Vista volgens Microsoft
Tweakers.net mocht samen met ongeveer honderdvijftig andere vertegenwoordigers van de Nederlandse pers aanwezig zijn op het voorstellingsevenement van Windows Vista. Het gebeuren werd in goede banen geleid door tv-presentator Matthijs van Nieuwkerk, die op zijn podium onder meer Theo Rinsema, algemeen directeur van Microsoft Nederland, en Derk Wagelaar, Product Manager Windows van de Nederlandse tak van Microsoft, mocht ontvangen.
Theo Rinsema
Eerst mocht Theo Rinsema Microsofts visie op Vista uit de doeken doen. Het kernwoord daarbij is de 'Digital Lifestyle', een term die doorheen de hele presentatie prominent aanwezig zou blijven en die volgens Rinsema alleen maar belangrijker zal worden in de toekomst. Meer dan zeventig procent van de Nederlanders gebruikt zijn computer volgens Microsoft namelijk ook om foto's te bewaren en weer te geven, met een gemiddelde van ruim 1200 foto's per computer. Daarnaast gebruikt een derde van de computerbezitters zijn systeem voor het kijken van films en maakt tweederde ervan gebruik voor muzikale doeleinden. Steeds meer computers verhuizen naar de woonkamer en nemen hun plaats in het interieur in. Bovendien spendeert de gemiddelde Nederlander wekelijks tien uur achter zijn pc.
'Toen Vista in november voorgesteld werd aan de zakelijke markt, legden we de nadruk vooral op productiviteit en samenwerking', aldus Rinsema. Nu het de beurt is aan consumenten om kennis te maken met het besturingssysteem, moest een andere benadering gezocht worden. Toch is Rinsema van mening dat particulieren en bedrijven eigenlijk met dezelfde problemen geconfronteerd worden. 'Als een consument een bepaalde foto niet kan vinden, raakt hij gefrustreerd. Als een werknemer een spreadsheet niet meer terugvindt, mist dat bedrijf productiviteit. Toch is het probleem eigenlijk hetzelfde: informatie wordt niet gevonden'. De gemiddelde kenniswerker is volgens onderzoek gemiddeld twee uur per dag op zoek naar informatie om mee te werken.
In het marketingpraatje dat volgt, benadrukt Rinsema dat 'de mens' centraal staat en dat het van belang is dat alles natuurlijk aanvoelt. Windows gebruiken moet vooral 'leuker' en 'eenvoudiger' worden en een aantal voorbeelden die hij daarvoor aanhaalt zijn de Office Ribbon en de Flip-functionaliteit uit de Aero-interface. Als de getuigenissen die in een filmpje te zien zijn representatief zijn, dan is Microsoft daarin geslaagd: Vista voelt echt en lijkt niet machineachtig, zo verklaren klanten in de camera.
Tot slot behandelt Rinsema nog even een stokpaardje van Microsoft als het over Vista gaat: veiligheid. Hij herhaalt de stelling dat de gebruiker de zwakste schakel vormt bij computergebruik. 'Je kunt een huis dan wel voorzien van anti-inbraaksloten, beveiligde ramen en een alarmsysteem, maar dat heeft weinig zin als de mens vervolgens de voordeur open laat staan', aldus Rinsema. Zowel in de campagne rond Vista als in het besturingssysteem zelf, wordt daarom heel wat aandacht besteed aan bewustmaking. Dat gebeurt niet alleen door consumenten voor te lichten, maar ook door een aantal esthetische aanpassingen. Zo wordt de rest van het scherm grijs en donker op het moment dat Vista een belangrijke vraag stelt en zijn de bekende 'OK' en 'Annuleren' als antwoord op de vraag 'Wilt u dit installeren?' vervangen door 'Installeren' en 'Niet installeren'. Zo poogt Microsoft ervoor te zorgen dat gebruikers niet automatisch op ok klikken, maar even nadenken voor ze antwoord geven.
Het hoe, wat en waarom van Vista
Om uit te leggen wat nu precies de voordelen van Vista zijn en wie het besturingssysteem absoluut in huis moet halen, wordt Derk Wagelaar erbij gehaald. De eerste vraag die naar boven komt is er een die nog heel wat consumenten zich zullen stellen: 'Kan mijn pc wel Vista draaien?'. Het antwoord is niet zo eenvoudig als de vraag, maar Wagelaar stelt dat de gemiddelde pc die in het afgelopen jaar tot anderhalf jaar verkocht werd, in staat zal zijn Vista te draaien. Daarbij moet echter een uitzondering gemaakt worden voor de echte budgetsystemen die minder dan vijfhonderd euro gekost hebben.
'Maar wat kost Vista zelf nu eigenlijk?', vraagt Van Nieuwkerk zich af. Daar heeft Wagenaar een eenvoudig antwoord voor klaar: voor de gemiddelde consument, die zijn besturingssysteem samen met zijn computer aanschaft, kost Vista precies even veel als Windows XP. Een computer wordt er dus niet duurder of goedkoper op omdat Windows Vista meegeleverd wordt in plaats van het oudere Windows XP. Bovendien, zo stelt Wagenaar enthousiast, kan zelfs de tweaker die zijn besturingssysteem los aanschaft al vanaf 129 euro van Vista genieten. Over de hoofdprijs van zowat 500 euro voor Vista Ultimate, wordt echter met geen woord gerept gedurende de hele presentatie.
Versie | Laagste prijs in de pricewatch |
Microsoft Windows Vista (Home Basic, NL, Retail) | € 129 |
Microsoft Windows Vista (Home Premium, NL, Retail) | € 239,07 |
Microsoft Windows Vista (Business, NL, Retail) | € 352 |
Microsoft Windows Vista (Ultimate, NL, Retail) | € 472,12 |
Een veelgehoorde kritiek is dat Vista eigenlijk niet meer is dan een 'XP-motortje met een nieuwe schil eromheen', maar daar is de productmanager het sterk mee oneens. In plaats van het over de motor te hebben, vergelijkt hij het bouwen van een besturingssysteem liever met het ontwerpen van een auto. De bodemplaat van een auto bepaalt de wegligging en het hele gedrag van de auto, maar wordt door constructeurs maar eens in de tien jaar vernieuwd, zo stelt Wagelaar. Windows Vista heeft zo'n nieuwe bodemplaat meegekregen en 'is daarmee uitstekend op de toekomst voorbereid', zo luidt Wagelaars reclamepraatje. Hij gelooft zelfs dat Vista zo goed is, dat er op dit moment niets meer verbeterd kan worden.
Over de drm-beperkingen van Windows Vista is hij duidelijk. 'Vista kan dankzij de drm-ondersteuning nog meer afspelen dan vorige Windows-versies', aldus Wagelaar. Het is namelijk zo dat Vista zelf geen beperkingen oplegt aan de media die afgespeeld kunnen worden, maar entertainmentbedrijven de mogelijkheid biedt dat te doen. Hij benadrukt en beaamt daarbij de stelling van blogger Paul Smith, namelijk dat het ontbreken van die drm-ondersteuning er slechts voor zou zorgen dat beschermde content helemaal niet afgespeeld kan worden.
Desgevraagd verklaart hij tegenover ons dat er in de toekomst ongetwijfeld nieuwe toepassingen zullen ontstaan die weer een opvolger zullen vereisen, maar dat Vista voor hem geen tekortkomingen kent voor het hedendaagse pc-gebruik. Over Windows Home Server weet hij ons te vertellen dat dit systeem vooral in de markt gezet wordt voor de gevorderde computergebruiker. 'De aandacht gaat nu vooral naar Vista, maar steeds meer mensen leggen een thuisnetwerk aan en in de toekomst zullen bestanden en media alleen nog maar nog meer gecentraliseerd opgeslagen worden', aldus Wagelaar.
De designer aan het woord
Tjeerd Hoek mag beschouwd worden als Nederlands trots in Seattle. Na zijn studie 'industrieel ontwerpen' trok hij naar Amerika om er in dienst te treden van Microsoft. Inmiddels heeft hij het tot 'Design Director' geschopt en was hij verantwoordelijk voor het uiterlijk van Windows Vista. In die functie was het eerste waar hij korte metten mee wilde maken het uitzicht van de start-knop. Niet alleen was hij naar eigen zeggen de grap over 'waarom moet ik op start drukken als ik wil afsluiten?' beu, maar bovendien vond hij dat deze knop niet naadloos in het geheel van het besturingssysteem paste.
Toch was het overboord zetten van deze knop geen sinecure. Hoek trekt namelijk de vergelijking met de grille van een auto, waaraan je meteen kunt herkennen of je met een Audi, Mercedes of Toyota te maken hebt. Een dergelijk belangrijk herkenningspunt wordt immers niet zomaar ingrijpend gewijzigd. In een paar weken tijd ontwikkelde zijn team van designers echter een driehonderdtal concept van mogelijk nieuwe startknoppen. Deze varieerden van uitgebreide menu's tot subtiele aanpassingen aan de bestaande startknop. Toen na veel wikken en wegen uiteindelijk voor de eenvoudige ronde knop met het bekende Windows-vlagje gekozen was, werden nog eens een honderdtal concepten van deze nieuwe knop uitgewerkt.

Een tweetal ontwerpen die tijdens het brainstormen over de nieuwe startknop ontwikkeld werden

Een hele reeks uitgewerkte ideeën van de nieuwe startknop
Voor Hoek en zijn team bestond de uitdaging erin een systeem te ontwerpen dat zo goed functioneert dat het eigenlijk wegvalt. Een bètatester vergelijkt het in een filmpje dan ook met een paar goede schoenen: 'die horen eigenlijk zo goed te zijn, dat je na verloop van tijd niet eens voelt dat je ze draagt'. Zo hoort het ook met Vista volgens Hoek: als een gebruiker informatie opzoekt, moet dat zo intuïtief gaan dat hij zich er niet eens van bewust is dat hij met een besturingssysteem bezig is.
Tjeerd Hoek is het dan ook niet eens met Derk Wagelaar. 'Een designer is nooit klaar,' zo vertelt hij ons, 'maar ook in Vista zijn er verschillende dingen die ik nog onder handen wil nemen tegen een volgende Windows-release'. Vooral het 'device management' is hem een doorn in het oog: het inpluggen, installeren en configureren van hardware moet veel duidelijker en eenvoudiger gemaakt worden. Daarnaast heeft de ontwerper nog wel enkele ideeën rond zogenaamde 'notifications': meldingen van het systeem of vragen die door het systeem gesteld worden. In het ideale geval moet het mogelijk worden om een soort van 'interrupt rules' zoals hij het noemt op te stellen, vergelijkbaar met regels in een mailbox. Zo zou de gebruiker kunnen bepalen welke vragen en meldingen voorgeschoteld mogen worden en op welke manier dat moet gebeuren.
Vista in de commercie
Aangezien Microsoft geen liefdadigheidsinstelling is, moet natuurlijk ook het begrip 'omzet' aangekaart worden naar aanleiding van de Vista-lancering. Het bedrijf heeft zich dan ook een aantal doelstellingen opgelegd die het wil halen om van een succes te kunnen spreken. Ten eerste moet binnen zes maanden na de lancering de helft van de Nederlanders de naam 'Vista' kennen. Een tweede punt is dat Microsoft Nederland graag wil dat gebruikers hun computer voor meer toepassingen gaan inzetten dan het traditionele surfen en brieven tikken.
De digital lifestyle met het bijhorende mediacentrum is dan ook een belangrijke factor waaraan het succes van Vista afgemeten zal worden. Een derde criterium waarop het bedrijf zichzelf zal beoordelen is of men erin geslaagd zal zijn na een periode van zes maanden en een jaar tien punten meer te scoren in een klanttevredenheidsonderzoek dan na de lancering van Windows XP. Hoe deze klanttevredenheid precies gemeten wordt, kon Rinsema echter niet vertellen. Tot slot hoopt men in Redmond dat de omzet van de pc-markt de komende zes maanden met vijf tot tien procent zal toenemen.

MediaMarkt en Alternate
De retailers, vertegenwoordigd door MediaMarkt en Alternate, hadden hun 'Wow'-moment naar eigen zeggen op het moment dat ze de omzetkansen in de gaten kregen. Voor concrete cijfers was het nog te vroeg, maar Pieter Haas van MediaMarkt kon wel vertellen dat er in elke afdeling gemiddeld zowat driehonderd computers op voorraad staan die in staat zijn Vista te draaien of die met Vista geleverd worden. Zijn collega Nico Bommeljé van Alternate wist te melden dat er tijdens de speciale openingsnacht tachtig tot honderd mensen voor de deur lagen te wachten tot ze binnen konden om hun Vista-systeem op te halen. Dat ze daardoor kans maakten om de computer gratis mee naar huis te nemen, zal daar ongetwijfeld in meegespeeld hebben. Er werden tijdens de nachtelijke actie dan ook ongeveer tachtig Vista-pakketten aan de man gebracht.
Hardwarepartners
De hardwaremarkt werd vertegenwoordigd door Hans Daniels van HP en Dolph Westerbos van Dell. Deze laatste wist niet veel bijzonders te vertellen, maar Daniels kon wel kwijt dat er heel wat aandacht besteed is aan driverondersteuning. Veel gebruikers vrezen bij het upgraden van hun besturingssysteem immers dat heel wat van hun hardware onbruikbaar zal worden door een gebrek aan drivers. Zij worden door Daniels gerustgesteld: met Vista worden tweehonderdtachtig HP-drivers meegeleverd en men zorgt er naar eigen zeggen voor dat 97 procent van de producten van de afgelopen vijf jaar probleemloos met Vista gebruikt kunnen worden.

DJ Tiësto kon er niet bij zijn, maar DJ Roos zorgde voor de afsluitende muziek
Vista-hardware
Vanzelfsprekend waren verschillende fabrikanten aanwezig om hun nieuwste hardwaresnufjes te demonstreren onder het motto 'een nieuw besturingssysteem, een nieuwe computer'.
Dell
Bij Dell valt er op het eerste gezicht weinig nieuws te bewonderen. Een tweetal XPS-systemen luisteren de stand enigszins op, maar het wordt pas echt interessant als we een praatje slaan met de vertegenwoordiger. Vista moet namelijk heel wat voordelen bieden voor Tablet PC-gebruikers, maar Dell heeft vooralsnog geen dergelijke systemen in zijn assortiment.
Desgevraagd weet Brand Manager Client Solutions Herbert Smals ons te vertellen dat Dell geen bedrijf is dat zich roekeloos op de nieuwste markten stort. Tablet-technologie vertoonde volgens hem nog veel gebreken om echt goed toegepast te kunnen worden, waarbij 'lompheid' en 'tere scharnierverbindingen' maar twee problemen zijn die regelmatig voor lijken te komen. Daarnaast was de softwareondersteuning lang niet optimaal en was er nog heel wat verbetering mogelijk voor Windows XP Tablet PC Edition. Nu de technologie volwassen wordt en Vista een flink aantal van deze tekortkomingen aangepakt heeft, sluit Smals dan ook niet uit dat Dell binnenkort met eigen Tablet PC's op de markt zal komen, hoewel hij dat niet met zoveel woorden wil bevestigen.
Toshiba
Toshiba had de Portégé R400 meegebracht naar Amsterdam. Deze convertible Tablet PC stapt af van het saaie grijze imago dat Toshiba-laptops volgens sommigen hebben en moet vanaf april het nieuwe topmodel van de fabrikant worden. De meest opvallende feature is het eenregelig lcd-schermpje dat zich aan de voorkant van de laptop bevindt. Met dit zogenaamde 'Sideshow'-schermpje is het mogelijk om door e-mails te bladeren of agenda-items te raadplegen, zelfs als de laptop uitstaat.


Asus
Ook Asus heeft een Vista-laptop op stapel staan. In Amsterdam konden we een preproductiemodel van de Asus W5fe bewonderen. Wanneer deze laptop te koop zal zijn en welk prijskaartje eraan bevestigd zal zitten, kon men ons niet vertellen. Net zoals de Portégé R400 is ook de W5fe voorzien van SideShow-ondersteuning. Asus pakte het echter grootser aan en verwerkte een compleet lcd-paneeltje in de cover van het scherm. Met behulp van dit scherm en een aantal knoppen is het bijvoorbeeld mogelijk een presentatie op te zoeken en deze te laten afspelen. De functionaliteit van het schermpje wordt echter alleen maar beperkt door de mogelijkheden van de SideShow-ondersteuning van Windows Vista, zodat het vast niet lang zal duren voor we allerlei creatieve toepassingen van deze Auxiliary Displays te zien zullen krijgen.
Vista-randapparaten
Samsung
Samsung presenteerde in Amsterdam een drietal nieuwe schermen die naar eigen zeggen speciaal ontworpen zijn met het oog op Vista. Zo zijn de schermen voorzien van een zilveren rand, die een associatie met de Sidebar van Windows Vista moet oproepen. De TNPlus-reeks waartoe deze schermen behoren, biedt een reactietijd van 2ms en een contrastverhouding van 3000:1. Onze aandacht gaat echter vooral uit naar de UBSync-technologie. Voor details hierover moeten we nog even geduld oefenen tot CeBIT, waar dit principe voorgesteld zal worden, maar Samsung wilde ons wel al vertellen dat het daarmee mogelijk zou worden een scherm via usb aan te sluiten om, ook zonder extra videokaart, van een multimonitorsetup te kunnen profiteren.
Deze UBSync-technologie wordt ook toegepast in het digitale fotolijstje dat Samsung in Amsterdam tentoonstelde. Naast de functie van digitale fotolijst, kan dit schermpje ook middels usb aangesloten worden op een desktop en zo als tweede monitor functioneren. Bovendien heeft het schermpje ondersteuning voor Windows Live Messenger, waardoor het volgens de vertegenwoordiger van Samsung mogelijk moet zijn dit schermpje mee te nemen naar de huiskamer om daar verder te chatten, zonder dat men aan de computer gekluisterd zit.
Overige randapparaten
Tot slot wist een Microsoft-medewerker ons nog te vertellen dat Philips binnenkort met een hele reeks afstandsbedieningen op de markt zou komen, die als SideShow-scherm kunnen functioneren. Daarnaast zouden er ook verschillende toetsenborden met SideShow-functionaliteit aan boord in de pijplijn zitten. Bovendien zouden er nog dit jaar afneembare auxiliary displays gelanceerd worden. Deze zouden voorzien zijn van eigen opslagmogelijkheden en in staat zijn als draagbare mediaspeler te functioneren. Op de vraag of ook de Zune hiervoor geschikt zou zijn – deze beschikt immers over een usb-connectie, een scherm en media-afspeelfuncties – krijgen we slechts een glimlach en ‘dat zou een interessante optie zijn’ als antwoord.

Slot
De kaarten zijn geschud en het spel kan beginnen. Dat Microsoft zijn uiterste best zal doen om Vista aan de man te brengen en Mac OS X - waar Microsoft volgens critici heel wat van zijn mosterd gehaald heeft - geen marktaandeel cadeau zal doen, staat wel vast. Het is nu echter aan de consument om te bepalen of het nieuwe besturingssysteem ook echt zo fantastisch is als Microsoft ons wil doen geloven.