Inleiding
De HD 5830 is AMD's oplossing voor het grote gat dat zich tussen de HD 5770 en de HD 5850 bevond. Erg positief werd de videokaart niet ontvangen, maar de prestaties zijn vrij goed te noemen en de videokaarten zijn vaak uit voorraad leverbaar, voor een prijs die al gauw 50 euro onder die van een HD 5850 ligt.
De prestaties van de HD 5830 zijn in onze review al uitgebreid onder de loep genomen, maar destijds werd een exemplaar getest met een koeler die identiek is aan de koeler van de HD 5870. Videokaartfabrikanten hebben echter de vrijheid om hun eigen pcb en koeler te gebruiken.
Van XFX, Asus en Gigabyte ontvingen we HD 5830's met elk een andere koeler. Aangezien de prestaties van de gpu al bekend zijn, leggen we in deze review de nadruk op de koelers. De vraag is hoe stil de kaarten zijn en tot hoe ver de gpu's kunnen worden overgeklokt.
/i/1273140149.jpeg?f=imagenormal)
XFX HD 5830
De HD 5830 van XFX is op het oog de minst imposante van de drie. De 'shroud', zoals de cover van de koeler wordt genoemd, bedekt amper de halve videokaart en de smoorspoelen lijken uit het 386-tijdperk te komen. De condensators zijn daarentegen van degelijke kwaliteit, zoals we die tegenwoordig op de meeste videokaarten terugvinden.
:fill(white)/i/1273140687.jpeg?f=thumb)
De backplate biedt ruimte aan twee opvallende rode dvi-poorten, een hdmi-poort en een display-poort, wat de gebruikelijke configuratie is voor een videokaart uit de HD 58x0-serie. Naast de smoorspoelen en condensators zien we een koelblok dat de vrm's koel moet houden. De gpu wordt via twee zespins pci-e-connectors gevoed.
/i/1273140694.jpeg?f=imagenormal)
De koeler ziet er behoorlijk lomp uit. Een groot koperen blok geeft de warmte af aan twee heatpipes van elk 8mm dik, die naar de radiaal gepositioneerde aluminium vinnen voeren. We zullen zien of dit simpel maar effectief is, of alleen maar simpel.
Asus HD 5830
De HD 5830 van Asus wijkt op een aantal punten van het XFX-exemplaar af. De koeler ziet er wat beter afgewerkt uit en de gebruikte componenten lijken ook van betere kwaliteit. Dit geldt bijvoorbeeld voor de smoorspoelen, waarvan er ook meer aanwezig zijn. De layout van het pcb is verder grotendeels identiek.
:fill(white)/i/1273140406.jpeg?f=thumb)
De Asus-kaart is uitgerust met een hdmi-poort, een dvi-uitgang en een displayport-aansluiting, waar de XFX nog een tweede dvi-poort heeft. Een andere opvallende keuze is het gebruik van een achtpins en een zespins pci-e-connector om de gpu van stroom te voorzien.
:fill(white)/i/1273140408.jpeg?f=thumb)
Asus gaf zijn koeler de naam DirectCU mee, waarmee het aangeeft dat de 8mm-heatpipes direct contact met de gpu maken. Zowel de heatpipes als het omvattende koelblok zijn volledig vernikkeld. De koeler zou de gpu tot 20 procent koeler houden en daarbij tot 35 procent minder geluid produceren, maar ten opzichte waarvan is niet duidelijk, aangezien er geen standaard-HD 5830 bestaat.
Gigabyte HD 5830
Gigabytes HD 5830 is met zijn grote koeler en de twee fans verreweg de imposantste videokaart. Het pcb is blauw en Gigabyte prijst de kaart aan als 'Ultra Durable'. Dit houdt in dat er twee keer zo veel koper als gebruikelijk in het pcb zit. Verder zien we evenveel smoorspoelen als bij de XFX-kaart.
:fill(white)/i/1273140960.jpeg?f=thumb)
Net als de XFX bevat ook de Gigabyte-kaart twee dvi-poorten, aangevuld met een hdmi- en een displayport-uitgang. Ook vinden we op deze kaart weer twee zespins pci-e-connectors om de gpu van prik te voorzien, in plaats van de zes- en de achtpins connector van de Asus. De vrm-koeling ziet er wat magertjes uit.
:fill(white)/i/1273140959.jpeg?f=thumb)
De koeler van Gigabyte is verreweg het indrukwekkendst van de drie. De aluminium vinnen bedekken bijna het hele pcb, terwijl twee - zij het kleine - fans voor de nodige airflow zorgen. Er zijn drie koperen heatpipes die de warmte van het koperen koelblok wegvoeren. Na het verwijderen van de shroud zien we dat het koelblok wel vrij dun is.
Overklokken
Gezien de relatief exotische koeling van de videokaarten valt te verwachten dat de gpu's goed zijn over te klokken zonder dat ze oververhit raken. Er zijn ook andere maatregelen getroffen die het overklokken moeten vergemakkelijken: Asus levert bijvoorbeeld software mee om de spanning te verhogen. Op deze pagina gaan we kort in op de overklokmogelijkheden van de drie kaarten en daarna maken we een begin met de benchmarkresultaten van de overgeklokte gpu's.
XFX HD 5830
De HD 5830 van XFX heeft de minst extreme koeling en we verwachten dan ook dat deze kaart het minst ver over te klokken is. We kunnen de kaart echter niet tot het uiterste drijven, omdat XFX via het bios een maximale gpu-kloksnelheid van 900MHz afdwingt. We zullen zien dat de videokaart bij deze snelheid in elke benchmark stabiel blijft, wat nog steeds een overklok van 12,5 procent is.
Asus HD 5830
Asus pakte het anders aan dan XFX, door onder andere software waarmee de spanning op de gpu kan worden verhoogd mee te leveren. De gpu kan dan ook gemakkelijk zover worden overgeklokt dat de gpu instabiel wordt, en het is dus mogelijk om deze kaart maximaal op te voeren. In weerwil van Asus' claims omtrent de koeler zal blijken dat deze bij het overklokken de beperkende factor is.
Gigabyte HD 5830
De HD 5830 van Gigabyte is voorzien van wat op het oog de beste koeler lijkt, maar in tegenstelling tot Asus levert Gigabyte geen software mee om de gpu van meer spanning te voorzien. De videokaart kent gelukkig geen kunstmatig gelimiteerde kloksnelheden in het bios. Ondanks de indrukwekkende koeling, die vrij stil blijft terwijl de gpu amper warmer dan 70 graden Celsius wordt, kan Gigabytes HD 5830 niet zo ver worden overgeklokt als de kaart van Asus.
3DMark Vantage
We gebruikten de twee gpu-tests in 3DMark Vantage om te bepalen of een overklok stabiel was of niet. Dat is ook een goede manier om te voorspellen hoe stabiel de kaarten bij het spelen van games zullen zijn, al is een overklok pas echt geslaagd als hij de Furmark-test stabiel doorstaat.
De HD 5830 van Asus kan een stuk verder worden overgeklokt dan de overige HD 5830's, omdat de spanning kan worden verhoogd. Als er van een spanningsverhoging wordt afgezien, is de maximum kloksnelheid van de Asus 950MHz. Met de overklok naar 1000MHz komt de HD 5830 overigens dicht in de buurt van de HD 5850, die ook laag in de 15.000 punten scoort.
Far Cry 2
We gebruiken Far Cry 2 om nogmaals naar de hoogste overklok te zoeken. Bij deze test werd niet alleen de gpu overgeklokt, ook de geheugensnelheid werd opgekrikt. Een hogere snelheid van het geheugen speelt een kleinere rol dan het overklokken van de gpu, maar zorgt desondanks voor een hoger aantal frames per seconde.
De benchmark in Far Cry 2 biedt verder constante resultaten, wat zelfs kleine verschillen aan het daglicht brengt.
Far Cry 2 - 1680x1050 - Ultra high - 4xAA/16xAF |
GPU | Minimum » Gemiddelde score (fps, hoger is beter) |
HD 5850 |
*****
+
**
47,5 / 65,3 |
Asus - 1025/4800MHz
|
****
+
**
41,6 / 57,0 |
Gigabyte - 925/4500MHz
|
****
+
**
39,3 / 53,0 |
XFX - 900/4600MHz |
****
+
**
38,1 / 52,3 |
HD 5830 - 800/4000MHz
|
****
+
*
35,4 / 48,0 |
In Far Cry 2 bleek de HD 5830 van Asus stabiel op een kloksnelheid van 1025MHz bij een geheugenklok van 4800MHz. Daarvoor was uiteraard wel wat extra spanning nodig: 1,27V in plaats van 1,15V.
Hoewel de overgeklokte Asus HD 5830 in 3DMark Vantage in de buurt komt van een HD 5850, is het verschil met deze kaart in Far Cry 2 toch weer aanzienlijk. In Far Cry 2 speelt het gemis aan rop's en tmu's ten opzichte van de HD 5850 waarschijnlijk een grotere rol dan in 3DMark Vantage.
Far Cry 2 - 1920x1200 - Ultra high - 4xAA/16xAF |
GPU | Minimum » Gemiddelde score (fps, hoger is beter) |
HD 5850 |
*****
+
**
40,5 / 56,8 |
Asus - 1025/4800MHz |
****
+
**
35,2 / 49,6 |
Gigabyte - 925/4500MHz |
****
+
**
33,9 / 46,7 |
XFX - 900/4600MHz |
****
+
**
32,8 / 45,6 |
HD 5830 - 800/4000MHz |
***
+
**
28,8 / 41,6 |
Ook op 1920x1200 pixels blijft de HD 5830 van Asus de beste van de drie, maar de absolute verschillen worden natuurlijk wel wat kleiner. Het zal geen verrassing zijn dat de Asus 25 procent hogere minima neerzet met zijn ongeveer 25 procent hogere kloksnelheid dan een normale HD 5830.
Far Cry 2 - 2560x1600 - Ultra high - 4xAA/16xAF |
GPU | Minimum » Gemiddelde Score (fps) |
HD 5850 |
*****
+
**
27,1 / 40,0 |
Asus - 1025/4800MHz |
****
+
**
23,0 / 34,5 |
Gigabyte - 925/4500MHz |
****
+
**
22,1 / 32,7 |
XFX - 900/4600MHz |
****
+
**
21,7 / 31,8 |
HD 5830 - 800/4000MHz |
***
+
**
19,4 / 28,6 |
Op 2560x1600 pixels zijn de HD 5830's ondanks de extra megahertzen niet bij machte om speelbare framerates te produceren, terwijl de prestaties van de kaarten steeds dichter bij elkaar komen te liggen. De HD 5850 laat zijn kleinere broeders met gemak achter zich.
Geluidsproductie
Veel pc-gebruikers hebben het liefst een zo stil mogelijke pc en de keuze van een videokaart speelt daarbij een belangrijke rol. De stock-koelers van AMD's HD 5000-serie zijn degelijk te noemen, maar het kan altijd beter. Fabrikanten maken desondanks soms vreemde keuzes.
We maten de geluidsproductie van het hele systeem, waarbij naast de videokaart alleen de cpu-koeler geluid produceert, zij het minimaal. De metingen werden op 20 centimer afstand verricht op een open systeem. Vanuit een gesloten behuizing zal veel minder geluid te horen zijn.
Ter referentie hebben we het drietal HD 5830's eerst getest op de standaardsnelheden van 800MHz en 4000MHz voor respectievelijk de gpu en het geheugen.
Geluidsproductie systeem - Idle
|
| Geluidsproductie (dBA, minder is beter) |
Gigabyte |
**********
48,9 |
Asus |
*********
42,3 |
XFX |
*********
42,1 |
In de idle-modus zijn de modellen van Asus en XFX zo goed als onhoorbaar, terwijl het exemplaar van Gigabyte weliswaar aanzienlijk meer geluid produceert, maar nog steeds verre van luidruchtig is. De fans van Gigabyte kunnen niet handmatig langzamer worden ingesteld.
Geluidsproductie systeem - Load |
| Geluidsproductie (dBA, minder is beter) |
Asus |
**********
54,7 / 78°C |
Gigabyte |
*********
49,1 / 67°C |
XFX |
*********
46,7 / 90°C
|
Als we Furmark aanslingeren, krijgen we een heel ander beeld te zien. De fan op de HD 5830 van Asus moet flink aan de bak, terwijl de twee fans op de HD 5830 van Gigabyte geen krimp geven. De fan op XFX-exemplaar gaat wel harder draaien, maar blijft erg stil.
Voor een compleet beeld hebben hier we ook de temperatuur van de gpu in de tabel gezet. Aan de hand daarvan moeten we eigenlijk al concluderen dat Gigabytes koeler met zijn twee fans het beste koelt. Het lage geluidsniveau van de XFX zal ook geen bevreemding wekken: het bios grijpt pas in als de gpu een temperatuur van 90 graden Celsius bereikt.
Geluidsproductie systeem - Load - OC |
| Geluidsproductie (dBA, minder is beter) |
Asus |
**********
56,6 / 85°C |
Gigabyte |
*********
49,3 / 74°C |
XFX |
********
47 / 90°C |
De laatste tabel laat de geluidsproductie zien als het systeem door Furmark wordt belast bij de maximale overklok. We zien dat de HD 5830 van Asus nog iets meer geluid produceert, terwijl de gpu op 85 graden Celsius wordt gehouden. De Gigabyte heeft geen moeite met de hogere kloksnelheden: het geluidsniveau blijft vrijwel constant en de gpu wordt ook niet substantieel warmer. De gpu's op de HD 5830 van XFX bereiken opnieuw een temperatuur van 90 graden Celsius, wat ons inziens aan de hoge kant is.
Energieverbruik
Zoals gebruikelijk kijken we naar het energieverbruik van de videokaarten door ze met behulp van Furmark maximaal te belasten. Het gemeten verbruik is dat van het hele systeem, maar dat doet niets af aan de verschillen tussen de videokaarten.
Furmark bleek een echte overklok-killer: de eerder behaalde kloksnelheden bleken in deze test niet stabiel. Vooral de videokaart van Asus liet het afweten: de extra belasting van Furmark leverde in combinatie met de hogere spanning een surplus aan hitte op waar de koeler simpelweg niet op is berekend. De gpu bereikte dan ook in minder dan geen tijd een temperatuur van ruim 85 graden Celsius, waarna de pc crashte.
Vermogensopnamesysteem - Idle |
| Watt (minder is beter) |
XFX |
**********
139 |
Gigabyte |
**********
139 |
Asus |
**********
138 |
De eerste tabel laat het verbruik van onbelaste, niet overgeklokte kaarten zien. Zoals verwacht is er vrijwel geen verschil.
Vermogensopnamesysteem - Load |
| Watt (minder is beter) |
Gigabyte |
**********
320 |
XFX |
**********
318 |
Asus |
**********
306 |
Als de videokaarten zonder overklok voluit worden belast, zien we al aanzienlijke verschillen. De HD 5830 van Asus is een dikke tien watt zuiniger dan de concurrenten: het uitgebreide powercircuit van Asus werpt hier duidelijk zijn vruchten af. De XFX en de Gigabyte ontlopen elkaar niet veel.
Vermogensopnamesysteem - Load - OC |
| Watt (minder is beter) |
Gigabyte - 925MHz
|
**********
339 |
XFX - 900MHz
|
*********
320 |
Asus - 950MHz
|
*********
318 |
Daarna herhaalden we de load-test, waarbij alleen de gpu werd overgeklokt. Het geheugen bleef op de standaardsnelheid van 4000MHz draaien.
De Gigabyte heeft voor zijn overklok van 125MHz bijna 20W extra nodig. De Asus loopt nog iets harder, maar heeft daarvoor maar 12W nodig. Het efficiëntst blijkt de XFX: hoewel de gpu 'slechts' 100MHz harder loopt, is er maar 2W aan extra prik nodig. In absolute zin wint de HD 5830 van Asus: net als bij de vorige tests is deze kaart het zuinigst.
Conclusie
De HD 5830 van Asus laat zich uitstekend overklokken, dankzij de software om de spanning te verhogen, maar als Furmark van stal wordt gehaald blijkt dat de koeler de extra warmte niet kan afvoeren. In games zal dat echter minder snel een probleem zijn. Het verbruik ligt lager dan bij de concurrentie, maar daar staat wel de hoogste geluidsproductie tegenover.
De HD 5830 van Gigabyte heeft ook zo zijn voor- en nadelen. De koeler is in idle-modus niet erg stil, maar zelfs onder extreme belasting wordt vrijwel geen extra geluid geproduceerd en de gpu-temperatuur wordt uitstekend beheerst. Wel neemt het verbruik stevig toe wanneer de gpu wordt overgeklokt. De topsnelheid van 925Mhz is degelijk, maar lang niet zo hoog als bij de Asus.
Als laatste is er nog de HD 5830 van XFX, die jammer genoeg een maximumkloksnelheid van 900MHz kent. De videokaart is daarbij echter volledig stabiel, en zoveel slechter dan de 925MHz van Gigabyte is die kloksnelheid niet. De koeler is zowel in idle-modus als onder load de stilste van het stel, maar dat heeft een keerzijde: de temperatuur van de gpu mag oplopen tot 90 graden Celsius. Bijna alle HD 5800-kaarten van ATI hebben een grens van 85 graden Celsius.
De Far Cry 2-test laat zien dat de onderlinge verschillen in prestaties significant zijn, maar niet bijzonder groot. Op lagere resoluties pakt de Asus merkbaar de meeste winst, maar de twintig procent winst ten opzichte van een kaart met standaardsnelheden zal zelden het verschil tussen het wel en niet kunnen spelen van een game maken. Wanneer op echt hoge resoluties wordt gegamed, zullen alle drie de kaarten het vrijwel even moeilijk krijgen.
Behalve de verschillende features, zal ook de prijs een rol spelen bij de aanschaf van een videokaart. Op dat gebied heeft de HD 5830 van XFX een streepje voor, aangezien deze al voor 200 euro over de toonbank gaat, terwijl de kaarten van Asus en Gigabyte rond de 225 euro moet kosten. Wie 225 euro voor de XFX wil neerleggen, krijgt het spel Alien vs. Predator erbij.