Begin April overgenomen van een mede-tweaker (V&A!) en besloten direct een review te schrijven.
Inmiddels is de review meerdere keren geupdate, en tenzij er nog vragen komen of ik iets dringens tegenkome wat ik jullie niet wil onthouden,
ben ik nu toegekomen aan de laatste revisie.
mensen die aangeven "slechts" vier sterren over te hebben voor deze review, geef even aan waar nog een en ander verbeterd kan worden, want ik ga alleen voor de vijf sterren natuurlijk
Featureset
De Netbook is zeer compleet voor zo'n compact apparaat.
In positieve zin vallen vooral de camera, het touchpad (later meer daarover) en het scherm op.
Het scherm met een resolutie van 1024x600 is prima leesbaar, en ook met tegenlicht is de helderheid van het scherm voldoende om deze goed te blijven lezen, de helderheid is door middel van een sneltoets (fn + F5 en fn+F6) aan te passen en dit verloopt zeer soepel (vermoed een hardware koppeling).
Het touchpad voelt zeer prettig aan en reageert accuraat, na wat stoeien met de instellingen voor de muissnelheid is ook muizen met dit touchpad geen straf. Natuurlijk heb ik (de tweaker die ik ben) ook direct uitgeprobeerd de multitouch functionaliteit uit te proberen door middel van de elantech driver (Touchpad Driver Versie 7.0.4.3). De driver maakt de werking van de touchpad iets minder soepel, de muis lijkt iets trager te regeren. De multitouch functionaliteit voegt daarentegen zoveel toe dat ik dit voor lief neem. De multitouch kan worden ingesteld via het touchpad icoon en ondersteund tot drie gelijktijdige aanrakingen (vingers

). De acties die gekoppeld zijn aan de verschillende bewegingen zijn helaas niet of nauwelijks aan te passen en wanneer alle functies tegelijk zijn ingeschakeld werken de meeste functies niet of nauwelijks en pakt het touchpad de actie die je de hoogste prio hebt gegeven.
De mogelijke acties zijn:
- Klikken (Buttons) - Acties instelbaar
- Enkele Aanraking Touchpad - Instelbare klikken, een/twee/drie vingers voor links/recht/actie instelbaar{/li}
- Scrollen - twee vinger actie, horizontaal en verticaal instelbaar, gevoeligheid instelbaar
- Zoom - de gaafste functie, instelbare acties voor knijpen/vegen en gevoeligheid instelbaar
- Rotation - werkt helaas niet goed icm scrollen, richting instelbaar, gevoeligheid instelbaar
- Drag and Drop - door tweemaal op dezelfde locatie te drukken wordt de muis vergrendeld voor slepen (vergleijkbaar met linker muisknop + bewegen), release instelbaar en interval voor aanslagen instelbaar
- Magnifying Glass - vergrootglasfunctie, een vinger ingedrukt houden en met de andere vegen, werkt leuk voor bijvoorbeeld foto bewerken of slechtzienden, vergroting,breedte en hoogte instelbaar
- Swipe Page - met drie vingers kan er geveegd worden tussen pagina's, dit werkt als bladerfunctie, volgende pagina vorige pagina, terug etc.
- fast keys - werken als snelkoppelingen naar Deze Computer en Alt-Tab door verticaal te vegen met drie vinger, acties helaas niet instelbaar.
- De reactie op vingeraanrakingen met deze driver is zeer accuraat, sommige functies zitten elkaar echter ind e weg dus kies de functies uit die je echt gebruikt. Ook de sneltoetsen (fast keys) zijn bruikbaar, alleen zou een handmatige actie (eigen programma of sneltoets) hierbij de bruikbaarheid enorm vergroten.
Elantech Driver Overzicht
De camera geeft prima beeld bij normaal daglicht, bij tegenlicht en avond valt het beeld wat tegen, wat niet heel verwonderlijk is voor een camera met een lens van ongeveer 3mm. De camera wordt onder Windows en Ubuntu herkend zonder extra drivers, Asus bied wel een programma aan voor live effecten en instellingen (Ecap) wat snel werkt maar beperkt nuttig is
Webcambeeld in ManyCam
De hoeveelheid uitbreidingspoorten is ruim in orde, met
drie USB aansluitingen,
een VGA aansluiting,
microfoon en koptelefoon aansluiting,
SD kaartlezer en
100Mbit LAN aansluiting verdeeld over linker en rechterzijde van het apparaat.
De luidsprekers in het apparaat bieden prima geluid voor zulke kleine speakers, en Asus heeft support voor Dolby Surround ingebouwd
Prestaties
CPU
Zoals verwacht van een netbook liggen de prestaties op een wat lager niveau dan een normale laptop. De CPU schakelt in iedere stand de clock en multiplier terug (multiplier van 12 naar 6) in zeer korte intervallen < 2s. De bijbehorende software (Super Hybrid Engine) kent standaard vier instelling, namelijk:
- Power Saving Mode - Uitschakelen HDD en CPU clock laag
- High Performance Mode - Standaard staat CPU multiplier op 6x, bij belasting wordt dit verhoogd naar 12x waarbij ook de geheugenclock verandert
- Super Performance Mode - Indentiek aan High Performance, maar hierbij wordt bj hogre belasting de cpu tot 15% overgeclockt dmv verhogen van core-voltage.
- Auto - Bij Gebruik van accu komt dit overeen met Power Saving, op netstroom High Performance.
HDD
Auto - Highperformance op netstroom - 52,6 average MB/s (HDTach Quick Bench 4x gemiddels resultaat)
Auto - Power Saving Mode op accu - 66.9 MB/s average (HDTach Quick Bench 4x gemiddeld resultaat)
Super Performance Mode op netstroom - 49 MB/s average (HDTach Quick Bench 4x gemiddeld resultaat)
Dit resultaat verraste mij eigenlijk het meeste, op laagste performance stand blijkt de harddisk het best te presteren met een totalverschil van 17 MB/sec en grootste verschil (in de verschillende metingen) van 20.3 MB/sec tussen Super Performance en Power Saving
Geheugen
Dit netbook is uitgebreid naar 2 GB geheugen waarbij de originele module is vervangen door een Kingston 2GB DDR2-800 (400Mhz) module met latency 6-6-6-18 op 400Mhz.
Benchmark Resultaten vanuit Lavalys:
- Super Performance Mode op netstroom - 285Mhz - 3421 MB/s Read - 3035 MB/s Write - 2502 MB/ Copy - 99.7ns Latency
- Auto High Performance mode op netstroom - 266 Mhz - 3183 MB/s Read - 2833 MB/s Write - 2332 MB/s Copy - 107.4ns Latency
- Auto Power Saving Mode op accu - 209 Mhz - 2470 MB/s read - 2226 MB/s Write - 1823 MB/s Copy - 139.4ns Latency
De prestaties van het geheugen liggen dus wel in de lijn der verwachting met de prestatie instellingen van Super Hybrid Engine en hierbij is het terugklokken en verlagen van de core-spanning goed te zien in de prestaties
Bij normaal gebruik is van de verschillende prestatie instellingen niet veel te merken, alleen de combinatie accu en super performance voelt langzamer aan dan de power saving modus (raar maar waar), door de 2Gb geheugen loopt het apparaat ook niet permanent te swappen waardoor de accuduur toeneemt en de geluidsproductie aanzienlijk afneemt.
Beeldkwaliteit
Zoals eerder gezegd is het scherm prima in orde, de resolutie is even wat wennen, maar met behulp van wat kleine tweaks aan windows en verschillende programma's bied het scherm voldoende opppervlak om prettig te kunnen werken.
De aanpassingen die ik hierin heb gedaan zijn: Windows taakbalk automatisch laten verbergen en bovenin het scherm plaatsen, kleine iconen in het startmenu, Clearlooks Windows stijl (
http://schmoove.deviantar...s-for-Windows-XP-18591720) en Ubuntu muisaanwijzers.
Verder kent Firefox (net als IE) een fullscreen optie, die gekoppeld is aan de F11 toets, door het lettertype in te stellen op een schreefloos lettertype kan hierdoor bij een kleine zoom alle tekst alsnog prima gelezen worden.
De helderheid is prima, alleen bij extreem tegenlicht of recht in de zon wordt de leesbaarheid minder, het scherm spiegelt niet en er is geen duidelijke vertekening te bespeuren.
Mijn Bureaublad direct na opstarten, let op verborgen taakbalk
Videokwaliteit, beeld hoort zo geel te zijn, afspelen van 720p HD loopt soepel met VLC, niet met flash
Bouwkwaliteit en robuustheid
Mijn EEEPC kwam inclusief een Crystal Cover (lelijk blauw geval van hard plastic) die om het apparaat heen geklikt kan worden, dit beschermt tegen krassen etc. De EEEPC is prima krasbestendig, sleutels etc laten geen zichtbare sporen achter op de cover. Ook de bouwkwaliteit is goed, scherm openen en sluiten voelt solide aan en aansluitingen zitten strak genoeg om USB/stroom er niet zomaar uit te trekken/vallen.
Voor transport levert Asus standaard een hoes mee van zachte stof welke ook met Crystal Cover het apparaat ruimschoots huisvest.
Het apparaat staat verder stabiel op vier kleine pootjes, dit zorgt ook voor de luchtstroom onder het apparaat wat duidelijk gebruikt wordt te merken aan al de afvoersleuven aan de onderkant.
Ergonomie
Zoals te verwachten bij een apparaat van deze grootte valt de ergonomie op sommige punten wat tegen, het scherm kan bijvoorbeeld net niet helemaal lekker gezet worden om er nog goed mee op je schoot mee te werken. Het toetsenbord is een verademing voor mensen die een 7/8" netbook gewend zijn, de toetsen zijn namelijk prima te gebruiken om een stukje te typen of langere tijd mee te werken. Ook met een rubberen beschermhoes voor toetsenbord werkt deze nog prima, al is het exact indrukken van een toets hiermee lastiger. Het touchpad met toetsen had ik zelf liever iets naar rechts gehad (rechtshandig he) maar dat is een meer persoonlijke keuze.
Een nadelig puntje in de ergonomie is dat de accu de achterkant onnodig zwaar maakt, waardoor de netbook niet stabiel op je knieën te gebruiken is, en op on-even oppervlaktes erg de neiging heeft achterover te gaan. Dit is op te lossen door tijdens het typen je muis (als je die gebruikt) op een van beide kanten van de netbook te leggen. Zonder de acryl beschermhoes is dit punt evenwel minder duidelijk aanwezig.
Warmte- en geluidsproductie
Het apparaat gebruikt nauwelijk energie, en dat is ook goed te merken bij dit punt. Bij stndaardgebruik is de ventilator en HDD niet te horen, pas als de cpu langere tijd volledig belast wordt (Youtube HD etc) is er egens op de achtergrond iets te horen.
De warmteontwikkeling is nauwelijks voelbaar, bij continugebruik is alleen ter hoogte van de grafisch kaart (rechtsonder) een warmere zone te voelen.
Mobiliteit en accuduur
De netbook heeft een zeer aangenaam formaat en gewicht om deze permanent mee te nemen, dit doe ik dan ook overal (trein/fiets/auto). Door de hoes is het apparaat goed beschermd en bij mobiel gebruik is er nauwelijks verschil te merken in prestatie en werken.
De accuduur is sterk afhankelijk van de gebruikte programma's en belasting en deze ligt bij mij tussen de 1.5 uur (Ubuntu + Blender) en 5.5 uur (Windows + OOffice). Typerend voor de EEEPC lijkt een langere accuduur onder Windows tov Ubuntu te zijn, mogelijkerwijs ligt dit aan de driver of Super Hybrid Engine. Na het vele tweaken zoals hieronder beschreven, gebruikmakend van Powertop, array.org kernel en nog wat andere kleine tweaks valt het op dat zowel idle als bij belasting de accuprestatie niet achter lijkt te blijven op windows, helaas zijn de sitauties niet indentiek en kunnen ze dus een verkeerd beeld geven, maar mijn verwachting is dat de prestaties van de accu onder windows en ubuntu niet afwijken en de werkelijke accuduur bij normaal gebruik identiek zal zijn. Testresultaten staan hieronder.
Accuduur
Voor iedere test is de accu weer volledig opgeladen
Testen onder windows zijn uitgevoerd met behulp van Battery Eater (
http://batteryeater.com), hibernate op 10%, vervolgens BE resultaat geëxtrapoleerd naar 100%.
Accuduur Windows:
Battery Eater- Auto-Power Saving - 3:55
- High Performance - 3:42
- Super Performance - 3:15
Idle, auto display off na 5min- Auto-Power Saving - 6:28
- High Performance - 5:22
- Super Performance - 4:41
Accuduur Ubuntu
Getest dmv LBS-BYTEmark (
http://lbs.sourceforge.net/) en "dd if=/dev/urandom of=1GB_file bs=1MB count=1000" om een 1 Gb random file te maken. Meting dmv Powertop. Waardes vallen hierbij iets hoger uit, omdat Battery Eater ook de GPU afdeling zwaar belast
- Powersaving - 4:43
- Normal - 4:26
- Performance - 3:59
Idle, display status en timeout zoals standaard in EEE-tools
Gemeten zonder belasting, standaard services allemaal aan, behalve gnome-power-manager, meting mbv Powertop.
- Powersaving - 6:53
- Normal - 6:18
- Performance - 6:02
Prijs
Omdat ik het apparaat tweedehands heb aangeschaft kan ik over de werkelijke waarde niet veel zeggen, wel kan ik aangeven dat voor €293,- waar ik het apparaat voor heb dit een absolute topdeal is, veel functionaliteit voor dat geld en prijs/kwaliteit super aantrekkelijk.
ten opzichte van de duurdere EEPC's (S101 etc) vind ik de verhouding tussen laptop en Netbook door dit model perfect ingevuld.
Persoonlijke Punten
De standaard installatie die Asus meelevert geeft een beetje een bloatware indruk, maar gelukkig niet zo erg als bij vergelijkbare Acer's. Deïnstallatie is redelijk simpel, maar ik heb ervoor gekozen een (legale) Windows XP professional erop te installeren. Omdat de EEEPC geen CD/DVD lezer heeft en ik geen externe CD/DVD speler heb moest er geknutseld worden met een USB stick. Dit heb ik gedaan door een ISO te trekken van een Windows XP SP2 cd, deze vervolgens geslipstreamed and met behulp van WinsetupfromUSB (
http://www.msfn.org/board/install-USB-WinSetupF-t120444.html) op USB stick gezet. Dit programma is eenvoudiger dan alle andere opties, en ondersteund als enige van de GUi tools ook NTFS formatteren van de USB stick, wat voor een veel snellere installatie zorgt tov FAT32.
Na de Windows installatie en alle nieuwste drivers (waronder de touchpad multitouch driver) toegevoegd te hebben draaide windows als een zonnetje, volgende stap tweaks! Als eerste de pagefile uitgeschakeld en alle overbodige windows services disabled. Dit scheelde van 36 processen naar 28 bij booten.
Vervolgens zoals boven beschreven een custom theme erop gezet, door gebruik te maken van de uxtheme patcher (
http://tweakers.net/meukt...eme-multi-patcher-50.html) en vervolgens het thema Clearlooks (
http://schmoove.deviantar...s-for-Windows-XP-18591720) en de Ubuntu cursors (
http://nordlicht.devianta...man-quot-Cursors-35930998) gebruikt met Calibri fontgrootte 10 en de ruimte op je desktop is ineens toegenomen doordat titels en randen kleiner zijn.
Windows draaide verder prima, dus is het tijd voor het volgende experiment:
Easy Peasy (voormalig UbuntuEEE) installeren als dual boot.
Combinatie Clearlooks + Firefox Minimal + Fullscreen modus
Combinatie Clearlooks + Firefox Minimal
De installatie naar USB stick verliep zeer eenvoudig, door middel van Unetbootin (
http://lubi.sourceforge.net/unetbootin.html) de ISO naar USB stick gekopieer en geboot vanaf USB.
De standaard installatie doorlopen en eerste keer booten verliep als een trein.
Software updates etc en reboot verhielp wat kleine font/icoon probleempjes en ook nu was het tijd voor een aantal tweaks.
Standaard vraagt Easy Peasy bij opstarten om een wachtwoord en na een simpel kijkje in de logs bleek dit te komen door Ubiquity, dus deze uitgeschakeld. De CPU blijft bij de standaardinstelleing op volledige snelheid draien, en na de tip van medetweaker daanbro EEEControl geinstalleerd en de juiste powerprofielen geselecteerd was ook dit probleem verholpen.
De standaard installatie van Easy Peasy maakt gebruik van de NBR (Netbook Remix) skin wat zeer overzichtelijk werkt door het start menu link weer te geven. De integratie met maximus zorgt voor maximalisatie van alle geopende applicaties, waarbij het welbekende kruisje op de taakbalk komt te staan.
Tot zover het huidige testen, over korte tijd wordt er een volledig gecustomaliseerde versie van WIndows opgezet en EEEbuntu getest in plaats van Easy Peasy
EEEbuntu
De installatie van EEEbuntu verliep, net zoals Easy Peasy, zeer eenvoudig. Partitioneren etc loopt net als in de normale Ubuntu versie en bij een windows dualboot moet je dus even hadnmatig partitioneren.
Na installatie start de desktop vlot op, en direct valt de eenvoudige opzet op, de taakbalk is web te schuiven en launchpad staat standaard geïnstalleerd. EEEcontrol moet nog wel handmatig worden toegevoegd, en let hierbij goed op dat je dit direct doet zonder de EEEtools te installeren, anders moet je namelijk handmatig de kernel modules omwisselen tussen deze twee.
Bij het afsluiten blijft EEEbuntu vragen om je sudo/root password, dit wordt veroorzaakt door je keyring manager als je gebruik maakt van een administratieve taak. Probleem is te verhelpen via
http://forum.eeebuntu.org/viewtopic.php?p=3985#p3985
Een ander vervelend iets is dat de standaard installatie vervelend kan doen met eee-control, waarbij de melding: cannot connect to eee-control-daemon; verschijnt. DIt is op te lossen met de volgende stappen:
- start een console op
- sudo rmmod asus_eee
- sudo rm -r -f /lib/modules/2.6.27-8-eeepc/kernel/ubuntu/asus_eee
- wget http://greg.geekmind.org/...ntrol_0.9.2_all~hardy.deb
- sudo apt-get install fakeroot patch dkms linux-headers-2.6.27-8 linux-headers-`uname -r`
- sudo dpkg -i ./eee*
- sudo reboot
Dit lost ook het probleem van de ontbrekende power instellingen in EEEbuntu op.
EEEbuntu Tweaks
Ook ben ik niet tevreden met de standaard instellingen en configuratie van EEEbuntu, de keuze voor bepaalde programma's is soms wat vreemd (zowel aMSN als Pidgin, en allerlei Ipod programma's).
Dus is het tijd om ook hier wat schoonmaak werk uit te voeren.
Allereerst wat onnodige applicaties verwijderd, waaronder alle ipod, dubbele mediaplayers, gftp (vervangen door FileZilla), brasero etc.
Vervolgens alle taakbalken verticaal ingesteld, waarna weer pijnlijk duidelijk werd dat GNOME niet altijd de perfecte desktop is, verticale taakbalken (panels) zijn namelijk erg onhandig in te stellen en hebben erg veel bugs. Het standaard thema van EEEbuntu sprak mij ook in het geheel niet aan, deze heb ik vervangen door Futurelooks (
http://ubuntuforums.org/showthread.php?t=796572).
Futurelooks met verticale taakbalken
Compiz heeft standaard een optie voor het maximaliseren van applicaties, namelijk maxumimize, getriggerd door Win + m, zorgt dit dat de appliaties naar het juiste beschikbare formaat worden geschaald.
Andere kleine tweaks zijn Launchy (
http://www.launchy.net/) en Ubuntu-Tweak (
http://ubuntu-tweak.com/) voor de minder toegankelijke tweaks in Ubuntu. VOor de webcam heb ik zelf de voorkeur voor Cheese Webcam Booth, welke standaard eenvoudige effecten heeft om bijvoorbeeld horizontaal om te draaien, zodat je jezelf op de juiste manier heen en weer ziet bewegen.
Kleine andere tweaks, oa firefox
Compiz Widget Layer
Ubuntu Desktop 9.04
Vanzelfsprekend is iedere tweaker op zoek naar de nieuwste, snelste en best werkende oplossing dus vandaar deze sideway test, Ubuntu 9.04 Jaunty Jackalope.
Iso op identieke wijze op USB stick gepropt en geinstalleerd en eerste indruk is de zeer snelle opstarttijd met EXT4 (verschil tussen 8.10 EEEbuntu en 9.04 Desktop is 65 vs 45s) helaas blijken een hoop zaken niet of niet goed te werken, en de array kernel (array.org) is nog niet beschikbaar voor ubuntu 9.04 of kernel 2.6..28-22. Meest opvallend is de wifi verbinding die het niet goed meer doet, zo faalt WPA en WPA2 authenticatie terwijl WEP en unsecured wel connecten. Een oplossing hiervoor is een oude ralink wifi driver installeren volgens deze werkwijze:
Verder doet bij sommige mensen (waaronder moi) de microfoon het standaard niet, dit is te verhelpen via de tip in dit artikel:
http://blog.bokhorst.biz/...ty-jackalope-asus-eee-pc/
Voor extra functionaliteit (lees ACPI/WIFI) en langere accuduur kun je ook nog kiezen een aangepaste kernel te laden/maken, dit artikel beschrijft hoe en waar, het gaat in dit geval wel om een beta driver van array.org, maar voor mij heeft dit nog geen problemen gegeven. (
http://rhau.se/2009/03/27...i-and-wifiwlan-working/). Deze kernel laat de noodzaak voor de aangepaste ralink driver vervallen en accuduur gaat van ongeveer 3.5-4 uur naar 5.5-6 uur doordat de cpu nu netjes terugklokt.
Na al dit testen en experimenteren heb ik de EEEbuntu installatie weer teruggezet, 9.04 kost me nog te veel moeiete en bepaalde pakketten draaien minder lekker dan in EEEbuntu (lees: awm en compiz). Zodra er een EEEbuntu 3.0 release komt met 9.04 zal ik ook deze review weer voorzien van extra materiaal.
-- Update 24-4 7:48 Typo's --
-- Update 30-04 21:45 Screenshots/Foto's en EEEbuntu stukje toegevoegd --
-- Update 01-05 11:18 Housekeeping --
-- Update 03-05 12:09 Stukje Ubuntu 9.04 toegevoegd + Jarig!! --
-- Update 11-05 16:52 Stukje EEE-control EEEbuntu toegevoegd --
-- Update 11-05 22:19 EEEbuntu tweaks en accuduur Windows toegvoegd --
-- Update 12-05 8:18 Stukje ergonomie aangepast en spelfoutjes opgeschoond --
-- Update 14-05 16:26 batterij benchmark Ubuntu toegevoegd, final revision, housekeeping --