In deze review bespreek ik meerdere, de bovenstaande samenvatting is van toepassing op het in de prijsvergelijker gekoppelde product, Voor de samenvatting en het overzicht van de plus- en minpunten van andere producten zie de reviews die daar aan zijn gekoppeld.
Review: Noctua NH-D15S & C14S
- Inleiding
- Specificaties
- Uitpakken
- Inbouwen
- Testmethode
- Prestaties
- Conclusie
Van Noctua producten maak ik al een tijdje reviews, en elke keer voel ik toch de drang om de vorige review erbij te pakken, de modelnummers aan te passen, en het geheel met enkel nieuwe testresultaten direct te publiceren. Ze zijn namelijk verdomd voorspelbaar, maar dan zeker niet in de negatieve zin van het woord. Bij Noctua weet je wat je mag verwachten.. toch? Uitstekende bouw, uitstekende garantie en gratis nieuwe mounting kits voor je eerder aangeschafte Noctua koelers, een pittig prijskaartje maar altijd de zekerheid van uitstekende ventilatoren, en natuurlijk de bruine kleur waarbij een opmerking over roest en de ogenschijnlijk vastgeroeste tradities van dit bedrijf toch onvermijdelijk is.
Dat is de reputatie in elk geval, maar als je de website van Noctua opent is het eerste wat je ziet toch echt ‘Chromax’, de gekleurde accessoires om de (tegenwoordig ook zwarte en grijze) ventilatoren van een ander kleurschema te voorzien. Oftewel, niets is zeker, en ervaringen uit het verleden zeggen niets over het product van vandaag. Reden genoeg om de ‘nieuwe’ (althans, meest recente) koelers van Noctua onder de loep te leggen: De NH-D15S en de NH-C14S, verkrijgbaar voor respectievelijk 74-80 en 68-75 euro.
Kudos voor Noctua wat specs betreft, alle details met betrekking tot heatsink en ventilator zijn aanwezig, en op de productpagina vind je uitgebreide comptabiliteit informatie met betrekking tot tal van moederborden.
De NH-D15S
In feite hebben we deze specificaties eerder gezien, de D15S is namelijk de D15 met één ventilator minder. Het koelblok is verder ongewijzigd en nog altijd flink uit de kluiten gewassen, compatible met alle gangbare Intel en AMD sockets, en nog altijd voorzien van koperen heatpipes, basis, en aluminium koelvinnen. Dit uiteraard aangevuld met Noctua hun SS02 bearing ventilatoren met een flinke levensduur van meer dan 150.000 uur. Hou vooral rekening met de benodigde 165mm om deze koeler in je behuizing te passen.
De specificaties van de Noctua NH-C14S:
Ook de C14S is eigenlijk een oude bekende, namelijk de C14 maar dan met een enkele, nieuwer type ventilator. De C14S is in de basis een 115mm hoge koeler, al kan je kiezen om de ventilator bovenop te plaatsen voor een totale hoogte van 142mm.
Beide koelers bieden in de regel volledige compatibiliteit met het eerste PCI-E slot op moederborden, echter zijn er enkele uitzonderingen met een aparte indeling. Controleer de Noctua website altijd even vooraf voor dergelijke details.
Hoewel we Noctua dus niet meer kunnen vertrouwen op gegarandeerd bruin is één ding nog altijd hetzelfde: De verpakkingen zijn top. Stevige, nette dozen met een keurige voorsortering van alle installatie elementen inclusief een prettige lange schroevendraaier. Vanaf moment één voel je wel dat je met een premium product te maken hebt.
De NH-D15S was eigenlijk weinig nieuws gezien het de D15 betreft met één ventilator minder. Waarom komen we zo op terug. Bouwkwaliteit en afwerking van Noctua zijn nog altijd fenomenaal, keer op keer indrukwekkend om te zien. Het kost wat, maar je krijgt er zeker iets voor terug. De koperen heatpipe en onderkant zijn wederom voorzien van een laagje nikkel. Vooral opvallend zijn de uitsparingen in het koelblok aan de onderzijde.
De NH-C14S doet niet onder voor de topmodel broeders, al zou je de C14S het low-profile topmodel van Noctua kunnen noemen. Verpakking en accessoires zijn dik in orde, bouwkwaliteit van koelvinnen en heatpipes even zo indrukwekkend, en hoewel ik de fascinatie met uilen niet helemaal begrijp blijft het Noctua logootje een lach bezorgen (je moet momenteel eens voor geboortekaartjes zoeken, zeker 50% heeft iets met uilen. Oh, en Asus?). De ventilator kan zowel boven als onderop worden geplaatst, al lijkt de standaard geleverde ‘onder’ setup de meest waarschijnlijke voor de beoogde low-profile doeleinden. Fanclips om twee ventilatoren te gebruiken zijn aanwezig, al beloofd Noctua met de nieuwe AF14 ventilator dezelfde prestaties als met de twee voormalige C14 ventilatoren.
Praktisch elke (grotere) Noctua maakt gebruik van hetzelfde installatiesysteem, één die zij inmiddels meer dan dik voor elkaar hebben en één van de prettigste, meest eenvoudige installaties is op de markt. Zoals altijd, pluspunten!
Backplate achter je moederbord, stand-offs er over, en de clips vastschroeven op de manier die je wilt. Je kan de koeler dus elke kant op zetten die jij wilt, mits de rest van de componenten dat toestaan. Vervolgens koeler erop, twee schroeven aandraaien, ventilator vastklikken en klaar.
En zo komen we uit bij de reden voor de NH-D15S: Ultieme compatibiliteit op socket 2011 (X99) moederborden waar geheugen aan beide kanten van de CPU te vinden is. Het ontbreken van de tweede ventilator zorgt in combinatie met de uitgesneden stukken uit het koelblok dat je ruimte hebt voor flinke geheugenmodules aan beide kanten, en de ervaring leert dat een tweede ventilator zelden meer dan een paar graden scheelt. Toegegeven, op een Z97/S1150 moederbord lijkt het weinig zinvol, maar het feit dat je een enorm koelblok kan combineren met flink werkgeheugen is zeker geen vanzelfsprekendheid op de markt.
Comptabiliteit in andere richtingen is ook prima bij de D15S. Zo komt hij normaliter niet hoger dan een standaard ATX plank, en overlapt hij ook de PCI-E sloten niet.
Hoewel het mogelijk is de koeler te draaien, bijvoorbeeld om omhoog te blazen, moet je dan wel rekening houden met je werkgeheugen of moederbord. Zo zien we hier dat de koeler dan tegen het tweede RAM slot aan zit. Niet ideaal.
Hoewel de C14 aan de bovenkant en PCI-E slot kant goede zaken doet is hij als low-profile koeler, en daar zal je deze toch voor kopen, niet consequentie-vrij. Nu zien we meer dan genoeg ruimte (67mm) voor hoge modules als we de ventilator omhoog plaatsen, maar in de 110mm modus met de ventilator onderin is een Corsair Vengeance Pro module wel heel krap aan. Iets lager geheugen kopen dus.
Omdraaien kan op dit moederbord mits we de eerste bank leeg laten:
Nog een 90 graden draai biedt ook weinig voordeel met een overhang boven de eerste twee sloten.
In hoeverre grote geheugenmodules zinvol zijn in een low-profile build is uiteraard een andere vraag, maar het is duidelijk dat Noctua uitgaat van standaard hoogte modules (nou ja, je kan tot 40mm gaan, 34mm is standaard), dan wel dat je de ventilator omhoog plaatst.
Ik test, in elk geval voorlopig nog even, met een Intel Core i7-4770k chip zowel op 3.9GHz op 1.14V, en 4.2GHz @ 1.20V. Hoewel de stock snelheid technisch gezien 3.5GHz is, boost een Intel Core i7-4770k zich normaliter tot 3.9GHz. Hoewel de meeste moederborden dan slechts één core tot 3.9GHz tillen zet ik ze wel alle vier op 3.9. Hoewel ik de term 'stock' aanhoud, is het dus eigenlijk ietsje hoger geklokt.
Overige punten:
- Tests worden uitgevoerd op een open test-bench: de Cooler Master Test Bench v1.0
- Geen verdere ventilatoren of koeling, enkel de onderdelen die de fabrikanten in de doos mee leveren worden gebruikt
- Ik gebruik de meegeleverde koelpasta, mocht je dat er niet bij krijgen (zeldzaam) gebruik ik Arctic MX-4.
- Voor load test op de i7 gebruik ik Prime95 met de setting In-place large FFTs. In de regel is deze belasting flink zwaarder dan gamen of video bewerken.
- Temperaturen worden genoteerd bij 15 minuten stabiele resultaten.
- Bij het passeren van 90 graden Celsius faalt de koeler een test, en vervallen de resultaten op die instelling. Ik kan het dan niet aanraden om die betreffende koeler in het dagelijkse leven te gebruiken met die bepaalde instelling, gezien andere factoren zoals een warme zomer dag, of de opbouw van stof in de case, dan wel tot kritieke temperaturen kunnen leiden.
Let op: Resultaten zijn sterk afhankelijk van de kwaliteit van de gebruikte chip, maar ook de behuizing waarin je ze gebruikt. Hou altijd je temperaturen in de gaten als je gaat overklokken, ook met zeer krachtige koelsystemen. Reviews als deze dienen dan ook voornamelijk als een product-prestatie-vergelijking, en zijn geen garantie dat je bepaalde temperaturen of overklok met een koeler kan bereiken.
Eerst de resultaten op idle, al is het maar om goede bevestiging te verzekeren. Tevens de meest suffe grafiek ooit:
Resultaten met druk op de ketel:
Hoewel de C14 nooit eerder door mij is getest bevestigd de D15S echter wel de stelregel dat een tweede ventilator op een forse koeler zelden meer dan een paar graden scheelt. We zien de D15S dan ook nauwelijks achterlopen op de D15 en zich positioneren als nog altijd één van de krachtigste luchtkoelers op dit moment. Hoewel een directe vergelijking niet meer mogelijk is, is het onvermijdelijk in het voordeel van de D15S dat deze met één (exact gelijke) ventilator minder ook iets stiller is op volle toeren. Of je sowieso in de buurt moet komen van hoorbare prestaties hangt af van je gebruik en overklok (en of je over de ‘drempel’ van de LNA/1200RPM gaat), maar in de regel mag je uitgaan van een onhoorbare processorkoeler.
De C14S was eigenlijk een opvallende, met weliswaar één heatpipe meer maar toch dunnere heatpipes had ik verwacht dat de prestaties iets verder achter zouden blijven. Hoewel ik op moet merken dat dikkere heatpipes in de regel pas bij hogere temperaturen, lees: veel meer OC dan ik hier toepas, baat geven lijkt bij meer gangbare afstellingen dat de lagere broer niet noemenswaardig onder hoeft te doen. De geluidsproductie ligt marginaal hoger dan de D15S, vermoedelijk vanwege het aanzuigen langs de componenten, maar zonder directe vergelijking acht ik de kans klein dat iemand deze anders zal ervaren; veel ontloopt het elkaar niet. Gebruik de LNA als je geluid allergisch bent, maar in de regel kan je, zelfs met bescheiden overklok, prima een laag en dus stil toerental draaien.
Toch is het niet allemaal een droomscenario, waarbij het zoals vaker de Noctua NH-U14S is die roet in het eten gooit: één van de koelers die in het totale overzicht bijzonder sterk scoorde. Ook de Fuma is wat prijs-prestatieverhouding beestachtig sterk, maar komt wat bouwkwaliteit, installatiegemak, en garantie natuurlijk niet in de buurt van de Noctua koelers. De prestaties van het iets kleinere broertje, de U14S, zijn praktisch gelijk, en hij is in de regel 10 tot 15 euro goedkoper, wat de D15S toch vooral interessant maakt als symmetrische S2011 oplossing (al biedt de U14S ook 100% RAM comptabiliteit op S2011) of wanneer je op S115X vier flinke modules wilt gebruiken waar de U14S net over het eerste slot valt. Hoe dan ook wordt duidelijk wat het doeleinde is, en dat je toch een aardig bedrag mag bijleggen voor de tweede koeltoren, die overigens bij extreem overklokken wel wat uit zou moeten lopen wat prestaties betreft.
De prestaties van de Noctua NH-C14S zijn eenvoudiger te relativeren, al was het maar vanwege een beperkt aantal low profile koelers in de betere helft van de grafiek. Daar biedt hij een interessant en eleganter alternatief voor de grotere, brutere be quiet! Dark Rock Topflow en in feite de prestaties van een top-end towerkoeler in een top-flow uitvoering. Krachtiger dan de compactere oplossingen in de grafiek (AIO’s buiten beschouwing latend), maar uiteraard wel duurder.
Noctua mag dan wel een beetje van de bekende weg afwijken met hun Chromax kleur accessoires, hun recente koelers doen nog altijd precies hetzelfde: Doen wat je ervan verwacht. Van uitstekende verpakkingen, keurige eerste indrukken met gesorteerde accessoires, heerlijk eenvoudige en stress-vrije installatie, en vooral ook stilte. De A14 en A15 ventilatoren zijn wel in staat hogere toeren te behalen als je een paar graden winst prefereert boven stilte, maar in gangbare situaties (lees: geen extreme OC) zijn beide koelers in staat een belast systeem op basis van een Intel Core I7 onhoorbaar te koelen. Ook in lijn der verwachtingen is de prijs: Noctua is wederom niet goedkoop, maar kijk ik naar de mid-range modellen waar ik gelijktijdig mee aan de slag ging van enkele andere merken en je kan het verschil in voelbare en zichtbare kwaliteit niet ontkennen. Vergis je niet, het blijft premium spul, en niets staat je in de weg een stille i7 build te maken met een <50 euro koeler waardoor elke duurdere koeler wel enigszins onder druk staat, maar het draait bij Noctua om de hele ervaring, het gevoel, en de garantie en zekerheid van bijvoorbeeld nieuwe mounting kits voor je nieuwe S2011-3 moederbord.
Vervolgens kan je de Noctua modellen nog in twee categorieën opsplitsen: All-round, en specifiek gebruik. Noctua maakt vaker producten met een specifiek doel voor ogen, waarbij dat doel vervolgens een grotere rol moet spelen dan de pure prijs-prestatieverhouding. Zowel de D15S als de C14 vallen in die laatste categorie waarbij beide het in feite moeten afleggen tegen de all-round ijzersterke U14S die praktisch gelijk presteert voor een lagere prijs. De Noctua C14S is echter de best koelende luchtkoeler op of onder de 115mm en alsnog zit hij in de buurt van AIO / high-end-air prestaties. De D15S biedt (naast een vermoedelijk hoger overklokpotentieel dan de U14S) een interessant alternatief om S2011(-3) moederboden te combineren met 8 grote geheugenmodules en een stevige overklok op je CPU zonder dat je naar vochtige oplossingen hoeft te kijken. De volwaardige D15 koelt dan wel iets beter, maar die tweede ventilator zit toch echt in je geheugenzone, los van de meerprijs en bescheiden prestatiewinst die de extra ventilator oplevert. Voor de grafiekjes is het leuk, zeker in het geval van de D15 als echte koningskoeler, maar de praktische voordelen van die paar graden zijn natuurlijk niet zo heel spannend.
Twee producten dus met een specifieke taak die ze op Noctua-waardige wijze uitstekend uitvoeren.
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie:

Terug naar boven