Plextor M6e(A) 256GB

Introductie
De term SSD zelf behoeft geen introductie meer. Inmiddels verkopen de grootste kant-en-klaar fabrikanten van computers standaard varianten waar een of meer Solid State Drives in zitten. De grote broer van de SD kaart zoals in je camera en telefoon gaat probeer ik altijd maar te vergelijken voor mensen die echt niets snappen van deze technologie. Geen bewegende / draaiende delen, geen schijven die op snelheid moeten komen, klein van formaat, licht van gewicht, enorm van performance (vergeleken met de harde schijven zoals we die altijd gebruikt hebben) en sinds de laatste tijd ook meer en meer betaalbaar.

Sinds een aantal jaren nu is de SATA3 connector op onze moederborden gewoongoed geworden. De opvolger van SATA2 en een standaard die bij lange na niet nodig was voor normale harde schijven, maar absoluut voor de SSD. Echter…de SSD technologie heeft niet stil gestaan. Inmiddels heeft de SSD zo’n snelheid bereikt dat de SATA3 snelheid een bottleneck wordt voor verdere ontwikkeling. Dus dient zich de SATA Express interface aan om nieuwe snelheden mogelijk te maken. Nu had de SATA interface al een kleine vormfactor: mSATA. Een kleine variant speciaal voor kleine apparaten zoals laptops, ultrabooks en tablets. Ook zag je deze connector veel op mini-ITX moederborden omdat deze werd gebruikt voor WiFi kaarten. Een enkel high-end moederbord had ook een mSATA connector op het moederbord geplaatst (zoals de Gigabyte Z77X-UP7).

De SATA Express connector is tot op heden voor het eerst gebruikt voor consumenten op de recent gebrachte Intel 9 serie chipset. Maar op een SSD met een SATA Express connector zit een enorme stekker die eigenlijk 4 stekkers naast elkaar betreft. Naar mijn idee belachelijk in deze dag en tijd. Gelukkig heeft ook deze nieuwe generatie een small form factor uitvoering. Deze heet M.2. Echter je moet hier goed mee op letten. Er zijn moederborden en SSD’s die wel de M.2 connector hebben, maar eronder de gewone SATA3 snelheden aanbieden. Dit heeft te maken met de technologie eronder, bijvoorbeeld hoeveel lanes het moederbord aan de connector toe deelt. Er zijn echter ook fabrikanten die aan de M.2 connector de volledige snelheid toekennen. De die volledige SATA Express interface hanteren. Nu ben ik in het bezit van een Supermicro C7Z97-OCE moederbord en deze heeft een M.2 connector die niet de bottleneck bij de SATA3 snelheid geeft. Er zijn meerdere moederbord fabrikanten die dit aanbieden bij de high-end varianten van hun productlijn. Echter tot op heden is er slechts één fabrikant die echte M.2 SSD’s aan biedt voor consumenten in retail en dat is Plextor. Er zijn andere fabrikanten wel bezig met de ontwikkeling, maar er ligt er slechts één in de winkel. Dat is de Plextor M6e reeks. Ze verkopen ze in twee verschillende varianten. Een ervan wordt geleverd met een PCI-E adapter zodat je hem kunt plaatsen in je PCI-E slot, de andere variant is alleen de M.2 SSD zelf. En deze laatste variant is degene waar deze review over gaat. Over de 256GB variant wel te verstaan.















Toen ik voor de eerste keer een SSD in mijn handen had, zoals de meesten van jullie die kennen, die was ik verbaasd over hoe klein deze eigenlijk was. Vervolgens had ik een mSATA SSD besteld voor op mijn Z77X-UP7 moederbord en was wederom verbaasd omdat deze nog veel kleiner is. Nu had ik ditzelfde gevoel wederom toen ik deze M.2 SSD in mijn handen kreeg. Dit slaat echt nergens op. Over 10 jaar moeten we een SSD met een vergrootglas en een pincet plaatsen (LOL). Deze SSD’s bestaan puur uit een printplaat met erop geheugen modules en een controller. Geen behuizing. De plaats voor de M.2 SSD is eigenlijk altijd tussen twee PCI-E slots (dus voor grafische kaarten). Hij is dus zo hoog zodat een grafische kaart er niet mee in aanraking zal komen. Zie mijn foto met het theelepeltje ernaast. Echter serieus klein. Er zullen verschillende lengten in de toekomst leverbaar zijn. Enkele moederborden hebben meerdere schroefgaten om de SSD vast te zetten. Dee heeft er maar één en dat is precies de goede voor deze SSD. Ik verwacht dat de meeste SSD’s dit formaat zullen hebben. Één ding dat me een beetje tegen staat is de groene printplaat. Als je geen grafische kaart hebt die er overheen steekt is het als een vlag op een strontschuit op je mooie, dure, high-end gaming moederbord (waarvan de fabrikant zoveel moeite heeft gedaan om een zwarte PCB voor te regelen en alles op kleur op elkaar is afgestemd).

Prestaties
Dit is toch wel de meest belangrijke reden voor veel mensen om een dergelijke SSD te kopen. De geadverteerde snelheden liggen 200 mb/s hoger dan bij de reguliere SSD’s voor wat betreft leessnelheid (met 740 mb/s) en iets hoger voor schrijfsnelheid (met 575 mb/s). De 512GB versie is nog iets sneller met 640 mb/s schrijfsnelheid. Uiteraard moet ik dit wel testen Dus ik heb verschillende benchmark software gedownload en wat runs gedaan om te zien wat hij werkelijk doet volgens deze specifieke tests. Ik heb hiervoor gebruik gemaakt van Plextor zijn eigen Plextool software, de AS-SSD benchmark software en Crystaldiskmark. Als vergelijkingsmateriaal heb ik dezelfde tests ook uitgevoerd op een HyperX 3K SSD van 120GB. Die heeft specificaties van 555 mb/s lezen en 510mb/s schrijven. Hier zijn de uitkomsten van de tests:



De status gegevens van deze schijf waren niet zo heel interessant aangezien de schijf gloednieuw is. De eigen benchmark geeft een leessnelheid aan van boven de 700 mb/s en een leessnelheid van tegen de 580 mb/s. De schrijfsnelheid is daarmee exact wat ze beloven, de leessnelheid is iets lager maar nog steeds hoger dan welke reguliere SSD dan ook.







En ter vergelijking die van de HyperX



Wat je in andere professionele reviews nogal eens leest is dat de AS-SSD benchmark meestal het “worst case scenario” weer geeft. Wat hij echt minimaal zal halen. De snelheid van de Plextor M.2 SSD is ietsje lager dan met het eigen programma gemeten. Maar nog steeds fors en sneller dan een reguliere SSD. De HyperX SSD wordt door AS-SSD behoorlijk aangepakt. De 500 mb/s lezen wordt niet gehaald, maar vooral de schrijfsnelheid is nog niet half van wat geadverteerd wordt. Vergeleken met een reguliere HDD wel ontzettend snel, maar de M.2 SSD maakt er hier gehakt van.





De nieuwste Crystaldiskmark geeft aan dat de geadverteerde snelheden door Plextor behaald worden. Die voor de gewone SSD zijn bijna hetzelfde als in de benchmark van hiervoor. Kortom; de M.2 SSD scoort constant veel hogere snelheden en behaalt de geadverteerde snelheden. Met de performance zit het wel goed.

Ik wil nog wel even toevoegen dat de technologie vrij nieuw is. Ondanks dat dit product de snelheid van de traditionele SSD al doorbreekt gaan de snelheden nog veel hoger worden het komende jaar. Er zijn diverse geruchten vanuit Computex 2014 gekomen van merken die later dit jaar met een M.2 SSD komen die snelheden hoger dan 1.200 mb/s gaan halen. Op dit moment zijn er tests online van een ander merk M.2 OEM M.2 SSD die al deze snelheden behaalt. Echter deze zijn waarschijnlijk nog niet klaar voor retail / consumenten gebruik. Bijvoorbeeld in verband met warmte. In grote server ruimten wordt de temperatuur constant en laag gehouden en blazen fans over het moederbord met enorme snelheden. Consumenten computers hebben dit niet. Wie weet wat de echte reden is. Ik ga er vanuit dat ook Plextor nog steeds aan het ontwikkelen is en met de rest met nog snellere versies gaat komen. Maar tot die tijd zijn ze de enigen die dit aanbieden. Geen enkele andere retail SSD geeft deze snelheden. Hiermee is Plextor dus koploper.

Stabiliteit en betrouwbaarheid
Ik heb de SSD net en dus nog niet erg lang kunnen gebruiken of testen. Ook M.2 in het algemeen bestaat nog niet zo lang en dus kan ik niet uit ervaringsgegevens van bedrijven putten. Ik kan dan ook niet zoveel zeggen nog over deze categorie. Uit geen enkele van de tests zijn fouten gebleken.

Compatibiliteit
De compatibiliteit van de M.2 SSD’s is nog niet enorm. Dit komt omdat lang niet alle moederborden een dergelijke connector hebben. Je zal zo-i-zo een Intel serie 9 chipset op je moederbord moeten hebben aangezien zij de eersten zijn die dit ondersteunen. En dan is de M.2 connector nog niet op ieder moederbord aanwezig, wel al op vrij veel maar dan nog niet op alle moederborden ook met de volledige bandbreedte beschikbaar. Maar je kunt er gerust vanuit gaan dat dit zeer snel opgepakt gaat worden. De snelheid, het gebrek aan kabels, de geringe omvang ervan zijn allemaal ideaal in mijn ogen om het aan te bieden en het te willen als consument.







Een kleine toevoeging wil ik hierbij wel maken (nogmaals) dat deze M.2 SSD in twee varianten te koop is. Deze en ook een versie met een PCI-E x4 adapter. Voor die versie met adapter hoef je niet een nieuw moederbord te hebben. Die kan gebruikt worden op volle snelheid zolang je moederbord een ondersteunend PCI-E slot hebt. Voor de specifieke SSD uit deze review heb je wel een Intel 9 serie moederbord nodig.

Ondersteuning door fabrikant
Plextor heeft diverse software op hun website om te downloaden. Een van deze applicaties die ze ter download aanbieden is PlexTools. Deze software heeft meerdere doeleinden. Zo kun je de status van je schijf bekijken, kun je automatisch de laatste firmware voor je Plextor SSD downloaden en installeren. Kun je een performance test doen, kun je de smart gegevens van je schijf bekijken. Erg handige tool van een fabrikant. Het feit ook dat je hier je firmware up-to-date mee kan houden vind ik persoonlijk ideaal. Plextor geeft hiernaast 5 jaar carry-in garantie. Ik denk dat we wel kunnen concluderen dat de ondersteuning door de fabrikant uitstekend is.

Prijs
Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen. Op het moment van het schrijven van deze review is de prijs van deze 256GB M.2 SSD vanaf ongeveer € 190,-. Een reguliere 256GB Plextor M6s SSD kost zo rond de € 125,-. Kortom op het moment is de M.2 variant voor 256GB rond de € 65,- duurder dan de reguliere SSD. Dat is de prijs die je aanvullend betaalt voor de bijna 40% hogere snelheid en voor het feit dat je gebruikt van nieuwe technologie die nog niet in enorme kwantiteit geproduceerd wordt. Het is een afweging die een ieder voor zichzelf zal moeten maken.

Conclusie
Tijd om alles op een rijtje te zetten. Deze SSD is sneller dan wat er tot op heden uit is. Kleiner ook. Geen gedoe met draden (wat ik fantastisch vind). Helemaal als je het vergelijkt met die afzichtelijk grote SATA Express stekker. De groene pintplaat is mehhhh. De prijs is behoorlijk vergeleken met hun eigen M6s SSD. Wat is nu de conclusie? Ik ben persoonlijk een enorme aanhanger van de M.2 technologie. Ik doe zeer veel aan casemodden dus ik maak er zelf een cover voor. De hogere prijs betaal ik graag voor deze toename in performance. Ook dat het zo klein en draadloos bevestigd kan worden is fantastisch. Ik vind het een geweldig product en ben blij dat ik hem aangeschaft heb. Uiteraard hoop ik ook dat de prijs meer richting die van een gewone SSD zal gaan als M.2 meer gewoongoed wordt. Ben je niet op zoek naar het snelste en kunnen kabels je niet zoveel schelen dan kun je voor hetzelfde geld of 10 tot 20 euro meer een reguliere SSD aanschaffen van 480GB tot 512GB. Of ik het je zou aanraden is afhankelijk van wat je zoekt. Maar als je moederbord erover beschikt zou ik er persoonlijk voor gaan. Als je moederbord er niet over beschikt kun je ervoor kiezen om de duurdere versie met PCI-E x4 adapter aan te schaffen.