Sennheiser HD 598 (Beige, Bruin, Zwart)

De koptelefoon zelf

Deze koptelefoon is een waardige opvolger voor mijn aloude HD 477. Daarvan zijn de kussens nu dermate versleten dat het ding niet meer lekker op mijn hoofd zit.



De HD 598 heeft een bijzonder design. Het is allemaal plastic, maar bijvoorbeeld de band lijkt van leer gemaakt te zijn. De bruine kleur geeft het geheel een retro uiterlijk, en door de houtafwerking lijkt het een heel chic en duur apparaat te zijn. Het moet je smaak zijn, ik vind het wel wat hebben. En vind je het lelijk, dan is het niet erg zodra je muziek luistert (je ziet het ding dan niet). Het ding lijkt ook erg stevig gebouwd te zijn, die moet nog een lange tijd mee kunnen. Ik gebruik hem alleen op mijn bureau en neem hem nooit ergens mee naar toe, dus dat zal wel lukken.

Gebruiksgemak

In de doos zitten maar twee dingen: de koptelefoon en een 6.3 mm naar 3.5 mm verloopplug. Die plug zul je vaak gebruiken, het is het dikste type. De kabel is ruim 3 mm dik, en is erg stevig. Hij is 3 meter lang, wat erg prettig is als je in de huiskamer op de bank muziek wilt luisteren hiermee. Ik gebruik hem op mijn computerbureau, en rijd per ongeluk wel eens met de stoel over de kabel heen. Dat kan hij (voorlopig) prima hebben. Onderweg is het veel minder handig natuurlijk, dan wil je de redelijk standaardlengte van 1.20 meter liever hebben. Ook is de 6.3 mm kabel met verloopplug bijna 10 centimeter lang, wat niet past bij welke muziekspeler dan ook. Op de plaatjes is goed te zien hoe lang de stekker plus verloopplug is, bijna even lang als de muziekspeler hoog is.



De koptelefoon zelf heeft zachte oorkussens, die met precies voldoende kracht tegen je hoofd aan gedrukt worden door de hoofdband. De hoofdband is ook erg zacht en de koptelefoon is niet zwaar. Dit alles tezamen zorgt voor een uiterst comfortabele luisterervaring.

Geluidskwaliteit

Ik heb gemerkt dat het heel belangrijk is om deze koptelefoon lang genoeg in te laten spelen. Ik heb er nu ongeveer 100 uur naar geluisterd, en merk heel veel verschil.

Toen ik de koptelefoon net uit de doos had gehaald, kwam er een in-your-face geluid uit, met behoorlijk wat hoog en weinig laag. Het volume moest flink omhoog om er geluid uit te krijgen.

Na 100 uur is dit geluidsbeeld gelukkig veranderd naar een ruimtelijke concertzaal waar je middenin zit. Dit geldt bij een live-opname, maar ook een goede studio-opname waarin omnidirectionele microfoons zijn gebruikt, komt perfect tot zijn recht. Deze koptelefoon geeft bij bijvoorbeeld het nummer "Me and my cello" van The Piano Guys direct het gevoel dat je in de zaal zit. Het nummer 'What Makes You Beautiful' is in een grote concertzaal opgenomen, je ziet de microfoons staan in het filmpje. Met de HD 598 klinkt het alsof je ín de vleugel zit.

De balans van de koptelefoon is erg natuurlijk. Lage tonen zijn aanwezig, maar zijn niet hard. Je kunt de bass versterken met de equaliser, al zul je eerder de vervorming van de equaliser horen, dan dat de koptelefoon van je hoofd af dreunt. De middentonen zijn goed aanwezig, de hoge tonen sprankelen je tegemoet. Deze worden zo precies weergegeven, dat de zwakheden van mp3-compressie hoorbaar zijn. Ook slechte opnames vallen direct door de mand.

Vergelijkingsmateriaal

Ik kan de HD 598 vergelijken met de HD 477 en IE 8 van Sennheiser, de top-of-the-line in-earkoptelefoon. Bij deze vergelijking kwam het geluid van de pc via de front-koptelefoonuitgang van de Asus Xonar DX geluidskaart. De geluidskaart kan zich qua geluidskwaliteit (vooral de conversie van digitaal naar analoog) prima meten met van een high-end cd-speler, van bijvoorbeeld Denon of Marantz.

De HD 598 geeft een veel ruimtelijker geluid dan de IE 8, maar de IE 8 kan compleet uit zijn dak gaan bij de bassline van een metaltrack, of explosies in een actiefilm. De HD 598 is perfect voor klassieke muziek, jazz, rock of lichte metal. De bass-heavy trance- en hardstyle is weer meer voor de IE 8 weggelegd, net als metal met een flinke beat en een lekkere basgitaartrack.

De muziekgroep Animals as Leaders bevat twee gitaristen met ieder een 8-snarige gitaar. Ze zien het zelf als een gewone elektrische gitaar met mogelijkheden van een basgitaar. Het nummer "Lippincott" is met de HD 598 lekker in balans, de gitaarmelodieen klinken alsof je naast de gitaristen staat, en de bassline ligt er precies goed onder. Ideaal als je even lekker wilt gaan luisteren. Met de IE 8 kun je meer genieten van de basstrack, maar de soundstage is lang niet zo groot als bij de HD 598. Wat is prettiger? Je moet denk ik zelf bepalen waar je voorkeur ligt.

De oude HD 477 doet het in een directe confrontatie niet slecht. De koptelefoon geeft een minder ruimtelijk stereogeluid, en zit daarmee tussen de IE 8 en de HD 598 in. De balans is vooral waar de HD 598 wint van de HD 477. De bass heeft bij de HD 477 veel meer punch dan bij de HD 598, maar bij veel bass wordt het al gauw modderig. Bij de HD 598 blijft de bass wat meer op de achtergrond, maar blijft daarbij ook gedetailleerd. De HD 477 geeft middentonen sterker weer, maar misschien wel te sterk. De hoge tonen zijn bij de HD 598 weer veel meer aanwezig, en zijn superstrak gedetailleerd. Het zal nooit schel worden bij beide koptelefoons, maar de HD 598 geeft o.a. door de gedetailleerdere hoge tonen een ruimtelijker stereobeeld. Daarbij zit de 598 veel comfortabeler op je hoofd dan de HD 477.

Onderweg vind ik het bassy geluid van de IE 8 lekker, het is activerend tijdens een wandeling van het station naar huis, et cetera. Terwijl thuis achter de computer het geluid van de HD 598 me meer kan bekoren tijdens het gamen of bij het luisteren naar muziek.

Rozengeur en maneschijn?

Toch is niet alles geweldig. Het allergrootste nadeel 'by a mile' is de geluidslekkage. Begrijp me goed, dit is onderdeel van het ontwerp, en is dus een bewuste keuze geweest. Dit behoeft wat uitleg.

Er zijn drie soorten: gesloten, half open en open koptelefoons. Bij een gesloten koptelefoon blijft het geluid in de oorschelp, al het geluid gaat (deels weerkaatst binnen de schelp) je oor in. Dit sluit (vrijwel) perfect af. De IE 8 is een in-earkoptelefoon, die zou je in deze categorie kunnen scharen.

Een halfopen koptelefoon heeft gaten in de schelp, en een geluidsfilter. Een deel van het geluid kan naar buiten. De HD 477 is er zo eentje. Buitenstaanders horen je muziek wel, maar niet op volle sterkte.

Een open koptelefoon heeft een niet-afgesloten oorschelp. Het geluid van de voorkant van de conus van de luidspreker gaat je oor in, het geluid wat terugkaatst gaat de koptelefoon uit. Je kamergenoten kunnen dus met hetzelfde volume meegenieten van de muziek als jij zelf. De HD 598 valt onder deze categorie. Je ziet hieronder het gaas, de luidspreker zit hier direct achter.



Het grootste nadeel is dus meteen gevonden: de kamer kan meegenieten. Als ik muziek luister, kan niemand in dezelfde kamer een boek lezen bijvoorbeeld. Het leidt verschrikkelijk af. De geluidslekkage is zelfs erger dan ik had verwacht. Maar goed, elk nadeel hep zijn voordeel: de HD 598 heeft zijn ongelooflijk grote soundstage te danken aan zijn open design. De schelpen dichtplakken met schilderstape houdt wel geluid binnen, maar houdt ook het ruimtelijke geluid binnen. En dat is dus zonde. Overigens hoor je zelf ook alle geluiden in de kamer. Ik hoor mezelf nu bijvoorbeeld bijna net zo hard typen als zonder koptelefoon...

Het tweede nadeel is dat deze koptelefoon ondanks zijn relatief lage impedantie van 50 ohm toch niet geschikt is om door een telefoon of iPod aangedreven te worden. Die apparaten geven niet voldoende vermogen om alle potentie van de koptelefoon te kunnen benutten. Je moet een koptelefoonversterker gebruiken om de koptelefoon volledig tot zijn recht te laten komen. Voor een pc kun je een goede geluidskaart gebruiken, mobiel kun je een FiiO E7 of Mont Blanc E12 gebruiken. Ik heb zelf de FiiO X3, een muziekspeler en koptelefoonversterker in één. En in de pc zit een Asus Xonar XD geluidskaart. Beide apparaten hebben een hoge kwaliteit DAC en eindversterker aan boord.

Conclusie

De HD 598 geeft een mooi ruimtelijk geluid. Je waant je middenin de concertzaal, in plaats van ergens achterin. Verwacht geen bonkende beats en geen scherpe sisklanken, de het geluid is gedetailleerd en in balans. Je kunt het bijna analytisch noemen.

De koptelefoon zit lekker op je hoofd, het is comfortabel uren uit te houden. De bouwkwaliteit is prima, en het geheel oogt chic.

De geluidslekkage is iets waar je rekening mee moet houden. Het open design maakt dat er een ruimtelijk geluid uit komt, maar de hele kamer kan meegenieten. Ten slotte is het verstandig om een goede geluidskaart te gebruiken of een hoofdtelefoonversterker te gebruiken, om het optimale uit de koptelefoon te halen.