Historie van de harde schijf, techniek en performance

Inleiding

Dit artikel is geschreven door Martijn Hinderdael.

Velen van jullie zullen zich nog wel de tijd van vroeger herinneren, toen een harddisk nog groot en zwaar was, veel lawaai maakte en de mega capaciteit had van wel 5 hele megabytes. Nu leven we in een tijd waarin 20GB toch wel de minimale standaard is en een schijf die minder dan 10MB per seconde kan lezen al heel erg traag begint te worden.

Stel je voor dat je in een F16 met mach 1 op 1 meter boven een weiland vliegt en ondertussen de grassprietjes moet tellen.Dat is wat dat kleine blikken doosje dat in je kast staat te pruttelen doet terwijl jij lekker rustig zit te tweakeren.

In dit artikel gaan we in op de technologische veranderingen in dat blikken doosje die deze fantastische groei mogelijk gemaakt hebben. Ook laten we zien waarom je schijf nou eigenlijk pruttelt bij het lezen en waar defragmenteren goed voor is. Dit vullen we aan met plaatjes van de collectie gesloopte harddisk onderdelen op de faculteit Werktuigbouwkunde van de TU-Delft en een paar plaatjes van het faillure analysis lab van Seagate te Schiphol.

Waaruit is een harde schijf opgebouwd

De belangrijkste delen van de harde schijf zijn de schijven en de leeskoppen. De schijven zijn gemaakt van een plaatje metaal met onder andere een magnetiseerbaar laagje erop. Het leeswerk bestaat uit een positioneer arm met daaraan een leeskopje, een positioneermechaniekje en iets om de positie en/of de beweging uit te lezen. Het uitleesgedeelte is vaak gecombineerd met het lees/schrijfkopje. Het hier gebruikte voorbeeld rechts (een oude 70MB schijf van IBM uit 1980!!!) laat de losse delen goed zien. De zwarte dropjes bij het uiteinde van de arm bevatten de lees- en de schrijfkop. Deze schijf is een vrij uniek exemplaar en hij is een van de eerste schijven die de revolutie in gang heeft gezet van de grote lompe schijven van vroeger naar de lichte schijven van nu. De module is iets breder dan een 51/4" bay en ongeveer anderhalf-twee keer zo hoog.

Hoe wordt een schijf gemaakt

Eerst wordt uit aluminium een rond plaatje met een rond gat geponst. Vervolgens wordt het schijfje schoongemaakt. Dit gebeurt in een bak water met geluidsgolven, waardoor alle vuildeeltjes eraf vallen.

Daarna worden ze superglad gepolijst.

Vervolgens wordt de parkingzone erin gelaserd. De parkingzone is de ring waarop de kop parkeert terwijl de schijf niet draait. De kop zweeft boven de schijf op een laagje lucht, dit laagje krijg je boven een vlakke plaat alleen als er een groot snelheidsverschil is tussen de leeskop en de schijf. In de parkingzone zijn allemaal kleine putjes van ongeveer een micrometer groot gelaserd, zodat er ook bij stilstand en hele lage snelheid een luchtkussentje is waar het kopje op rust. Als de schijf opspint of na draait als de stroom eraf is, is het kopje veilig boven deze ring gepositioneerd.

Als je een oude schijf uit elkaar sloopt en de schijf met de hand ronddraait terwijl de kop in de parkeerstand staat (binnenkant van de schijf) zul je merken dat dit vrij soepel gaat. Beweeg je het armpje vervolgens een stukje naar buiten en draai je de schijf weer, dan gaat het ineens heel stroef en hoor je gepiep en gekras. Op dat moment weet je zeker dat je apparaat gesloopt is .

De parkingzone is met het blote oog te zien op de schijf als een iets matter gekleurde ring van een paar millimeter breed. Vooral bij nieuwere schijven met zilverkleurige platters (hieronder) is dit goed te zien. Bij oude schijven zul je deze zone niet kunnen zien, omdat de parkingzone een vrij nieuwe uitvinding is. Vroeger kon je in je bios de tracks instellen waar je koppen geparkeerd moesten worden als de schijf uitgeschakeld werd. Omdat deze tracks in het bios ingesteld werden, kon er voor gezorgd worden dat er geen data op de parkingzone weg geschreven kon worden.

Vervolgens worden de schijven schoongemaakt en worden er allerlei laagjes opgedampt, waaronder de magneetfilm. Als laatste komt er een aflak laag overheen.

Toen het mogelijk werd om de leeskopjes kleiner te maken, kon de data steeds dichter op elkaar geperst worden. Hierdoor werd het mogelijk om op kleine schijven toch voldoende data op te slaan. Doordat de diameters van de schijven af nam, kon het leesarmpje steeds lichter geconstrueerd worden en kon er meer gebruik gemaakt worden van de snellere roterende arm. Dit betekent een grotere zoek snelheid, waardoor de zoektijd afneemt en dus je performance een lekkere boost krijgt. Ook konden de toerentallen steeds verder omhoog, omdat een spindel kleine platters makkelijker uit te balanceren is dan een spindel met grote platen.

Integratie van verschillende functies in een onderdeel

De tweede revolutie was dat steeds meer verschillende functies in een onderdeel werden gepropt. Het leesarmpje kreeg nu naast het leeskopje ook een dingetje om uit te lezen waar het kopje zich nu precies bevind. Hierdoor is snellere terugkoppeling mogelijk, met als gevolg een grotere nauwkeurigheid. Ook wordt het nu mogelijk om die nauwkeurigheid met een grotere snelheid te halen. Hiervoor zijn verschillende oplossingen bedacht. Een ervan is hier rechtsonder heel mooi geïllustreerd. Men heeft een glasplaatje met daarop een laagje zilver aan het armpje bevestigd. In dit glasplaatje zitten allemaal piepkleine gaatjes, net als in een CD. Door het glasplaatje wordt een laserstraal gestuurd. Door nu het aantal gaatjes te tellen dat voorbij gekomen is weet je waar het kopje zich bevindt. Dit systeem heeft het uiteindelijk toch niet gehaald, net als de aandrijving met het tandwieltje rechts. De schijf hier onder heeft een stel losse spoelen waardoorheen een magnetische stang rechtlijnig beweegt om vervolgens de arm te aan te drijven.

Tegenwoordig staan bij alle schijven de leeskopjes op een roterende arm en is de uitregeling geïntegreerd in de leeskop, zoals hierboven besproken. Bovendien is tegenwoordig het leeskopje nu vaak geïntegreerd in het kunststof plakje met de bedrading, terwijl die vroeger echt los op de arm bevestigd werd, zoals goed te zien is bij de stapel spul hier onder.

De aandrijving van de arm was vaak ook een los onderdeel (soms gewoon een motortje met een tandwiel) buiten de arm. Ook dit werd nu geïntegreerd in de arm in de vorm van een spoel. Hierdoor werd weer een onderdeel uitgespaard. Dit scheelt in het gewicht en uiteraard ook in de fabricage kosten.

De dingen die in harde schijven ontwikkeld zijn, werden vaak ook toegepast in andere machines uit het computertijdperk. Mede daardoor konden steeds betere chips gebouwd worden en steeds kleinere circuitjes. Daardoor kan ook het leeskopje steeds kleiner gemaakt worden en past er steeds meer data op een schijf.

Wat stofjes allemaal doen met je harddisk

Zoals je ongetwijfeld weet is stof de hel voor je harde schijf. Als je je afvraagt hoe de ravage van een stofje op je schijf er nu eigenlijk uit ziet, check dan dit stukske.

Hier zat een stofje op de schijf dat een kras heeft getrokken over de lees/schrijfkop. Het lees en het schrijf deel zijn door de kras aan elkaar gelast en kortgesloten. Dit is dus einde oefening voor je hele schijf. Met wat geluk is in een lab de data nog terug te rekenen van de platters. Een groot deel van je schijf is dan immers nog in takt. Maar tenzij je geld als drek hebt om de data terug te laten vinden in een duur lab ben je alles gewoon kwijt.

Bij die botsing heeft het stofje ook een kras getrokken in de toplaag van de schijf. Als je goed kijkt kun je over het hele plaatje nog meer slijtage sporen zien die het stofje en/of de kop getrokken heeft na de botsing. Ook op de foto van data op de schijf links onder laten enge dingen zien die kleine deeltjes met je bitjes uit kunnen vreten. Een 'vakje' op de schijf is ongeveer een duizendste millimeter bij een duizendste millimeter groot.

Deze schijf rechts heeft een head crash gehad. De lijn die de kop over de schijf getrokken heeft is duidelijk te zien en erg diep. Logischerwijs is de schijf dus ook erg stuk. Leuk detail is de stang iets rechtsonder de kop. Deze stang is een van de geleiders waarlangs de kop lineair beweegt. Rechts aan de stang kun je een lager zien waarmee het mechaniek langs de stang rolt.

Hoe je harde schijf te modden

Een poosje geleden is er op tweakers.net een guide verschenen over hoe je je harddisk doorzichtig kunt maken. Het schrijven van dit artikel is begonnen als extraatje bij een eigen guide om dit iets professioneler aan te pakken. Maar ondanks het gebruik van een echte cleanroom, een frees en een draaibank en nog veel andere moeilijke materialen is het mij niet gelukt om een harddisk met een perspex dakje werkend te krijgen. Ik raad de tweaker dan ook aan om het zelf NIET te proberen en zeker niet met een nieuwe schijf.

Doe je het stiekem toch, dan kan ik je alleen nog even aanraden om te letten op de volgorde waaronder je de schroeven losdraait en weer vastzet. Eerst haal je de schroeven aan de zijkanten van het deksel los. Eerst de middelste twee, dan de bovenste, dan de onderste. Daarna haal je de schroef boven in de as van de spindel los en vervolgens als laatste de schroef die in de as van de arm zit. Vastmaken doe je in omgekeerde volgorde. Probeer ook niet om een eventueel aanwezig membraan op het deksel te vervangen met een plakbandje. Er komt damp van de lijm af en die dampdeeltjes zijn groter dan de afstand schijf-kop en veroorzaken dus schade die lijkt op het gele plaatje hier links boven. Verder zijn er nog honderdduizend andere dingen die fout kunnen gaan dus tenzij je schijven/geld als drek hebt zou ik ze mooi dicht in mijn kast laten zitten. Ook moet je erg goed opletten dat je niet statisch geladen bent. Om dit te beperken gebruik ik thuis een aluminium plaat die ik door middel van een draadje aan mijn verwarming verbonden heb. Mouwen opstropen, spul op de plaat leggen, dan pas uitpakken en klussen maar.

Probeer ook zo veel mogelijk van je bestaande dak in takt te laten. Laat vooral ook een streep over de hele kap heel waarin de schroeven voor de assen bevestigd worden en de hele rand, zodat je de pakking en de posities van alle schroefgaten kan behouden. Gebruik als het even kan een freesbank voor het maken van de gaten in het deksel, daarmee kun je nauwkeuriger en voorzichtiger werken, op die manier is de kans dat je het deksel beschadigt en buigt een stuk kleiner geworden. Gebruik een lage voedingssnelheid en klem het werkstuk netjes in met behulp van kikkerplaten en een nette oplegging. Gebruik in geen geval een bankschroef achtig gereedschap om je plaat in te spannen. Hiermee trek je je dak onherroepelijk krom.

Heb je echter een oude harddisk in huis die overleden is, dan raad ik je aan om die een keer open te trekken en er een voeding aan te hangen. Het is erg leuk om zo'n ding te zien draaien en wie weet beweegt het leeswerk ook nog wat. Wat je dan voor je ziet werken is een van de mijlpalen in de technologische revolutie die plaats vindt terwijl je dit stuk leest.

Op de faculteit werktuigbouwkunde aan de TU Delft staat bij de sectie mechatronica een demo opstelling met daarin twee harddisks met een perspex dak erop. Als wilt zien hoe een harddisk van binnen werkt, trek de deur van de vitrine open en druk op het rode knopje. De schijven zullen een poosje gaan draaien en gaan daarna vanzelf weer uit. Probeer ze niet te jatten, ze zijn toch stuk, je computer zal niet eens door hebben dat er een harddisk in hangt en er moeten nog meer mensen van genieten.

Met dank aan...:
Bij deze wil ik graag een aantal mensen bedanken voor hun medewerking aan dit project:

Van Seagate Nederland:

• Nathalie Balemans, voor het leveren van een paar showdrives en het zoeken naar antwoorden op mijn lastige vragen
  
• Dick Leenheer, idem en het regelen van een bezoekje aan Seagate corp.
  
• Richard Spierdijk, voor de kleine rondleiding in het failure analysis lab, een kop koffie en zijn heldere uitleg

Van A-Tembo computers in Delft:

• Daphne ik weet je achternaam niet, voor het leveren van een drive voor de harddisk-modding guide die ik aan dit artikel vast wilde knopen. De drive is ondanks alle voorzorgen jammerlijk overleden.

Van de vakgroep mechatronica op de faculteit werktuigbouwkunde van de TU Delft:

• Frans van Rongen, voor het beschikbaar stellen van de cleanroom, de experimenteer ruimte, zijn digitale fototoestel en zijn adviezen
  
• Prof. Jan van Eijk, voor het geheel spontaan opzoeken en aanbieden van studiemateriaal voor dit artikel.
  
• Meneer Seiffers, voor het showen van oude schijven en het leveren van wat knutselmateriaal voor dit project

Verder nog:

• Mischa de Werk, voor het helpen modden van twee harddisks
  
• Daniel kegel, voor het beschikbaar stellen van de eerste schijf die ik gesloopt heb.

Reacties (69)

[The Source]

Een paar jaar geleden heeft er in een PC Active ooit een artikel gestaan over HD en diskette oppervlaktes. Daar hadden ze het over drop-outs en drop-ins, waarmee zeer kleine in productie beschadigde stukjes HD bedoelde. Erg interessant stuk.... Ik zal wel eens ff zoeken welk nr het was. Dat sluit perfect bij dit artikel aan.

[Ralph Smeets]

Dit is wat ik me weet te herinneren:

Sinds lange tijd (8-10 jaar?) heeft elke harde schijf 'n overcapaciteit. Deze overcapaciteit wordt gebruikt om bad sectors te mappen. Voorheen moesten badsectors door het OS worden gedetecteerd en als zijnde badsectors worden genoteerd in bijvoorbeeld de FAT. Het is dus zaak om een harde schijf die badsectors begint te ontwikkelen snel te vervangen want dat betekent dat de bad sector allocation area vol is!

Ik geloof trouwens dat het Quantum was die als eerste dit mechanisme implementeerde. Net zoals andere mechanismen zoals bijvoorbeeld AutoPark die tijdens het uitzetten van je PC, je koppen automatisch naar het begin of het einde van je harddisk stuurt. In het begin tijdperk van harde schijven moest je namelijk 'n programma uitvoeren dat bij je harde schijf werd geleverd om je koppen te parkeren.

[zyxnor]

In den beginne tikte je "park" op de prompt alvorens je je pc mocht uitzetten, want als je dat niet deed kon door het wegvallen van de stroom de leesschrijfarm op je schijfoppervlak gaan rondstuiteren. Pagina 5 van het artikel toont daar fraai beeldmateriaal van.

[WieMie]

Je had vroeger 2 soorten park, eerst het shutdown.exe van philips, deze parkeerde je schijf, vervolgens kon je je pc niet meer gebruiken. Later kwam park.com geloof van IBM, hier kon je door <esc> te toetsen de hardeschijf weer tot leven laten komen en verder werken.

Bij Windows 2000, op 'oude' machine's hoor je ook nog HD tot stilstand komen na afsluiten (mits pc niet automatisch uitgaat).

[DiSiLLUSiON]

je had ook nog diskpark.exe

[zyxnor]

Hier in de vitrine staat een multiplatterschijf van 10MB, met een platterdoorsnee van pakweg 10 inch, ongelooflijk. Die komt uit een oude PTT-telefooncentrale. Je kunt je toch nauwelijks voorstellen dat dat ooit state-of-the art is geweest, he?

[Ralph Smeets]

WieMie, elke harde schijf fabrikant had z'n eigen park programma. Ik had op m'n xt 'n programma dat gewoon park.com hete, maar dat werd door Western Digital geleverd.

[Anoniem: 22768]

Waren er vroeger ook geen virussen die dit met je schijf konden doen?

[WieMie]

Hmmz, dat was dan voor mijn tijd Heb hier nog 3 oude IBM XT's staan, een zonder, een 1mb en een 10 mb schijf. Verder een gecrashte 170 en 340mb.

[Martin Sturm]

Een tijdje terug hadden we hier een schijf van mijn pa's ouwe computer van zijn werk (was een 600mb schijf). Deze deed het niet meer, dus wij *hup* dat ding openschroeven. Hiermee dachten we al dat de hd defintief einde verhaal was. Maar goed, we sluiten dat ding aan op een pc, en zetten die pc aan (hd was dus open). Wij kijken waarom hij het niet deed, en wat was het geval, de kop van de had zat vast (bewoog dus niet meer heen-en-weer) met een staafje metaal (was geloof ik een oude haaknaald) een duwtje geven, en toen begon de kop weer uit zichzelf te bewegen (ja, hoe het kan vraag het me niet).
Dus wij voor de gein ff op die pc kijken of die hd benaderbaar was. En wat scherts onze verbazing: Hij deed het nog gewoon! Dus zonder kapje werkte de hd gewoon!

We hebben daarna het kapje er weer opgeschroeft, en dat ding werkt tot nu toe nog steeds. Dus ik denk dat het dan ook wel vrij eenvoudig moet zijn om bij zo'n hd een doorzichtige kap te maken.

Wellicht was deze schijf (die toch al een paar jaar oud was natuurlijk) niet zo gevoelig als moderne hd's.

[Anoniem: 12305]

Ik heb nog een 105 mb quantum hd met een doorzichtig deksel die wel werkt .
Was niet echt moeilijk om te maken.
Plastic showmapje rechthoekje uitknippen (even groot als kapje).
Kapje van hd afhalen.
Plastic rechthoek er op schroeven (door het plastic heen schroeven).
Luchtdicht maken met plakband.
En klaar is je HD.
Je moet wel je hd laten lopen terwijl je bezig bent, dan kan er geen stof in komen.
HD draait -> zorgt voor wind die van de platters afkomt zodat er geen stof opkomt.

[stok]

HD moet niet luchtdicht zijn.
Dit ivm met luchtdruk binnen de HD en de buitendruk.

Er zit als het goed is ook een klein gaatje ergens in de kap vd HD. Deze is om de luchtdruk aan de binnenkant gelijk te houden met de buitenkant.

[Anoniem: 12305]

Dat geld alleen voor nieuwe hd's

[VROEM!]

Die 70 MB schijf had in de bodemplaat (zit verstopt achter de printplaat en onder de platters) anders ook zoiets.

[DTorro]

Errrr... waar komt die 'wind' dan vandaan die van de platters weg gaat en stof wegblaast??

ik neem aan van de buitenlucht.. (met stof dus)
dus zou ik maar gewoon voor een Clean room gaan,

[burne]

Volgens mij is die IBM uit '80 geen 70, maar 7MB. Het ziet er uit als iets wat aan een ST-506/412 moet, en die ondersteunde wel 5, 7 of 10MB. De originele 506 deed zelfs enkel 5MB. 70MB en groter voor gebruik in bureau-pc's kwam pas jaren later. Mijn AT uit '84 kwam van fabriek met wel 30MB, en pas na een jaar kwam de optie van wel 60MB. Niet onderschatten, overigens. Zo'n 30MB-schijfje maakte je PC zeker 5 ruggen duurder.

[VROEM!]

Er zat een sticker op het deksel (deksel zat gewoon vast met clips bdw , geen schroef te bekennen) waar duidelijk op stond dat het een 70 MB schijf was.

Dus of jij hebt gelijk en die lui konden geen stickertjes betypen, of ik heb gelijk

Oh ja, hij kwam ook niet bepaald uit een desktop, maar uit een lomp zware en hoge bigtower die ik ergens bij het oud vuil zag staan. De schijf is zo hoog als twee CDROMŽs

[burne]

1980 Seagate Technology created the first hard disk drive for microcomputers. The disk held 5 megabytes of data, about fifty times as much as a standard floppy disk, and fit in the space of a floppy disk drive.

http://www.computerhistory.org/timeline/1980/ index.page

Voordat seagate begon met 5MB waren 'harde schijven' altijd disk-packs formaat koelkast. http://www.inwap.com/pdp10/images/rm03.jpg is een plaatje van een 67MB schijf (van een DECsystem 10) uit '81. http://www.inwap.com/pdp10/images/rp20.jpg zijn twee (de kasten rechts) harddisks van 967MB uit dezelfde tijd.

Simpel gesteld: Voor die tijd zag storage er niet uit als een 5 1/2" full-height drive. Dus of hij is jonger, of je leest het label verkeerd. Dat schijven duur waren weet ik. Ik vertelde je dat ik 5000 gulden voor een enkele 30MB heb betaald. De rest van die 6MHz AT met 512K ram kostte me net geen tienduizend gulden, exclusief btw. Printer en wat software erbij, en ik was 20.000 gulden armer.

Dubbellaags connectoren zoals AGP die gebruikt zijn deels afgekeken van wat voor EISA gebruikt werd, De mengvorm van half-pitch zoals in MCA en PCI en dubbellaags connectoren als in EISA is uniek voor AGP. Dat wordt nog altijd niet op grote schaal elders gebruikt.

[VROEM!]

Voor die tijd waren er ook wel harde schijven hoor. Op de TU staat er nog een `Winchester`een schijf van IBM (geloof ik) zo met platters groter dan een LP. Op elke plaat kon 200 MB en er zaten iets van 8 platen in een zoŽn monster. Hij had een externe aandrijving met een riem

Verder had mijn docent mechanica nog een verhaal over een schijf die ze in 1975 hadden gebruikt voor een eindige elementen berekening. Dat ding kon 5 MB bevatten en was zo groot als een regenton

[Anoniem: 1160]

'k Moet burne gelijk geven: of de capaciteit, of het jaartal klopt niet: in 1980 was een harddisk van 70 MB niet te betalen, en heel wat groter dan 5,25". Ik kan me nog herinneren dat ik rond 1990 een PC met een harddisk van 40 MB had, en dat was toen best nog veel.

Leuk stukje, maar wel jammer dat het alleen over het mechanische gedeelte gaat. Enige historische uitleg over de besturingslogica was ook leuk geweest (RLL, MFM, IDE e.d.).

[VROEM!]

Ik ben zelf werktuigbouwer, heb dus veel kaas gegeten van wat mechanisch gunstig is en weinig van wat besturingslogisch gunstig is. In elk geval niet zo veel dat ik daar hier iets nieuws over op kan hangen.

Verder nogmaals: de computer waar die schijf uit kwam zag eruit alsof hij in die tijd echt_reteduur moet zijn geweest. Hij stikte van de uitbreidingssloten, de toren kwam tot boven kniehoogte en volgens mij konden er ook meer dan 1 processor in (dat laatste ben ik niet geheel zeker van) De schijf had een IBM label als ik me niet vergis. De connectoren voor de uitbreidingssloten (zelfde als nu gebruikt worden voor AGP) waren samen met zijn achten.

[TumbleCow]

Ik moet zeggen, een prima stukje.
ik dacht dat ik wel het een en ander wist van hdd's, maar hier stond toch nog wel wat nieuwe info in..

nog een dingetje: ik ben zelf van plan om zo'n mod ook te proberen, dus ik ben eigenlijk wel heel benieuwd waar aan jou proef-hdd eigenlijk overleden is..

[VROEM!]

Het leek erop dat de electronica overleden was. Hoe dat kon is me nog steeds een groot raadsel. Ik heb het openschroeven gedaan in een klasse 100.000 cleanroom die ESD beveiligd was.

Ik moest ook zoŽn ruimte pakje aan met capuchon, andere schoenen etc etc. Maar achteraf was de schijf gewoon niet meer te benaderen.

Ik ga nog waarschijnlijk een nieuwe poging wagen, ik heb nu inmiddels een origineel quantum dekseltje over die ik open ga frezen en daar een paar ruitjes op bevestigen.

Een van de moeilijkste dingen als je zelf een compleet nieuw deksel maakt is om hem zo te maken dat hij zowel op de zij-rand als op de spindel en de as van de leeskoppen past. Ik denk dat daar bij mij ook een en ander scheef gelopen is, zodat de behuizing licht kromgetrokken is bij het vastschroeven van het deksel.

Bij Seagate gebruiken ze een momentschroevendraaier om alle schroeven precies even vast te krijgen.

[TumbleCow]

Ok, maar je hebt dus echt een hele nieuwe behuizing geprobeert te maken..

ik ben al tevreden als er gewoon een doorzichtig kapje op komt, maar ik heb dan ook geen cleanroom tot m'n beschikking.. (ik gebruik gewoon de badkamer )

maar ik gok dus dat je ook een nieuwere harddisk gebruikt hebt, die natuurlijk veel gevoeliger is voor verbuigingen, of zelfs stofjes van enkele honderste milimeters.

edit: honderde en honderste zijn niet precies hetzelfde ..

[DTorro]

stofjes van enkele honderde milimeters.

een stofje van 100 milimeter (1 centimeter) noem ik geen stofJE meer hoor

[WieMie]

100 millimeter = 10 centimeter = 1 decimeter = 0,1 meter.

Zal wel enkele honderdste millimeters zijn geweest.

[TheGhostInc]

Is het niet makkelijker als Seagate ipv. een stel metalen kapjes gewoon een set doorzichtige kapjes zou leveren?
In principe hebben ze alle cad tekeningen gewoon liggen, dan zou je zeggen dat ze zo een kapje moeten kunnen frezen?

* 786562 TheGhostInc

[secoh]

Dat kost je voor een kleine serie enkele tienduizenden guldens voor een spuitgietmal, + produktiekosten en materiaal.

[Anoniem: 6803]

Leuk en interessant stukje Alleen de verwijzingen naar de plaatjes in de tekst mogen ietwat aangepast worden

[VROEM!]

Zo, foto-opstuur aktie is ten einde

[Gardocki]

Ik kan misschien volgende week maandag aan foto's komen want mijn vader werkt er

Als ik ze heb post ik ze wel

[Doerak553]

Leerzaam stuk.
In je inleiding heb je het over "waar defragmenteren goed voor is". Ben ik m.i. niet tegengekomen. Verder was het m.i. niet een mod van een HD die je doorzichtig kon maken, maar een mod van een cd-rom speler.

Greetz,

[Saus]

Verder was het m.i. niet een mod van een HD die je doorzichtig kon maken, maar een mod van een cd-rom speler.

alstublieft: http://www.tweakers.net/nieuws/16323?highlight=hardd isk+mod

In je inleiding heb je het over "waar defragmenteren goed voor is". Ben ik m.i. niet tegengekomen

nou heeft ie nog wat voor deel 2

[VROEM!]

Poging 86 om hier iets te posten:

Na mijn stage kan ik hopelijk tijd vrij maken om deel 2 te schrijven, waarin ik in ga op de stukken die nu ontbreken.

Check hier mijn stage `speeltje`
http://www.mvp.de/standard/tr08ani.gif
Maglevs Rule

Dit ding wordt nog steeds bestuurd met een MS-Dos OS, NT is niet stabiel genoeg om vastlopers te voorkomen.

[Anoniem: 2360]

Voor zoiets ga je geen NT gebruiken nee, staan veels te veel levens op 't spel bij een vastloper.

[Anoniem: 633]

Ik weet nog wel dat er helemaal geen harde schijven waren!! alleen maar van die achterlijke grote 5,25 floppy disks of magneetbanden die om de haverklap kapotgingen (en die je toch niet in je kamer kwijtkon)

In een jaar of 20 is er toch veel gebeurd met de opslagcapaciteit in een pc, en nog is het (veelal) de zwakste schakel in een systeem qua snelheid

ik sluit me aan bij amob, leuk stuk om te lezen!!

[Jeroen 98675432]

In een jaar of 20 is er toch veel gebeurd met de opslagcapaciteit in een pc, en nog is het (veelal) de zwakste schakel in een systeem qua snelheid

Niet alleen qua snelheid, ook qua kwetsbaarheid. Wie heeft er nou niet ooit een kapotte schijf gehad? (Ja, ik weet 'et, sommige hebben in 1 jaar meer schijven versleten dan hele bedrijven in 10 jaar.....)

[The System]

Ook laten we zien waarom je schijf nou eigenlijk pruttelt bij het lezen en waar defragmenteren goed voor is

kan aan mij liggen (het is al laat) maar dit heb ik niet gevonden in de artikel...

is btw een erg goede artikel.. mijn complimenten

//off topic
waar zijn die columns heen die om de 2 weken zouden verschijnen? heb er maar een paar gezien en daarna niet meer..
//off topic

[deputy]

Als je nog iets meer wilt weten over HD's en hoe ze werken kan ik je verwijzen naar deze http://www6.tomshardware.com/storage/97q3/970728/ind ex.html pagina op Toms Hardware.

Veel plezier ermee!

[viper]

uh.ben ik nou de enige die het maar een nutteloos stukkie vind ..
de verwijzingen naar plaatjes zijn echt wazig.. en hoe het nou allemaal precies werkt is me niet echt duidelijker geworden.

[mooijman]

Nou, om dat hele artikel metteen af te plassen vindt ik wat ver gaan, maar helemaal lekker is het niet. Het verhaal is een beetje dunnetjes, dat is het!

Ik had eigenlijk wel verwacht dat er wat over de verschillende interfaces, codeertechnieken etc. zou staan... MFM, RLL, ESDI etc.etc.... Die ouwe 5.25" Seagate dingen met 2 kabels.. Of de eerste (20MB) IDE-disken van Western Digital. Low Level format, hdprep, van die dingen.