Nikon AF-S DX 18-105mm f/3.5-5.6G ED VR

Inleiding:
Ik heb deze lens in september 2008 gekocht als vervanging van mijn 18-55mm kitlens icm. Nikon D40. Beperkt zoom bereik, irritante roterende front-element, het ontbreken van VR bij de kitlens en de aantrekkelijke prijs van de 18-105mm waren de voornaamste redenen voor de aanschaf van deze lens. Ik heb er al ruim 10.000 foto’s ermee gemaakt en mijn ervaringen met de lens wil ik hier meedelen.

Bouwkwaliteit/handling/autofocus en featureset:
Deze lens heeft zo zijn sterke en zwakke punten. Wat betreft de bouwkwaliteit, lens is redelijk zwaar en voelt solide aan, samen met de lichte Nikon D40 is het een aardige combo qua massa. De lens is gebouwd enkel uit plastic (de vatting ook), wat dus een onzeker gevoel geeft dat het niet tegen een stootje kan en redelijk snel kapot kan. De lens is verder voorzien van twee rubberen ringen – de smalle focusring aan de ‘achterzijde’ en de dikkere zoomring aan de voorzijde die voorzien is van brandpuntsafstandmarkeringen. Markeringen voor focusafstand en scherptediepte ontbreken op deze lens. Er zijn twee switch knoppen voor auto/manual focus en ON/OFF VR (geen onderscheid tussen Normal/Active).
De lens is dus voorzien van Nikon’s Silent Wave Motor, wat inhoudt dat snel autofocussen mogelijk is met instap dSLRs die geen ingebouwde autofocus schroef hebben. De performance van de SWM vind ik redelijk tot goed. Het mechanisme is niet echt geruisloos te noemen en een snelheidsduivel is het ook niet. Het duurt bijna twee seconden om van eindig naar oneindig en terug te focussen, maar voor een lens van deze prijsklasse is het acceptabel.
De 18-105mm maakt ook gebruik van Nikon’s Vibration Reduction, wat verticale trillingen vermindert. Over de werking van VR ben ik wel tevreden, na een seconde of twee zie je het beeld door je zoeker inderdaad stabiliseren. Heel handig bij nachtfoto’s, in praktijk levert het 2 a 3 stops qua sluitertijd. Zie als voorbeeld foto_1, deze is handheld gemaakt met een sluitertijd van 1/6s. en toch ziet het redelijk scherm uit.

Scherpte/vervorming:
De scherpte is denk ik de sterkste punt van deze lens. Zowel wide-open (max. f=3,5@18mm & f=5,6@105mm)) als stopped-down zijn de beelden haarscherp. Het optimum wordt bereikt bij f=8, maar f=5,6 is al voldoende. Enkel bij 105mm zou ik f=8 gebruiken voor het mooiste resultaat. De lens levert een aardige bokeh op, zie als voorbeeld foto_2 (1/30s, f=8@105mm).
Over handmatig scherpstellen met deze lens heb ik niet echt een duidelijke mening, omdat ik het zelden gebruik. De werking van de focusring vind ik wel prettig, de ring draait soepel maar er zit wel een beetje speling in.
En nu de zwakste punt van deze lens: vervorming. De lens heeft last zware barrel-vervorming @ 18mm. Je kunt het goed zien op voorbeeld foto_3. De rand van het huis zou recht moeten zijn, je ziet duidelijke vervorming aan de bovenkant van de foto. Het hek aan de onderkant van de foto zou ook in een rechte lijn moeten lopen. Bij deze lens zou ik de 18mm dus vermijden als je foto’s wilt maken waar rechte lijnen lopen. Vanaf 24mm heeft de lens geen lans meer van vervorming.

Vignetting/CA/Lens flare:
Als je een foto maakt van een schermvullend geheel wit vlak dan zie je inderdaad dat de lens last heeft van lichtuitval, de randen zijn donkerder dan het center. In praktijk merk je daar eigenlijk niet zoveel van. Mijn favoriete onderwerp zijn open landschappen waar dus veel hemel te zien is. Als je f=5,6 of f=8 gebruikt, heb je geen last van vignetting.
Chromatische aberratie: eigenlijk hetzelfde verhaal als bij vignetting. CA komt enkel voor bij hoog contrast verschil. Je moet echt goed kijken wil je iets kunnen ontdekken, je ziet dan een paarskleurige halo. Echt last heb ik er niet van gehad.
Lens flare: met 15 glaselementen is deze lens niet echt bestaand tegen lens flare, vooral als je recht in de zon schiet maar dat is wel te verwachten. Bij zonnige dagen gebruik ik dan ook de bijgeleverde lenshood wat het aantal stippen vermindert, maar het effect van lens-flare is bij deze lens in zijn geheel niet te voorkomen. Als laatste voorbeeld zie foto_4: recht in de zon bij f=22. Dit is de meest extreme vorm van lens-flare. Ik moet wel bij zeggen dat de filter die ik op deze lens heb nogal smerig was.