze lijkt te eindigen in een 3.5mm jack maar dat is helaas niet het geval; AKG gebruikt hier een niet-universele standaard en dat is vervelend als je de kleine kabel ooit vergeet of kwijt raakt onderweg. Je kan hem dus niet zomaar vervangen.



Daaronder zien we de audiokabel met 90-graden-gedraaide 3.5mm jack om hem aan te sluiten op je afspeelapparaat. Net zoals de USB-stroomkabel is deze helaas ook niet universeel. De kabel zelf is gevlochten en ziet er erg netjes uit. Daarnaast lijkt hij aardig stevig, vooral door de redelijk dikke aansluitstukken aan beide kanten. De kans op kabelbreuk lijkt me dus vrij klein, en dat mag je natuurlijk ook wel verwachten voor deze prijs.







Zo op driekwart van de kabel omhoog naar de koptelefoon vinden we een kleine remote-switch. Deze kan je gebruiken om muziek te pauzeren (1x klikken), door te spoelen (2x) en een nummer terug te gaan (3x). Een klein minpunt is dat hij geen volumeknoppen heeft, hiervoor moet je dus je telefoon uit je zak halen (of proberen door je zak heen de juiste knoppen te pakken te krijgen). Ook zit er een simpele microfoon in deze remote, maar erg indrukwekkend zal die niet zijn.



Als laatste worden er een kleine carrying case en een vliegtuigadapter meegeleverd. Al met al vrij een vrij netjes aanbod van accessoires dus.

Design

Als je de koptelefoon uit de verpakking haalt zie je hem als eerst in opgevouwen vorm. Zoals misschien al wel te zien was, hebben we het hier zeker niet over een grote koptelefoon. Zeker wanneer je hem zo hebt opgevouwen en in het tasje hebt gedaan, past het gemakkelijk in het voorvakje van een standaard rugzak. Dat maakt hem dus erg fijn mee te nemen, ook als je hem zelf niet op hebt.



Als we hem uitvouwen is de koptelefoon nog steeds erg compact. Dit is vooral toe te schrijven aan de erg dunne hoofdband en de kleine on-ear oorschelpen. Als je over-ear hoofdtelefoons gewend bent kan dit wennen zijn, maar dit vond ik zelf geen probleem.



Een ding waar ik persoonlijk erg over te spreken ben is het elegante, 'timeless' design. Er zijn geen grote, lelijke stickers aangebracht en de AKG logo's op beide oorschelpen zijn subtiel vormgegeven. De aluminium omlijsting geeft het een extra luxe uitstraling.



Het enige dat belangrijk is om in je achterhoofd te houden is dat de toevoeging van veel scharnieren automatisch betekent dat hij ook iets kwetsbaarder is dan een koptelefoon zonder. Vergelijk dat met bijvoorbeeld de Sennheiser HD-25 II en het valt op dat ik een stuk voorzichter moet zijn met de AKG koptelefoon. Dat uit zich bijvoorbeeld dat ik de HD-25's gewoon zonder omkijken in mijn tas kon stoppen en er daarna niet meer naar om keek, met de AKG N60 NC ben ik nu noodgedwongen een stuk voorzichter. Dat gezegd hebbende, ik denk dat de bouwkwaliteit meer dan voldoende is en dat de scharnieren niet zomaar zullen breken.

Al met al geef ik de bouwkwaliteit een ruime voldoende. De enige voetnoot is dat je wat voorzichtig met de koptelefoon om moet gaan, maar dit lijkt mij meer een designkeuze dan gebrekkige bouw. Het meest nog valt de zeer elegante en luxe afwerking op en vandaar de maximale score voor dit onderdeel.

Draagcomfort

Bij een koptelefoon die neergezet wordt als perfecte koptelefoon voor gebruik in het vliegtuig is het natuurlijk belangrijk dat je hem langere perioden achter elkaar op kan zetten zonder er last van te krijgen. Vooral bij on-ear koptelefoons kan dit soms nog wel een probleem vormen, onder andere door de grotere drukkracht op de oren.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen, deze koptelefoon zit bij uw auteur (man, 20 jaar, redelijk normale grootte hoofd) prima. Een nieuwe koptelefoon is altijd even wennen en daar ontkom je dan ook niet aan, maar na een weekje in gebruik zal je hier meestal geen last meer van hebben. Dit is onder andere omdat er relatief weinig druk staat op je oren (althans in vergelijking met mijn oude HD-25's). Daarnaast zijn de kussens op de hoofdband en oordoppen zelf redelijk comfortabel zacht.



Voor het verstellen van de koptelefoon heb je een standaard kliksysteem. Dit is vrij stevig en je hoeft je dus niet zorgen te maken over het losraken van jouw instellingen tijdens transport. Wat me wel op valt is dat voor mijn hoofd ik hem in de een-na-kleinste stand moet zetten, terwijl ik met andere koptelefoons toch wel iets verder van de 0-stand af sta. Ik kan niet zeggen of dit betekent dat hij minder geschikt is voor mensen met een kleiner hoofd, maar zoals altijd: als je de kans hebt zou ik het altijd zelf even uitproberen.



Er zijn verder nog twee dingen waar ik de lezer op wil wijzen. Allereerst, zoals met veel gesloten hoofdtelefoons, ze kunnen wat warm op de oren worden. Dit is voor een deel een kwestie van wennen en ik heb over het algemeen geen moeite deze koptelefoon voor een paar uur achter elkaar op te hebben. Het is echter niet als mijn Sennheiser HD600 die ik een dag lang op kan hebben en nog steeds niet merken dat ik ze op heb (dat doe ik pas als ik daarna in de spiegel kijk en mijn haar zie...).

Ten tweede, ze zitten bij mijn hoofd niet zo stevig als sommige andere setjes die ik heb gebruikt. Als ik mijn hoofd een beetje wild heen er weer beweeg of recht naar beneden kijk gaan ze al snel schuiven. Voor een deel kon ik dit oplossen door hem iets preciezer af te stellen op mijn hoofd en iets naar achter te schuiven (voor mijn gevoel onnatuurlijk), maar ze blijven net iets losser zitten dan ik had graag had gezien. Dit kan van hoofd naar hoofd verschillen, maar ik zou ze hierdoor niet direct aanraden voor tijdens het hardlopen. Mocht je hier dus over twijfelen, zou ik je aanraden een winkel op te zoeken en ze even uit te proberen. Ik denk dat vooral de moeite waard is als je een iets kleiner dan gemiddeld hoofd hebt.

Active Noise Cancellation (ANC)

Noise cancellation is een relatief recente techniek die gebruikt wordt om ongewenst geluid buiten te houden. Het idee is dat je hierdoor beter van je muziek kan genieten in drukke plekken. Zoals eerder al even genoemd, dit is dus vooral gericht op mensen die veel reizen (vooral vliegen) of in een drukke stad wonen. Zelf woon ik dus in Den Haag en dat is allesbehalve een oase van rust. Voor mij is dit dus van redelijk belang.

ANC werkt door het versturen van een anti-geluid. Dit anti-geluid is over het algemeen vooral effectief bij constante tonen (hiervoor is het natuurlijk makkelijker om dit anti-geluid te creëren). Dit blijkt ook uit mijn ervaring. In de stad valt een hoop van het lagere omgevingsgeluid bijna compleet weg. Hieronder vallen bijvoorbeeld auto's die een stuk verder langsrijden of het geluid van machines. Van dichtbij is er vaak nog wel iets te horen, maar dat zijn dan de iets hogere tonen. Ook het geluid van trams of treinen wordt voor het grootste deel weggenomen, zelfs als je er in zit.



Het nuttige en ook fijne aan deze techniek is dat het je in staat stelt je muziek een stuk zachter te zetten en toch een stuk beter geluid te krijgen. Als je normaal in een drukke tram zit, moet je de muziek erg hard zetten als je er nog van wil kunnen genieten; vooral bij oudere trams/treinen. Het gevolg hiervan is dat je omgeving vaak mee kan luisteren, niet handig dus. Met ANC aan merk ik dat ik mijn geluid een paar puntjes verder terug kan zetten en alsnog alles perfect kan horen.

Wat echter beperkt wordt gefilterd zijn de hogere tonen. De elektronische omroepberichten in de trein of tram zal je blijven horen en gesprekken om je heen zijn vaak ook te horen, hoewel niet altijd compleet verstaanbaar. Dit heeft positieve en negatieve kanten. Aan de ene kant sluit je je dus niet volledig af, wat handig is in een publieke omgeving. Aan de andere kant, je kan je misschien niet 100% afsluiten in een lange rit of vlucht. Of dit voor jouw gebruik een probleem is moet je zelf inschatten, maar voor mij is dit geen probleem. Ik heb hier helaas geen vergelijkingsmateriaal voor, maar van wat ik heb gelezen ligt Bose hierin net een stapje voor op AKG.

Wat AKG m.i. erg goed doet is dat het een oplaadbare accu gebruikt in plaats van losse batterijen. Dit maakt het een stuk gemakkelijker in gebruik. Daarnaast is de aan-/uitknop makkelijk te bereiken en werkt de koptelefoon prima zonder ANC. AKG claimt 30 uur batterijduur en hoewel ik dit uitgebreid heb kunnen testen, zie ik na ruim een maand van intensief gebruik geen reden om hier echt aan te twijfelen.

Geluidskwaliteit en luisterimpressie

Voorlopig is alles dus best in orde, maar hoe zit het met het belangrijkste element van een koptelefoon: de muziek?

Ik luister zelf naar een flink aantal verschillende genres, en over het algemeen klinkt elk genre prima. Wat mij vooral op valt is dat AKG de nummers die veel bas vragen daadwerkelijk die bas kan geven, maar dat doet zonder uit balans te klinken voor andere nummers. Zo is de bas bij nummers van Deadmau5 prominent aanwezig, maar in rocknummers (waar je meestal een meer gebalanceerde weergave wil hebben) weer prima in balans met de rest van de muziek. Dat laatste valt bijvoorbeeld op bij de intro van "The Kill" van Thirty Seconds to Mars, waarin de drumkick erg helder wordt weergegeven.

Wat ik verder erg positief vind is dat er op geen enkel niveau echt vervorming lijkt plaats te vinden. Hoge en lage tonen individueel op elk niveau prima, of je het nou over klassiek à la Einaudi of meer poppy sing-and-songwriters. Tot nu toe heb ik niet echt het idee gehad dat er ergens een klank niet klonk zoals het zou horen. Vooral als je de klanken een op een vergelijkt met die van mijn duurdere vergelijkingsmateriaal zal je niet veel verschil merken:

Wat me wel in negatieve zin op valt in vergelijking met mijn reference HD600 koptelefoon is dat de muziek een stuk minder transparant is. Hoewel alle klanken individueel erg goed klinken, kan het geheel soms wat minder helder of transparant over komen. Waar dit precies mee te maken heeft kan ik niet zeggen, het kan voor een deel de kleinere klankkast zijn, maar we moeten niet vergeten dat ik een plusmin 230€ ultra-compacte koptelefoon vergelijk met een audiofiel-class van 300€ op een speciale geluidskaart.

Misschien gerelateerd is ook de dynamiek iets minder, het verschil tussen harde en zachte tonen lijkt wat aan de kleine kant. Ik denk dat dit vrij duidelijk toe te schrijven is aan de veel kleinere drivers: die van de HD600 zijn immers letterlijk meer dan twee keer zo groot. Het resultaat is dat bij sommige drukke, 'volle' nummers de instrumenten minder makkelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Dit valt niet zo veel op bij veel elektronische muziek zoals pop of dance, maar wel bij bepaalde vormen van rock met veel meer diepte. Het viel me vooral op bij "Many of Horror" van Biffy Clyro, waar bij het refrein de onderliggende melodische gitaarlijn wat ondergesneeuwd werd door de iets meer prominente ritmische gitaar. Wanneer je het los van de vergelijking met duurdere koptelefoons ziet zal dit je niet opvallen, maar omdat ik mijn andere koptelefoon zo gewend was, viel me dit toch op.

Beide van deze dingen kunnen voor een deel opgelost worden door ze aan te sluiten op mijn geluidskaart, maar dit is duidelijk niet waar deze koptelefoons voor gemaakt zijn. Er is dus zeker nog een winst te behalen als je besluit voor de duurdere modellen te gaan, maar voor deze prijsklasse is de weergave meer dan acceptabel.

Mijn algehele indruk is uiteindelijk dat je op de AKG N60 NC volledig kunt genieten van al je muziek. De puntjes die ik hierboven noem doen per slot van rekening maar weinig af van je ervaring tijdens het reizen.

Conclusie

De AKG N60 NC is dé perfecte koptelefoon als je veel op reis bent een graag een zo licht en compact mogelijke koptelefoon met ANC wilt hebben. Echter, zoals je uit voorgaande zin op kan maken zitten hier ook een flinke "maar" in. Voor thuisgebruik valt deze koptelefoon eigenlijk al wel af: er zijn gewoon betere opties als je niet geïnteresseerd bent in de lichte, compacte bouw en ANC. Zelfs voor op reis zijn er misschien betere opties als je liever een over-ear design hebt. Een van de nadelen van het on-ear design is namelijk dat de kleine driver minder diepte weer kan geven t.o.v. grotere drivers in dezelfde prijsklasse. Dat gezegd hebbende, op het geluid zelf valt verder erg weinig aan te merken.

Voor wie is deze dus echt geschikt? Ik denk dat deze koptelefoon je enorm zal bevallen als je een koptelefoon wilt die je even snel in de trein op zet en ook zo gemakkelijk weer in je jaszak of tas kan krijgen. Je moet het niet als primaire of zelfs enige koptelefoon willen gebruiken, maar voor onderweg is het geweldig. Als ik in Den Haag een klein stukje met de tram moet, kan ik hem in drie seconden uit mijn jaszak halen en er weer terug in doen. Je hoeft dus niet alle moeite te doen weer ruimte in je tas te vinden en hem ergens veilig op te bergen. Combineer dat met de Noice Cancellation en er is zelfs in drukke trams prima naar je muziek te luisteren zonder dat je bang hoeft te zijn dat je je muziek meteen veel te hard zet (en dus de mensen om je heen stoort of je eigen oren beschadigd).

Dit punt als "ultieme draagbare koptelefoon" wordt natuurlijk wel wat kracht bij gezet door de prijs. 250€ voor een koptelefoon die eigenlijk niet goed geschikt is voor thuisgebruik is natuurlijk erg veel. Echter, als je echt dagelijks vast zit in het OV is het zeker niet teveel gevraagd: de combinatie van de geluidskwaliteit en ANC maakt reizen een stuk aangenamer.

Bedenk dus voor jezelf of je echt zo veel behoefte hebt aan de belangrijkste 'selling points' van deze koptelefoon: compacte bouw en ANC. Als je van jezelf denkt dat je een of twee van deze dingen misschien niet zo belangrijk vindt, zou ik nog even verder kijken. Zo niet, dan zal je hiermee een uitstekende koop doen waar je jaren mee verder kan.