Door Willem de Moor

Redacteur

Snel, sneller, snelst: zeven ssd's getest

08-01-2013 • 08:00

105

Multipage-opmaak

Inleiding

Inleiding

In de laatste maanden van 2012 brachten diverse fabrikanten hun nieuwste generatie solid state drives uit, met nieuwe combinaties van controllers en geheugenchips. De strijd om de titel 'snelste ssd' kan opnieuw worden gestreden.

Na een langdurige dominantie van de combinatie SF2281-controller van SandForce, overwegend gecombineerd met 25nm-nand-flash van IMFT, brachten diverse fabrikanten tegen het eind van 2012 nieuwe producten op de markt. Zo bracht Intel een nieuwe controller uit en ook Corsair nam een andere fabrikant van controllers in de arm voor zijn Neutron-series. Samsung faseerde eind 2012 zijn immens populaire 830-serie ssd's uit en kwam met de opvolger: de 840-serie. Die ssd's waren verkrijgbaar in twee smaken, met mlc-en met tlc-geheugen, beide met de nieuwe MDX-controller. OCZ kon uiteraard niet achterblijven en bracht zijn nieuwste Vector-drive uit, met een zelfontwikkelde Barefoot 3-controller aan boord.

Samsung SSD 840

In deze review komen de 256GB-varianten aan bod van Plextors M5 Pro met Marvell-controller, OCZ's Vector met Barefoot 3-controller, Corsairs Neutron GTX met LAMD-controller, en de 840 en 840 Pro van Samsung, beide met MDX-controller. We hebben deze drives getest, samen met 240GB-uitvoeringen van de recente XLR8 Pro en Prevail van PNY, beide met een SF2281-controler.

Update: de resultaten zijn uitgebreid met, naast de Samsung 830, de Crucial m4 als vergelijkingsmateriaal.

De line-up

Het flashgeheugen dat de verschillende fabrikanten gebruiken, is vrij divers. De Marvell-controller in Plextors M5 Pro wordt met 19nm-toggle-nand van Toshiba gecombineerd en in de Neutron GTX van Corsair met de LAMD87800-controller wordt eveneens Toshiba toggle-nand gebruikt, maar dat wordt op 24nm gebakken. In OCZ's Vector wordt IMFT-nand gebruikt dat op 25nm gebakken wordt en in Samsungs drives wordt 21nm-nand-flash gebruikt, dat echter over drie geheugenbits per cel voor de 840-drives beschikt, terwijl in de Pro-drives het gangbaardere type met twee bits per cel wordt gebruikt.

DriveControllerGeheugenLaagste prijs
Samsung 840 Pro 256GB Samsung MDX 21nm Samsung mlc Onbekend
Samsung 840 250GB Samsung MDX 21nm Samsung tlc Onbekend
Samsung 830 256GB Samsung MCX 27nm Samsung mlc Onbekend
Corsair Neutron GTX 240GB LAMD87800 24nm Toshiba mlc Onbekend
OCZ Vector 256GB Barefoot 3 25nm IMFT mlc Onbekend
Plextor M5 Pro 256GB Marvell 88SS9187 19 nm Toshiba mlc Onbekend
PNY XLR8 Pro 240GB SF2281 25nm Intel mlc Onbekend
PNY Prevail Elite 240GB SF2281 25nm Intel emlc Onbekend

We voegen PNY's XLR8 Pro- en Prevail-drives toe aan onze line-up. Beide drives hebben een SandForce SF2281-controller aan boord, maar waar de XLR8 Pro 25nm-mlc-geheugen van Intel aan boord heeft, is de Prevail voorzien van emlc-geheugen, dat dankzij 10.000 p/e-cycli langer moet meegaan.

Geheugentypes

Het ene flashgeheugen is het andere niet en in deze round-up komen flink wat types voor. We beginnen met het verschil tussen mlc en tlc, ofwel multilevel-cell- versus triplelevel-cell-geheugen. De mlc-varianten hebben vier toestanden waarin de cel geprogrammeerd kan worden, wat in de opslag van twee bits resulteert. In tlc-geheugen zijn dat acht toestanden, die voor drie bits worden ingezet. Slc-geheugen kent slechts twee toestanden, genoeg voor één bit; mede daarom is het duurder. Emlc-geheugen heeft net als gewoon mlc-geheugen vier toestanden, maar wordt ontworpen om minder foutgevoelig te zijn en gaat bovendien langer mee.

Het Toshiba-geheugen maakt gebruik van een techniek die toggle-mode genoemd wordt. Net als bij ddr-geheugen wordt data tweemaal per klokcyclus getransporteerd, wat leidt tot een dubbele snelheid ten opzichte van de kloksnelheid. Bij onder meer IMFT-nand wordt de Onfi-standaard gehanteerd, die eveneens een ddr- of toggle-modus heeft voor overdrachtssnelheden tot 400MB/s. Vaak wordt dit aangeduid met de termen 'synchroon' en 'asynchroon' geheugen. Het laatstgenoemde type volgt een oudere Onfi-standaard zonder ddr-ondersteuning.

Synthetische benchmarks: AS-SSD

Om de doorvoersnelheid en de random i/o-prestaties met 4kB-blocks te meten maken we gebruik van AS-SSD. Een bijzondere eigenschap van AS-SSD is dat de schrijftests worden uitgevoerd met niet-comprimeerbare data. Zo zijn we ook bij de Sandforce-ssd's, die realtime-compressie toepassen, in staat om de worst case-schrijfsnelheid te meten.

AS-SSD - Sequentiële lees transfer rate
DriveDoorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter
Samsung 840 250GB
*******
507,12
Samsung 840 Pro 256GB
*******
506,57
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
*******
503,30
OCZ Vector 256GB (gem)
*******
502,20
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
*******
501,38
Corsair Neutron GTX 240GB
*******
500,50
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
*******
499,22
Crucial m4 256GB
*******
498,69
Samsung 830 256GB
*******
498,60
AS-SSD - Sequentiële schrijf transfer rate
DriveDoorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter
Samsung 840 Pro 256GB
*******
471,70
Corsair Neutron GTX 240GB
*******
465,13
OCZ Vector 256GB (gem)
*******
448,62
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
*******
438,32
Samsung 830 256GB
******
388,71
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
*****
305,63
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
****
287,26
Crucial m4 256GB
****
274,75
Samsung 840 250GB
****
249,33

Bij sequentieel lezen presteren alle drives ongeveer op de top van de sata-600-interface, maar bij schrijven zien we behoorlijke verschillen. De 840 Pro van Samsung is veruit het snelst, gevolgd door OCZ's Vector-drive en Plextors M5 Pro met nieuwe firmware. De rest volgt op flinke afstand.

AS-SSD - 4K Random Read
DriveDoorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter
Samsung 840 Pro 256GB
*******
30,62
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
******
28,29
Corsair Neutron GTX 240GB
******
25,96
Samsung 840 250GB
******
25,18
OCZ Vector 256GB (gem)
*****
23,33
Samsung 830 256GB
*****
21,42
Crucial m4 256GB
*****
21,27
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
*****
21,02
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
****
19,61
AS-SSD - 4K Random Write
DriveDoorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
*******
61,00
Corsair Neutron GTX 240GB
*******
59,90
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
*******
58,96
Samsung 840 Pro 256GB
*******
57,59
OCZ Vector 256GB (gem)
*******
56,79
Samsung 840 250GB
******
56,11
Samsung 830 256GB
******
55,16
Crucial m4 256GB
******
54,70
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
******
53,93

Ook bij de random reads presteert de 840 Pro het best, op de voet gevolgd door Plextors drive. De PNY's met SF2281-controller zijn met lezen hekkensluiter, maar voeren de lijst aan waar het random writes betreft. De 840 Pro komt nog steeds goed mee en de onderlinge verschillen bij schrijven zijn verder gering.

Synthetische benchmarks: IOMeter

Een transfer size van 4kB, zoals in de AS-SSD-test, is slechts een van de vele soorten transacties die een ssd in de praktijk voor zijn kiezen krijgt. Om een compleet beeld van de prestaties te krijgen, meten we met behulp van IOMeter ook de lees- en schrijfsnelheden bij sequentiële en random i/o's met een exponentieel oplopende transfergrootte van 512 bytes tot en met 256kB.

Om te onderzoeken in hoeverre de ssd's voor command queuing geoptimaliseerd zijn, worden de tests met een queue-diepte van achtereenvolgens één en acht gelijktijdige i/o's uitgevoerd. Een wachtrij van acht i/o's kan in zware multitaskingscenario's voorkomen. Een grotere queue-diepte is voor desktopgebruik onwaarschijnlijk. IOMeter schrijft data die goed gecomprimeerd kan worden door ssd's met een SandForce-controller.

De MDX-controller van beide Samsung-drives blijkt, net als in de AS-SSD-benchmark, uitstekend overweg te kunnen met random reads. Vooral bij een queue-diepte van 1 is de controller een stuk sneller. Bij acht uitstaande i/o's is de voorsprong minder groot en naarmate de datablokken groter worden, vormt de sata-interface voor alle drives, behalve de PNY's met SD2281-controller, de bottleneck.

Bij de random writes valt vooral op hoe relatief traag het tlc-geheugen van de 840-drive van Samsung is. Bij grotere datablokken kan de MDX-controller dit type geheugen lang zo snel niet beschrijven als het mlc-geheugen van de 840 Pro. Zoals al eerder bleek, doet de SD2281-controller van de PNY's hier goede zaken en ook de Barefoot-controller van OCZ presteert uitstekend.

Als we naar sequentiële overdrachten met één uitstaande i/o kijken, voert Samsung de lijst nog steeds aan, tenminste, zolang geheugen met twee bits per cel moet worden aangestuurd. De 840-drive, met tlc-geheugen, blijft behoorlijk achter. OCZ's Vector komt goed mee, terwijl de overige drives wat trager zijn. Bij acht uitstaande i/o's kunnen de meeste controllers de sata-interface al vlot satureren, hoewel bijvoorbeeld de LAMD-controller van Corsair daar nogal lang voor nodig heeft.

Bij één uitstaande i/o ontlopen de drives elkaar niet veel bij het sequentieel schrijven, hoewel de tlc-drive van Samsung weer ver achterblijft. Wanneer we de queue-diepte verhogen, zijn de MDX-controllers van de 840-serie Samsung-drives niet zo vlot meer en vormen de SF2281-controllers in de PNY-drives en vooral OCZ's Barefoot-controller in de Vector de snelste drives.

Realworld-benchmarks

Om een beeld van de praktijkprestaties van de ssd's te geven gebruiken we de door Tweakers.net ontwikkelde StorageMark-benchmarks. Het hoe en waarom van deze trace-based benchmarks vind je in deze .plan.

Boot StorageMark 2011

Boot StorageMark 2011 laat de prestaties zien van een bootdrive waarop het besturingssysteem, applicaties en games zijn geïnstalleerd, en waarop een kleine hoeveelheid gebruikersdata aanwezig is.

Het indexcijfer bestaat voor 60 procent uit de resultaten van twee traces van het booten van Windows 7 en het starten van veelgebruikte applicaties. De resultaten van de desktopworkload-trace worden voor 15 procent meegewogen. In deze trace worden webbrowsers, e-mailprogramma's, eenvoudige beeldbewerkingsprogramma's en kantoorapplicaties gebruikt. 20 procent wordt bepaald door gametraces. De resterende 5 procent komt voor rekening van een trace waarin een groot softwarepakket wordt geïnstalleerd, terwijl er downloads plaatsvinden en lichte applicaties worden gedraaid, zoals een browser. De traces worden uitgevoerd door Intels NAS Performance Toolkit, die niet-comprimeerbare data genereert.

Boot StorageMark 2011
DrivePrestatieindex in StorageMarks, hoger is beter
Samsung 840 Pro 256GB
*******
1259,6
OCZ Vector 256GB (gem)
******
1158,5
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
******
1121,3
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
******
1107,7
Samsung 830 256GB
******
1086,2
Corsair Neutron GTX 240GB
******
1073,7
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
******
1052,5
Samsung 840 250GB
******
1049,5
Crucial m4 256GB
******
997,1

De 840 Pro van Samsung is nog steeds de snelste drive, op zo'n acht procent gevolgd door de Vector-drive van OCZ. Corsairs Neutron vormt de middenmoot, de rest blijft wat achter.

Home & Office StorageMark 2011

Deze index geeft een indicatie van het gebruik van een disk als primair opslagmedium voor het besturingssysteem, applicaties en data, ingezet voor kantoor- en webgebruik. De desktop-workload-trace is goed voor 60 procent van de index. Voor deze trace worden 90.000 lees- en 33.000 schrijfbewerkingen uitgevoerd, die voor de helft uit sequentiële bewerkingen bestaan. In de index zijn verder boot-, game-, kopieer- en software-installatietraces meegenomen.

Home & Office StorageMark 2011
DrivePrestatieindex in StorageMarks, hoger is beter
OCZ Vector 256GB (gem)
*******
1508,9
Corsair Neutron GTX 240GB
*******
1446,8
Samsung 840 Pro 256GB
*******
1413,6
Samsung 830 256GB
*******
1407,2
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
******
1360,5
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
******
1227,6
Crucial m4 256GB
*****
1131,7
Samsung 840 250GB
*****
1045,8
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
*****
970,5

Opnieuw presteert de Vector van OCZ uitstekend en passeert deze ruimschoots de Samsung-drives. Ook de Neutron GTX is rapper. De twee PNY-drives met Sandforce-controller zijn in de desktop-workload duidelijk trager dan de overige drives.

Workstation StorageMark 2011

De Workstation StorageMark geeft een beeld van de prestaties van de primaire drive in een systeem dat wordt gebruikt voor professionele beeld- en videobewerking. De index wordt voor 55 procent bepaald door twee traces van respectievelijk een grafisch workstation en een video-editing-workstation. Het zwaartepunt van deze benchmark wordt gevormd door 370.000 random leesacties en 250.000 random schrijfacties.

In de beeldbewerkingstrace wordt gewerkt aan zeer grote Photoshop-bestanden en worden fotocollecties met grote raw-bestanden bekeken en bewerkt in Lightroom. Deze trace bestaat voor 55 procent uit schrijftransacties. Als we naar het datavolume kijken, komt zelfs twee derde van het verkeer voor rekening van de schrijfacties. Het gaat daarbij overwegend om niet-sequentiële schrijfacties op de scratchfile van Photoshop en de pagefile van Windows. Voor de videobewerkingstrace wordt Sony Vegas Pro losgelaten op een groot videoproject, met tientallen lossless gecomprimeerde full-hd-videofragmenten. Deze trace bestaat bijna helemaal uit niet-sequentiële leestransacties.

Met een geringere weging maken ook de desktop-workload-, boot-, filecopy- en software-installatietraces deel uit van deze index.

Workstation StorageMark 2011
DrivePrestatieindex in StorageMarks, hoger is beter
OCZ Vector 256GB (gem)
*******
1491,0
Samsung 840 Pro 256GB
*******
1479,5
Corsair Neutron GTX 240GB
*******
1444,5
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
******
1368,0
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
******
1340,9
Samsung 830 256GB
******
1331,3
Crucial m4 256GB
******
1176,0
Samsung 840 250GB
*****
1157,8
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
****
867,5

De Vector is opnieuw het snelst, maar het verschil met de 840 Pro is zeer gering. Beide drives zijn, samen met de Corsair-drive, wel een stuk sneller dan de rest van het testveld en de SF2281-drives zijn opnieuw hekkensluiter.

Gaming StorageMark 2011

De Gaming StorageMark-test biedt inzicht in de prestaties van een drive die in een game-pc wordt gebruikt. De index wordt voor 70 procent bepaald door gametraces en verder door de prestaties in de boot- en software-installatietraces.

Gaming StorageMark 2011
DrivePrestatieindex in StorageMarks, hoger is beter
Samsung 840 Pro 256GB
*******
990,0
PNY Prevail Elite 240GB (gem)
******
911,3
PNY XLR8 Pro 256GB (gem)
******
908,2
OCZ Vector 256GB (gem)
******
899,3
Samsung 830 256GB
******
884,4
Crucial m4 256GB
******
860,3
Plextor M5 Pro 256GB (NF) (ge...
******
850,4
Samsung 840 250GB
******
845,3
Corsair Neutron GTX 240GB
*****
768,0

De SF2281-drives van PNY revancheren zich ietwat als game-drives, maar de 840 Pro van Samsung is in deze trace wel een stuk sneller. De LAMD-controller van de Corsair-drive toont zich geen fijne controller in een gamesysteem.

Performance-degradatie

Om normaal gebruik van een ssd te simuleren worden tijdens de benchmarks drie runs gedraaid. Tijdens de eerste run staat er 80GB aan data op de schijf. Tijdens de derde run zorgen we ervoor dat er nog maar 10GB vrije ruimte beschikbaar is. Tijdens run vier wordt de ssd helemaal volgeschreven, op 4GB na, die nodig is om tijdens de test nieuwe bestanden te kunnen wegschrijven.

We hebben de resultaten van de eerste drie runs gemiddeld en vervolgens verwerkt in de StorageMark-indices. De vierde run is uitsluitend bedoeld om te kijken of de prestaties afnemen als de ssd nagenoeg vol is.

In de Boot StorageMark-test blijkt de 840 Pro van Samsung vooral veel sneller als er veel lege ruimte is. Zodra de vrije ruimte afneemt, presteert de drive een stuk minder en zijn de verschillen met de overige drives nog maar gering.

In de Workstation StorageMark-test is dat effect bij de 840 Pro nog veel groter en is de volle drive trager geworden dan de rest, met uitzondering van de gewone 840. De vreemde knikken in de prestaties van de PNY-drives zijn waarschijnlijk te danken aan overcompensatie van de SF2281-controller. Bij hoge werklasten wil de controller vaak 'throttlen' om het nand te beschermen. Bij normaal gebruik zal dat echter nauwelijks optreden. De degradatie bij de overige schijven is vrij gering.

Energiemetingen

We meten het opgenomen vermogen van de drives direct aan de sata-voedingskabel met behulp van digitale multimeters. Dat doen we terwijl de drives nietsdoen, willekeurige data schrijven en tijdens de meest intensieve operatie, het schrijven van sequentiële data.

De combinatie van 24nm-Toshiba-nand en de LAMD-controller in de Corsair-drive is niet de zuinigste. Ook het 25nm-IMFT-geheugen en de SF2281-controller in de PNY-drive lusten wel wat. Het 21nm-nand van Samsung is het zuinigst, maar dat bedrijf wist ook al met de 830-drive het idle-verbruik in de dammen.

Onder belasting blijven de nieuwe drives van Samsung zeer zuinig en ook Plextor, met zijn 19nm-Toshiba-nand is redelijk zuinig. Vooral de Barefoot 3-controller van OCZ lijkt zeer zuinig; het nand is vergelijkbaar met het 25nm-IMFT-flashgeheugen dat in de PNY zit, maar met de SF2281-controller veel minder zuinig is.

De oudste drive, de 830, blijkt bij sequentiële bewerkingen het minst zuinig en ook de Vector moet zijn 25nm-legacy nu laten spreken. Samsung is met zijn 21nm-flash nog altijd zeer zuinig, maar de oude combinatie SF2281-controller en 25nm nand is zoals gebruikelijk zeer zuinig, omdat er naar verhouding minder data wordt weggeschreven dan bij de andere drives.

Conclusie

In deze review vergeleken we de zeven recentste high-end solid state drives. De lat werd al hoog gelegd door de 840-serie van Samsung en dan hebben we het uiteraard over de Pro-versie. Met nieuwe combinaties van geheugen en controller hebben verschillende fabrikanten een antwoord op Samsungs dominantie op de ssd-markt, die het bedrijf inzette met de 830.

Die antwoorden zijn echter niet in alle gevallen even doeltreffend. De PNY-drives, met de SF2281-controller aan boord, presteren prima als random data weggeschreven moet worden, maar bij sequentiële acties en lezen blijven de drives flink achter. Alleen in een gamesysteem presteren de drives aardig. De Neutron GTX van Corsair, met LAMD's 87800-controller, is niet slecht. De drive komt zelden onder de middenmoot en is vaak in de bovenste regionen van het testveld te vinden. Alleen als gamedrive presteert de Neutron wat minder. Plextors M5 Pro met de nieuwste firmware voor de Marvell-controller presteert in de regel vrij gemiddeld. OCZ's Vector-drive, met gloednieuwe, in samenwerking met het overgenomen Indilinx ontworpen Barefoot 3-controller, is echter de echte concurrent van de 840 Pro van Samsung. De drive kan zich in alle tests goed meten met de 840 Pro en heeft bovendien minder last van prestatiedegradatie als hij vol raakt. Alleen de prijs ligt naar onze smaak nog wat te hoog.

Wat ons betreft zijn er daarom drie aanraders. De winnaar blijft Samsungs 840 Pro-drive, puur op zijn prijs-prestatieverhouding en allround inzetbaarheid. Ook in een laptop is deze drive, met laag verbruik, prima. Enige minpunt is zijn degradatie als hij vol raakt. De tweede plaats wordt wat ons betreft gedeeld door de Vector van OCZ en de Neutron GTX van Corsair. Beide drives presteren uitstekend en hebben weinig last van degradatie. De prijs van de Vector is echter wat hoger dan die van de 840 Pro en de Neutron GTX verliest een puntje wegens zijn prestaties in een gamesysteem.

Reacties (105)

105
105
84
12
0
5
Wijzig sortering
Voor een uitgebreide look op degradatie van SSDs als ze vol raken, kijk even op de volgende pagina van AnandTech:


Exploring the Relationship Between Spare Area and Performance Consistency in Modern SSDs -
http://www.anandtech.com/show/6489/playing-with-op
Bedankt voor de link, hier heb je tenminste wat aan.
Zoals je ziet moet je bij de samsung ongeveer 25% van de schijf leeg laten!!! Anders presteert deze een stuk minder dan de andere modellen.

[Reactie gewijzigd door King Dingeling op 22 juli 2024 15:41]

Op pagina zes staan resultaten van real world benchmarks van de performance-degradatie als de ssd bijna geheel is volgeschreven met data. Een test met 4K random writes bij een queue-depth van 32 uitstaande i/o'sm zoals in het artikel van AnandTech, is een volkomen onrealistisch gebruikspatroon dat in de praktijk alleen voorkomt bij het uitvoeren van benchmarks. De test van AnandTech vertelt je weinig over de performancedegradatie in gebruikersscenario's waarin er vooral lees i/o plaatsvindt. In onze tests worden bestanden geraadpleegd aan de hand van traces die gemaakt zijn opgenomen bij het gebruik van echte applicaties.

In scenario's met veel write i/o, zoals de traces in de workstationindex, haalt een volgeschreven Samsung SSD 840 Pro nog maar 72 procent van de prestaties van een drive die half volgeschreven is. In de bootindex met voornamelijk lees i/o haalt een volle SSD 840 Pro 87 procent van de prestaties van een halfvolle drive.

[Reactie gewijzigd door Femme op 22 juli 2024 15:41]

Wat ik eigenlijk wel eens zou willen zien in een review, is de echte "degradatie" van een SSD. We weten allemaal dat die dingen op een gegeven moment stuk gaan. Sneller als een gewone HDD. Elke bithouder (bij gebrek aan meer kennis/een beter woord) kan toch maar (5000x??) een beperkt aantal schrijf/wis acties aan? Dan is die cel toch naar z'n grootje?

Dat is een test die toch niet standaard wordt uitgevoerd, of wel?
Ik vind het wel heel opvallend dat de nieuwe SSD's niet zo veel beter presteren dan de oude SSD's zoals Crucial M4.

Als je naar de verschillende benchmarks kijkt, zie je dat de scores heel gelijkaardig zijn. Sterker nog, je ziet regelmatig dat de M4 of de 830 beter presteert dan de recente schijven.

En als je de prijs mee in rekening brengt, zie je dat de Samsung 840 eigenlijk geen haar beter is. Het heeft een nieuw type geheugen die nog niet zijn betrouwbaarheid heeft bewezen. Tegelijk presteert die vaak minder dan de Crucial M4 en heeft die minder geheugen.
En aangezien de Samsung 830 EOL is, is het helemaal geen concurrentie meer in dat segment. Heel erg opvallend moet ik zeggen.

Dus eigenlijk kan gerust zeggen dat er nu 2 adviezen kunnen gegeven worden bij keuze van een SSD:
Snel, maar relatief duur: Samsung 840Pro
Prijs/kwaliteit: Crucial M4
Daar heb je een goed punt. Zoveel beter presteren de nieuwe ssd helemaal niet, de verschillen zijn in het dagelijks gebruik nouwlijks merkbaar. Qua prijs kwaliteits verhouding zou ik dan ook nog steeds eerder voor bv. een M4 gaan.
samsung 840 serie is dan goedkoper, de prestaties daarvan zijn ook niet merkbaar invergelijking met crucial m4. Heb zelf een plextor m5p supersnel, maar zou het verschil niet merken met een samsung 840 denk. Kreeg alleen voor dezelfde prijs mee (95 euro, gewoon goede deal).
je vergeet er eentje; de Intel 330 180GB a 111 euro ;)
Wat is er met Crucial gebeurd? Ik weet nog dat een tijdje terug er maar 2 fatsoenlijke ssd fabrikanten waren en dat waren Samsung en Crucial... Is Crucial zo hard ingehaald door iedereen of is hij gewoon "vergeten" in deze review?

(No flame intended maar een serieuze vraag, stond eigenlijk op het punt om er weer een M4 bij te halen!)
Helemaal mee eens, ik mis echt wel de huidige generatie "standaard keuze" (Samsung 830/Crucial M4).

Ik vind bovendien dat de 840 Pro qua prijs "slechts" 4 sterren verdient (en de andere schijven eventueel minder). Ik heb mijn 830 van 256GB gekocht voor €153, de 840 Pro kost €215, dat is een stijging van maar liefst 40%.

In de orginele review van de 840 Pro werd de 830 nog meegenomen. Deze is wel trager, maar is dat verschil wel een 40% hogere prijs waard?

De Samsung 830 is momenteel wel haast niet meer te vinden, en al zeker niet meer voor de prijzen van pakweg een half jaar geleden. Maar toch was het goed geweest, om dat toch even in de kantlijn te plaatsen bij het opstellen van deze review.
De Samsung 830 is momenteel wel haast niet meer te vinden, en al zeker niet meer voor de prijzen van pakweg een half jaar geleden. Maar toch was het goed geweest, om dat toch even in de kantlijn te plaatsen bij het opstellen van deze review.
Als een drive nog amper verkrijgbaar is, is het dan nog een realistische optie? Persoonlijk denk ik van niet...
Crucial is inmiddels 2 jaar op de markt, dat die goed is weten we nu wel. Het was altijd Crucial M4 of Samsung 830, afhankelijk van welke op dat moment het goedkoopst was. Je kunt daar nu de 840Pro aan toevoegen.
OCZ doet het met de Vector ook niet slecht. Zouden ze het nu eindelijk een keer voorelkaar hebben? De hele Vertex, Agility en Revodrive reeksen blinken uit in onbetrouwbaarheid en het niet halen van beloofde performance, de Vector lijkt dat tijdperk nu achter zich te laten.
Dat die goed is weten we nu wel?
Wie zijn we?

De mensen die op het punt staan om een ssd te kopen gebruiken (misschien) deze review om een ssd te kopen en die slaan aan de hand van deze review de M4 over terwijl die dus blijkbaar wel degelijk in dit rijtje thuis hoorde gezien de reacties in dit draadje.

Ik vind persoonlijk dat als je het beste van het beste wil testen wat je met de titel wel aangeeft te doen dan moet je ook het beste van het beste testen en dan moet Crucial daar gewoon tussen zitten. Dat hij al 2 jaar op de markt is betekend niet dat hij niet meer recent bij de beste hoort..
Dat die goed is weten we nu wel?
Wie zijn we?

De mensen die op het punt staan om een ssd te kopen gebruiken (misschien) deze review om een ssd te kopen en die slaan aan de hand van deze review de M4 over terwijl die dus blijkbaar wel degelijk in dit rijtje thuis hoorde gezien de reacties in dit draadje.

Ik vind persoonlijk dat als je het beste van het beste wil testen wat je met de titel wel aangeeft te doen dan moet je ook het beste van het beste testen en dan moet Crucial daar gewoon tussen zitten. Dat hij al 2 jaar op de markt is betekend niet dat hij niet meer recent bij de beste hoort..
Hoewel ik zeker vind dat je in dit geval gelijk hebt, moet je bij je review altijd ergens de streep trekken...je kan moeilijk alle harddisks die ooit uitgekomen zijn meenemen, dus je moet een keuze maken. Voor deze review hebben ze ervoor gekozen om de recente drives mee te nemen, misschien hadden ze dat iets duidelijker kunnen maken...ik vermoed dat er binnenkort wel een review zal volgen waarbij een vergelijking word gemaakt tussen de recente drives en de 'oudere generatie'.
De Crucial M4 behoort dan ook niet meer tot de besten.De M4 heeft een sequentiële write performance van 260 MB/s tegenover 520, 511 en 530 voor resp. de 840 pro, Neutron Gtx en Vector.

Ik vind dat ze de performance degradatie als de schijf vol is ook wel zwaarder mogen laten doorwegen in het eindresultaat van de 840 pro. De 830 had hier trouwens ook al last van. Ik vind het wel belangrijk dat een schijf hetzelfde blijft presteren als ze vol is.

[Reactie gewijzigd door Fredi op 22 juli 2024 15:41]

Crucial M4 is er inmiddels bijgezet, maar op zich komt die drive nog prima mee. Alleen sequentiele write performance komt niet hoger dan 275MB/s (evenals de Samsung 840), maar daarbij kan je je afvragen wanneer jij meer dan 275MB/s sequential write doet. Qua random reads en writes (wat het grootste verschil maakt tussen een SSD en een harddisk) komt die drive nog prima mee met het topsegment.
Alleen eindigt de M4 ook achteraan wat de 4k random read en writes betreft en ook in de real world benchmarks. ;)

De Crucial M4 zal best een stabiele SSD wezen(ik heb daarom ook de Samsung 830 in mijn bezit) maar qua prestaties zijn er vandaag betere alternatieven.

[Reactie gewijzigd door Fredi op 22 juli 2024 15:41]

Maarja als die nu in de test was meegenomen dan hadden we ook een fatsoenlijke vergelijking gehad, zeker omdat het prijsverschil tussen de getestte versies en die M4 gigantisch is..
Heel apart inderdaad,
Deze M4 scoort volgens mij zo'n beetje gelijk aan de Samsung 830/840 (Zie bijvoorbeeld deze scores) en tel daar nog enkele firmwareupdates en dus mogelijke snelheidsverbeteringen bij op.

Deze was gisteren nog voor €140 te koop op Amazon :)

[Reactie gewijzigd door SmiGueL op 22 juli 2024 15:41]

Heel apart inderdaad,
Deze M4 scoort volgens mij zo'n beetje gelijk aan de Samsung 830/840 (Zie bijvoorbeeld deze scores) en tel daar nog enkele firmwareupdates en dus mogelijke snelheidsverbeteringen bij op.

Deze was gisteren nog voor €140 te koop op Amazon :)
Je maakt wel een foutje daar, de review die je linkt gaat over de 128gb versie van de SSD, reviews uit het verleden hebben uitgewezen dat de prestaties van de ~128gb versie van een SSD nogal eens kunnen verschillen van de ~254gb versie. De kans is aanzienlijk dat de grotere versie van de M4 nog beter presteert.

Wat je wel niet moet vergeten is dat de M4 al weer een paar jaartjes oud is. Dit is volkomen speculatief, maar aangezien de M4 al weer een tijdje bestaat zal de rek wel een beetje uit de firmware zijn, alle verbeteringen zijn wel zo'n beetje gemaakt. Bij de nieuwe generatie drives is de kans dus groter dat een nieuwe firmware versie nog verbetering kan aanbrengen.

Je kan het zonde vinden, maar persoonlijk zou ik liever iets meer uitgeven aan een nieuwe generatie drive. Op het moment van schijven is het verschil 40 euro en hoewel dat een aanzienlijk verschil is vind ik het zelf niet groot genoeg om te rechtvaardigen dat je "oud spul" koopt.
De rek is er uit qua prestaties. Maar de betrouwbaarheid is wel aangetoond. Er zaten fouten in de firmware, die zijn hersteld.
Juist bij ssd's is betrouwbaarheid belangrijker dan snelheid.

Voor ssd's is het wat mij betreft het wachten op een nieuwe revolutie, want de afgelopen twee jaar is deze er naar mijn mening niet geweest.
De M4 en de 830 zijn nagenoeg hetzelfde qua prijs en prestaties, ik begrijp wel dat men de 830 heeft meegenomen omdat die toch het meest verkoopt, de M4 toevoegen heeft dan niet zo gek veel meerwaarde meer.
Voor die 30 euro verschil denk ik dat je gezien alle benchmarks allround toch beter af bent met een OCZ Vector. Wat dat betreft snap ik de conclusies niet echt. Performance degradatie is echt een enorm belangrijke factor. Dat heeft natuurlijk invloed op álle benchmarks.

[Reactie gewijzigd door Makkelijk op 22 juli 2024 15:41]

Ik gebruik mijn Samsung ook alleen voor OS/games. En ik hou nog zo'n 30-40 GB over aan lege ruimte, dus degradatie is geen factor voor mij. Die Samsung 840 is echt heel snel en ik moet eerlijk bekennen dat ik geen degradatie effecten merk, als mijn schijf bijna vol is.. Bovendien zijn SSD tegenwoordig zo snel, dat je dat degradatie effect niet of nauwelijks merkt, in vergelijking met vroegere SSD's of normale HDD's.
Dat hangt er maar erg van af wat je gebruik is. Persoonlijk gebruik ik een SSD om mijn OS op te zetten en de games die ik op dat moment speel, dus een 240+gb drive hoef ik nooit vol te maken. Dan is voor mij de Samsung dus gewoon de beste.

Verder moet je niet vergeten dat hoewel de review zelf objectief moet zijn, de conclusie per definitie subjectief is. Het is een interpretatie van de resultaten en die interpretatie is altijd afhankelijk van jouw persoonlijke criteria en afwegingen. Als jij bepaalde andere zaken belangrijker vindt dan die zaken die de reviewer(s) belangrijk vind(en) dan zal je tot een andere conclusie komen.

[Reactie gewijzigd door Cronax op 22 juli 2024 15:41]

Als de prijzen kloppen die ik lees bij de opening, dan is de normale Samsung 840 toch nog steeds erg interresant? Ik snap dat de prestaties 'ver achterblijven' in de grafieken, maar een goede 250mb/sec is nog steeds rap toch. Qua IOPS en random spul komt hij lekker mee, hij heeft alleen een cap van 250mb/sec.

Als hij echt 50,- goedkoper is dan de 840 Pro dan is dat voor de meeste mensen toch 'meer dan snel genoeg' en wel stukken goedkoper?


Dat is ook de reden dat de Crucial M4 zo populair werd toch? Eerst waren ze 'zo ongeveer de beste'. Toen kwam de Samsung 830 die overal 'wel een stukje beter was'.. maar toen zakte de Crucial erg in prijs en zagen de meeste mensen dat het voor het geld een geweldige deal is.

Als ik nu op de pricewatch kijk is een 256gb Crucial het goedkoopste voor 170,-. Terwijl de Samsung 830 toch 204,- is. Ik snap dat er een hoop mensen zijn die een 830 voor minder hebben, maar voor mensen die nu naar nieuw gaan shoppen en minder dan 200,- willen uitgeven, lijkt het me tussen de Crucial M4 en de normale Samsung 840 te gaan. Ik zou dus ook wel willen weten hoe het in prestaties zit tussen die twee... Maar die reviews zijn vast ergens anders nog te vinden.
De samsung 840 is van het type TLC en dit gaat minder lang mee dan bv de 830/M4/840 Pro die van het type MLC zijn. Daarnaast heb je ook nog minder geheugen (120 vs 128gb) en als dit nog niet genoeg was, is hij minder snel dan de M4/830/840 pro..

Daarbij is de samsung 830 al een eind in de EOL-fase dus zijn de prijzen te hoog geworden door een nog steeds hoge vraag & een steeds krimpend aanbod.
De enige reden waarom de samsung 830 256GB nu op 200+ euro staat is omdat ie bij alle webwinkels niet meer te krijgen is (omdat opvolger -> 840) en er nu nog maar 2 dure winkels over zijn.

Ik heb de samsung 830 256gb einde november voor €150 gekocht terwijl de 840 toen stukken duurder was. Een hele andere vergelijking dus.
Ik vind het vreemd dat van de 7 ssd's er maar 3 worden genoemd in de conclusie. De Samsung 840(NIET pro) is een stuk goedkoper dan de Samsung 840 pro: iemand zou kunnen overwegen om iets mindere snelheid te kiezen om goedkoper uit te zijn.

Prijs/kwaliteit verhouding mag ook wel meespelen in de conclusie.
Hoe kun je nou als serieuze tester producten buiten je conclusie laten? Als ik een onderzoek moet doen dant moet ik alles meenemen in mijn conclusie wat ik heb gevonden. Kortom dit is een review van niks met een scheve en waardeloze conclusie zonder de andere producten er bij te zetten.

Ik krijg hier heel sterk het gevoel bij dat Tweakers een gage krijgt van Samsung om maar zoveel mogelijk spullen van Samsung te noemen op de site. Het begint al met een grote foto van de Samsung schijf op de eerste pagina.

Nee, ik haal mijn oordeel wel uit de pricewatch. De gebruikers zijn vast kritischer dan de testers. In ieder geval zijn de oordelen opener en weet je bijna zeker dat er geen belang achter zit.
Ik ben misschien gek, maar er staat wel degelijk een Samsung 830 256GB tussen de testresultaten?

En in de conclusie worden alle ssd's genoemd, alleen staan alleen de drie ssd's in de scorekaart die wij aan zouden raden.
Het lijkt alsof je mijn reactie niet hebt gelezen. Er zijn verschillende SSD's, zoals de M4, die net zo goed of beter presteren als de 830 van Samsung en soms zelfs goedkoper zijn welke niet in de review voorkomen.

Daarbij komt het feit dat jullie niet alle gerievewde schijven beoordelen maar er maar 3 uitlichten, dat is in een onderzoek een beetje vreemd.
In de conclusie staan toch echt alle SSD's vermeld met een globaal overzicht van hun prestaties (tweede alinea). Daaronder staan dan de drie beste SSD's, dat is de conclusie..
Ik vind de review ook wat mager, vooral omdat er bijvoorbeeld de Crucial M4 mist (en anderen natuurlijk), welke in vorige reviews van Tweakers nagenoeg hetzelfde uitkwam als de 830 van Samsung.
Je gaat dan bepaalde conclusies trekken, zoals over de gages, is mogelijk, terwijl het ook een niet zo goed opgezette review zou kunnen zijn.
Ook snap ik niet zo goed dat er begonnen wordt met static benchmarks terwijl die er zo goed als niet toe doen, real life benchmarks is waar je echte conclusies aan kan ontlenen als je het mij vraagt.

Daarbij (hoewel niet direct toepasbaar op huidig model) komt dat OCZ de afgelopen tijd nogal wat problemen heeft gehad met betrouwbaarheid, daar wordt hier met geen woord over gerept terwijl ik betrouwbaarheid in opslag het belangrijkst vind.
De huidige verschillen in snelheid zijn nagenoeg niet te merken in de praktijk, dus ga ik liever voor de betrouwbaardere SSD dan de marginaal snellere.

[Reactie gewijzigd door Koldur op 22 juli 2024 15:41]

Volkomen mee eens.
Wat ik heel raar vind is dat de Samsung 840 (gewone versie, de niet pro) altijd zijn doorvoersnelheden op 250MB/s blijft steken bij de write acties. Is dit niet gewoonweg een Firmware functie? En kunnen we dit misschien niet hacken?
Dat is niet raar, maar is het gevolg van TLC NAND. De write latencies van TLC NAND zijn 50% hoger dan dat van MLC NAND.
Hoe kan de prijs van de samsung nu 3 sterren zijn en die van de vector 4? De samsung is toch goedkoper?
Daar zat ik me ook al over te verbazen, goedkoper lijkt me een pluspunt = meer sterren. Als je bij de prijs gaat hanteren dat het aantal sterren in vergelijking met de rest de prijs aangeeft word het nogal onduidelijk.
Lezen is blijkbaar moeilijk: "De scorekaart van de 840 Pro is opgesteld toen de drive recent geïntroduceerd was en de prijzen hoger waren: momenteel zou de drive vijf sterren voor zijn prijs krijgen"
Waarom krijgt ie dan geen 5 sterren momenteel dan?
Krijgen we dan vanaf nu te zien wanneer (op welke datum) de score in sterren is samengesteld?
Want schijnbaar is de scorekaart niet representatief voor het moment wanneer de review geplaatst word...

Upd: Scorekaart is gelukkig nu aangepast.

[Reactie gewijzigd door Deem op 22 juli 2024 15:41]

Ik heb het gefixt. Scorekaart was inderdaad oud, maar kan geupdate worden :)
Dan pas je de scorekaart aan ?
nou wat mij betreft krijgt de samsung zeker geen 5 sterren!

Wat vele hier vergeten en Tweakers ook (zo lijkt het) het gaat niet alleen om snelheid.
Voor dat een ieder over zichzelf valt om te zeggen "onzin" laat me kort uitleggen.

Ik heb een beter gevoel over de community support betreffende OCZ disken.
Tevens kan men de OCZ schijf ook onder OSX voorzien van nieuwe firmware.

Dat vind ik een grote + multi OS ondersteuning getuigd van professionalisme.
Sommige gebruiken graag Linux ;-) of OSX.

Ik heb in een paar min mijn besluit laten vallen voor een 512GB OCZ Vertex4 die zal over enkele weken bezorgd worden door Mycom.
Ik had geen behoefte €80 extra te betalen voor iets meer snelheid.
Maar ik zal nog eens rond kijken, of de Vertex4 wel een goede keuze was.

Let wel de controller heeft zich al ruim bewezen! de OCZ Vector moet dat nog doen.
Dat geld in mindere mate ook voor de Samsung disk. Maar nogmaals daar ga ik niet voor , omdat ik m'n weg niet kon vinden op de site van Samsumg het was meer ingericht voor consumptie dan ondersteuning.. hhmmm..
Maar goed iedereen z'n ding toch!
Wel raar dat een website gericht is op consumptie, zal je niet verwachten van een bedrijf.
Dit vroeg ik mij ook al af, je was me net voor ;)

Overigens vraag ik mij af hoe de ondersteuning van deze SSD's zal zijn onder bijvoorbeeld OSX, ben in het bezit van een Samsung 830 256Gb naar alle tevredenheid maar TRIM ondersteuning word helaas niet geboden voor OSX.
Mischien dat dit bij deze nieuwe serie's verbeterd is?

edit.
Op de site van Samsung word TRIM ondersteuning aangegeven maar kan niets vinden over alternatieve OS'en hierover. lijkt erop dat het weer bij Windows blijft.

[Reactie gewijzigd door vaganza87 op 22 juli 2024 15:41]

Trim-ondersteuning zit in je OS, niet in de ssd. Sinds 1 of 2 release's ondersteunt OSX ook trim voor zover ik weet dus dat zou goed moeten zitten. Moet je ssd wel gebruik maken van AHCI en niet IDE, maar nogmaals vziw is AHCI een vereiste voor OSX.
De Trim-optie moet je overigens wel zelf activeren wanneer je zelf de harde schijf hebt vervangen door een SSD.
En daar moet je mee oppassen, want ik heb mijn OCZ ssd ermee om zeep geholpen.
Ik heb een oude Vertec OCZ 90 GB en gebruik hem (nog steeds) in Windows XP. Om te trimmen gebruik ik Wiper; ik vraag mij af hoe dat geregeld wordt met deze nieuwe van OCZ ssd - weet iemand iets? Ik heb alleen Sata II op mijn mobo.
Nee hoor, ik heb een Macbook Pro 13" met een Samson 830 SSD.

Je moet echter wel TRIM aanzetten op de Mac als je zelf een SSD plaatst.

Met een Trim enabler tool werkt het prima : http://www.cindori.se/en#3
Onder de eerste scorekaart staat het volgende vermeld:

"De scorekaart van de 840 Pro is opgesteld toen de drive recent geïntroduceerd was en de prijzen hoger waren: momenteel zou de drive vijf sterren voor zijn prijs krijgen."

Dus hij zou op moment van schrijven blijkbaar wèl 5 sterren krijgen :)
Maar waarom krijgt ie ze dan niet? Dit stuk (deze vergelijking) is toch nu geschreven en niet ten tijde van de review van de 840 Pro? Dan zou de scorekaart toch ook aangepast moeten worden?

Op deze manier krijgen we een scheve vergelijking voorgeschoteld. Of zie ik dat verkeerd?

[Reactie gewijzigd door Raling op 22 juli 2024 15:41]

Het lijkt er inderdaad op dat de Samsung 5 sterren had moeten krijgen qua prijs, en geen drie. Het is de goedkoopste schijf van de aanraders.

Goed om te zien dat er concurrentie is voor Samsung in deze markt, maar OCZ komt er bij mij de komende jaren toch echt nog niet in na mijn Vertex 2-trauma...
Best wel jammer dat de Crucial M4 niet werd getest, is toch denk ik nog steeds één van de populairste SSDs.
Waarom is de Crucial M4, de grootste concurrent van de Samsung 830/840 niet meegenomen?
omdat die drive een stuk langzamer en heel veel ouder is? ;)
Post niet van die flauwekul aub? Die drive is minstens net zo snel als de 830/840 en net zo oud als de 830. En de Plextor gebruikt bijvoorbeeld dezelfde controller als de M4. En het is juist heel interessant de 'next gen' af te zetten tegen de huidige 'standaard' ssd.

[Reactie gewijzigd door woekele op 22 juli 2024 15:41]

Waar slaat dat op? Hoezo is de Crucial M4 een stuk langzamer en ouder dan een 830?
Zoals het er staat is het inderdaad overdreven, maar de M4 is overall wel een beetje langzamer dan de 830 en ook een stukkie ouder. De eerste M4's kwamen in mei 2011 op de markt en de 830 aan het eind van dat jaar. Ruim een half jaar is wel een generatie in SSD land. In praktijk zul je van het verschil in performance trouwens weinig merken.
Ik ga mijn huidige systeem nog één keer upgraden en dat is met een SSD. Ik gebruik nu een conventionele bootschijf, de WD Velociraptor 300GB.

Mijn systeem heeft nog een SATA300 interface. Ik vraag me daarom af of het dan enig nut heeft om naar de snelheid te kijken? Of het überhaupt zin heeft om voor een SATA600 SSD te gaan?

Mijn specs zijn als volgt:
Intel Extreme QX9770 @ 3.6GHz
4x2GB DDR3 Kingston HyperX @ 1600MHz.
Gigabyte X48T-DQ6

Welke raden jullie me aan?
De schijven uit dit artikel zijn allemaal wel in staat om die SATA300 vol te maken, ten opzichte van je huidige bootschijf gaat het sowiezo een flinke verbetering zijn. Ik zou persoonlijk een SSD kopen met het oog op eventuele vervanging van je systeem, maar je kan er dus ook voor kiezen om een goedkopere te nemen. Ikzelf zou op dit moment ondanks de prestatievermindering als hij voller is toch de Samsung 840 Pro kopen omdat ik bijna alleen maar games speel op mijn PC en hem toch niet van plan ben om 100% vol te zetten.
Ik ben van plan dit als laatste upgrade te doen. Bij de volgende upgrade zal ik een nieuw moederbord moeten kopen. Dan bouw ik ook een compleet nieuw systeem en behoud ik mijn huidige voor erbij. Dat heb ik tot nu toe al jaren gedaan. Ik ga mijn schatjes niet wegdoen. Ik bouw een pc en na 2 jaar upgrade ik m en na een jaar nog een kleine update en dan wordt ie vervangen.

Denk toch dat ik voor de Intel 330 180GB ga. Meer gb's voor minder geld en toch trekt ie de SATA300 connectie helemaal dicht... Eentje uit deze klasse is denk ik overkill. In mijn nieuwe pc komt wel weer een nieuwe ssd..
Ikzelf heb ook alleen maar sata300 maar ik merkte het verschil tussen mijn normale HDD en mijn SSD wel. Moet ik wel bij zeggen dat ik nooit een raptor heb gehad.
Zijn overigens wel reviews voor te vinden hoor. Toen SSDs net in kwamen werden ze nog vaak met raptors vergeleken.
Dat verschil merk je wel, en ik zou ook zeker voor een sata600 ssd gaan.

Je kan die SSD ook altijd weer overzetten naar een nieuw systeem.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.