Inleiding
De zomer van 2001 was een historisch tijdstip voor AMD. Voor het eerst kwam het bedrijf met een chipset op de markt om SMP-systemen in elkaar te knutselen. Processors die SMP ondersteunden had het bedrijf al langer in het assortiment. Naar het schijnt zijn zelfs processors gebaseerd op de K6-core geschikt om in tweetallen te werken. Dat hier nooit een geschikte chipset voor uitgebracht is, is niet verwonderlijk. Toentertijd had AMD moeite genoeg om zich te bewijzen op de consumentenmarkt, laat staan dat het bedrijfsleven serieus aan AMD zou denken als er servers of workstations aangeschaft moesten worden.
Daarom kwam de introductie van de 760MP chipset niet eerder dan een krap jaar geleden. Met de Athlon processorfamilie had AMD een goede naam opgebouwd op de consumentenmarkt en de stap richting de server- en workstationmarkt kon gemaakt worden. Een enorm succes werden systemen gebaseerd op de 760MP chipset niet. Hiervoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. Bijvoorbeeld het zeer beperkte aanbod van onderdelen die nodig waren om een 760MP systeem te bouwen of het ontbreken van bepaalde features. De belangrijkste oorzaak was echter het feit dat het AMD 760MP platform zich nog niet bewezen had. Mission critical servers, maar ook 'gewone' workstations, rust je niet uit met hardware die je niet kent en vertrouwt.
Ondertussen, een jaar verder, hebben de eerste 760MP systemen een positieve indruk achtergelaten. Een groot markt aandeel heeft AMD nog niet in server- en workstationmarkt, maar het begin is er. Om dat begin verder uit te bouwen kwam AMD enkele maanden geleden met de opvolger van de 760MP chipset op de markt, de 760MPX. In deze review testen wij een vijftal moederborden gebaseerd op 760MPX chipset. Maar voor het zover is, eerst een korte vergelijking van beide chipsets op de volgende pagina.
De AMD 760MPX chipset
Het verschil tussen de MP en MPX chipset moet niet in de northbridge gezocht worden, beide chipsets maken gebruik van de AMD 762 chip. De southbridge heeft wel enkele veranderingen ondergaan. De 760MP chipset was in het bezit van een 64-bit 33MHz PCI-bus om de northbridge met een 266MB/sec verbinding aan de southbridge vast te knopen. Dat lijkt veel, maar voor een high-end server of workstation is dat niet het geval. Een RAID-array samen met een gigabit netwerkaansluiting kunnen deze hoeveelheid bandbreedte zonder problemen volledig consumeren.
Daarom is de 760MPX chipset niet langer in het bezit van een 64-bit 33MHz PCI-bus, maar een 64-bit 66MHz PCI-bus. Deze kan tweemaal zoveel data verwerken wat een flinke stap in de juiste richting is. Vergeleken met de nieuwste Intel chipset, de E7500, stelt de 533MB/sec van de 760MPX chipset weinig voor. Deze is uitgerust met een drietal HL 2.0 verbindingen die elk 1,06GB/sec kunnen verwerken. Het kan dus nog beter, maar voor de meeste gebruikers zal 533MB/sec genoeg zijn.
Een andere verbetering van de southbridge is de toevoeging van een secundaire PCI-bus. Het is namelijk niet mogelijk om 66MHz en 33MHz PCI-apparaten tegelijkertijd op maximale snelheid te laten werken als er slechts één bus aanwezig is. Zodra er een 33MHz PCI kaart is een 66MHz slot gestoken wordt schakelt deze over naar 33MHz. Dit heeft niet alleen als effect dat de andere kaart, die wel op 66MHz kan werken, gedwongen wordt om op een lagere snelheid te werken, ook de bandbreedte tussen de north- en southbridge neemt af. De primaire PCI-bus zorgt namelijk ook voor de verbinding tussen deze twee chips. De oplossing is een secundaire PCI-bus. Alle 760MPX moederborden zijn uitgerust met een tweetal 64-bit 66MHz PCI-sloten (primaire PCI-bus) en een drie- of viertal 32-bit 33MHz PCI-sloten (secundaire PCI-bus). Aangezien beide bussen onafhankelijk van elkaar werken kunnen langzame en snelle insteekkaarten tegelijkertijd gebruikt worden zonder dat dit een negatieve invloed op de performance heeft. Schematisch ziet dit er als volgt uit:
De nieuwe southbridge is echter niet op alle punten een verbetering. Nog voordat de eerste MPX moederborden op de markt verschenen bleek dat er een vervelende bug aanwezig was in de USB-controller. De USB-controller, geïntegreerd in de southbridge, controleert niet altijd of hij het recht heeft om data te verzenden over de PCI-bus. Als er tegelijkertijd een ander apparaat ook data aan het versturen is resulteert dat in datacorruptie op de (secundaire) PCI-bus wat op zijn buurt weer voor instabiliteit, crashes en andere problemen kan zorgen. De kans dat dit gebeurt is echter niet groot. Alleen bij de 'juiste' combinatie van PCI-kaarten en USB-apparaten treden er problemen op.
De oplossing is simpel: maak geen gebruik van de onboard USB-functionaliteit. Tot voor kort waren alle 760MPX moederborden uitgerust met een losse PCI-kaart om te zorgen voor USB-functionaliteit. Andere fabrikanten hebben de introductie van hun moederborden gebaseerd op de 760MPX chipset uitgesteld totdat er een verbeterde revisie van de southbridge beschikbaar kwam. Sinds kort is de B2 revisie van de southbridge beschikbaar en als het goed is kent deze niet langer USB problemen.
Asus A7M266-D
Eén van de eerste 760MPX moederborden die op de markt verscheen was het A7M266-D moederbord van Asus. In Japan waren de eerste PC's gebaseerd op dit moederbord al aan het einde van vorig jaar, meer dan vier maanden geleden, al in de winkels te vinden. De rest van de wereld volgde in het begin van 2002. Asus heeft dus aanzienlijk minder tijd gehad om het ontwerp van het moederbord te optimaliseren dan fabrikanten die nu pas met hun 760MPX planken op de markt komen. Desondanks heeft de Asus A7M266-D een prima layout.
Aanwezig zijn één AGP Pro slot, twee 64-bit 66MHz PCI-sloten en drie 32-bit 33MHz PCI-gleuven. Aan de aanwezigheid van een AGP Pro slot wordt over het algemeen niet veel aandacht geschonken, maar in dit geval is het geen onbelangrijke feature: videokaarten ontworpen voor gebruik in professionele 3D-workstations kunnen vaak niet zonder. Verder vinden we op het moederbord een viertal DIMM sloten die maximaal 3,5GB DDR geheugen lusten. Dit moet wel van de registered smaak zijn, als het moederbord wordt uitgerust met un-buffered geheugen mogen maximaal twee DIMM-sloten gebruikt worden (2GB).
Wat misschien moeilijk te zien is op bovenstaande foto is het ontbreken van de bevestigingsgaten rond de sockets. AMD verplicht moederbord fabrikanten niet langer om moederbord uit te rusten met deze gaten, dus het moederbord blijft binnen de specificaties, maar jammer is het wel. De beste koelers maken over het algemeen gebruik van deze gaten voor betrouwbare bevestiging van de heatsink. Anderzijds valt het ook wel mee. Veel heatsinks die gebruik maken van deze bevestigingsmethode passen sowieso niet op het moederbord omdat ze dan ruzie krijgen met condensators die dicht bij de sockets zijn geplaatst. Hoe dan ook: hoeveel moeite zou het voor Asus geweest zijn om acht extra gaten in het moederbord te boren?
Linksboven zien we op het tweetal processors sockets en de stroomvoorziening voor de rekenkrachtpatsers die daarin plaats mogen nemen. Beide processors hebben een eigen voltageregulator op het moederbord zitten. Dit verklaard waarom het mogelijk is om het voltage van de primaire CPU te verhogen zonder dat dit invloed heeft voor de secondaire CPU. Het is echter niet mogelijk om het voltage van de secundaire CPU aan te passen wat het nut van het verhogen van het voltage beperkt maakt. Wat de handige overclocker zou kunnen doen is de slechtst overklokbare processor als primaire CPU gebruiken. Om de processors te 'tweaken' is het mogelijk om in de het BIOS de FSB in stapjes van 1MHz te verhogen. Verder is het mogelijk om het standaard voltage over het geheugen te verhogen met 0,1 of 0,2V. Vergeleken met veel nieuwe moederborden gebaseerd op bijvoorbeeld de VIA KT266A chipset zijn dit magere overklok features, maar zoals straks zal blijken doet de A7M266-D het helemaal zo slecht niet vergeleken met de andere 760MPX planken. Ook een nuttige feature is Asus' COP (CPU Overheating Protection) technologie. Deze waakt over de temperatuur van de processors en zodra deze te hoog wordt gaan deze of langzamer werken of helemaal uit.
Omdat de USB-bug opdook heeft Asus op het laatste moment de USB 1.1 poorten van het moederbord gesloopt. Om hiervoor te compenseren wordt het moederbord geleverd samen met een USB 2.0 kaart. Wij kregen echter een oud exemplaar die deze poorten nog wel geïntegreerd heeft zoals te zien is op de bovenstaande foto. Verder zien we, naast alle legacy aansluitingen, een drietal audio-connectors. Deze zijn verbonden met een CMedia chip die voor 5.1 channel audio zorgt. Als je 5.1 geluid wilt is het echter niet mogelijk de line-in of mic aansluitingen te gebruiken.
 De 762 northbridge verborgen onder een flink stuk aluminium |
Epox M762A
Het 760MPX moederbord met de slechste layout is zonder twijfel het hierboven afgebeelde Epox M762A moederbord. De plaatsing van de DIMM-sloten is knullig met de hoofdletter K. Ze zijn zover naar onderen geplaatst dat alle vier (!) de sloten mogelijk onbruikbaar worden als de videokaart te lang is. En als er niet eens één reepje geheugen geplaatst kan worden heb je een knap waardeloos systeem. De kans dat dit gebeurt is echter niet zo groot, maar als je de AGP specificaties bekijkt dan zie je dat een AGP-kaart langer mag zijn dan 30cm. Veel van deze kaarten zijn niet in de handel, en als ze al zo lang zijn is over het algemeen een AGP Pro slot nodig, en die heeft dit moederbord toch al niet.
De Leadtek GeForce4 Ti 4400 'geïnstalleerd': dit gaat niet werken...
Maar veel andere kaarten zijn wel in mindere mate te lang. De GeForce4 Ti 4400 van Leadtek, en hoogstwaarschijnlijk alle andere GeForce4 Ti 4400 en 4600 kaarten reiken tot voorbij de eerste twee DIMM-sloten. Om zo'n lange kaart toch in het moederbord te stoppen is het nodig om de witte klemmetjes, waar normaal gesproken het geheugen tussen geklemd wordt, open te zetten. Dan past het PCB van de videokaart er precies tussen door. Als je echter een videokaart hebt die op die positie aan de rand componenten heeft zitten kan je het installeren van deze wel schudden (tenzij je de geheugensloten sloopt).
Dit werkt wel, maar kost twee DIMM-sloten
We mogen hopen dat Epox het moederbord nooit in deze vorm op de markt zal brengen. De PCB-revisie die wij in handen kregen was 1.0 ES waarbij de ES voor Enginering Sample staat. De versie die uiteindelijk in de winkels zal komen te liggen hoeft dus niet noodzakelijk hetzelfde te zijn. De vraag is echter of Epox zo vlak voor de introductie van dit moederbord nog wijzigingen zal doorvoeren.
Afgezien van dit 'kleine' puntje is de layout van het Epox moederbord wel in orde. Aanwezig zijn één AGP-slot, twee 64-bit 66MHz PCI-sloten, drie 32-bit 33MHz PCI-sloten en de eerdergenoemde vier DIMM-gleuven. De ATX-aansluitingen zijn keurig aan de bovenkant van het moederbord geplaatst en er zijn bevestigingsgaten te vinden rond de sockets. Sommige condensators staan wel erg dicht bij de sockets waardoor het niet mogelijk is om grote koelers te installeren, maar dat is een euvel dat alle 760MPX moederborden kennen.
Een ander negatief punt is de koeler die geplaatst is op de northbridge. Dat het een actieve koeler is, is niet het grootste probleem, maar wel de bevestiging. De koeler zit vast met behulp van een tweetal metalen pennetjes die door het moederbord steken. Een methode die veel andere fabrikanten ook toepassen, maar in het geval van Epox gaat het niet helemaal goed. De koeler zit zo los op de northbridge dat je hem zeer makkelijk heen en weer kan schuiven. Dit koelt niet alleen niet optimaal, maar omdat de bevestigingspinnetjes van metaal zijn beschadigen deze ook nog eens het moederbord.
Naast de standaard aansluitingen vinden we aan de achterkant van het moederbord een 10/100Mbit ethernet aansluiting. Om dit mogelijk te maken is een klein Intel chipje aanwezig. Verder zien we aan de achterkant een tweetal USB 1.1 aansluitingen. Eigenlijk niks bijzonders, dat hebben de meeste moederborden al jaren, maar voor een 760MPX moederbord is het wel noemenswaardig. Tot voor kort was de enige mogelijkheid om over USB te beschikken bij een 760MPX moederbord met behulp van een USB PCI-kaartje.
Het BIOS van het Epox moederbord ziet er vrij standaard uit. We kunnen de FSB in stapjes van 1MHz instellen tot 166MHz, dus overclocken is mogelijk, maar slechts in beperkte mate. Andere broodnodige features zoals de mogelijkheid om de multiplier te wijzigen of het voltage over de processors aan te passen ontbreekt. Gelukkig is het wel mogelijk om geheugeninstellingen zoals de CAS-latency te wijzigen.
Gigabyte 7DPXDW
Het moederbord in deze roundup met de meeste features is de 7DPXDW. Dit moederbord heeft, naast de standaard features, onboard ethernet, geluid en RAID. De layout van het moederbord is netjes. De stroomaansluitingen zijn keurig in de linkerbovenhoek geplaatst, in de buurt van de voeding voor de processors. Beide processors beschikken over een 3-phase voeding. Een klein schoonheidsfoutje is de plaatsing van de condensators. Deze staan dicht bij de randen van de socket wat ongemakkelijk is tijdens de installatie van de processorkoelers. Daarnaast maken ze de installatie van grote heatsinks onmogelijk, iets wat anders wel mogelijk zou zijn aangezien er wel bevestigingsgaten rond de sockets aanwezig zijn.
Het Gigabyte 7DPXDW moederbord is het enige 760MPX moederbord dat is uitgerust met een onboard RAID controller. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Promise 20267 controller die ondersteuning biedt voor RAID 0 en 1. Wat enigszins vervelend is, is de gebruikte kleurcodering op het moederbord om de verschillende IDE-aansluitingen aan te geven. De bovenste twee poorten zijn de primaire en secundaire IDE-aansluiting en de onderste twee poorten worden aangestuurd door de Promise controller, maar dat is niet aan de kleuren te zien. Om het nog verwarrender te maken wordt de bovenste IDE-poort aangeduid met IDE4 in plaats van IDE1 wat logischer zou zijn geweest.
Verder is het moederbord uitgerust met onboard geluid en onboard 10/100Mbit ethernet. Het geluid wordt in tegenstelling tot het Asus moederbord niet hardwarematig geregeld, maar softwarematig wat uiteraard niet onze voorkeur verdient. Het onboard ethernet wordt verzorgt door klein Intel chipje. USB-poorten zijn ook zichtbaar op de bovenstaande foto, maar aangezien dit moederbord gebaseerd is op de B1-southbridge werken ze niet. Voor USB ondersteuning komt het moederbord met een USB 2.0 kaartje gebaseerd op een NEC chip. Dit kaartje zorgt voor vier externe USB 2.0 poorten en één interne USB 2.0 poort.
Wat betreft overklokopties is het bord karig bedeeld. Alleen de FSB kan aangepast worden in stapjes van 1MHz tot 149MHz. Het voltage van zowel de processor cores als het geheugen kan niet aangepast worden. Het moederbord heeft echter wel meer dan genoeg opties om de geheugenperformance te optimaliseren.
Meer foto's van het Gigabyte 7DPXDW moederbord:
De voeding voor de processors
Close-up van de AMD 762 northbridge
Close-up van de processor sockets |
MSI K7D Master
De MSI K7D Master is uitgerust met één AGP Pro, twee 64-bit 66MHz PCI-sloten en drie 32-bit 33MHz PCI-sloten. Verder vinden we op het moederbord een viertal DIMM-sloten die uitgerust kunnen worden met maximaal twee reepjes un-buffered geheugen of vier reepjes registered geheugen. Als je echter naar de doos kijkt waarin het moederbord geleverd wordt zou je anders vermoeden. Op de voorkant staat namelijk "Only Registered DDR", maar als we echter de handleiding raadplegen zien we dat un-buffered geheugen ook geen probleem is.
Opvallend aan het moederbord is de aanwezigheid van verschillende flinke heatsinks. Deze zitten stevig vast gesoldeerd boven kleine MOSFET's die onderdeel zijn van de stroomvoorziening voor de processors. Of dit echt nodig is betwijfel ik, de andere 760MPX moederborden kunnen immers ook zonder, maar het kan natuurlijk geen kwaad. De plaatsing van de ATX-aansluitingen is niet slecht. In de linkerbovenhoek vinden we de 20-pins ATX-aansluiting en in het midden, vlak boven de AGP-gleuf, zit de 12V ATX-aansluiting.
Als we het moederbord omdraaien zien we... juist, de achterkant 
. Onder andere bij het voltageregulator gedeelte zien we daar soldeerstrips. Abit kwam hier een half jaar geleden ook mee en noemde het overclocking strips. Wat het effect van deze strips is, is mij niet bekend, wellicht verminderen ze elektromagnetische interferentie? MSI is overigens niet de enige fabrikant met deze feature, alle andere 760MPX moederborden kennen deze strips ook.
Qua aansluitingen is het MSI moederbord niks bijzonders. Aanwezig zijn de standaard legacy-aansluitingen samen met aansluitingen voor AC'97 audio. Onboard ethernet is ook mogelijk, maar dan moet je niet dit moederbord aanschaffen, maar de K7D Master-L. Op de bovenstaande foto is het niet zichtbaar, maar het moederbord is ook uitgerust met MSI's bekende D-LED systeem. Aanwezig zijn een viertal LED'jes die vertellen wat er mis is met het systeem als hij ergens tijdens het booten blijft steken.
Onder de motorkap ziet het er goed uit bij het MSI K7D Master moederbord. We kunnen niet alleen de broodnodige geheugensettings wijzigen, maar we kunnen ons ook bezig houden met overklokken. De multiplier kan ingesteld worden en het voltage over de processor kan gewijzigd worden. De FSB kan ook ingesteld worden, maar het aantal opties is wel zeer beperkt. Boven de 133MHz vinden we alleen 138, 140, 144 en 150 als mogelijk instellingen.
De USB 2.0 kaart meegeleverd met het moederbord
Tyan Tiger MPX
Tyan was lange tijd de enige fabrikant met dual Athlon planken in het assortiment. De Thunder K7 en later ook de Tiger MP van Tyan waren in 2001 de enige keus als je een dual AMD systeem wilde bouwen. Tyan heeft dus al flink wat ervaring mogen opdoen met de AMD 760MP chipset wat we hopelijk terug zien in de opvolger van de Tiger MP, de Tiger MPX.
De layout van de Tiger MPX zit degelijk in elkaar. Aanwezig is één AGP-slot, een tweetal 64-bit 66MHz PCI-sloten en een viertal 32-bit 33MHz PCI sloten. Hiermee is Tyan de enige fabrikant die dit aantal PCI-gleuven op het moederbord heeft geplaatst. In mijn ogen een grote pré, zeker voor dit Tyan moederbord waar je in ieder geval al één slot kwijt bent als je de meegeleverde USB-kaart gebruikt.
In tegenstelling tot alle andere fabrikanten die een mamaplank gebaseerd op de B1-revisie van de 768 southbridge op de markt hebben gebracht levert Tyan het moederbord niet met een USB 2.0 kaart. We moeten het doen met een 4-poorts USB 1.1 kaart. Geen enorm probleem aangezien USB 2.0 apparatuur op het moment nog vrij schaars is, maar in de toekomst wordt dat zonder twijfel anders.
Om alle onderdelen van stroom te voorzien is het moederbord in het bezit van verschillende aansluitingen voor de voeding. Naast de standaard 20-pins ATX connector vinden we nog een ATX 12V aansluiting en een standaard Molex connector die men normaal gebruikt voor het aansluiten van hardeschijven. Het is dus niet persé nodig om gebruik te maken van een ATX 2.03 voeding.
Het moederbord maakt gebruik van een een tweetal 2-phase voedingen voor de stroomvoorziening van de processors. Het nadeel van een 2-phase voeding is wel dat er meer condensators nodig zijn vergeleken met een 3-phase voeding. Het Tyan moederbord heeft een lange rij condensators tussen de sockets door lopen. Niet handig tijdens de installatie van de processor koelers, maar omdat de meeste mensen dat niet dagelijks zullen doen is het probleem te overzien. Grote heatsinks zullen zeker niet op het moederbord passen gezien alle onderdelen in de nabijheid van de sockets. Ook heatsinks die gebruik maken van de bevestigingsgaten rond de socket zullen niet gaan werken: er zijn geen gaten rond de sockets aanwezig.
Als extra'tje is de Tiger MPX uitgerust met een 10/100Mbit netwerkcontroller van 3Com. Zoals altijd is een een onboard ethernet controller een handige toevoeging, en zeker als het van kwalitatief hoogwaardig merk komt zoals Intel of 3Com. Opvallend is de aanwezigheid van een tweetal USB-poorten. Hiermee kan je echter weinig aangezien ze uitgeschakeld zijn door Tyan.
Als je het Tiger MPX bord heb gekocht met het idee om eens flink te gaan overklokken wacht je een flinke teleurstelling. Het is niet mogelijk. In het BIOS zijn geen opties te vinden waarmee verschillende voltages of de FSB mee aangepast kan worden. Zelfs geheugeninstellingen, afgezien van de mogelijkheid om ECC in te schakelen, ontbreken.
Close-up van de passieve heatsink op de northbridge
Benchmarks (1)
De testopstelling
Voor het testen van de moederborden is de onderstaande configuratie gebruikt in combinatie met Windows XP Professional, de 28.32 Detonator drivers en de AMD EIDE 1.41 drivers. De gebruikte benchmarks zijn SiSoft Sandra, Clibench, Maya 4, Cinebench 2000, Sysmark 2002, Specview perf 6.1.2 en 3DMark 2001 SE. Als referentie hebben we het Asus A7M266-D moederbord ook getest met slechts één processor. Deze combinatie is in de legenda's aangeduid als 'geen SMP'.
| Het testsysteem | | Processor | 2x AMD Athlon MP 2000+ | | Geheugen | 2x 512MB Dane-Elec PC2100, Registered & ECC | | Moederbord | Asus A7M266-D | | Epox M762A | | Gigabyte GA-7DPXDW | | MSI K7D Master | | Tyan Tiger MPX | | Videokaart | Leadtek GeForce4 Ti 4400 | | Hardeschijf | Maxtor D740x, 40GB | | CD-ROM | 52x LG | | Voeding | 340W Chieftec | | Netwerk | 10/100Mbit 3Com | |
We hebben, zover mogelijk, alle settings in het BIOS gelijk gezet. Dat wil dus zeggen gelijke geheugen instellingen en identieke AGP instellingen. Omdat de FSB-snelheden van de moederborden niet precies gelijk zijn hebben we deze in de onderstaande tabel neergezet. Het blijkt dat het Asus moederbord een FSB heeft die ruim 1MHz te hoog is en de FSB van het Epox moederbord is juist iets te laag.
| Moederbord | FSB frequentie | | Asus A7M266-D | 134,46MHz | | Epox M762A | 132,97MHz | | Gigabyte GA-7DPXDW | 133,36MHz | | MSI K7D Master | 133,35MHz | | Tyan Tiger MPX | 133,35MHz | |
SiSoft Sandra
De CPU benchmark van SiSoft Sandra laat geen noemenswaardige verschillen zien tussen de moederborden. Het verschil tussen het snelste en langzaamste moederbord is minder dan één procent. Aangezien een benchmark nooit honderd procent nauwkeurig is presteren alle moederborden gelijk als we rekening houden met de significantie. De single processor opstelling is wel een stuk langzamer, maar dat is niet vreemd.
De geheugen benchmark laat grotere verschillen zien tussen de moederborden. Het Asus moederbord uitgerust met twee processors heeft zeven à acht procent meer bandbreedte beschikbaar dan de andere 760MPX planken. Vreemd genoeg presteert het Asus moederbord met één processor juist een stuk slechter dan de andere moederborden. Meestal zien we juist dat één CPU een hogere bandbreedte haalt omdat een tweede processor voor extra overhead zorgt. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat twee processors twee maal zoveel cache geheugen betekent en omdat de 760MPX chipset gebruik maakt van een point-to-point bus wordt dit voordeel niet teniet gedaan door een gedeelde FSB.
Benchmarks (2)
Clibench
Clibench is een kleine benchmark die in staat is om de performance van multi-processor systemen te evalueren. De benchmark bestaat uit verschillende testen die op verschillende manieren de processor performance en de bandbreedte testen.
Deze twee testen laten ongeveer hetzelfde beeld zien als de SiSoft Sandra processor benchmark; er is praktisch geen verschil tussen de verschillende moederborden. Opvallend is dat de waarden van de resultaten niet continue lijken te zijn, de nauwkeurigheid is niet bijzonder hoog. Dit zien we ook terug in de andere deel testen van Clibench.
De eight queens problem benchmark test hoe snel recursieve functies uitgevoerd worden, belangrijk hierbij is een lage latency. Wederom zijn de onderlinge verschillen tussen de moederborden bijzonder klein: het maximale verschil zit wederom rond de één procent.
Dit is wederom een benchmark die de performance van de processors test met behulp van verschillende typen bewerkingen. Ook deze benchmark laat zien wat we ondertussen eigenlijk al weten: tussen de verschillende moederborden zit weinig verschil.
De geheugen benchmark van Clibench laat een merkwaardig resultaat zien. Alle MPX moederborden met uitzondering van de Asus plank presteren identiek. Het A7M266-D moederbord die bij SiSoft Sandra juist de hoogste score neerzette scoort hier aanzienlijk slechter. Een verklaring hiervoor heb ik niet, maar omdat andere benchmarks deze resultaten niet bevestigen denk ik niet dat het een probleem van het moederbord is.
Benchmarks (3)
Maya 4 - rendertest
Maya 4 is een veel gebruikt pakket om professionele 3D-animaties in elkaar te knutselen. Om de performance van de verschillende moederbord te testen hebben we gebruik gemaakt rendertest. De verschillen tussen de 760MPX zijn weer te klein om een echte betekenis te hebben. Wel is duidelijk dat twee processors het werk een stuk sneller klaren dan één exemplaar. Met een tijd van 1:07 versus 1:40 is de dual-opstelling ongeveer 50 procent sneller.
Cinebench 2000
Cinebench 2000 is gebaseerd op Cinema 4D, een pakket om 3D animaties in elkaar te knutselen. De benchmark test hoe snel een kleine scene geraytraced kan worden en koppelt daar een score aan. Heel verrassend *kuch kuch* laat deze benchmark geen groot verschil zien tussen de moederborden. Het verschil tussen het langzaamste en snelste moederbord is minder dan één procent. De dual-opstelling is wel aanzienlijk sneller dan de single-opstelling. Met een score van 22,94 CB is hij ongeveer 40 procent langzamer dan een willekeurige dual-opstelling.
Sysmark 2002
Sysmark 2002 laat een iets groter verschil zien tussen de AMD 760MPX planken. In de office productivity en de internet content creation benchmark zit een maximaal verschil van drie respectievelijk twee procent. De benchmark laat ook zien dat de performance winst van een dual-opstelling voor kantoor bezigheden zoals het surfen op internet en het werken met verschillende office programma's minimaal is, maar wel meetbaar. De programma's die gebruikt worden in deze benchmark kunnen niet profiteren van meerdere processors, maar omdat het besturingssysteem dat wel kan wordt er toch een performance winst van enkele procenten geboekt.
Bij de internet content creation benchmark die gebruik maakt van zwaardere programma's zoals Adobe Photoshop en Premiere of Windows Media Encoder is het verschil groter. Zestien procent is niet veel als je bedenkt dat er theoretisch twee maal zoveel processorkracht aanwezig is, maar het is wel een merkbare verbetering.
Specviewperf 6.1.2
Specviewperf is de benchmark als het gaat over workstation performance. De benchmark maakt gebruik van verschillende deeltesten die allen gebaseerd zijn veelgebruikte CAD/CAM applicaties. De benchmark ondersteunt SMP-opstellingen, maar omdat de benchmark voornamelijk de videokaart belast zien we geen verschil tussen de dual- en single processor opstelling. Alleen bij de Drv_07 benchmark zien we een noemenswaardig verschil. Hier is de single processor opstelling bijna 20 procent sneller.
3DMark 2001 SE
3DMark 2001 SE is niet multi-threading, maar omdat een dual-systeem ook single-threading applicaties te verwerken krijgt is het ook interessant om te testen hoe hier de verschillende moederborden presteren. Ook deze benchmark laat slaapverwekende resultaten zien. Het verschil tussen het snelste moederbord, de Tiger MPX, en het langzaamste moederbord, de Asus A7M266-D is twee procent. Wel blijkt dat de extra processor een klein beetje extra overhead met zich meebrengt, hetzelfde A7M266-D moederbord is met één processor maar 0,7 procent langzamer dan de Tiger MPX.
Vergelijkingstabel
| Fabrikant | Asus | Epox | Gigabyte | MSI | Tyan | | Model | A7M266-D | M762A | 7DPXDW | K7D Master | Tiger MPX | | Chipset | | NorthBridge | 762 | 762 | 762 | 762 | 762 | | Southbridge | 768 B1 | 768 B2 | 768 B1 | 768 B1 | 768 B1 | | Layout | | AGP Pro | Ja | Nee | Ja | Ja | Nee | | 64-bit 66MHZ PCI | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | | 32-bit 33MHz PCI | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | | DIMM | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | | Bevestigingsgaten | Nee | Ja | Ja | Ja | Nee | | Fan headers | 3 | 3 | 4 | 3 | 6 | | Northbridge koeling | passief | actief | actief | actief | passief | | USB | | Onboard USB 1.1 | nee | ja | nee | nee | nee | | Extern | USB 2.0 | - | USB 2.0 | USB 2.0 | USB 1.1 | | Aantal poorten | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 | | Onboard spul | | Geluid | Ja | Nee | Ja | Ja | Nee | | LAN | Nee | Ja | Ja | Nee *2 | Ja | | RAID | Nee | Nee | Ja | Nee | Nee | | BIOS opties | | FSB | 133-166 | 133-166 | 133-149 | 133/138/140/ 144/150 | 133 | | Multiplier | Nee | Nee | Nee | Ja | Nee | | VCore opties | alleen CPU0 *1 | Nee | Nee | Ja | Nee | | Vmem opties | Ja | Nee | Nee | Nee | Nee | | geheugen timings | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee | | CPU beveiliging | Ja | Ja | Ja | Ja | Nee | | Afmetingen | | L x B (in mm) | 305x244 | 305x244 | 305x269 | 305x252 | 305x262 | | Speciaal | | Features | I-Panel optioneel | - | - | D-LED | | |
*1: Nieuwe 1.04 revisie kan het voltage van beide processors wijzigen
*2: De MSI K7D Master-L heeft wel onboard LAN
Conclusie
Als je de moeite hebt genomen om de vorige pagina's met benchmarks door te worstelen zal het duidelijk zijn dat performance niet het criteria is waar je op moet letten als je een 760MPX moederbord wilt aanschaffen. Het prestatieverschil is nauwelijks meetbaar, laat staan merkbaar tijdens dagelijks gebruik. De punten die dan nog overblijven om een keuze op te baseren zijn de prijs, de stabiliteit, de layout en de features.
Grote prijsverschillen zijn er niet tussen de moederborden. Bij de betere computerzaak kost een willekeurig MPX plankje rond de 325 euro, de enige uitzonder hierop is de Gigabyte GA-7DPXDW. Dit moederbord kost zo'n 415 euro, maar daar krijg je wel veel features voor terug. De GA-7DPXDW is bijvoorbeeld het enige moederbord met een RAID-controller.
Wat betreft de layout is er één echter verliezer, de Epox M762A. Als de DIMM-sloten niet omhoog geplaatst worden voordat dit moederbord op de markt verschijnt kan ik deze plank niet aanbevelen voor gebruik in een workstation. Voor het gebruik in een server is de plank wel geschikt aangezien je daar zelden een high-end videokaart nodig hebt.
Uiteindelijk zijn de enige criteria waarop je een 760MPX moederbord moet selecteren de features die je nodig denkt te hebben. Heb je AGP Pro nodig, of juist vier 32-bit PCI sloten? Wil je onboard LAN, of moet je persé kunnen overclocken? Het beste wat je kunt doen is een lijst opstellen van features waar je niet zonder kan en op deze pagina kijken welk moederbord aan je eisen voldoet.
Misschien geen schokkende conclusie, maar dat is te 'wijten' aan de fabrikanten. Alle fabrikanten hebben goed hun huiswerk gedaan bij het ontwerpen van de moederborden. De planken zitten allemaal goed in elkaar en instabiliteit ben niet tegen gekomen. Dat mag ook wel aangezien deze moederborden onder andere gebruikt zullen worden in high-end workstations en servers waar downtime grof geld kan kosten. Alleen Epox is flink de mist in gegaan bij het plaatsen van de DIMM gleuven, maar gezien het feit dat het geteste moederbord een engineering sample is kan dat gelukkig nog veranderen voordat de plank op de markt verschijnt.
Als laatste wil ik SWW Computer en Mycom bedanken voor beschikbaarstellen van het Tyan Tiger MPX respectievelijk het Asus A7M266-D moederbord voor deze test.
:strip_icc():strip_exif()/u/4528/scsi2.jpg?f=community){kind=small}
/u/25873/crop622f02c12b62e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1740/shark.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2324/z4%2520detail%2520klein.jpg?f=community){kind=small}
/u/1/femme.png?f=community){kind=small}
/u/13698/Balance_60.png?f=community){kind=small}
/u/23276/icon_halmen.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/18872/crop643c23a7a7810_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/23728/tampaxinside.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2580/KOMPAKTicoon.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/10546/S.gif?f=community){kind=small}
