Inleiding
Eén van de belangrijkste punten van het Pentium 4 ontwerp is de schaalbaarheid. Dankzij deze eigenschap heeft Intel sinds de introductie van de Pentium 4 processor met een gestaag tempo snellere modellen op de markt weten te zetten. Een tempo dat AMD net niet bij kan benen. Bij de introductie anderhalf jaar geleden presteerde de Pentium 4 in de meeste gevallen onder de maat. Dit verschil werd echter langzaam kleiner en kleiner, en sinds de introductie van de 2GHz Pentium 4 is het verschil in performance minder dan een haarlengte.
Nog enkele maanden later, we spreken nu over twee april 2002, nam de Intel Pentium 4 eindelijk overtuigend de leiding in de performance race. Met een kloksnelheid van maar liefst 2,4GHz wist de processor in bijna alle benchmarks de beste scores neer te zetten. Vandaag, de zesde van mei, introduceert Intel wederom een nieuw Pentium 4 model. De kloksnelheid is ditmaal niet verhoogd, maar toch is er een belangrijk verschil met zijn voorganger...
2,4GHz net iets anders
De 2,4GHz Pentium 4 die Intel vandaag heeft geïntroduceerd verschilt op één punt met de 2,4GHz Pentium 4 die vorige maand het daglicht zag. De FSB (Front Side Bus) is verhoogd van 100MHz QDR (400MHz effectief) naar 133MHz QDR (533MHz effectief). Het effect van deze wijziging is een hogere bandbreedte tussen de northbridge en de processor. In plaats van 3,2GB/sec kan er nu 4,2GB/sec aan data heen en weer wandelen.
Hiermee wordt de Pentium 4 geschikt voor verschillende nieuwe geheugentechnologieën. Dual channel PC1066 geheugen of dual channel PC2100 geheugen hebben beiden precies een theoretische bandbreedte van 4,2GB/sec. Chipsets met ondersteuning voor dual channel PC2100 geheugen zullen we voorlopig op de consumentenmarkt nog niet vinden (deze recente SiS roadmap spreekt bijvoorbeeld over komende zomer), maar moederborden met ondersteuning voor PC1066 zijn minder ver weg. De eveneens vandaag geïntroduceerde i850E chipset schrikt niet als hij gezelschap krijgt van een duo of een kwartet PC1066 repen.
Qua uiterlijk zijn de verschillen tussen de 400MHz FSB en 533MHZ FSB processors minimaal. Alleen als je kijkt naar het opschrift van de heatspreader kan je beide typen uit elkaar halen. Op de eerste regel van het opschrift staan de volgende eigenschappen genoteerd: "kloksnelheid / cache formaat / FSB snelheid / voltage". Bij de FSB snelheid staat nu in plaats van 400 het getal 533 genoteerd. Dit was overigens niet het geval met de processor die wij in handen kregen aangezien dat geen retail exemplaar, maar een sample was:
 Macro foto's van een 2,4GHz Pentium 4 ES respectievelijk een 2,2GHz Pentium 4 |
De i850E chipset
Een processor met een hogere FSB betekent dat er nieuwe chipsets nodig zijn. Eén hiervan is de i850E chipset van Intel. Deze revisie van de bekende i850 chipset voegt twee punten toe aan de feature lijst. De eerste is natuurlijk de ondersteuning voor een 533MHz FSB. Het tweede punt, ook al genoemd op de vorige pagina, is de ondersteuning van dual channel PC1066 Rambus geheugen.
Wij kregen van Informatique een 2,4GHz Pentium 4 systeem uitgerust met een Intel "Maryville" moederbord in combinatie met PC800 geheugen. Het Maryville moederbord is gebaseerd op de i850E chipset en ondersteunt naast PC800 ook PC1066 geheugen. Dit was echter op het moment van schrijven en testen nog niet beschikbaar. We hebben derhalve de i850E chipset ook alleen maar in combinatie met PC800 geheugen kunnen testen, PC1066 benchmarks ontbreken op de volgende pagina.
Het Maryville moederbord is voor de hardware enthousiasteling weinig aantrekkelijk. De layout is niet slecht, aanwezig zijn één AGP, vijf PCI en vier RIMM gleuven. Verder is onboard 10/100Mbit ethernet en USB 2.0 aanwezig. Het BIOS is echter de factor die het moederbord onaantrekkelijk maakt. Overklokken is, zoals we van Intel gewend zijn, onmogelijk. Verder ben ik geen opties tegen gekomen om te kunnen spelen met de geheugeninstellingen. Een andere vervelende eigenschap waar ik tegen aan liep is dat het niet mogelijk is om te kiezen van welke hardeschijf je wilt booten als er meerdere in het systeem aanwezig zijn. Als tweaker zijnde zul je dus liever een ander moederbord opzoeken, maar voor OEM's is het een prima moederbord. Stabiel is de plank zeker en features zoals onboard ethernet en USB 2.0 doen het natuurlijk altijd goed.
Meer Intel "Maryville" moederbord foto's:
De voeding voor de processor
Close-up van de IDE-aansluitingen en geheugen gleuven
Legacy aansluitingen samen met onboard ethernet, geluid & USB 2.0
De i850E northbridge verborgen onder een koellichaam
Close-up van de southbridge
De USB 2.0 controller van NEC |
Benchmarks (1)
Om de nieuwe processor te testen hebben we gebruik gemaakt van het onderstaande testsyteem, ter beschikking gesteld door Informatique. Als besturingssysteem was Windows XP Home aanwezig. Deze werd vergezeld door de 28.32 Detonator drivers van nVidia en versie 3.20.1008 van de Intel Inf chipset drivers. De gebruikte benchmarks zijn Quake III Arena, 3DMark 2001, Sysmark 2002, PCMark 2002, SiSoft Sanda 2001 en Maya 4.
Het testsysteem | Processor | 2,2GHz Pentium 4 (400MHz FSB)
2,4GHz Pentium 4 (533MHz FSB) | Geheugen | 1024MB PC800 | Moederbord | Intel Maryville | Videokaart | Leadtek GeForce4 Ti 4400 | Hardeschijf | Maxtor D740x, 40GB | CD-ROM | 52x LG | Voeding | 340W Chieftec | Netwerk | Onboard | |
SiSoft Sandra 2001
De processor benchmark van SiSoft Sandra laat geen bijzondere resultaten zien. De 2,4GHz Pentium 4 is uiteraard sneller dan het 2,2GHz exemplaar. Omgerekend naar procenten is de 2,4GHz Pentium 4 ongeveer negen procent sneller dan de 2,2GHz Pentium 4. Dit getal zien we ook ongeveer terug in de benchmarks. In de ALU test is de nieuwe Pentium 4 8,1 procent sneller, in de FPU test slechts 5 procent, maar in de SSE2 test scoort hij weer 9,1 procent hoger.
De geheugen benchmark van SiSoft Sandra wordt praktisch niet beïnvloed door de processorsnelheid en is daarom een geschikt stuk gereedschap om te laten zien wat de theoretische invloed is van de 533MHz FSB. Zoals je kan zien heeft de hogere FSB snelheid een meetbaar effect op de geheugenbandbreedte. Hoewel er in beide gevallen gebruik is gemaakt van hetzelfde PC800 geheugen scoort de Pentium 4 2,4GHz duidelijk beter. De ALU bandbreedte is toegenomen met 9 procent en de FPU bandbreedte met 11 procent.
PCMark 2002
PCMark 2002 is een nieuwe benchmark van het bedrijf Mad Onion, bij de meeste mensen bekent van de 3DMark benchmark programma's. PCMark 2002 is in staat om verschillende onderdelen van de computer te testen waaronder de processor en het geheugen. Voor beide onderdelen geeft het programma een totaal score die is opgebouwd uit verschillende deelscores. De CPU test is opgebouwd uit de deeltesten Jpeg decoding, Zlib compression, Zlib decompression, text search, audio conversion en 3D vector calculation. De geheugentest bestaat uit verschillende soorten schrijf- en leesbewerkingen.
Het blijkt dat deze benchmark ongeveer hetzelfde beeld schetst als SiSoft Sandra. De 2,4GHz Pentium 4 scoort 8,5 procent hoger dan het 2,2GHz exemplaar en ook de geheugen score is 8,5 procent hoger.
Benchmarks (2)
Sysmark 2002
De Sysmark 2002 benchmark test hoe de computer presteert in het dagelijkse leven. Hiervoor worden een viertiental applicaties gebruikt die opgedeeld zijn in twee deelgroepen. Voor de internet content creation benchmark worden Dreamweaver 4, Photoshop 6.0.1, Premiere 6.0, Windows media encoder 7,1 en Flash 5 gebruikt. De office productivity benchmark bestaat ondere andere uit Microsoft Office 2002, Netscape 6.0 en Winzip 8.0.
De internet content creation benchmark blijkt het meeste profijt te hebben van de extra kloksnelheid en hogere FSB van de 2,4GHz Pentium 4. De 2,4GHz Pentium 4 scoort in deze benchmark namelijk 4,5 procent hoger dan de 2,2GHz Pentium 4 terwijl dat getal voor de office productivity benchmark slechts 2,6 procent is. Samengenomen scoort de 2,4GHz Pentium 4 ongeveer 3,7 procent hoger in deze benchmark.
Quake III Arena
Om de invloed van de videokaart in deze benchmark te minimaliseren is de resolutie op 640x480x16 gezet. Zoals te zien is weet Quake III Arena goed wat er gedaan moet worden met meer CPU cycles en bandbreedte: een hogere framerate produceren. Met een score van maar liefst 301,3FPS heeft de 2,4GHz Pentium 4 een voorspong van 9,8 procent op de 2,2GHz Pentium 4. Dat de hogere FSB hier mede aan heeft bijgedragen moge duidelijk zijn, het verschil in kloksnelheid tussen beide processors is immers minder dan dit percentage.
3DMark 2001 SE
3DMark 2001 SE blijkt minder te profiteren van de extra bandbreedte en processorkracht dan Quake III Arena. Niet zo verwonderlijk aangezien deze benchmark, ook op 640x480x16, relatief zwaar is voor de videokaart. Als we het verschil tussen de twee scores als percentage uitdrukken zien we dat de 2,4GHz pentium 4 ditmaal een voorsprong van 6,1 procent heeft op het langzamere 2,2GHz exemplaar.
Maya 4
De laatste benchmark die we draaien is de Maya rendertest. Deze benchmark laat een simpele scene door maya tekenen. Hoe lager de score, hoe beter. Maya kan de extra kracht van de processor goed gebruiken zo blijkt uit de resultaten. Met een tijd van 82 seconden is de 2,4GHz Pentium 4 ongeveer 10 procent sneller dan zijn langzamere broertje.
Conclusie
Uit de benchmarks komt naar voren dat het effect van een 533MHz FSB wel meetbaar is, maar in nauwelijks merkbaar in de praktijk. Echt interessant gaat het pas worden als de hogere FSB gekoppeld wordt aan sneller geheugen. Dual channel PC1066 of dual channel PC2100, maar ook geheugentypen zoals PC2700, kunnen dankzij hun hoge bandbreedte goed gebruik maken van de hogere FSB snelheid.
Hoewel Pentium 4 moederborden die gebruik maken van één van de bovengenoemde geheugensoorten momenteel beperkt of niet verkrijgbaar zijn, is er geen reden om nog langer een oudere 400MHz FSB Pentium 4 aan te schaffen. De adviesprijzen van beide smaken processors zijn identiek en daar zullen de winkels hoogstwaarschijnlijk niet veel van afwijken. Ook moederborden uitgerust met een 533MHz FSB chipset zullen niet veel duurder zijn dan hun 400MHz FSB tegenhangers. Daar staat wel tegenover dat het performance verschil ook marginaal is, maar als je in de toekomst wilt upgraden zal dat een stuk gemakkelijker gaan indien je een 533MHz systeem bezit. Daarnaast: elke verbetering, hoe klein ook, is desondanks toch een verbetering
.