Omdat mobiel breedband steeds vaker gebruikt werd en toepassingen als video on demand heel wat bandbreedte vereisen, werd een nieuwe technologie bedacht. Hsdpa is in principe niets meer dan een nieuwe versie van de umts-standaard en wordt ook wel als netwerk van de 3,5e generatie gezien. High-Speed Downlink Packet Access wordt momenteel door providers uitgerold en biedt nu al downloadsnelheden tot 1,8Mbps of 3,6Mbps. In de nabije toekomst moet het echter haalbaar worden om gegevens met een snelheid van 14,4Mbps te downloaden.
Om deze hogere snelheden mogelijk te maken, werden de w-cdma- en td-cdma-specificaties uitgebreid met een extra communicatiekanaal. Dit 'high-speed downlink shared channel' wordt, zoals de naam al aangeeft, alleen maar gebruikt voor het downloaden van informatie en werkt anders dan de rest van de voor umts gebruikte cdma-kanalen. Voor dit hs-dsch-kanaal werden twee features van de overige cdma-kanalen overboord gezet en ingeruild voor een drietal nieuwe technologieën. Daardoor kon men gebruik gaan maken van 'Adaptive Modulation and Coding'.
Dit houdt in dat de modulatie van gegevensstromen gewijzigd kan worden naarmate de signaalkwaliteit voor een gebruiker toeneemt of afneemt. De eerste berichten worden met qpsk-modulatie verstuurd tegen een maximumsnelheid van 1,8Mbps, maar als het bereik voldoende blijkt te zijn, wordt er automatisch overgeschakeld op het snellere 16QAM, wat een dubbele datadoorvoersnelheid kan bieden ten opzichte van qpsk.
Een tweede technologie die de hogere snelheden mogelijk moet maken, is de nieuwe manier om pakketjes te schedulen. Elke hspda-telefoon verstuurt namelijk zowat vijfhonderd keer per seconde een bericht naar de centrale waarin deze aangeeft hoe het met de signaalkwaliteit gesteld is. Op basis van deze informatie bepaalt het base station vervolgens naar welke gebruikers gegevens gestuurd zullen worden in het volgende tijdsframe van twee miliseconden. Bovendien worden er naarmate de signaalkwaliteit beter of slechter is respectievelijk meer of minder gegevens in dat tijdsframe verstuurd. Doordat er verschillende 'channelisation codes' gebruikt kunnen worden, kunnen gegevens bovendien naar meerdere gebruikers tegelijkertijd verstuurd worden.
Afhankelijk van de bandbreedte die voor telefoongesprekken en niet-hsdpa-surfers gereserveerd wordt, kunnen een aantal kanaalcodes ingezet worden voor hsdpa-gebruikers. Op het moment dat een gebruiker verbinding maakt met het base station, communiceert dit met de handset over een aantal 'scheduling channels'. Deze kanalen zijn op hun beurt weer geheel onafhankelijk van de communicatiekanalen en worden gebruikt om door te geven met welke kanaalcode de gegevens verstuurd zullen worden.
In 2006 zijn de eerste Nederlandse providers begonnen met het aanbieden van hsdpa-toegang op hun mobiele netwerk, waarbij T-Mobile in april de spits afbeet. Vodafone volgde begin oktober en inmiddels is ook KPN aan het lijstje hsdpa-providers toegevoegd. Deze laatste claimt bovendien al een dekkingspercentage van negentig procent van de bevolking te kunnen bieden, terwijl Vodafone hoopt deze dekkingsgraad in maart te bereiken. Telfort lijkt nog geen hsdpa-plannen te hebben, maar houdt het voorlopig bij edge, waarmee het bedrijf wel al landelijke dekking realiseerde. Doordat deze provider overgenomen werd door KPN, staat de opwaardering van het Telfort-netwerk naar umts echter tijdelijk 'on hold'.
