Gigabyte GA-MA78GM-UD2H

Inleiding
Na verschillende upgrades had ik wat losse onderdelen over. Het leek mij een goed idee om deze dingen eens bij elkaar te steken. Eén van de onderdelen die nog misten was het moederbord. Omdat ik nog een AMD processor had liggen (X2 4600+ AM2) werd het een Socket AM2(+) bord. De AMD 780G chipset staat bekend als een erg complete chipset voor een budget-pc, dus bleef het merk en type over. Mijn persoonlijke voorkeur ligt bij Asus of GigaByte, maar omdat ik slechte verhalen tegen kwam over de 780G borden van Asus heb ik voor GigaByte gekozen. En omdat alle bordjes ongeveer even duur waren heb ik voor de MA78GM-UD2H gekozen.



Featureset: Zeer Goed
Het bord heeft een erg complete featureset:
- Support voor zo'n beetje alle AM2, AM2+ en AM3 processoren, ook de 140W exemplaren.
- 4 DDR2-1200 sloten. Deze snelheid kan alleen bereikt worden door over te klokken, aangezien AMD cpu's tot 1066 MHz gaan. Dit was in mijn geval niet nodig, aangezien ik een Athlon 64 X2 heb welke maar tot DDR2-800 gaat en absoluut niet wil overklokken.
- AMD 780G chipset met SB700 southbridge. De onboard Radeon HD3200 haalt zijn geheugen uit het interne geheugen. Er is ook een versie met 128 MB DDR3-1066 dedicated geheugen (SidePort), dit is de MA78GPM-UD2H, maar deze is zo'n 10 euro duurder. De southbridge levert 5 SATA-poorten plus 1 eSATA-poort met mogelijkheden voor RAID 0, 1 en 10. Ook is er nog een PATA aansluiting, en een floppy disk connector. In totaal 12 USB-poorten zijn beschikbaar en een T.I. TSB43AB23 chip zorgt voor 2 FireWire aansluitingen via de PCI bus.
- Een GBit netwerkaansluiting, verzorgd door een Realtek 8111C PCI-e chip.
- 7.1 kanaals High Definition Audio van de Realtek ALC889A chip.
- Eén PCI-e x16 slot, één PCI-e x1 slot en 2 PCI sloten.



Beide koelblokken worden hoogstens lauw, zelfs tijdens het draaien van 3DMark '06. Dit zegt waarschijnlijk veel over het verbruik, ook iets waar de 780G om bekend staat. Dit bord is ook voorzien van Ultra Durable 3, de nieuwste techniek van GigaByte om het bord langer mee te laten gaan. Ook zou het gebruik van dikkere koperbanen de temperaturen omlaag halen. Het blijft lastig te bewijzen, maar het kan zeker geen kwaad.

Verder zijn er nog wat "Unique Features" van GigaByte, oa.: @BIOS en Q-Flash (hierover later meer), Virtual Dual BIOS, Easy Tune en Easy Energy Saver (werkt alleen op AM2+ Phenoms).

De bijgeleverde kabels zijn 2 SATA-kabels met vastklikmechanisme, een floppy-kabel en een PATA-kabel. Ook zijn de vanzelfsprekende dingen als een I/O-shield en handleidingen meegeleverd.



Lay-out: Goed
De lay-out van het bord is best goed. De videokaart kan de geheugensloten niet in de weg zitten, bij een lange videokaart verlies je echter wel 3 van de 5 SATA-poorten. Zelf vind ik dit niet zo'n probleem. De ruimte op een micro-ATX bord is toch al beperkt, en de combinatie van 780G en een dikke videokaart is ook niet logisch.
In hoeverre het PCI-e x1 slot bruikbaar is is mij niet helemaal duidelijk. De northbridgekoeler is daar lager, maar net niet laag genoeg. Hij steekt zo'n 2 mm boven het slot uit, en de koelribben zitten net te dicht bij elkaar om er een kaart tussen te steken. Als je er iets in wil steken zul je zelf de koeler moeten modden.



Er zijn naast die van de CPU-koeler twee aansluitingen voor fans, één driepins en één vierpins. Deze zitten op fatsoenlijk toeganbare plekken als je een fan voor en achter hebt. Waarom de aansluiting achteraan "NB FAN" heet is mij niet helemaal duidelijk. In de handleiding staat zelfs dat je deze aan moet sluiten om oververhitting van de northbridge te voorkomen... Juist
Verder zit alles waar je het zou verwachten.

Achterop zitten een behoorlijk aantal aansluitingen: 4x USB, GB-LAN, FireWire, eSata, geluid (analoog en optisch), 2x PS/2, D-Sub, DVI en HDMI. De HDMI en DVI aanslutingen zijn niet tegelijkertijd te gebruiken. In het BIOS moet ingesteld worden welke van de twee werkt. Alles wat ik er op wilde hebben zit er op, daar ben ik dus dik tevreden over.



BIOS
Het BIOS is best uitgebreid voor een micro-ATX bord. Het geinigste is nog wel dat de GPU-snelheid van de HD3200 in te stellen is. Het schijnt dat deze behoorlijk overklokbaar is. Verder kan je de HTT frequentie, CPU multiplier, CPU NB frequentie (alleen AM2+/AM3), PCI-e frequentie en de geheugenfrequentie aanpassen. De voltages van de CPU, CPU NB, Northbridge, Southbridge en het gehugen zijn ook instelbaar. Via de bekende CTRL-F1 truc zijn ook de timings van het geheugen in te stellen. Ik heb het overklokken niet getest, aangezien mijn 4600+ dat niet wil.
De snelheid van de fans zijn ook door het BIOS te regelen, er zijn alleen geen temperaturen op te geven, het BIOS bepaalt zelf wat warm is.
Verder mis ik niets in het BIOS, opties zat.

Compatibiliteit: Zeer Goed
Ik heb geen exotisch geheugen gebruikt (2x2GB DDR2-800 van Kingston), toch stond deze niet op de QVL. Het werkt wel uitstekend. Verder heeft GigaByte de reputatie niet kieskeurig te zijn met geheugen, ook met een ander GigaByte bord (EP35-DS4) heb ik geen problemen gehad. Zoals eerder al gemeld kan je zo'n beetje elke AM2/AM2+/AM3 cpu gebruiken, daarom een zeer goed voor compatibiliteit.

Prestaties: Goed
Dit vind ik een beetje lastig punt voor moederborden, helemaal als de geheugencontroller op de CPU zit. Toch heb ik een paar dingen geprobeerd.
GigaByte meldt heel trots dat er 2000+ 3D'06 Marks gehaald kunnen worden met de onboard HD3200. Daaronder staat dan dat je minstens een Phenom 9600 en 2GB DDR2-1066 nodig is. En iets verder dat die 2000+ was behaald door overklokken. Zelf heb ik 1190 3d'06 Marks gehaald, behoorlijk lager dus. Het zou goed kunnen dat de 4600+ hier een rol in heeft gespeeld. Zo'n 1500 punten moet te halen volgens bronnen op internet.

Waar ik verder nog naar heb gekeken is de USB-performance van de SB700-chipset. De oudere ATI-chipsets hadden een hele slechte reputatie wat betreft USB-performance. Ik heb met HDtune de leessnelheid van een externe harde schijf gemeten. Deze snelheid is vergeleken met de Intel ICH9R en de nVidia nForce 570 SLI southbridge.
De resultaten:


Bij de maximum en average transfer rate en de burst rate is er duidelijk verschil te zien tussen de SB700 en de rest. Dit in het nadeel van de SB700. Of het merkbaar is is natuurlijk een tweede. De minimum transfer rate is hetzelfde omdat de schijf hier de bottleneck is. Ik heb nog even gekeken of er een nadelig effect was van het gebruiken van de Windows 7 Bèta, maar dit was er niet.

Ondersteuning: Voldoende
De driver-dvd van het moederbord bevat een hoop nuttige dingen. Een groot minpunt vind ik dat als je niet goed oplet en "Install All" kiest er een "Browser Configuration Utility" wordt geïnstalleerd. De uitleg eronder: "This utility changes the default search provider to Google!". Ze hadden al eerder geprobeerd om rotzooi van Yahoo te installeren en nu proberen ze het dus met Google. Dit hoort absoluut niet op een driver-dvd thuis!
Verder valt het mij op dat er helemaal geen drivers zijn voor de chipset, alleen voor de HD3200, audio en lan. Naast de drivers zelf kan je ook allerhande 'handige' utilities installeren, zoals Face Wizard waarmee je je BIOS-scherm kan aanpassen en @BIOS, waarmee je de BIOS kan updaten via het internet.
Dat gaf problemen. Ik wilde de nieuwe F2 BIOS flashen, dus heb ik eerst Q-Flash geprobeerd. Dit kan via het BIOS gestart worden. Het zoekt dan een BIOS op een floppy, maar een usb-stick wordt ook als floppy gezien. Ik kreeg echter een BIOS ID foutmelding. Dan maar via @BIOS, maar dat wil niet starten omdat er is mis gaat bij het checken van Dynamic Energy Saver, wat er helemaal niet op staat. Ik denk dat dit probleem nog opgelost wordt, omdat ik dus een bèta van Windows 7 gebruik. Edit: Gebruik niet versie 2.03 maar 2.04 van @BIOS, dan werkt het wel!
Er is nog een derde manier, via DOS een programma starten. Dit is wel heel erg arbeidsintensief, omdat het BIOS 1 MB groot is en je dan twee floppies moet maken: een DOS opstartdisk en eentje met de BIOS. En dus weer een floppy drive moet vinden. Hier ben ik maar niet aan begonnen.

Ook worden nog proefversies van o.a. Norton Internet Security, Kaspersky Anti-Virus, WinZip en COREL MediaOne meegeleverd.

Prijs: Goed
Ik vind de prijs best netjes voor een bord waar alles op zit. Ik heb er 80 euro voor betaald, er zijn goedkopere 780G borden te vinden.

Conclusie
Ik ben erg tevreden met dit bord. Alles zit er op wat ik nodig vond. Alles blijft koel, en met de onboard HD3200 is een simpel spelletje goed te spelen. De prestaties zijn ook in orde, de computer voelt snel aan. Als binnenkort de ondersteuning voor Windows 7 komt zal het flashen van het BIOS hopelijk ook mogelijk zijn.

Edit 28-03-09: Meegeleverde spullen genoemd. BIOS flash problemen gewijzigd.