Na jaren met tevredenheid met een Palm Treo 680 getelefoneerd te hebben, was het tijd voor iets anders. De Samsung i780 kwam ik toevallig tegen in de schappen van de MediaMarkt, en na een tijdje proberen was ik meteen enthousiast. Vooral de zogenaamde "vingermuis" (het vierkante knopje in het midden) beviel meteen heel goed. Dus dat werd 'm dan. Inmiddels zijn we iets meer dan een jaar verder, dus schrijf ik eens een review. Ik gebruik wel alle pda-functies, maar ben verder geen poweruser. Als student heb je echter genoeg afspraken hier en daar om een pda met herinneringsfunctionaliteit goed te kunnen gebruiken.
Specificaties
De telefoon heeft alles wat je van een moderne smartphone mag verwachten. Het scherm is 320x320 pixels groot, en is dus vierkant. Dat is redelijk ongebruikelijk, veel andere smartphones hebben 320x240 of 640x480. Dat is dus rechthoekig. Samsung heeft gelukkig de applicaties in Windows Mobile zo gemaakt dat ze goed werken op dit vierkante scherm. Het scherm is overigens voldoende helder, maar buiten in de felle zon totaal onleesbaar. Verder is er quadband GSM/GPRS/EDGE, UMTS/HSDPA en wifi aanwezig, alsmede een ingebouwde GPS-ontvanger. Garmin Mobile XT is meegeleverd als navigatieprogramma. De processor is een van de snelste op dit moment: een op 624 MHz geklokte ARM-processor. De iPhone 1G heeft die ook. Tenslotte zit er op de achterkant een 2 megapixel camera, die ook kan filmen in 320x240 pixels, met 25 fps. Op de voorkant is een 0.3 megapixel camera voor videobellen.
In de doos zit behalve de telefoon met stylus uiteraard een oplader, een usb-kabel, boekjes, een cd, een headset en twee batterijen. Vooral dat laatste is erg handig. De oplader is klein: de batterij past er precies in. De kabel kun je zowel in de lader steken als in de telefoon. En je kunt de batterij ook in de lader via usb opladen. Dit is allemaal heel compleet en veelzijdig.
Vormgeving en degelijkheid
De voorkant van de telefoon is gemaakt van glanzend zwart plastic, de achterkant is van een ruwere plasticsoort gemaakt. De achterkant is vooral de batterijklep, die stevig vastzit. Ik was heel bang voor beschadiging van de glanzende voorkant en van het scherm. Voor het scherm heb ik beschermfolie gekocht van Belkin, wat er na ruim een jaar gebruik nog steeds krasvrij op zit. Het plastic beschadigt wel, maar wordt dan mat zwart. Dat heb ik vroeger wel anders gezien bij Samsung.
Vormgeving is natuurlijk persoonlijk. Ik vind de telefoon zeker niet de mooiste, maar ik vind hem zeker niet lelijk. Vooral de voorkant ziet eruit alsof het gemaakt is van goedkoop plastic, maar het is niet storend.
Gebruik: algemeen
De omgang met het toestel gaat behoorlijk goed. De vingermuis is zoals gezegd heel handig, je hoeft niet telkens je stylus tevoorschijn te halen. Het idee hiervan is dat je een muiswijzer hebt op je scherm, die je met je vingertop verplaatst op een klein trackpad. Het werkt hetzelfde als een muispad van een laptop, maar is dan 1 vierkante centimeter groot. Alleen voor slepen heb je nog wel je stylus (of een nagelpuntje) nodig.
Het toetsenbord is bij dit soort toestellen natuurlijk erg belangrijk. Dit exemplaar heeft heel kleine toetsen, die vrij dicht op elkaar zitten. Het typen gaat prima, je moet een beetje doordrukken. Mis typen is er echter niet vaak bij, dus dat is goed. Het toetsenbord van de Palm Treo 680 vind ik wel beter.
Het toestel werkt met Windows Mobile. Er is een startmenu, die je zelf kunt aanpassen. Verder heeft Samsung een paar dingen extra ingebouwd. Je kunt bijvoorbeeld 2 seconden op de OK-knop drukken, dat is een sneltoets naar taakbeheer. In Windows blijft het irritant dat programma's op de achtergrond blijven, het kruisje rechtsboven sluit ze niet af. Gelukkig werkt deze sneltoets dus, anders moet je heel moeilijk doen via het instellingenmenu.
Inmiddels heb ik het toestel dus meer dan een jaar in gebruik, en het is merkbaar langzaam geworden door de vele gegevens die erin staan. Ik ben nog geen poweruser, elke week heb ik ongeveer 10 afspraken ingevuld met een herinnering erbij. Verder 220 contactpersonen. Niet heel schokkend veel. Toch duurt het soms een halve seconde voor er een menu verschijnt, na het drukken op menu. En dat is storend lang, en verbazend vanwege de snelle processor. Ik weet niet wat ik hiermee aanmoet, behalve eraan wennen.
Veel mensen hebben bij Windows Mobile 5 geklaagd over het vele vastlopen. Microsoft heeft duidelijk zijn huiswerk gedaan, want versie 6 is nog niet vastgelopen. Met vastlopen bedoel ik dat je de batterij eruit moet halen om weer verder te kunnen, met mogelijk dataverlies als gevolg. Ik ben blij dat ik daar dus geen last van heb (of ik doe iets verkeerd?).
Gebruik: bellen en mobiel internet
De telefoon doet prima wat hij moet doen. Bereik (met Vodafone) is vrijwel overal in Nederland goed, en in de randstad is veel 3G-bereik. Op het scherm staat of je verbinding hebt met een GSM, EDGE of UMTS-mast. EDGE werkt overigens alleen in het buitenland. Bellen gaat goed, het geluid klinkt redelijk. Je kunt de ander goed verstaan, maar het lijkt alsof de luidspreker harder gaat dan waar 'ie voor gemaakt is. De luidsprekerfunctie werkt gewoon uitstekend, alsmede het gebruik van de meegeleverde headset. De overkant heeft dat namelijk niet in de gaten.
Mobiel internet is voor mij belangrijk, ik wil bijblijven met e-mail en onderweg kunnen browsen. De verbinding gaat echter niet altijd goed. Als de telefoon verbinding kan maken met internet, gaat alles goed en werkt het stabiel. Maar soms kan hij maar geen verbinding maken, en moet je de telefoon resetten. En opnieuw opstarten duurt een minuut.
De overgang van een GSM-mast naar een UMTS-mast gaat vlekkeloos, je merkt alleen het snelheidsverschil tussen die twee. UMTS is veel sneller, en eigenlijk snel genoeg voor simpele websites. Je gaat gewoon geen honderd megabyte downloaden. De verbinding met internet wordt overigens in stand gehouden als je het scherm uitzet.
Wifi werkt ook naar verwachting. Je kunt een lijst van netwerken opvragen, en dan de beveiliging (indien van toepassing) instellen. Ondersteunde protocollen zijn WEP, WPA 1 en 2 en WPA-PSK 1 en 2. Redelijk standaard dus. Ook 802.1x beveiliging met PEAP wordt ondersteund, al heb ik dat niet kunnen uitproberen. De wifi-verbinding wordt verbroken als je het scherm uitzet.
Browsen kan met Internet Explorer en met de meegeleverde Opera Browser. Beide zijn echter niet erg handig. Internet Explorer kan maar 1 pagina tegelijk tonen, en is domweg traag. Ook kun je maar 1 bestand tegelijk downloaden. Opera is een oude versie, dus heb ik versie 9.5 van Opera Mobile geinstalleerd. En dat werkt wel uitstekend, al gaat het er vanuit dat je met je vingers over het scherm beweegt. Op een iPhone (met een capacitief touchscreen) gaat dat makkelijker met je vingertoppen dan op dit drukgevoelige scherm, waardoor je een stylus
moet gebruiken. Het is wennen, en kost je een paar Nintendoduimen, maar het werkt.
E-mailen kan met Outlook Mobile, die meerdere e-mailaccounts kan bijhouden. Je kunt weer instellen wat je verwacht, dus een POP- of IMAP-server, wel of niet beveiligd met SSL of TLS. En je kunt instellen hoe vaak e-mail automatisch opgehaald moet worden, of dat je dat handmatig wilt doen.
Gebruik: organiserfuncties
De agenda en contactpersonenlijst gebruik ik het vaakst. Ik begin bij de agenda. Er zijn vier manieren om naar de agenda te kijken: een dagoverzicht, dagrooster, weekrooster, maandrooster en jaaroverzicht. Het overzicht maakt een lijstje van alle afspraken voor vandaag. Het rooster plaatst ze in een rooster, waardoor je overlappende afspraken mooi ziet. De week en maand spreken voor zich. Het werkt allemaal prima, maar het (belangrijke) dagrooster past niet op het scherm. Je ziet altijd maar 10 uur, terwijl een dag + avond 15 uur duurt. Je kunt zo dus nooit een hele dag in 1 keer bekijken. Het weekoverzicht is nog erger: hier past maar 6 uur per dag op het scherm. De maand- en jaaroverzichten zijn alleen nuttig voor een grof overzicht of er op 1 dag iets gepland staat, of om snel door de tijd te bladeren.
Een agenda-item toevoegen gaat precies hetzelfde als in Outlook op je pc. Je kunt dus invullen: een onderwerp, de begindatum/tijd, einddatum/tijd, een herinnering en categorie(en). Ook een stukje tekst kan erbij. Dit werkt prima, behalve dat categorieen geen kleuren kunnen krijgen. Alle afspraken hebben in een weekoverzicht dus dezelfde kleur.
De contactpersonenlijst werkt misschien wel het beste van alle pda-functies. Hier gaat alles weer hetzelfde als in Outlook op je pc, dus per persoon kun je naam, adres, telefoonnummers, e-mailadressen, verjaardag en een foto invullen. De foto kun je helaas niet tijdens het toevoegen van een persoon meteen maken, maar de rest werkt dus uitstekend.
Tot slot de takenlijst: je kunt taken toevoegen, en aangeven of ze gedaan zijn of niet. Er kan een datum en tijd bij, en een herinnering. Dit is dus heel simpel, het werkt prima en je verlangt niet naar meer.
Navigatie
Bij dit toestel is een probeerversie van Garmin Mobile XT geleverd. Dit is dus geen TomTom, en het werkt ook totaal anders. Het is afgestemd op de ingebouwde GPS-ontvanger, zonder extra programma zal TomTom geen GPS-ontvanger kunnen vinden. Ik heb beide programma's gebruikt, dus kan een kleine vergelijking geven.
De GPS-ontvanger is heel langzaam. Eigenlijk tegenvallend langzaam. In de stad duurt het soms 10 minuten voor de telefoon een fix heeft gevonden. In het open veld wisselt het tussen 10 seconden en 5 minuten. Er is A-GPS op de telefoon aanwezig, maar in Nederland wordt dat alleen door KPN ondersteund. En die heb ik niet.
Garmin Mobile werkt prima, en kan vooral goed tekenen. Kaarten zijn mega-gedetailleerd, en de navigatie gaat goed. De bediening is heel omslachtig, en er zijn onlogische keuzes gemaakt. Soms moet je 8 keer op back drukken om naar het hoofdmenu terug te gaan, en in het hoofdmenu zit op de plek van back opeens "stop". En dat wist alles. Heel onhandig. Ook hier is snelheid een probleem: een route van bijvoorbeeld Haarlem naar Utrecht plannen, duurt ongeveer 15 seconden.
TomTom heb ik korte tijd gebruikt. De kaarten worden minder mooi getekend, maar zijn duidelijk genoeg. De user-interface is beter dan die van Garmin, en routes worden sneller berekend.
Batterij(en)
Windows klaagt al wel vrij snel over een lege batterij, al bij 30% gaat hij piepen. Dan kun je de rest van de dag er meestal nog wel mee door. Bij weinig gebruik gaat de telefoon 4 dagen mee. Ik heb echter continu UMTS-internet aan hebt staan, synchroniseer e-mail elk uur, en af en toe gaat het scherm aan om te bellen of iets in de agenda te zetten. Dan doet de batterij het 2-3 dagen. Een van mijn twee batterijen is duidelijk beter dan de andere, vandaar 2-3. GPS is funest voor een batterij. De ene batterij gaat in 2,5 uur leeg, en de ander kan 4 uur navigeren.
Prijs
Nog even kort wat over de prijs: toen ik hem kocht, kostte het toestel ongeveer 350 euro. Dat is voor een smartphone niet heel veel, zeker gezien de mogelijkheden. Een iPhone kan in principe hetzelfde, maar kost 2 keer zoveel. Deze telefoon moet je ook niet kopen om het coole design, maar puur voor de functionaliteit.
Conclusie
De telefoon doet prima wat je van hem kunt verwachten. Windows is niet ideaal, vooral omdat het langzaam is. Het telefoongedeelte plus alle draadloze verbindingsmogelijkheden zijn geweldig, alles doet het prima. De pda is iets minder goed uitgewerkt. Ook hier is snelheid een klein probleem, maar het belangrijkste probleem vind ik de knullige 10 uur per dag die maximaal zichtbaar is in de agenda.
Ik ben behoorlijk tevreden, al had Windows wel wat beter gemogen. Aan het toestel zelf ligt het in elk geval niet.
Deze review beschrijft hopelijk voldoende wat mijn ervaringen zijn. Het toestel is zo uitgebreid dat ik moeilijk overal aan kan denken

Commentaar en suggesties zijn meer dan welkom.
Update december 2009: toestel vervangen
Ik was weer eens toe aan wat anders, vooral omdat ik vond dat Windows steeds trager werd. Een smartphone moet gewoon goed kunnen omgaan met 250 contactpersonen en 1800 afspraken. En dat ging niet heel goed meer. Ik heb nu een BlackBerry Bold 9000 gekocht. Met de nodige voor- en nadelen uiteraard. Misschien ga ik daar nog een review over schrijven, misschien niet. Het toestel is inmiddels alweer bijna vervangen door de Bold 9700.
Kort samengevat: De BlackBerry Bold 9000 (vanaf nu: Bold) is veel sneller in alles. De overzichtelijke interface maakt dat ik het touchscreen van de i780 niet mis op de Bold. De Bold heeft immers geen touchscreen. De Bold is veel multimediagerichter, er zit een beter scherm op en standaard worden gewoon mp3, wma en xvid ondersteund. En het scherm is mooier. Maar de i780 heeft weer een veel betere batterij. En de Bold heeft geen externe oplader en geen tweede batterij (heb ik allebei erbij gekocht). Ook is de i780 steviger, maar het toetsenbord legt het weer af tegen die van de Bold. Maar die is dan ook weer een stuk groter...