Inleiding 1/2
Na de 5.1 roundup was het tijd voor een 2.1 roundup. Stereo is nog niet dood, verre van dat zelfs. Feit blijft dat je met stereo meer kwaliteit krijgt voor hetzelfde geld (meer budget per onderdeel). Ook is stereo nog steeds the way to go voor muziek. Bovendien klinkt een film heel wat beter en heftiger met een goede stereo set dan met een matige Dolby Digital set. In deze roundup heb ik geprobeerd de betere 2.1 sets te testen en omdat ik sterk geloof in HiFi speakers als alternatief voor de pc speakers, heb ik ook drie HiFi speaker setjes erbij genomen.
De setjes zijn uitgekozen op basis van een soort verkiezing in het audio en video forum. De HiFi speaker-keuze is een compromis tussen klank, grootte, prijs en verkrijgbaarheid. En de HiFi speakers zijn meer bedoeld om een idee te geven wat je kunt doen met een budget van 600 gulden.
De setjes
Creative Labs Digital Soundworks van Xenon Webstore
Creative Labs heeft geen goede naam bij de wat meer audiofiel ingestelde mensen, maar is misschien wel het meest verkochte merk. Om die reden is er altijd zeer veel discussie om Creative. Creative Labs staat dus in de belangstelling en ik wilde dan ook zeker een Creative setje in mijn review hebben. Het is de Creative Digital soundworks geworden omdat het hun duurste stereo setje is. Het is één van de vijf sub/sat systemen in de review, en met nog geen 169,- de goedkoopste.
Het bijzondere is dat deze set zijn eigen DA converter heeft, waardoor je de DA converter van de geluidskaart niet hoeft te gebruiken. Niet dat dat nou zo'n geweldige vooruitgang is, maar dan kan je wel natuurlijk "digital" in je productnaam zetten, en dat dit aanslaat heb ik goed gemerkt op het Audio & Video forum. De set is zoals we gewend zijn van Creative goed bekabeld. Alhoewel er nu natuurlijk een stuk minder kabels bij hoeven zitten vergeleken met de DTT3500 uit de vorige review. Ook zit er een hele handige afstandsbediening aan een draad bij, die je op je bureau of aan je monitor plakt. Daar kan je niet alleen het volume mee regelen, maar ook het setje aan en uit zetten, erg handig. De sub lijkt verdacht veel op die van de DTT3500. De sub is dus weer een bandpass systeem, wat toch net even weer wat anders is dan de gebruikelijke bass reflex kasten. Ook de sats lijken erg op die van de DTT3500. Nou maar hopen dat ze wel beter klinken.
Het is jammer dat de spreiding van de hoge tonen niet groot genoeg is voor een normale opstelling. Je zit dan net met je hoofd net te hoog, zodat je behoorlijk wat treble mist. Je kan dit oplossen door er wat onder te leggen (zoals ik gedaan heb) of ze verder weg te zetten. Niet erg handig om een pc speakerset te maken die je niet goed kan gebruiken in een normale opstelling (zonder dat je ze verhoogt)
Pricewatch prijs: 169,-
Yamaha Yst-M55D van Xenon Webstore
Ook Yamaha is zich gaan bemoeien met de computer speakers. Nou vind ik dat altijd wel een goede zaak als HiFi merken computer speakers gaan maken, omdat je toch hoopt dat zij een wat hogere standaard hanteren. Yamaha heeft de Yst-M55D als topmodel. Weer een sub/sat systeem, waarbij de sub het Advanced YST systeem heeft: een beetje loze technobabbel. Ik heb toevallig zelf ook een sub van Yamaha, de Yst-SW300, eentje waar dit setje meerdere malen inpast. Hij doet niet mijn hart sneller kloppen, maar is toch best een aardig ding. Wat verder is bijzonder aan dit setje dat je hem kunt aansluiten op een USB poort. Scheelt toch weer een geluidskaart. Ik heb hem voor deze test trouwens gewoon in mijn Live geprikt.
Pricewatch prijs: 298,-
Philips A3.500 Xenon Webstore
Evenals Yamaha heeft ook Philips een aantal jaar geleden zijn entree gemaakt in de pc speakers wereld. Dit setje is de opvolger van de A2.500, en is de enige 4.1 set uit de test. De twee surround speakers heb ik overigens nooit aangesloten gehad, omdat dat even buiten de scope van deze review viel. Je kunt dat zien als bonus bij dit setje, zeker als je veel games speelt.
Ook Philips adverteert met technieken die de laagweergave zouden verbeteren. Het heet w00x en eigenlijk weet niemand wat het precies is. De theorieën lopen uiteen van gewoon een simpele bass boost tot een passief membraam. Dat van dat passieve membraam zou nog wel eens kunnen. Er zitten in ieder geval twee drivers in de subwoofer, of ze allebei actief of dat er eentje zonder spoel (passief membraam) in zit weet ik e, zal ik ook wel nooit weten. Feit is wel dat de sub van dit setje opvallend klein is. En ook bijzonder is dat het een gesloten box is (wat de theorie van het passieve membraam ondersteunt: er wordt wel eens in plaats van een bass reflex poort een passief membraam gebruikt wat ongeveer dezelfde uitwerking heeft).
De stats zijn tevens afwijkend: het zijn flat panel speakers. Ik vind ze zelf niet zo mooi maar JvS vond ze schitterend. Bijzonder zijn ze zeker. Ik vind het een beetje lastig om voor te stellen dat er goed geluid uit gaat komen, aangezien de grootte van de speaker bij dit soort concepten meestal rechstreeks de laagste frequentie bepaalt die de speaker weer kan geven. En aangezien ze niet al te groot zijn vrees ik dat de crossover van de sub misschien als gevolg hiervan een beetje te hoog staat ingesteld.
Deze set heeft als enige een echte afstandsbediening. Nou klinkt dit leuk, maar in praktijk is dit helemaal niet handig. Het komt er namelijk op neer dat je niet ziet wat je doet. Normaal heb je een volumeknop waaraan je kan zien hoe hard-ie staat, nu kan je alleen op master volume - en + drukken. Hetzelfde geldt eigenlijk voor alle andere instellingen. Het klinkt misschien zeikerig, maar dit irriteert toch. Het IR oog voor de AB zit aan een lange draad en dat is dan wel weer handig. Ook zitten hier een aantal LEDjes in die aangeven of de set aanstaat en welke input je geselecteerd hebt.
Pricewatch prijs: 321,-
Klipsch Promedia 2.1 van Audioimport
Klipsch is zo ongeveer geaccepteerd als de beste pc speaker fabrikant. En daarmee moest deze set in de review komen. Eigenlijk een hele straight forward set: een bass reflex sub en twee 2-weg sats. Twee knoppen op de linker sat: eentje voor de master volume en eentje voor de sub volume. Verder prijkt het THX logo op de sats, maar dat vind ik niet zoveel voorstellen. Klipsch zou Klipsch niet zijn als er niet ergens een hoorn voor zou zitten. Bij deze set is dat beperkt tot het hoog van de sats.
Vijf negatieve punten die me meteen opvielen:
- Ten eerste deden beide speakers lastig met hun aansluitingen. De versterkers voor de sats zitten in de subwoofer. Er loopt een speakerkabel met aan de ene kant bare wire en de andere kant een 3.5mm mono jack. Alleen wilde de jacks niet echt mooi contact maken. Beetje slecht voor zo'n dure set. Maar goed, misschien dat ik gewoon toevallig een wat minder exemplaar had.
- Ten tweede is de spreiding van de hoorn ongelukkig gekozen. In een normale opstelling val je namelijk buiten de spreiding zodat je al het hoog mist net zoals bij de Creative speakers. Ik heb dit zelf opgelost door er een aantal MD'tjes eronder te leggen. Je kan ze natuurlijk ook verder weg zetten, maar daar moet je wel de ruimte voor hebben. Erg vaag dat men een setje pc speakers maakt die niet in een normale pc speakeropstelling te gebruiken is.
- Ook irritant is dat de power knop achter op de subwoofer zit en ook nog eens helemaal onderaan. Wie dat toch bedacht heeft. Het komt er op neer dat je elke keer dat je het setje aan wilt zetten, dat je een expeditie mag maken naar de power knop, iets dat erg gaat irriteren na een aantal keer.
- Bovendien, en dan kom ik bij het vierde punt, bromt het setje. Heb je geen last van als je er muziek mee aan het luisteren bent, maar het is hard genoeg om irritant te zijn als er geen muziek op staat. Kortom, dan mag je weer een expiditie beginnen naar de power knop om dat ding uit te zetten, arrrghhh.
- Als laatste de volume regeling voor de sub. Daar zit een streepje op die de recommended setting aangeeft. Nou weet ik niet wie die bepaald heeft, maar het slaat echt helemaal nergens op. Ik gok dat als je die setting aahoudt dat je het sublaag zo'n 10 a 15 dB boven de rest uitkomt. Echt een compleet waardeloze setting die je nooit zult gebruiken. Dat is op zich natuurlijk helemaal niet erg want dan zet je hem gewoon lager. Alleen het gevolg is wel dat de range van de volumeknop voor een normaal (even hard als de rest) sublaag volume superklein is. Je zit dus ontzettend te pielen met het knopje. Want als je hem ook maar een beetje opdraait is het meteen veel te hard.
Een beetje knullige foutjes IMHO, maar ik moet zeggen dat ik dit soort dingen graag voor lief neem als een setje goed klinkt. Slechte handleidingen, te weinig kabels, brommen en vervelende on/off knoppen, ach ja, het belangrijkste is toch dat het gewoon goed je muziek weergeeft. Maar voor de Klipsch geldt ook nog dat hij met 600,- een hoge prijs heeft voor een setje pc speakers.
Het setje is overigens niet alleen meer verkrijgbaar bij de importeur, maar is nu ook bij normale computer zaken te koop voor dezelfde prijs.
Pricewatch prijs: 600,-
Inleiding 2/2
Philips A1.2
Dit setje van Philips is een echt buitenbeentje in deze review. Met nog geen 4 tientjes als pricewatch prijs kost dit setje echt niks. Het is ook het enige setje pc speakers zonder subwoofer. Deze set zal daarom ook wel wat anders behandeld worden. Het is natuurlijk duidelijk dat hier geen stoot laag uitkomt en het is dan ook echt geen alternatief voor de dure sub/sat setjes. Er zit nog wel een knop voorop om het laag te boosten maar dat maakt het alleen maar erger. Maar soms heb je gewoon heel weinig geld en moet je toch wat geluid hebben bij je computer. Daarom dit setje als alternatief voor de US Blasters of hoe al die rommel ook mag heten. En het is goed om te weten dat een avondje niet stappen al genoeg bespaart om dit setje te financieren.
Pricewatch prijs: 38,-
Labtec APX 4620
Bekend setje op het audio/video forum. In eerste instantie kon ik geen leverancier voor de APX 4620 vinden, maar uiteindelijk hebben we iemand zo gek weten te krijgen om zijn computer speakers uit te lenen 
. Omdat deze set zo last minute is geregeld, missen er een aantal dingen in de review. De set is wel toegevoegd aan alle luistertesten.
De Labtec APX 4620 is de grootste set van deze roundup. Een opmerkelijk detail is dat de full range speakers ge-biamped zijn en dat de subwoofer geen bass reflex poort heeft maar een gesloten systeem is. Verder de usual stuff: bass en treble knoppen op één speaker (waarbij de bass knop gewoon een volume regeling is voor de sub) en nog een aansluiting voor een koptelefoon.
Wel weer opmerkelijk is een microfoon-aansluiting op de speakers. De power knop is weer aangebracht op de subwoofer, maar dit keer gelukkig wel wat makkelijker te vinden dan op de Klipsch. Verder zit er nog een 3D stereo knop op, maar zolang je daar vanaf blijft is er niets aan de hand 
. Een knop die wel veel nut heeft is de treble knop. Ik had de kno eigenlijk continu op maximaal of er iets onder staan, wat helaas gepaard ging met een flinke dosis ruis. Wel een goed punt is het mooi wegwerken van de kabels onder de luidsprekers, heel grappig bedacht.
Pricewatchprijs 184,-
De HiFi speakers
In het totaal zitten er drie setjes HiFi speakers in de test. Twee Duitse en een Engels merk. Ik heb bij het uitzoeken van de setjes gelet op zowel de prijs, grootte als klank. De adviesprijs moest ergens in de buurt van de 300,- per stuk zitten om niet te ver boven de prijs van pc speakers te komen. Qua grootte is het criterium geweest dat ze op een bureau moesten passen omdat het nou eenmaal speakers voor bij de pc zijn. Dus geen vloerstaanders, alleen maar boekenplank modellen. Natuurlijk zijn het alleen maar speakers en zal er nog een versterker bij moeten wat de prijs behoorlijk omhoog drijft. Er zijn echter een enorme hoeveelheid tweedehands HiFi versterkers in omloop, die je voor symbolische prijzen kunt overnemen. En je kan het beste met je zoektocht op de zolder van je ouders/familie/buurman beginnen, dikke kans dat je op die manier gratis een versterker kan krijgen.
Phonar Compact 2
Eén van de Duitse setjes, en met 39.0 x 20.8 x 27.3 H x W x D (cm) en 10kg de grootste en zwaarste speakers uit de review. Net zoals de andere HiFi speakers is het een twee weg bassreflex ontwerp met de crossover frequentie op 2.300Hz. Boven die frequentie zorgt een 2.6cm tweeter voor het hoog. Terwijl het laag wordt gedaan door een 17cm Carbon/glasvezel woofer. De constructie ziet er goed verzorgd uit maar ook uiterlijk is het setje erg mooi met de beukenhouten kleur. De kast is goed gedempt van binnen en de crossover bevat dikke spoelen en grote condensatoren. Alleen bleek de luidsprekerklem van één speaker niet vast genoeg te zitten zodat ik de speaker meerdere keren open heb moeten maken om hem weer vast te zetten. Belangrijke info voor een versterker is dat de nominale impedantie 6 Ohm bedraagt en ze claimen een gevoeligheid van 91 dBspl, maar dat mag je met een korrel zout nemen.
Adviesprijs: 375,-
Stassenprijs: 269,-
B&W DM303
Dit Engelse setje van het bekende Bowers & Wilkins heeft al heel wat positieve reviews ontvangen. Het is hun allergoedkoopste model en is weer een 2-weg bass reflex systeem. Interessant is wel dat dit model wat vindingen van de duurdere modellen van B&W heeft overgenomen. Zo zit er net zoals in de top 800-serie een tube achter de tweeter om het geluid dat uit de achterkant van de tweeter komt te absorberen. En de bass reflex poort heeft ook de kuiltjes (zoals op een golfbal) om port noise te verminderen. Ook zit er een soort Kevlar unit in, weliswaar geen Kevlar maar gewoven glasvezel, maar het idee is ongeveer hetzelde. Met 33.1 x 20.1 x 24.2 H x W x D (cm) een stukkie kleiner en met 5kg een stuk minder zwaar (wat eerder een nadeel dan een voordeel is, omdat lichtere speakers meestal dunnere kasten hebben wat kastresonanties in de hand werkt).
Een bijpassende versterker moet niet moeilijk te vinden zijn met 8 Ohm nominale impedantie en 89 dBspl gevoeligheid.
Adviesprijs: 350,-
Stassenprijs: 319,-
IQ L30
Van de IQ's kon ik geen website vinden, dus mijn informatie hierover is wat beperkt. Maar het is een redelijk basic speaker. In zwart uitgevoerd, net zoals de 303. Ietsjes groter wel dan die 303 net zoals z'n woofer. Dit keer geen speciaal woofer materiaal, maar wel een inverted dustcap. De tweeter lijkt erg veel op die van de Phonars. Verder nog een bass reflex poort achterop. De speakers hebben een nominale impedantie van 4 Ohm dus een beetje oppassen met het uitzoeken van een versterker.
Adviesprijs: 349,-
Stassenprijs: 299,-
Testverantwoording
Alle computer speakers zijn aangesloten op een Soundblaster Live, met als enige bijzonderheid dat de Sound Works Digital op de digitale uitgang van de Live is aangesloten. Als versterker voor de HiFi speakers heb ik een Pioneer A504 gebruikt, wat een redelijke versterker is (700,- adviesprijs). En voor de geïnteresseerden: er is 2.5mm^2 massief koper als speakerkabel gebruikt.
Ik heb een opstelling gebruikt waarbij de subs van de comp speakers onder het bureau stonden omdat dat veel beter klonk dan wanneer de sub links of rechts tov mij was geplaatst. De HiFi speakers heb ik ongeveer op 40cm afstand geplaatst waarbij er steeds een setje diende als verhoging. En de speakers stonden op ongeveer 10cm van een wand. Voor de meeste muziek heb ik een Pioneer PD505 cd-speler gebruikt, en voor de rest MP3's met een hoge bitrate (>160kbit).
Luistertests: Popmuziek
Ik heb twee nummers gebruikt van het album Brand New Day van Sting. Het eerste nummer is "a thousand years". Het begint met een behoorlijk lage bass intro en kan goed de ondergrens van de weergave van een systeem blootleggen. Verder opvallend is de kick in het laag dat in het hele nummer zit en een hoog drumgeluid.
Helaas is de bass intro tot onhoorbaar vervallen als de Phonar's de muziek weergeven. Ook van de kick blijft weinig over. Dat zijn dan wel ook de enige negatieve punten. De zang vormt mooi het middelpunt van de muziek omgeven door drumgeluiden die mooi met veel detail worden weergegeven. De zang klinkt ook natuurlijk en er is verder ook niks dat irriteert.
Met het aansluiten van de 303's komt er meteen een enorme verbetering in het laag. De bass intro is terug en ook de kick wordt mooi weergegeven. Wel lijken de drums iets minder gedetailleerd weergegeven te worden en is de stem iets uit het midden verschoven wat opmerkelijk is gezien het feit dat ik dezelfde opstelling gebruikte. Ook klinken de "s"-en iets te scherp. De IQ's kunnen de bass intro niet weergeven maar geven voor de rest wel een prettig en rustig laag. Het hoog is wat minder goed: er wordt een geluid veel te hard weergegeven door de tweeter zodat het teveel opvalt. En de "s"-en zijn nu wel erg scherp.
Bij het horen van de Yamaha set word ik niet vrolijk. Er komt gewoon geen hoog uit deze set, waardoor de drums klootloos klinken. Bovendien is er geen enkel detail meer en is het hele stereobeeld weg. En te scherpe "s"-en zijn vervelend, maar helemaal geen "s"-en meer is weer het andere uiterste. Alleen het laag is wel ok. De bass intro werd weergegeven, alhoewel niet erg enthousiast. De kick klinkt wel mooi alleen is het vervolg een beetje "zeurderig".
Overschakelen naar de A3.500 van Philips geeft een totaal ander geluid. De A3.500 is geen ster in het laag. De intro wordt een heel klein beetje weergegeven maar het mag geen naam hebben. De kick klinkt een beetje bonkerig maar niet echt storend. De zang klinkt wel aardig en de drums ook, alhoewel het stereobeeld weer niet geweldig is.
De Klipsch blinkt vooral uit in het laag. De bass intro wordt aardig weergegeven en de kick wordt mooi strak weergegeven. Het laag is soms wel wat zeurderig maar niet heel erg storend. Ook wordt er redelijk wat detail weergegeven en is er ook een beetje stereobeeld. De zang had alleen iets prominenter mogen zijn en de drums wat feller.
Het Creative setje doet het laag weer goed, iets minder dan de Klipsch maar zeker niet slecht. De zang klinkt nu wel iets te dun en je wordt getrakteerd op een kleine overdosis midhoog maar dat is makkelijk op te lossen door een klein beetje off-axis te gaan zitten. Details zijn redelijk aanwezig en het stereobeeld is ook best aardig.
De Labtecs doen het nog wat beter dan de Creative's. De vocals klinken wat natuurlijker en het laag is lekker vet. Als laatste de kleine A1.2's. Ondanks de volledige afwezigheid van elke vorm van laag klinken deze speakers eigenlijk best goed. De zang klinkt mooi neutraal, het geluid van de drums bevatten genoeg boventonen en de "s"-en zijn niet te scherp.
Het tweede nummer is "brand new day". Een nummer dat vooral draait om de zang van Sting. Verder is er begeleiding van een harmonica en drums. De 303's geven mooi alle details weer, hebben een heel mooi stereobeeld waarbij sommige instrumenten mooi van de speakers los lijken te komen. De Phonars geven het stuk gitaar aan het begin van het nummer nog iets beter weer, maar klinken helaas wat bonkerig (wat makkelijk op te lossen was door ze iets verder van de muur te houden). Het stereobeeld van de 303 is iets mooier, maar het ontloopt elkaar weinig. De IQ's kunnen wat minder goed overweg met de gitaar en boeten ook iets in qua stereobeeld. Bovendien blijkt de combinatie van muziek en speaker geen gelukkige. De muziek is al behoorlijk (te) sprankelend afgemixt, en de IQ doet daar nog een schepje bovenop.
Dat comp speakers geen HiFi niveau halen wordt weer duidelijk bij het aanzetten van de Klipsch speakers. Maar het klinkt toch ook niet heel slecht. Het stereobeeld is het grootste slachtoffer ten opzichte van de HiFi speakers. De stem wordt een beetje uitgesmeerd over links en rechts, zodat je de hele plaatsing weg is. Verder is het nu overduidelijk dat je naar een opname zit te luisteren, terwijl je met de HiFi speakers als je je ogen dicht deed nog wel kon voorstellen dat er iemand in je kamer gitaar stond te spelen. Het laag van de Klipsch is in dit nummer prettig, alhoewel het erg snel te hard staat.
De Creative Labs speakers lijken een beetje een ander instrument te maken van de gitaar. En het stereobeeld is ook weer wat aangetast. Maar toch klinkt het geheel niet vervelend. Zeker geen HiFi-waardig geluid maar zeker niet vervelend om naar te luisteren. Je krijgt alleen een beetje een overdosis hoog midden voor je kiezen, zodat alles dat je na deze speakers hoort raar klinkt.
De kleine Flips speakers geven het mooiste stereobeeld van de pc speakers. De instrumenten klinken zeker niet levensecht, maar het geheel klinkt toch zeer acceptabel afgezien het laag dat je mist natuurlijk. Eigenlijk klinken alleen de drums niet mooi. De A3.500 verandert het geluid duidelijk, maar lelijk is het niet. Afgezien dan van de drums die echt heel slecht worden weergegeven worden en de "s"-en die soms door merg en been gaan.
De Yamaha's lijken hoog te missen, maar dat is niet echt een gemis bij dit nummer. Stereobeeld is zeker niet mooi, maar voor de rest worden de verschillende instrumenten wel aardig weergegeven. Het zijn vooral de vocals die niet mooi klinken. Bij de Labtecs klinken de vocals wel aardig maar ze missen het stereobeeld. Het laag is wel weer goed. Vooral de percussie klinkt slecht.
Duidelijke winnaar in deze test zijn de 303's, die erg goede allrounders bleken. De Phonars gaven een erg mooi mid/hoog maar hebben absoluut geen sublaag. De IQ's doen het iets beter qua laag, maar zijn iets te enthousiast met het hoog. Van de comp speakers zijn het de Klipschen die het het beste deden. Geen HiFi maar toch wel goed. De Creative's doen het ook best aardig en zitten ongeveer op hetzelfde niveau als de Labtecs. De Philips speakers zijn geen ster in het laag. De A1.2 geven het totaal niet en de A3.500 gaat niet diep genoeg. Maar verder doen ze het best goed allebei. Absolute verliezer is het Yamaha setje, dat echt ondermaats presteert in deze test.
Luistertests: Stampmuziek
Uiteraard is het niet alleen belangrijk dat een speaker een piano goed weer kan geven, maar ook of het lekker kan stampen. Of je echt het gevoel krijgt in een discotheek te staan. Daarvoor heb ik een meerdere nummers gebruikt: "Stardust - The music sounds better with you" en "New order - Confusion" voor het vette laag, "Faithless - Why go" voor heel laag-laag en "Cygnus X - The orange theme" voor een standaard beat.
Als eerste werd de Klipsch onder handen genomen. Eerst even de balance weer recht moeten trekken en het sublevel op te hard gezet voor de extra punch. Nou en met die punch zit het wel goed, aangezien mijn buik helemaal meetrilde. Helaas ging het een beetje schreeuwerig klinken, maar het kon toch behoorlijk hard zonder te irriteren. De beats kwamen in ieder geval goed over. Met "Why go" kon de Klipsch redelijk over weg. De sub leek wel vooral boventonen weer te geven (vervorming?). Het zou me ook niks verbazen als dat veroorzaakt wordt door port noise gezien de grote hoeveelheid lucht die al bij lage volumes door de poort heen en weer gaat.
Ook de Creative kan een redelijke punch afleveren, alhoewel iets minder dan de Klipsch. Maar de beats lijken wel wat correcter te klinken. De beat van de Klipsch lijkt sterk geconcentreerd in een bepaald frequentiegebied vergeleken met deze. Bovendien integreert het sublaag beter met de rest dan bij de Klipsch, waar het er een beetje los bij lijkt te hangen. Helaas geven de sats van het Creative setje op hoog volume een nogal penetrant geluid af. Harder dan 90 dBspl klonk niet prettig meer. Bij "Why go" doen de Creative's het redelijk. De hartbeats komen redelijk over, maar wat vooral opvalt is dat er met de Creative's veel meer te beleven is in het midden en hoog dan met de Klipsch speakers.
De Philips A3.500 geven een wat minder vet laag af en dat is jammer. Het is niet heel slecht, maar toch wel duidelijk minder dan dat van de Creative sub. Ze weten echter wel raad met de stemmen, maar daar was deze test nou juist niet voor. Hetzelfde geldt eigenlijk voor "Why go". Afgezien een irritante piek in het hoog wordt het mid/hoog goed weergegeven, maar helaas niet vergezeld door laag van dezelfde kwaliteit.
Bij het aanzetten van de Labtecs merkte ik dat de Labtecs vooral goed waren in beuken. De beats klinken vet en hard, gewoon lekker zeg maar. Dat het mid/hoog van de sats wat minder is, is bij deze muziek niet zo boeiend. Met Why go bewees de sub ook even zijn capaciteit om laag te gaan. Het ging wel gepaard met een flinke uitslag van de driver, maar het klinkt wel goed.
Het Yamaha setje mist duidelijk erg veel hoog, maar het sub is niet slecht. Het is iets minder fel dan dat van de Creative sub, maar lijkt dieper door te gaan. En de sub laat Why go eindelijk klinken zoals het zou moeten. Helaas klinkt de standaard beat ietsjes minder, maar niet zoveel dat het echt stoort. Wat wel stoort is het slechte hoog zoals eerder ook al naar voren kwam. Met de kleine Flips speakers moet je dit soort muziek niet draaien. Het kan wel hard maar gewoon geen laag. Hier moet een sub bij als je ze als fronts wil gebruiken.
De HiFi speakers missen het vette laag van een subwoofer en zijn te klein als full range speaker om echt heel laag te gaan. De normale beats zijn geen enkel probleem en kunnen met gemak op party-sterkte weergegeven worden, maar het ultralaag van "Why go" is iets te laag. De Phonars bonken iets mooier dan de IQ's, maar gaan ook niet erg laag. De 303'tjes slagen daar nog wel in. Echt verbazingwekkend dat laag uit dat kleine speakertje. Het gaat niet alleen verbazend laag maar klinkt ook erg mooi gecontroleerd. Bovendien laten met name de Phonars en de B&W's even horen hoe een stem ook kan klinken. En merk je ook welke details je allemaal gemist hebt met de vorige setjes.
De Klipsch bleek de hardste beuker maar de beats klonken niet correct. De Labtec gaf de mooiste beat af, met als goede tweede de Creative, en de Yamaha wist het best omgaan met de hele lage tonen. De A3.500 gaf van de comp speakers het mooiste mid/hoog af, maar bleef wat achter qua kwalitiet van het laag. Maar toch is de 303 de winnaar in deze test wat mij betreft. Ging ook laag en gaf ook een mooie beat, maar wist ook de rest van de muziek goed weer te geven, en dat is toch ook belangrijk.
Luistertests: Akoestische muziek
De zwaarste test van allemaal is de test waarin wat lastige instrumenten langs komen. Ik heb voor deze test een cd genomen die wordt gebruikt bij het testen van car audio wedstrijden. Niet voor max spl natuurlijk, maar kwaliteit. De gebruikte nummers zijn:
- Michael Allen Harrison and Phil Baker - Friendly Faces
- Harry James - LaraŽs Theme
- Saint Saëns - Dance macabre
- Rebecca Pidgeon - You need me there
Er zit Jazz tussen, klassiek en wat akoestische popmuziek. Muziek met veel goede opnames van vocals zonder dat er veel aan gesleuteld is met FX apparatuur en het is ook niet helemaal plat gecompressed om goed op te radio te klinken. In de muziek zitten wat moeilijkere instrumenten zoals piano's, fluiten en verschillende blaasinstrumenten .
De Klipsch heeft wat moeite met piano's, wat ook echt een lastig instrument is om weer te geven. En de blaasintrumenten tetteren wat teveel. De hihat van de drum komt er wel goed uit, maar met vioolen is het weer net alsof je naar een grammafoonplaat luistert. Bij fluiten mis je ook wat, maar het is acceptabel. Maar dit soort "klassieke" intrumenten zijn natuurlijk ook wat hoog gegrepen voor pc speakers. Het is ernstiger dat een stem niet echt mooi klinkt, en dat is jammer.
De Labtecs stellen weer een beetje teleur. De piano is verminkt beyond recognition om het nog maar niet over blaasinstrumenten te hebben. Je hoort ook lelijke resonanties en je krijgt meteen een plastic smaak in je mond als je ze hoort. De stemmen klinken ook echt verschrikkelijk. En ook de ruis vormt een probleem, het is echt storend tijdens stille stukken. Met de yammies is het niet veel beter. Doordat je alle boventonen mist klinkt het echt nergens meer naar. Met de blaasinstrumenten kan je niet eens meer horen welk instrument het is . De stem is iets minder beroerd, maar zeker niet goed.
De Creative's doen het iets beter. Het is absoluut geen HiFi, maar het klinkt in ieder geval niet superlelijk. Vooral de piano moet het ontgelden bij de weergave. De blazers klinken wel aardig, de strijkers iets minder en soms hoor je weer iets dat absoluut niet klinkt. Maar het geheel is acceptabel maar toch ook weer niet heel goed. Helaas krijg je doordat de Creative's het midhoog wat aanzetten niet alleen een wat analytisch geluid maar je hoort de ruis ook wat te goed.
De A3.500 van Philips verraste me echt in deze test. Net alsof ik naar een HiFi setje zit te luisteren. Een hele mooie correcte weergave van alle instrumenten en er valt gewoon heel goed mee te luisteren naar klassieke muziek, heel bijzonder. Er zijn wel wat kleine puntjes maar over het algemeen een hele mooie weergave. Alleen de stemmen klinken wat minder. De kleine flipsjes klinken weer best goed alleen dan zonder laag. Het komt er eigenlijk op neer dat het allemaal best goed klinkt, alleen saai. Klassieke muziek is er best mee aan te horen alleen zijn de paukenisten op vakantie.
De HiFi speakers klinken natuurlijk naar verwachting goed. En je merkt ook meteen dat je dat hebt gemist met de comp speakers, waarvan sommigen toch ook best aardig klonken. Als ik een rangorde binnen de HiFi speakers moet maken, dan zou ik de 303's bovenaan zetten, gevolgd door de Phonars en vlak daarachter de IQ's. Maar ze ontlopen elkaar weinig. De Phonars klinken weliswaar iets minder iel dan B&Ws, maar de B&Ws compenseren dat weer door meer detail weer te geven. De IQ's klinken nog steeds best goed. Het laag voor zover aanwezig in de muziek is best ok, ook al loopt het niet erg diep door. Alle speakers klinken mooi met stemmen, maar de IQ's doen het toch het beste.
In deze test zijn het de B&W speakers die winnen. Met vlak daarachter de andere twee HiFi speakersetjes. Dit was natuurlijk ook te verwachten. Maar toch zit de Philips A3.500 er niet ver achter, die het echt opmerkerlijk goed deden in deze test. Ook de kleine Philips speakers deden het goed maar missen natuurlijk het laag. De Klipschen klonken best ok, en wat de Creative's aan geluid produceerden is nog net acceptabel. Maar de Labtecs en de Yammies deden het echt heel beroerd.
Metingen
Niet het belangrijkste onderdeel, maar voor de liefhebbers heb ik toch de frequency response gemeten van de setjes. Alleen de Labtec APX 4620 is buiten de boot gevallen. De frequency response is een grafische representatie van hoe goed een speaker in staat is verschillende frequenties weer te geven. Als een speaker een frequentie 10 dB of meer zachter weergeeft dan de gemiddelde waarde, kan je dat als ernstige dip beschouwen. Hetzelfde geldt voor pieken. De rode lijn mag je volledig negeren. Verder is het een logaritmische schaal, waarbij gewoon een lineaire verdeling is gemaakt tussen de 100Hz, 1000Hz en 10000Hz markeringen. Dus de verticale streep rechts van de 100Hz is 200Hz. Die daarnaast 300Hz, enz.
Belangrijke disclaimer: ik heb niet de apparatuur en akoestische omgeving om een echt technisch correcte meting te doen. Zeker in het laag zal de frequency response behoorlijk beïnvloed worden door mijn ruimte, en in elke ruimte zal je een ander resultaat behalen.
B&W DM303
Behoorlijk lineaire response die bijzonder diep door loopt tot zo'n 40Hz! Verder een kleine piek rond de 600Hz.
Phonar Compact 2
Extreem lineaire response met als enige minpunt een afval die begint bij 80Hz en doorzet met ongeveer 15 decibell per octaaf.
IQ L30
Een wat grilligere response met weer een wat zwak sublaag en verder een flinke dip in het midden, geconcentreerd rond de 3-6K. Daarboven nog een lichte piek bij 8-9K
Creative Labs Soundworks Digital
Redelijk uitgewogen response met alleen twee flinke dips in het midlaag bij 200Hz en in het midden bij 5-6K. Mooie lineaire sublaag response tot zo'n 40Hz.
Klipsch Promedia 2.1
Heel veel kleine dips en pieken in de response van de Klipsch speakers, maar niks ernstigs op het sublaag na die een enorme piek kent bij 50Hz. De hoogte van de piek is natuurlijk "instelbaar: met de sub volume knop. Maar de sub zal altijd vooral 50Hz produceren.
Philips A1.2
Op een piek bij 250Hz een redelijk vlakke response. Die helaas al bij 200Hz ophoudt.
Philips A3.500
Flinke dip bij 200-300Hz en 3-6K. Verder nog een piek net boven de 100Hz met daaronder wel weer een correct sublaag. Helaas houden de flatpanel speakers een octaaf te vroeg op met weergeven, 10K ipv 20K.
Yamaha Yst-M55D
Zeer slechte response. Sublaag geconcentreerd rond de 50Hz, ernstige dip in het midlaag net onder de 200Hz. En het hoog dat meerdere octaven te vroeg begint met afvallen. Hier is een full range driver gebruikt, terwijl er gewoon een tweeter bij had gemoeten (of een betere full range driver).
Als extra feature in deze review krijg je ook nog de kans om de speakersetjes zelf te horen. Let wel, dit is een opname die ik met één microfoon heb gemaakt. En de ruimte en de microfoon beïnvloeden het geluid allebei. En het kan goed dat de microfoon niet even goed is geplaatst voor elk setje. Dus het is alleen om een idee te krijgen, ga er niet een heel oordeel mee vellen, daar is het echt niet goed genoeg voor. Het nummer dat je hoort is Brand new day van het gelijknamige album van Sting.
Conclusie
In deze review is er een wat minder grote kloof tussen de pc speakers en de HiFi speakers. Dat is ook niet zo gek: zover liggen ze ook niet uit elkaar qua prijs. Maar het was ook de review van de verrassingen. Sommige speakersetjes die ik veel lof heb zien krijgen op het forum, bevielen mij totaal niet. Maar ook andersom. En wie dacht nou dat een setje van vier tientjes zo goed kon klinken. Daar koop je nog niet eens de tweeter voor die in een HiFi speaker zit. Een echte uitslag in de zin van die is eerste en die tweede kan ik niet geven omdat de prijzen teveel verschillen. Daarom geef ik elk setje een los eindoordeel.
B&W DM303
Als er dan een winnaar aagewezen moet worden dan wordt dit setje het. Deze speaker kan echt op alle fronten meekomen. Detail, stereobeeld, moeilijke instrumenten zoals een piano, geen probleem. Er komt zelfs sublaag uit. Schitterend speakertje dat het zowel in een normale stereo opstelling of in een home theatre goed zal doen. En uiteraard ook in een near field opstelling bij de pc. Wat wel opvallend was, was dat de opstelling voor wisselende resultaten zorgde. Toen ik de speakers achteraf nog een tijd beluisterd heb toen alle andere speakers al weer ingepakt waren, klonken ze een stuk minder goed. Ik raad dus sterk aan om te experimenteren met de plaatsing (en spikes).
Phonar Compact 2
Ook een hele mooie speaker, alleen zwak in het laag. Wat je ook schuift, het wordt nooit mooi. Als je hem erg in een hoek gaat zetten gaan ze erg bonkerig klinken en als je dat niet doet komt er absoluut geen laag uit. Maar de rest doen ze zeer verdienstelijk, en dat maakt het een uitstekende keus als je het geld hebt om er een subwoofer bij te plaatsen. In de combinatie met een sub waardeer ik ze hoger dan de DM303's.
IQ L30
Als je smaak afwijkt van de mijne, dan is dit misschien wel helemaal jouw speaker. Ik vond zelf het hoog wat te nadrukkelijk aanwezig. Het laag wat niet zo diep ging als dat van de 303, klonk toch ook wel mooi gecontroleerd.
Klipsch Promedia 2.1
In het land der blinden is de eenoog koning, is het spreekwoord. Zo kun je het Klipsch setje een beetje zien. Er zitten goede sattelieten bij dit setje, die zeer acceptabel en correct klinken. Maar de sub voldoet helaas niet aan die beschrijving. De sub is vooral geschikt om heel hard mee te beuken, maar er is een punt in je leven dat je toch iets meer wilt dan hard beuken. Al met al toch een mooi setje die als je niet al te veeleisende muziek speelt zeer goed zal voldoen voor de meeste mensen. En bovendien in mijn ogen wel de beste pc speakers die verkrijgbaar zijn.
Labtec APX 4620
Een grote tegenvaller voor mij. Ik had er veel positiefs over gehoord en ik was er zelf ook best positief over na hem kort gehoord te hebben. Maar in deze review komt dat absoluut niet naar voren. Hij kan de verwachtingen die zijn mooie uiterlijk schept niet na komen. Vooral de sattelieten zijn echt niet goed. Je hoort hele lelijke kastresonanties en je hoort ook erg goed dat ze van plastic zijn. De sub is verruit het beste aan dit setje. En als gevolg daarvan zal het setje in het geval dat in je winamp playlist alleen maar trance muziek staat ook geen slechte keuze zijn.
Yamaha Yst-M55D
Een nog grotere tegenvaller. Ook over dit setje had ik goede dingen gehoord. Maar door een compleet gebrek aan hoog klinkt de set echt heel slecht. Ik kan maar één reden verzinnen om de Yamaha aan te schaffen en dat is voor de sub die echt best wel ok is, maar dan zou ik de rest wel snel in de kliko gooien .
Creative Labs digital soundworks
Creative Labs speakersets zijn altijd punt van discussie geweest en worden altijd geschuwd door de pc-audiofielen. Dit setje is absoluut niet perfect, maar biedt ongeloofelijk veel waarde voor zijn schamele prijs. Een absolute aanrader als je echt heel krap zit. Desnoods down je ergens een EQ en corrigeer je de overmaat aan midhoog een beetje.
Philips A1.2
Geweldige dingen. Heel jammer dat deze speakers niet in combinatie met een subwoofer geleverd wordt, want het is doodzonde om deze speakers alleen maar voor je windowsbliepjes te gebruiken. Ze zijn echt tot veel meer in staat. Er is wel naar te luisteren zonder sub, maar het is wel een beetje een saaie bedoening.
Philips A3.500
Ook een leuk setje speakers. Doet het niet met alle muziek even goed, maar deed het verrassend goed met akoestische muziek. De sub is wat minder, en dat is jammer, want daardoor is dit setje iets minder geschikt voor stampmuziek. Maar wat natuurlijk wel weer een leuke bonus is, is dat er twee speakers extra bijzitten. Erg handig voor die keer dat je Counter Strike gaat spelen.
Special thanks
Mijn grote dank gaat uit naar Xenon webstore, Audioimport en Stassen HiFi voor het leveren van de speakersets en voor hun geduld. En verder Niels voor het uitlenen van zijn computer speakers, de stadsschouwburg van Utrecht voor de luidsprekerkabels en natuurlijk JvS voor het geven van zijn mening en het helpen bij de plaatjes.
:strip_icc():strip_exif()/u/11824/crop5eb44c54f2bc5_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2919/kevlar_cone.jpg?f=community){kind=small}
. Hier is weer een verstokte mp3 hater 
:strip_exif()/u/15233/aphex.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/22092/crop5fa8360e95568_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/18616/avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/14965/avatar2.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/22379/crop5b202d7672b27_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/4143/crop5d10ddcf0e5a4_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/21406/okz3.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/6611/crop56ab146160cd1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/10198/crop57c7e75396808.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2349/VU_icon.gif?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/19676/TigerGOT.jpg?f=community){kind=small}