Linksys EA9500 Max-Stream AC5400 MU-MIMO Gigabit-router

Inleiding

Deze state-of-the-art router heb ik van Tweakers twee weken mogen lenen om uitgebreid te review. Deze router werd samen met de Linksys E7000 Max-Stream AC1900+ Wi-Fi Range Extender geleverd, welke ook als access-point gebruikt kan worden. In mijn review richt ik mij met name op het (zo objectief mogelijk) meten van bereik, draadloze snelheid en routing snelheid. In mijn metingen vergelijk ik beide Linksys apparaten met mijn eigen Asus RT-AC66U router, een populaire AC router vanwege de prijs-kwaliteit verhouding.

Featureset & Beheerbaarheid

De Linksys EA9500 is uitgerust met alle features die je mag verwachten van een router in zijn prijsklasse:

• MU-MIMO: technologie waarmee het mogelijk is om data naar meerdere apparaten tegelijk te versturen. Wel moeten de apparaten die met de router communiceren dit ondersteunen om hiervan te profiteren. Momenteel hebben nog maar weinig apparaten deze ondersteuning, maar dit zal in de komende jaren gaan verbeteren.
• Tri-band: één 2.4GHz radio en twee 5GHz radio’s. De 5GHz radio’s werken op aparte frequenties: verbonden apparaten worden automatisch over de frequenties verdeeld. Hierdoor storen de apparaten elkaar minder. Daardoor kunnen meerdere apparaten tegelijk een hoge snelheid kunnen halen. Meer informatie is te vinden op de Linksys website: http://www.linksys.com/nl/support-article?articleNum=141576
• Beamforming: WiFI signalen worden richting de apparaten gestuurd voor een hogere signaalsterkte en meer bereik.
• 8 LAN poorten.
• Naadloze roaming indien er gebruik wordt gemaakt van recente Linksys extenders die zijn voorzien van Max-Stream. Mobiele apparaten moeten dit echter ook ondersteunen (o.a. Apple apparaten ondersteuning dit).
• Linksys Smart Wi-Fi App waarmee de router is te beheren via een app.

De webinterfaces van de router bevat alle features die je verwacht van een consumenten-router:

• Configuratie van de WAN verbinding (DHCP, vast IP, PPPoE, PPTP, L2TP of brugmodus om de router als access-point te laten functioneren).
• Configuratie van het lokale netwerk (DHCP en subnet).
• Configuratie van de draadloze radio’s.
• Gasttoegang.
• Ouderlijk toezicht.
• VLAN configurative van de WAN en LAN poorten.
• UPnP.
• Firewall, VPN en internet filters.
• DMZ en port-forwarding.
• Status en diagnose.
• QoS (media prioriteit).
• Externe opslag.

Deze router is duidelijk gericht op thuis of klein-zakelijk gebruik. Op eenvoudige wijze kan de router worden geconfigureerd. Daarnaast zijn er nog geavanceerde mogelijkheden, zoals VLAN en QoS. Helaas ontbreekt echter een IGMP Proxy, een feature die tegenwoordig steeds belangrijker wordt. Veel providers leveren TV diensten in de vorm van IPTV. Voor het correct functioneren van IPTV is vaak multicast routing ondersteuning nodig. Door het ontbreken van deze service kan deze router niet in alle gevallen de router die een provider levert vervangen. In zulke gevallen zal deze router achter de standaard router geplaatst moeten worden.

Linksys geeft drie jaar garantie. Naast de meertalige handleiding zijn op de Linksys website een flink aantal PDF documenten beschikbaar voor het uitvoeren van specifieke configuraties. Mocht iets toch niet lukken, dan kan je contact opnemen met de klantenservice via gebruikersgroepen, chatten, twitter of gratis onbeperkte telefonisch ondersteuning.

Uitpakken en algemene indruk

De EA9500 arriveerde samen met de RE7000 Range Extender. Beide apparaten zaten in een prachtige blauwe verpakking. Na het openen van de doos van de EA9500 valt als eerste op dat het apparaat fors is. Door vrienden werd het een “drone” genoemd. De router ziet er strak uit en voelt zeer degelijk aan. De 8 flinke antennes zien er indrukwekkend zijn. Bovenop de router heeft Linksys een LED status indicator geplaatst. Deze indicator geeft aan of router is opgestart (8 strepen gaan branden) en of er MU-MIMO apparaten zijn verbonden (de strepen krijgen blauwe markeringen). Naar mijn mening voegt deze indicator erg weinig toe en had die weggelaten mogen worden. De router wordt geleverd met een externe voeding van maar liefst 60W. Daarnaast bevat de verpakking een Quick Start handleiding, cd-rom met documentatie en een blauwe UTP kabel. De Quick Guide bevat beknopte instructies voor het aansluiting van de router en via welke URL de router benaderd kan worden voor configuratie.




Na het opstarten van de router werd het draadloze netwerk keurig gevonden. Via de URL uit de Quick Guide kon de webinterface eenvoudig worden bereikt. De router maakt standaard twee draadloze netwerken aan: een netwerk op 2.4GHz en twee netwerken op 5GHz (met dezelfde naam). Standaard staat een sterk wachtwoord ingesteld. De webinterface voor het beheren en configureren ziet er fris en duidelijk uit. De navigatie bestaat hoofdzakelijk uit een linker hoofdmenu met verschillende categorieën. Elke pagina uit dit hoofdmenu is weer onderverdeeld in tabbladen. Alle instellingen heb ik snel kunnen vinden, met uitzondering van van de instelling om de router als access-point te configuratie. Dit kan worden ingesteld onder Connectiviteit > Internetinstellingen “Type Internetverbinding” op “Brugmodus” te zetten.




Het stroomverbruik bij minimale belasting is +/- 17W. Tijdens hogere belasting heb ik het verbruik zien oplopen tot +/- 22,5W. Bij een gemiddeld verbruik van 17W zal dit +/- €33 per jaar kosten.
Het verbruik is daarmee aan de hoge kant, maar dit had ik enigszins wel verwacht doordat de router is uitgerust met krachtige hardware en twee 5GHz radio’s.

Prestaties

Ik heb mijn uiterste best gedaan om verschillende prestaties van deze router te onderzoeken. Zo zijn alle alle metingen in drievoud uitgevoerd. Helaas beschik ik niet over de nodige apparaat om de maximale WiFI snelheid te testen. De testen zijn uitgevoerd met een Apple Macbook Pro Retina uit 2012. Deze laptop is uitgerust met WiFi 802.11n 3x3 MIMO en heeft dus geen 802.11ac met 4x4 MIMO zoals de router. De maximale connectie snelheid van deze laptop is 3x150 (450) Mbps, maar door overhead zal deze snelheid in de praktijk lager liggen en rond 330Mbps uitkomen.

De testen zijn uitgevoerd met firmware versie 1.1.6.173418

Routing snelheid

De routing snelheid geeft aan hoe snel de router data-pakketjes tussen het netwerk en het internet kan uitwisselen (vertalen) en is de maximaal haalbare internet snelheid van deze router. Deze snelheid zal worden gehaald indien een computer bedraad wordt aangesloten en de internet verbinding een snelheid van 1Gbit haalt. De snelheid die met internetten via WiFi gehaald kan worden hangt van meer factoren af, maar kan nooit hoger liggen dan de routing snelheid.

De routing snelheid is getest door een PC bedraad aan te sluiten op de WAN poort, waar normaal het internet wordt aangesloten. Met behulp van het programma “iperf” is de snelheid getest. Daarbij zijn de standaard instellingen gebruikt en is getest gedurende 20 seconden.

Richting	Snelheid
WAN to LAN (downloaden)	927 Mbit/s
LAN to WAN (uploaden)	915 Mbit/s

Om de volle gigabit snelheid de halen zouden beide metingen minimaal 930 Mbit/s moeten halen. De routing snelheid ligt daarmee net wat onder de gigabit. In de praktijk zal dit hoogstwaarschijnlijk geen belemmering opleveren, maar voor een router in deze prijsklasse verwacht je wel dat de volle gigabit snelheid wordt gehaald.

Signaalsterkte

De signaalsterkte heb ik met het programma NetSpot op drie verdiepingen en in de tuin gemeten. De routers staan in de woonkamer. Tijdens het testen was ik vooral benieuwd of deze Linksys router een verbetering biedt ten opzichte van mijn eigen router.

Voor elke verdieping heb ik van elke router een kaart toegevoegd. Deze kaart laat de signaalsterkte zien op alle plekken. Een blauwe (koele) kleur is een zwak signaal en rode (warme) kleur een sterk signaal.

5GHz - Begane grond

5GHz - Tuin

5GHz - 1e verdieping

5GHz - 2e verdieping

2.4GHz - Begane grond

2.4GHz - Tuin

2.4GHz - 1e verdieping

2.4GHz - 2e verdieping

Uit de metingen blijkt dat de Linksys EA9500 in vrijwel alle gevallen het sterkste/beste signaal levert. Het verschil met de andere twee routers is echter niet heel groot. Dit heeft te maken met het feit dat de wetgeving een maximaal zendvermogen oplegt, waardoor met hetzelfde vermogen wordt uitgezonden. Een dure router (met veel antennes) levert daarom niet per definitie een sterker signaal op. Het signaal van de Linksys EA9500 lijkt wel gelijkmatiger te zijn verdeeld dan de andere routers. Daardoor zijn er minder plaatsen met slecht bereik en zal de verbinding stabieler aanvoelen. De Linksys RE7000 heeft juist op sommige plekken een goed signaal en op andere plekken weer een zwakker signaal. Mogelijk heeft dit te maken met ontbreken van externe antennes. Ook heeft de RE7000 meer moeite met het glas naar de tuin toe.

Geen van alle routers weet op de 2e verdieping van een goed signaal te voorzien. Ook de 2.4GHz band levert een zwak signaal. Een oplossing hiervoor is de router op een betere plaats zetten (indien mogelijk) of op de bovenverdieping een extra access-point plaatsen. Alle routers hebben ook moeite met het glas naar de tuin toe. Het signaal neemt drastisch af, terwijl de afstand maar enkele meters is.

Verder valt op dat het 5GHz signaal sneller verzwakt dan het 2.4GHz als er obstakels zijn. De hogere frequentie heeft meer moeite om door obstakels te komen, met name beton. Dit betekent in de praktijk dat een apparaat terug valt op de 2.4GHz frequentie. Om op alle verdiepingen (heel) snel internet te realiseren via de 5GHz band is het daarom verstandig om op elke verdieping een access-point te plaatsen.

Wireless snelheid

Naast signaalsterkte spelen er nog veel factoren mee die de draadloze snelheid beïnvloeden. Daarom heb ik op meerdere plaatsen snelheidstesten uitgevoerd om de praktijksnelheid te bepalen. Deze testen zijn uitgevoerd met “iperf” door data tussen een draadloze laptop en een bedrade PC te versturen.

	EA9500 (5GHz)	RT-AC66U (5GHz)	RE7000 (5GHz)	EA9500 (2.4GHz)	RT-AC66U (2.4GHz)	RE7000 (2.4GHz)
Woonkamer salontafel	316 Mbit	289 Mbit	300 Mbit	119 Mbit	135 Mbit	88 Mbit
Woonkamer eettafel	314 Mbit	202 Mbit	264 Mbit	131 Mbit	132 Mbit	47 Mbit
Keuken	272 Mbit	122 Mbit	170 Mbit	135 Mbit	116 Mbit	45 Mbit
Hal	89 Mbit	47 Mbit	69 Mbit	99 Mbit	63 Mbit	24 Mbit
Slaapkamer	63 Mbit	26 Mbit	23 Mbit	59 Mbit	89 Mbit	38 Mbit
Slaapkamer 2	1,5 Mbit	-	-	24 Mbit	23 Mbit	6 Mbit
Slaapkamer 2e verdieping	-	-	-	-	-	-
Tuin voorin	41 Mbit	40 Mbit	25 Mbit	48 Mbit	57 Mbit	35,2 Mbit
Tuin achterin	0,85 Mbit	0,3 Mbit	1,4 Mbit	38 Mbit	27 Mbit	16 Mbit

Bovenstaande testen zijn uitgevoerd met een laptop voorzien van 3x3 MIMO 802.11n (N450), waardoor de snelheid in de praktijk niet hoger dan +/- 330 Mbit zal uitkomen. Met een ander apparaat kan een (veel) hogere snelheid worden gehaald.

Uit deze resultaten blijkt de Linksys EA9500 goed te presteren, beter dan de andere twee routers. Bij een korte afstand tussen router en laptop weet de EA9500 een hogere maximale snelheid te halen. Wanneer er obstakels overbrugd moeten worden, weet de EA9500 ook een hogere snelheid te behouden.

Het signaal op de tweede verdieping is te zwak voor een bruikbare verbinding. Voor de tuin is alleen het 2.4GHz signaal bruikbaar vanwege het glas.

Ik vermoedde altijd dat de Asus RT-AC66U het maximale uit mijn laptop haalde, maar blijkbaar wordt de snelheid overtroffen door de EA9500, met name wanneer er obstakels zijn. Vooral de 5GHz band presteert beter, de 2.4GHz band levert ongeveer zelfde snelheden als de Asus RT-AC66U. De 5GHz band van de RE7000 komt goed mee, maar de 2.4GHz band presteert duidelijk minder dan de andere twee apparaten. Dit komt waarschijnlijk doordat de RE7000 is uitgerust met maar 2x2 MIMO (N300).

Band-steering snelheid

De EA9500 is uitgerust met twee 5GHz radio's welke op verschillende frequenties werken. De router creëert twee netwerken met dezelfde naam, waardoor je als gebruiker maar één netwerk ziet. De router zal verbonden apparaten over beide radio’s verdelen, zodat de apparaten elkaar minder storen. Dit is een interessante feature, die mogelijk ook voor mijn eigen woning interessant is.

Ik heb de impact van band-steering getest door op twee laptops tegelijk een “iperf” speedtest te draaien. De eerste test was zonder band-steering, de tweede test met band-steering.

	Laptop 1 (N450)	Laptop 2 (N300)
Laptop baseline (normale snelheid)	316 Mbit	166 Mbit
Tegelijk speedtesten zonder band-steering	213 Mbit	52 Mbit
Tegelijk speedtesten met band-steering	308 Mbit	168 Mbit

Band-steering door middel van een dubbel 5GHz netwerk is een mooie feature waar ik enthousiast over ben. Ook apparaten die niet over de nieuwste WiFi technologie beschikken weten hier van te profiteren. Bij een enkele 5GHz radio wordt de snelheid gedeeld doordat apparaten om de beurt met de router moeten praten. Hierdoor kan de snelheid behoorlijk inzakken wanneer meerdere apparaten veel bandbreedte gebruiken. Bij band-steering kunnen twee apparaten ongestoord met de router communiceren op volle snelheid.

Betrouwbaarheid & Stabiliteit

Tijdens twee weken testen en gebruik van de EA9500 heeft mijn kritisch oog geen enkel probleem ondervonden met betrouwbaarheid en stabiliteit. De router voelt stabiel en betrouwbaar aan. De webinterface werkt ook solide. De behuizing van de router voelt ook zeer solide aan. De warmteontwikkeling valt mee, wat positief is voor de levensduur.

Conclusie

De Linksys EA9500 is een prachtige router. Vooral het snelle en stabiele WiFi radiosysteem dat is uitgerust met de nieuwste technologieën zal ervoor zorgen dat deze router lang meegaat. Op gebied van configuratie en routing-features springt deze router er niet uit.

Zonder gebruik van apparaten die zijn uitgerust met de nieuwste WiFi technieken biedt deze router momenteel weinig meerwaarde ten opzichte van routers uit het middensegement. Tijdens mijn testen met een Macbook Pro uit 2012 was de verouderde WiFI techniek van deze laptop de bottleneck waardoor ik niet in de buurt van de maximale snelheid heb kunnen komen. Het voordeel van een tweede 5GHz radio heb ik via testen inderdaad kunnen waarnemen.

Het bereik is prima, maar niet veel beter dan andere routers omdat het zendvermogen via wetgeving is beperkt. Met deze router zal je hoogstwaarschijnlijk geen dekkingsproblemen oplossen. Een betere oplossing is om een tweede access-point op een strategische plek te plaatsen. Hiermee is de dekking optimaal en door deze op een aparte frequentie in te stellen, zal ook de interferentie tussen apparaten afnemen. Daarmee neemt de noodzaak van een tweede 5GHz radio of MU-MIMO af.

De grootte van het apparaat en de prijs zijn de grootste nadelen. Om genieten van de hoogst haalbare WiFI snelheid, is het verstandig om de router op een plek te zetten met line-of-sight, zonder obstakels waardoor de snelheid behoorlijk kan zakken. Maar door zijn formaat is dit lastig te realiseren, waardoor de router waarschijnlijk wordt verborgen en je snelheid zal inleveren. Ik had liever gezien dat deze krachtige router in een compacte, subtiele en energiezuinig jasje was gegoten.

Deze router komt het beste tot zijn recht in een omgeving met meerdere apparaten die zijn uitgerust met de nieuwste WiFI standaarden. Vooral wanneer meerdere apparaten op zo hoog mogelijkheden snelheid met de router moeten communiceren, biedt deze router uitkomst. Voor de meeste gebruikers zal deze router echter niet genoeg voordeel bieden om de hoge prijs te betalen. In dat geval denk ik dat huishoudens beter af zijn met minimaal twee midrange access-points.