Om eerlijk te zijn snap ik niet wat de overheid probeert te bereiken.[...]
Ik denk dat ik kan helpen. Het gaat erom dat de wetenschappelijke wereld en de overheden werkelijk ongeloofelijk klungelig onderhandelen met uitgevers over kosten van de diensten die zij leveren op het gebied van tijdschriften en vakliteratuur.
Ga maar na:
- het onderzoek dat aan een artikel ten grondslag ligt wordt voor 0% door de uitgevers bekostigd en door 100% door overheid en het bedrijfsleven dat zelf onderzoek doet
- van de tijd en kosten om het onderzoek in een artikel te beschrijven en het artikel op te maken wordt 0% door de uitgevers bekostigd
- als een artikel klaar is wordt het gratis opgestuurd naar een tijdschrift
- dat tijdschrift moet dan wel een bekwame redacteur hebben om een eerste schifting te maken. Dat kost zo'n 4 uur per artikel. Soms wordt die redacteur door de uitgever bekostigd, maar soms doen gevestigde wetenschappers dat er (gratis) bij. Als erebaantje en teken van erkenning. Zeg 50% van de kosten komen voor rekening van de uitgever.
- dan gaat het artikel de peer-review in; dat wordt gratis gedaan door wetenschappers op dat vakgebied. Kosten voor de uitgever: een email account, een rolodex, en een secretaresse.
- vervolgens besluit de redacteur het artikel te accepteren, te verwerpen, of aan te laten passen (kosten gemiddeld 50% van uurtje een hooggekwalificeerde kracht).
- als het artikel geaccepteerd wordt, dan wordt het soms nog grafisch opgemaakt afhankelijk van het tijdschrift en gecorrigeerd op taalfouten (dat kost inderdaad een dag of zo van een graficus en een proeflezer).
- vervolgens gaat het naar de drukker en de website, maar niet voordat de auteur gedwongen wordt te tekenen voor de overdracht van alle auteursrechten. De uitgever wordt daarmee monopolist voor wat betreft de toegang naar dat specifieke artikel.
Aan het eind van het liedje kan de uitgever aan een tig-tal universiteiten een abonnement slijten waarvoor ze een paar duizend euro per jaar moeten betalen. De meeste universiteitsbibliotheklen kunnen daar niet onderuit want het merendeel van de artikelen zit achter een copyright muur.
Ook als de overheid die het onderzoek betaald heeft dat artikel wil lezen, dan zullen ze moeten betalen. Leuk heh? Kan je je voorstellen dat een commercieel bedrijf zich op zo'n manier de kaas van het brood laat eten? Nee heh? Dat doen alleen de overheid en universiteiten.
Dat is natuurlijk heel erg aantrekkelijk voor uitgevers, en heel nadelig voor universiteiten en overheden (en wijzeld, de belastingbetalers). Over de gehele wereld zijn unversiteitsbibliotheken nu al gedwongen om het aantal titels dat zij aanbieden terug te dringen omdat de uitgevers daar steeds meer geld voor vragen.
De verklaring hiervoor zit 'm erin dat universiteiten over de gehele wereld niet samen onderhandelen met de uitgevers, maar ieder apart. En niemand kan het zich veroorloven om zijn onderzoekers geen toegang te bieden tot het archief van artikelen, en iedere uitgever is monopolist voor de artikelen waar zij copyright op hebben.
In feite hebben uitgevers het volgende te bieden:
- de troefkaart: een groot archief van artikelen waarvan zij alleen het copyright hebben
- een uiterst magere dienstverlening bij het publiceren van artikelen
- naamsbekendheid.
En verder niets.
Publicatie van artikelen kan voor een fractie van de prijs die tijdschriften rekenen verzorgd worden via een servertje op het internet. De peer-review deed de onderzoekswereld al zelf, en een goede redacteur en een secretaresse zijn wel te vinden. Betaald of niet betaald. Met andere woorden: uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften leveren een erg geringe prestatie, en dat zou zijn weerslag moeten hebben op de prijs.
Wat de Britse regering nu doet is:
- een element van pressie in de onderhandelingen brengen,
- zorgen dat onderzoek dat zij financiert niet "teruggekocht" hoeft te worden door tig universiteiten en laboratoria (die zij ook financiert)
- de toegankelijkheid van door har gefinancierde kennis vergroot.