Cooler Master B600 ver.2

Introductie

Cooler Master hoeft niet echt een introductie. Iedereen hier kent het merk waarschijnlijk wel van hun koelers, behuizingen, voedingen of één van de vele andere producten die ze verkopen. Veel mensen zullen ook wel eens een product van hebben gehad of nu in bezit hebben.

Het hoofdkantoor van Cooler Master Europe staat gewoon in Nederland, in Eindhoven om precies te zijn. Deze voeding komt ook bij hun weg en de metingen die zijn gedaan, zijn ook (door mij) bij hun gedaan. Zij hebben daar namelijk speciale apparatuur van o.a. Chroma staan welke hiervoor bedoeld is. Deze apparatuur is voor een normaal persoon eigenlijk niet te koop omdat het zo verschrikkelijk duur is (tienduizenden euro's). Daar staat dan wel tegenover dat deze apparatuur heel erg precies is. Efficiëntie- en spanningsmetingen kunnen hiermee heel erg precies gedaan worden.



Deze review gaat over de B-series van Cooler Master en om precies te zijn over de tweede revisie van de B600. De B-series is een budget georiënteerde serie. De B-series moet redelijke performance en kwaliteit leveren voor een erg aantrekkelijke prijs. In deze review gaan we kijken of deze voeding dat waar kan maken.

• Introductie
• Inhoudsopgave
• Verpakking
  • Buitenkant verpakking
  • Accessoires
• Uiterlijk
  • Kabels en connectors
  • Uiterlijk van de voeding
• Specificaties
  • Algemene specificaties volgens de fabrikant
  • Rail verdeling
  • Beveiligingen
• Intern
  • De fan
  • EMI filter
  • Primaire zijde
  • Secondaire zijde
  • Printplaat
  • Totaalbeeld intern
• Metingen
  • Spanningsregulatie
  • Rendement
  • Ripple en noise
  • Fanspeed metingen
• Conclusie

Buitenkant verpakking









De verpakking is vrij simpel en qua grote ook minimaal. De voeding en de accessoire past er in en daarmee is ook alles gezegd. De voeding zit dan ook gewoon in een enkele laag bubbeltjesplastic met daaraan vast een dun laagje schuimrubber. Genoeg bescherming tegen krassen of lichte bewegingen maar een harde val zal de voeding waarschijnlijk niet echt fijn vinden.

Op de verpakking zelf vind je wat standaard informatie. Bovenop vind je o.a. het merk, type, certificeringen en de 3 jaar garantie. Op de onderkant staan het aantal aansluitingen en het rendement. Daarnaast wordt ook vermeld dat de voeding beschikt over OCP, OVP, OPP, OTP en SCP beveiligingen. De voeding zou moeten voldoen aan de 2013 ErP Lot6 standaard. Ook zou de voeding een 120mm Hydro Dynamic Fan moeten bevatten met automatische fan speed. Op de zijkant staan nog wat specificaties dubbel vermeld en daarnaast ook nog de rail distributie.


Accessoires







De accessoires die je krijgt bij de voeding is vrij karig, maar dit is ook wel te verwachten bij een budget voeding. Ik heb ook liever dat ze besparen op de verpakking en de accessoire dan op de kwaliteit en de performance van de voeding zelf. Wat je ziet zijn vier schroefjes, de handleiding en een AC kabel.




Kabels en connectors





De voeding beschikt een voor een budget voeding standaard hoeveel connectors. Aanwezig zijn een 24 pins ATX stekker welke ook als 20 pins te gebruiken is. Een 8 pins EPS stekker welke ook als 4 pins stekker te gebruiken is. Twee 8 pins PEG connectors welke ook als 6 pins te gebruiken zijn. De overige kabels zijn 6 sata power connectors, 3 molex connectors en een floppy connector. Ook al is het aantal connectors vrij normaal, toch is het maar de vraag wat je moet met een 600W voeding met maar twee PEG connectors. 600W is in principe genoeg voor twee redelijke high-end videokaart zoals bijvoorbeeld een GTX 970 of GTX 980. Maar voor twee van zulke kaarten heb je bijna altijd 4 PEG connectors nodig en dan kom je dus simpel weg te kort. Al is het natuurlijk de vraag waarom je dan überhaubt voor zo'n budget voeding kiest, terwijl je wel honderden euro's aan de videokaarten uitgeeft.

De 24 pins ATX, 8 pins EPS en de twee PEG connectors zijn allemaal aangesloten via standaard 18 AWG kabels, de kabels van de molex en sata connectors zijn echter dunner met 20 AWG. Dit maakt normaal gesproken niet zoveel uit, maar als je verloopjes gaat gebruiken om meer sata of molex connectors te krijgen, heb je wel eerder problemen doordat de stroom te groot wordt voor de draad.

Alle kabels hebben hun normale kleur, de kabels zijn dus niet volledig zwart wat veel ziet bij duurdere voedingen en ook niet half zwart zoals ook nog wel eens voorkomt. Wel zijn de 24 pins ATX kabel en de 8 pins EPS kabel nog gesleeved.


Uiterlijk van de voeding











De voeding heeft een mat zwart ruw uiterlijk en dit ziet er prima uit. Door het ruwe mat zwarte oppervlak zal je krassen niet zo snel zien en de verf lijkt ook van prima kwaliteit te zijn. Voor de 120mm fan zit een rooster geplaatst zodat de vingertjes niet tussen de ventilatorbladen kunnen komen. Zo'n rooster laat veel lucht door, dus van blokkade van de luchtstroom is geen sprake. De luchtuitlaat is van de standaard honinggraad structuur en voelt stevig aan. Dit geld overigens voor de gehele voeding, die is van dik genoeg staal, zodat het niet zo maar door buigt, iets wat je bij hele goedkope voedingen nog wel eens wil zien.




Algemene specificaties volgens de fabrikant

Cooler Master B600 v2
Max. DC vermogen	600W
Input Range	200-240V, 47-63Hz
PFC	Actieve PFC
Rendement	80PLUS 230V
Modulair	Nee
Kabel sleeving	Ja, alleen 24 pins ATX en 8 pins EPS
Zwarte kabels	Nee
Intel Haswell certified	Nee
Bedrijfstemperatuur	0°C - 40°C
Beveiligingen	Over Voltage Protection Over Power Protection Over Current Protection Short Circuit Protection Over Temp Protection
Koeling	120mm HDB fan (Yate Loon D12SH-12)
Afmetingen	150 mm (W) x 86 mm (H) x 140 mm (D)
Formfactor	ATX12V V2.31
Garantie	3 jaar
Prijs	50 euro

De Cooler Master B600 v2 is een voeding bedoeld voor alleen de 230V landen, geschikt voor 115V is die niet. Het voordeel voor Cooler Master is dat de maximale stroom door de primaire kant van de voeding maar maximaal de helft is dan dat het met 115V zou zijn. Dit zorgt er voor dat de componenten en printplaat minder stroom hoeven aan te kunnen. Wat als voordeel heeft dat het allemaal weer wat goedkoper kan, zonder dat dit invloed hoeft te hebben op de performance en de kwaliteit van de voeding.

Doordat de voeding alleen voor 230V geschikt is, heeft die ook geen standaard 80PLUS certificaat. Zo'n certificaat wordt namelijk altijd uitgegeven op 115V. Sinds kort is er daarom ook een 80PLUS 230V certificering, voor voedingen welke alleen 230V accepteren.

De eisen hiervoor zijn alleen wel iets strenger dan die van op 115V, zie hieronder:

80PLUS
115V
10% belasting	-	-	-	-	-	90%
20% belasting	80%	82%	85%	87%	90%	92%
50% belasting	80%	85%	88%	90%	92%	94%
100% belasting	80%	82%	85%	87%	89%	90%

80PLUS 230V
230V
10% belasting	-	-	-	-	-	90%
20% belasting	82%	85%	87%	90%	92%	94%
50% belasting	85%	88%	90%	92%	94%	96%
100% belasting	82%	85%	87%	89%	90%	94%

De strengere eisen voor 230V zijn overigens niet meer dan logisch. Standaard heeft een voeding namelijk al een hoger rendement op 230V in vergelijking met 115V. Als de eisen dus niet zwaarder waren geweest dan had een voeding welke zowel 115V als 230V accepteert ook als 230V getest kunnen worden om zo een hoger rendement te krijgen. Door de strengere eisen is dit nu echter niet mogelijk.


Rail verdeling

AC INPUT	200-240Vac 5A 47-63Hz
DC OUTPUT	+3.3V	+5V	+12V	-12V	+5Vsb
	20A	20A	46A	0.3A	2.5A
MAX. POWER	120W		552W	3.6W	12.5W
	600W

De Cooler Master kan 552 watt oftewel 46 ampère op de 12 volt leveren dit is 92% van de totale capaciteit, dit is een nette waarde. Zolang het boven de 90% is het goed. Een moderne PC neemt namelijk bijna al zijn vermogen van de 12V. Als de voeding dan maar 50% van zijn vermogen op de 12V kan leveren dan heb je er niet zoveel aan en kun je er vanuit gaan dat het een beroerde voeding is of één hele oude. Heb je bijvoorbeeld een 600W voeding welke maar 300W op de 12V kan leveren dan zul je de voeding nooit meer dan ongeveer 350W kunnen belasten met een moderne PC doordat de belasting op de andere spanningen normaal gesproken niet echt de 50W zal passeren. Dus hoe meer vermogen op de 12V hoe beter het is, maar zolang het boven de 90% zit, zit je meestal wel goed.




De fan



Volgens de specificaties zou er een HDB in de voeding moeten zitten. Maar het typenummer wijst naar een sleeve bearing fan. Al wordt dit typenr. ook wel eens gebruikt voor een riffle bearing fan, maar een HDB fan zal het hoogstwaarschijnlijk niet zijn. Om met zekerheid te zeggen van welk lager gebruik wordt gemaakt zul je de fan uit elkaar moeten halen, maar daarna weer in elkaar zetten valt meestal nog al tegen, dus dat heb ik dus ook niet geprobeerd.


EMI filter



Het EMI filter begint bij de AC plug met een (gele) X condensator en twee (blauwe) Y condensators.



Op het PCB gaat het EMI filter verder met een glaszekering, drie ferriet ringkern spoelen, een MOV nog een X condensator en nog twee Y condensators. Het EMI filter is bedoeld om stoorsignalen van buitenaf weg te filteren en ook storing die de voeding genereert weg te filteren, zodat het niet op het stroomnet komt.


Primaire zijde



De primaire zijde begint met een Fairchild GBU6J diodebrug. Welke goed is voor zo'n 6 ampère bij 100°C. 6A bij 230V is 1380W dit is voor een 600W voeding op 230V genoeg, was deze voeding ook geschikt voor 115V dan was het eigenlijk te krap, aangezien er dan maar de helft van het vermogen over blijft.



Aan de linkerzijde zie je de hold-up condensator, er naast de (groene) NTC thermistor en daarnaast een in plastic ingepakte spoel.



De hold-up condensator is een CapXon 390µF 400V condensator met een temperatuur rating van 85°C. CapXon staat niet bekend om hun kwaliteitscondensators en condensators rated op 105°C zijn ook betere keuze. Maar omdat de primaire condensator het veel minder zwaar heeft dan de secondaire filter condensators zal deze het hoogstwaarschijnlijk veel langer volhouden dan de rest van de voeding.







De primaire heatsink met zijn componenten waarbij niet alles zichtbaar is omdat dan de hold-up condensator en spoel los gesoldeerd moeten worden.





Aan de primaire zijde zitten nog wat JunFu condensators, maar deze condensators krijgen weinig te verduren, dus dezen zouden geen invloed op de levensduur of prestaties mogen hebben.



De standby PWM controller is een Power Integrations TNY177



Drie 817CN optocouplers voor communicatie tussen de primaire en secondaire zijde met behoudt van galvanische scheiding.


Secondaire zijde


De twee STMicroelectronics STPS3045C schottky rectifiers welke de 5V en 3,3V reguleren.


De vier 30L60CT Schottky Barrier Diodes voor de 12V regulatie, twee aan elke zijde van de heatsink.







De secondaire filter condensators bestaan uit vier JunFu condensators uit de WL serie, degenen met de iets donkerdere kleur groen. Twee zwarte CapXon KF condensators voor filtering van de 12V. En daarnaast nog vier groene CapXon GF condensators.

Al deze condensators staan niet bekend om hun goede kwaliteit en lange levensduur. Het garantietermijn van 3 jaar zouden ze overigens prima moeten kunnen uitzitten. Maar als je een voeding zoekt die zeker langer dan 6-7 jaar mee moet gaan, dan kun je beter opzoek naar een voeding van betere kwaliteit. Condensators zijn nu eenmaal één van de meest kritische onderdelen.



Het beveiligings IC is een Sitronix ST9S429-PG14 en beschikt over OCP, OVP en UVP voor de 3,3V, 5V en 12V. OTP is niet aanwezigOTP is gekoppeld aan de 5V UVP via een op-amp en OPP wordt geregeld aan de primaire zijde. Dit IC beschikt over 2 kanalen voor de 12V, maar bij deze voeding wordt er maar één gebruikt.



De draden zitten allemaal netjes gesoldeerd aan het PCB, geen kans op kortsluiting hier.


Printplaat













Het soldeerwerk ziet er eigenlijk prima uit voor een budget voeding, valt weinig op aan te merken.


Totaalbeeld intern



Het interne design van de voeding bestaat uit een standaard CWT GPK design. Dit design is een zogenoemde double forward design met groep regulatie. Dit is het standaard design wat je ziet bij de goedkopere 80PLUS en 80PLUS Bronze voedingen. Nadeel van dit design is naast het niet al te hoge rendement, de spanningsstabiliteit bij een wat minder gebalanceerde belasting. Als je in verhouding veel vermogen van de 5V en 3,3V trekt en weinig van de 12V of precies andersom dan heeft een voeding met groep regulatie moeite om de spanningen binnen de ATX specificaties te behouden. Groep regulatie is éénvoudig te herkennen aan twee spoelen aan de secondaire (linker) zijde van verschillende groottes. Zijn het drie spoelen of twee van gelijke grootte dan heb je geen groep regulatie maar een beter design.




Spanningsregulatie

Zoals je in de inleiding kon lezen zijn de metingen bij Cooler Master in Eindhoven gedaan. Nu kosten zulke metingen erg veel tijd en omdat er nogal wat getest moest worden zat heel uitgebreid testen er niet in. De metingen zijn dan ook alleen gedaan op 20%, 50% en 100% belasting. Voor een meer uitgebreide en betere metingen was helaas geen tijd.

Cooler Master B600 v2 Chroma load test
Load	3,3V	5V	12V	-12V	+5Vsb	DC watt AC watt	Eff.	PFC
20%	2,49A	2,50A	7,86A	0,09A	0,39A	118,37W 137,93W	85,82%	0,92
	3,369V	5,037V	12,000V	-11,732V	5,040V
50%	6,30A	6,31A	20,02A	0,09A	1,10A	289,20W 343,49W	86,82%	0,99
	3,338V	4,976	11,950V	-11,940V	4,965V
100%	12,61	12,62A	39,96A	0,30A	2,18A	591,29W 716,50W	82,53%	0,99
	3,268V	4,872	11,872V	-12,175V	4,835V

Dit zijn de waardes die uit de metingen kwamen. Het is allemaal handwerk, zowel het instellen van de loadtester als het aflezen van de waardes, dus een typfoutje is niet uitgesloten.

In een grafiek komt het er dan zo uit te zien:







Zoals je kunt zien blinkt de Cooler Master nergens in uit, of beter gezegd hij doet het het minste van allemaal. Nu is dat ook wel wat wordt verwacht het is de voeding met de goedkoopste prijs/watt verhouding.

Kijken we naar de spanningsregulatie dan zien we dat de Cooler Master overal het minste uitkomt. Bij de 3,3V is de spanningsval, van alle vier voedingen die ik getest heb, het grootst. Dit geld ook voor de 5V. Bij lichte belasting zit die mooi net boven de 5V, maar op 100% belasting zakt die toch hard naar onder. De 12V, de belangrijkste spanning, is nog wel vrij stabiel, alleen begint de voeding wel op een vrij lage waarde.

Gelukkig blijven alle voedingen wel netjes binnen de ATX specificatie, dat zijn de maximale en minimale waardes op de grafiek. Bij de 12V moet de voeding dus binnen de 12,6V en 11,4V blijven, zie ook hieronder.

ATX specificatie
Spanning	Tolerantie	Bereik	Max. ripple top-topwaarde
+3,3V	±5%	+3.135V tot +3.465V	50mV
+5V	±5%	+4.75V tot +5.25V	50mV
+12V	±5%	+11.40V tot +12.60V	120mV
-12V	±10%	–10.80V tot –13.20V	120mV
+5Vsb	±5%	+4.75V tot +5.25V	50mV

Rendement

Het rendement is het verschil in procenten tussen wat de PC uit de voeding trekt (DC genoemd) en de voeding uit het stopcontact (AC). De voeding moet namelijk de 230V 50Hz AC die wij hier hebben, omzetten naar de juiste DC waardes omzetten. Dit omzetten gaat nu éénmaal met verlies, wat dan weer moet worden afgevoerd aan warmte door de fan.



Het rendement van de Cooler Master B600 v2 is relatief hoog, vooral lichtere belasting, wat toch het meest voorkomt. De voeding moet minimaal 82% bij 20% belasting halen, 85% bij 50% en 82% bij 100%. Daar zit die met 85,82%, voor 20%, 86,82%, voor 50% en 82,53% voor 100% belasting toch wel redelijk boven. Al is de marge met ongeveer een halve procent op volledige belasting natuurlijk niet heel groot.

Ripple en noise

Ripple en noise is stoorsignaal wat o.a. ontstaat bij het omzetten van wisselspanning naar gelijkspanning. Als je de spanning meet met een multimeter kan het dus wel netjes 12V lijken, als je het bekijkt met een oscilloscoop dan kan het er wel eens veel minder mooi uitzien.



Ripple en noise wil het het liefst zo laag mogelijk houden en sowieso binnen de ATX specificaties behouden. Te hoge ripple en noise kan zorgen voor instabiliteit en daarnaast verkort het ook de levensduur van de voeding en ook van de andere onderdelen. Ripple welke dus verbuiten de ATX specificatie valt kan er voor zorgen dat de levensduur van andere onderdelen met jaren terugloopt, dit is dus het laatste wat je wil.

Ripple en noise metingen
	12V	5V	3,3V	+5Vsb
20%	8mV	7mV	10mV	4mV
50%	15mV	8mV	11mV	7mV
100%	28mV	15mV	26mV	15mV

De ripple en noise waardes van de voeding zijn prima in orde, ze zijn zelf vrij laag te noemen, al helemaal voor een budget voeding als deze. Weinig op aan te merken dus.

Disclaimer: het meten van ripple en noise is een vrij lastige aangelegenheid, tenminste als je het goed wil doen. Bij deze voeding leek het nog wel aardig te gaan, maar bij de anderen had ik soms wel wat mijn twijfels over de juistheid van de gegevens. Mocht het overigens niet helemaal juist zijn gegaan dan valt de ripple hoger uit dan die in het echt is, dus dan komt deze voeding er alleen nog maar positiever uit dan dat nu al het geval is.


Fanspeed metingen

Fanspeed metingen zeggen natuurlijk bij lange na niet alles over het geluid wat een voeding produceert. Zo zijn fans te verkrijgen in verschillende groottes en hoe kleiner hoe stiller die is bij een gelijk aantal toeren. Maar ook al zijn ze even groot dan nog kan een lager geluid maken en de luchtstroom kan het geluid ook beïnvloeden net als coil whine.

Maar een echte geluidsmeting is vrij lastig bij een voeding doordat de loadtester alles behalve stil zijn. Wil je het goed doen moet je de voeding in een volledig geluidsdichte box plaatsen. Daarom laten we het eerst maar op alleen fanspeed metingen.

De fanspeed metingen heb ik gewoon thuis gedaan, maar omdat mijn PC maar maximaal zo'n 400W uit de voeding trekt kon ik niet helemaal tot de max testen.

De minimale snelheid zit op de 850 RPM en de max die ik kreeg zit rond de 900 RPM. Zelfs als de voeding erg warm wordt door de warmte van videokaart naar binnen te zuigen dan nog lijkt de fan hier amper door beïnvloed worden. De fan lijkt dus amper beïnvloed te worden door warmte en vermogen, niet echt de meest ideale situatie dus. Een betere curve zou het geluid in idle nog wat kunnen verlagen, al zouden de meeste mensen een 120mm fan op 850 RPM gewoon onhoorbaar noemen en daarnaast de fan wat sneller laten draaien om zo de levensduur te rekken, hoe koeler hoe beter dit is voor de levensduur. Dit is gemeten met temperaturen tussen de 20 en 40ºC.




De Cooler Master B600 v2 behoort tot de goedkoopste 600W voedingen welke ook echt 600W kan leveren. Die lage prijs komt natuurlijk ergens weg. Zo is het uiterlijk niet echt bijzonder en zijn alleen de 24 pins ATX kabel en 8 pins EPS kabel maar gesleeved. Ook intern is het geen high-end voeding, dit heeft invloed op de prestaties maar ook op de levensduur. Maar voor de prijs is het eigenlijk gewoon een prima voeding voeding, het is namelijk de beste 600W voeding die verkrijgbaar is voor 50 euro. Al zit de voeding wel erg dicht bij de G550M qua prijs.




Verbeteringen voor een volgende keer:

• Crossload test toevoegen, o.a. voor Haswell certificering.
• Metingen lager dan 20% belasting.
• Betere ripple metingen.
• Fanspeed metingen met loadtester, i.p.v. PC.

Verbeteringen voor ver in de toekomst:

• Voeding testen onder een hogere temperatuur.
• Echte geluidsmetingen in een geluidsdichte box.
• Transient responce, hold-up time en inrushcurrent metingen.