Intro
Sinds de release van de socket versie's van de AMD Athlon (ook wel Thunderbird of New Athlon genoemd) en de AMD Duron zijn alle grote moederbordfabrikanten met een plank voor die processoren gekomen. Eén van de meest gehypte borden is ongetwijfeld de Asus A7V. Een set dipswitches op dit bord maakt het namelijk mogelijk de multiplier van de processor te veranderen en dat zorgt ervoor dat overklokken wel erg makkelijk en pijnloos wordt. En dat was te merken in de verkoop: de afgelopen weken bleek het af en toe behoorlijk lastig om een A7V op te kop te tikken. Vol spanning werd dan ook uitgekeken naar het Socket A bord van Abit. Dit merk heeft al een jarenlange reputatie op het gebied van overklokkersborden, en de aankondiging dat de KT7 ook voorzien zou zijn van de mogelijkheid om de multiplier te veranderen zorgde voor hooggespannen verwachtingen.
Een week of wat geleden arriveerden dan eindelijk de eerste KT7 borden in Nederland, en Bolderhardware was zo vriendelijk om Tweakers.net ook een exemplaar te sturen. In deze review lees je of het bord kan voldoen aan de verwachtingen en of het nu echt HET ultieme Socket A bord is.
Eerste indrukken
Het openen van de doos levert het volgende op: 1 moederbord, 1 CD met drivers en andere progs, 1 handleiding, 1 UDMA-66- en 1 floppy-kabel en een kabel met twee extra USB poorten. Zoals altijd bij Abit is het bord verpakt in een stevige "airbag", en dat geeft heel wat meer bescherming dan de simpele zakken waarin veel concurrenten hun borden verpakken.
Het bord zelf heeft geen echt in het oog springende features: 6 x PCI, 1 x ISA, 1 x AGP en 3 x DIMM is een configuratie die je tegenwoordig op veel moederborden aantreft. Op de KT133 chip is actieve koeling aangebracht in de vorm van een heatsink en fan. Dit moet zorgen voor stabielere prestaties onder zware belasting en verbeterde overklokbaarheid. Of dat ook daadwerkelijk zo uitpakt zal later duidelijk worden.
De layout is verder puik in orde: de ATX power connector zit op een handige plaatsen en ook de 4 fan-connectors zijn keurig verdeeld over het bord. Naast de IDE-connectors zijn de aansluitingen zichtbaar waar bij de KT7-Raid nog 2 extra connectoren zitten.
Overbodige grut zoals onboard-sound en een AMR-slot heeft Abit wijselijk achterwege gelaten. De volledige specs kun je hier vinden.
Voor het oog dus geen al te spectaculaire zaken, maar die zitten des te meer onder de motorkap: druk op "delete" en aanschouw het BIOS.
SoftMenu III
De bovenste optie in het BIOS is meteen de interessantste: Het SoftMenu III was natuurlijk al langer bekend van bijvoorbeeld de BE6-2 maar nog steeds het beste op overklokgebied. Belangrijkste feature is de mogelijkheid om de FSB (Front Side Bus) met stapjes van 1 MHz te verhogen. Zo kun je heel eenvoudig op zoek gaan naar de meest ideale kloksnelheid voor jouw processor. Op de KT7 is dat nog eens uitgebreid met de mogelijkheid om in het BIOS de multiplier van de processor aan te passen (als je processor daar geschikt voor is, wat heel eenvoudig te doen is met 4 potloodstreepjes). Verder kan het core-voltage van de processor aangepast worden in stapjes van 0.025 volt en het I/O voltage in stapjes van 0,1 volt.
De combinatie van multiplier tweaking en FSB tweaking zorgt voor vrijwel grenzeloze hoeveelheid kloksnelheden die je kan kiezen. In totaal kun je kiezen uit 84 verschillende FSB snelheden en 16 verschillende multipliers. Een simpele rekensom leert dat je het bord in totaal 1344 kloksnelheden ondersteund (tussen 500 en 2288 MHz) Van de 1789 mogelijke snelheden kun je ruim 65% ook daadwerkelijk kiezen (rekening houdend met z'n 10% "dubbele" snelheden: je kunt bijv. 840 MHz instellen door 8x105 te kiezen maar ook met 7.5 x 112). Als je met dit bord niet de meest geschikte kloksnelheid voor jouw processor kunt vinden, dan kan het nergens mee.
In de praktijk
We zijn er nu al achter dat de KT7 in potentie het beste overklokbord aller tijden is, dus tijd om te kijken of dat ook in de praktijk waargemaakt kan worden. Daartoe werd het bord met de onderstaande configuratie door de standaard testprocedure gejaagd:
- AMD Athlon (Thunderbird) 800 MHz
- Abit KT7 - Via 4-in-1 patch 4.24
- 128 Mb PC-133 SDRam
- Hercules Prophet II GTS 32 Mb (6.18 - Detonator 3 drivers)
- Seagate Barracudda 13 Gb 7200 rpm
- Samsung 52x CD-Rom
- Soundblaster 128 PCI
- 3Com 905-TX NIC
- CTX PR711F monitor
- Microsoft Windows 98SE UK
De bovenstaande componenten werden onder meer ter beschikking gesteld door Norrod Computers, Klein Computerparts, Bolderhardware en Guillemot.
Installatie en stabiliteit
Installatie van het bord ging probleemloos. De verse Windows-installatie had geen problemen en na het installeren van de Via 4-in-1 patch werden alle apparaten zonder morren herkend. De stabiliteit is ook prima in orde. Op normale kloksnelheid ben ik geen enkel probleem tegen gekomen, ook niet met alle DIMM banken gevuld met drie verschillende DIMM's. Ik had niet genoeg hardware ter beschikking om alle PCI sloten te vullen maar met 2 NIC's, een geluidskaart, een modem en een extra videokaart (totaal dus 5 slots gevuld) bleef het bord prima overeind. Dat zit dus wel goed, maar hoe zit het met de prestaties?
Bankmerken
De eerste en meteen belangrijkste benchmark is SYSmark 2000. Hiermee wordt een real-life werkomgeving gesimuleerd, en is dus prima te bepalen hoe hardware presteert in de praktijk van alledag. Alle benchmarks werden uitgevoerd met de memory-clock ingesteld op 133 MHz om wat extra bandbreedte te scoren.
De SYSmark score van 151 is ongeveer volgens verwachting voor een 800 MHz systeem. De beste borden uit de Intel-platform test scoorden met een 700 MHz processor 142 punten, en gezien het feit dat de SYSmark score niet linear stijgt met de kloksnelheid (oftewel, een 900 MHz processor scoort niet 2 x zo hoog als een 450 MHz systeem) is de score van de KT7 goed. De hoge score op Internet Content Creation is vooral te danken aan de sterke FPU-unit van de Thunderbird processor, die bij 3D bewerkingen zwaar belast wordt. Dit wordt nog beter zichtbaar in de per applicatie uitgesplitste grafiek:
Vooral in Bryce 4.0 kicked de Thunderbird-KT133 combo behoorlijk ass. In de Intel-test lagen de scores zo rond de 160 punten, met 204 punten gaat dit systeem daar heel ruim overheen. Daarentegen is de score in Photoshop teleurstellend: exact even snel als het reference-Pentium III 450 systeem. De verklaring hiervoor is simpel: Photoshop is één van de weinig applicaties die flink gebruik maakt van de SSE-instructies van de Pentium III, en het ontbreken daarvan op de Thunderbird is duidelijk in de prestaties te merken. Voor het overige zijn er geen echt opvallende uitschieters of tegenvallers.
Meer bankmerken
Met 3DMark 2000 wordt in principe vooral de videokaart getest, maar vooral in de lagere resoluties worden processor en moederbord fors belast. Het resultaat van deze benchmark geeft een goed idee hoe het systeem presteert bij FPU-intensieve bewerkingen zoals games. Om processor en moederbord zo zwaar mogelijk te belasten werd de hardware T&L op de GeForce 2 uitgeschakeld.
Ook in deze benchmark laat de Thunderbird/KT7 combinatie goede scores noteren. Tot en met een resolutie van 1024x768x16 is de processor duidelijk de bottleneck, daarboven begint de limiet van de GeForce 2 in zicht te komen, althans, de videokaart hoeft niet meer te wachten tot de processor de bewerkingen heeft voltooid. Over de hele linie zijn de scores zo'n 400 tot 500 punten (zo'n 10-15% dus) hoger dan bij de snelste Intel-combo's uit mijn vorige review. Dat komt vrijwel overeen met het verschil in kloksnelheid van 15% (800 vs. 700 MHz). Enige opvallende is dat de score op 1600x1200x16, waar de videokaart de bottleneck zou moeten zijn nog steeds 500 punten hoger is dan bij de Intel borden. Waarschijnlijk komt dit voor een groot deel op naam van de grotere geheugenbandbreedte van de KT133 chipset en de nieuwe Detonator 3 drivers van Nvidia.
SiSoft Sandra Memory benchmark
Dat de geheugenbandbreedte van het AMD platform groter is dan die van vergelijkbare Intel-combinaties blijkt in de SiSoft Sandra membench. Waar de 700 MHz Pentium III systemen niet verder kwamen dan zo'n 300 Mb/sec gaat de Thunderbird meer in de richting van 400 Mb/sec: een verschil van 25% dus. Enige kanttekening is dat op de KT7 de geheugenklok werd ingesteld op 133 MHz tegen 100 MHz op de Intel borden (één van de borden in die test was namelijk voorzien van de 440BX chipset, waarbij de geheugenklok niet onafhankelijk van de FSB ingesteld kan worden: geheugen op 133 MHz = FSB op 133 MHz, en dus ook de rest van het systeem zwaar overgeklokt). Benchmarks op de i815 borden waarbij de geheugenklok wel op 133 MHz ingesteld kon worden lieten echter geen spectaculaire winst zien. De KT7 was nog steeds ruim sneller.
Je denkt misschien: da's niet eerlijk, hij vergelijkt constant een 700 MHz Pentium III met een 800 MHz Athlon: zo kan ik ook winnen. Dat klopt inderdaad. Maar omdat de prijzen van beide ongeveer gelijk zijn, zijn ze toch directe concurrenten in dezelfde markt
.
Tweakresultaten
Zoals al gezegd zijn de tweakmogelijkheden van de KT7 vrijwel onbeperkt, de vraag is dus of dat in de praktijk ook nut heeft. Daartoe werd een HB potlood ter hand genomen om de L1 bruggen op de Thunderbird 800 te sluiten en het veranderen van de multiplier mogelijk te maken. Ik begin altijd vrij enthousiast met tweaken dus de multiplier ging meteen op 9.5, goed voor 950 harde megahertzen. Hoppa, booten, windows starten, torture testje draaien, koe erop, alles perfect stabiel. Mwoh, niet slecht, voor 3 seconden werk
.
Dan maar eens proberen 1 GHz te bereiken. Multiplier op 10, het magische getal van 1000 MHz verschijnt, windows booten, en toen hield het op. Niet dus, althans niet met luchtkoeling. Na wat klussen kwam ik op maximaal 963 MHz (9x 107) stabiel. 972 MHz wilde net niet goed draaien, en daarboven was het verhaal helemaal vlot over. Ook al is dit een beperking van de processor, het laat wel zien hoe ongelofelijk handig de extreme hoeveelheid instelmogelijkheden van de KT7 is. 972 MHz net niet stabiel? Dan gaan we 1 stapje lager en komen we op 9 MHz minder, en dat is dus wel prima te doen. Dichter bij de grens van deze processor is waarschijnlijk niet te komen. OK, je kunt 8.5 x 114 = 969 MHz proberen, maar dat trekt dit bord niet. En daarmee kom ik meteen op de eerste tegenvaller: hoger dan 112 MHz FSB gaat deze KT7 niet. De actieve koeling op de northbridge helpt qua overklokken dus geen hol, althans, het resultaat is niet merkbaar. Met de fan uitgeschakeld was 112 MHz nog steeds easy haalbaar.
In aanmerking genomen dat ik met een verder nauwelijks tweakbare GigaByte 7ZM al 115 MHz haalde was dat een streep door de rekening. Nu geldt voor moederborden exact hetzelfde als voor processors: wat het ene exemplaar niet haalt trekt de andere met gemak. Voorlopig til ik dus niet te zwaar aan dit zwakke puntje, hoewel het natuurlijk mooi geweest was als de KT7 door wilde naar 120 MHz
.
Overigens heb ik nog wel een andere bestemming gevonden voor het vrij overbodige fannetje, met een beetje mazzel is het kabeltje precies lang genoeg om het fannetje op je videokaart te kunnen schroeven: bij mijn fanloze (dus oude) Viper770 past het in ieder geval precies
.
Zeker nu AMD begonnen is met het zodanig modificeren van de Duron en Thunderbird dat multiplier tweaking niet meer mogelijk is wordt het goed kunnen opkrikken van de FSB binnenkort een stuk belangrijker. Nu gebruik je gewoon de multiplier om de grote stappen van 50 MHz te zetten en de FSB om de finetunen, maar als dat niet meer kan is het overklokfeest met de AMD processors voorlopig over (tenzij je zelf wilt gaan solderen natuurlijk) Een Duron 600 @ 672 (6 x112) schiet totaal niet op natuurlijk als je met multiplier tweaking de 900 MHz had kunnen halen.
En het is nog maar afwachten of de huidige Duron's en Thunderbirds wel gaan werken in de nieuwe 266-DDR borden die in de herfst worden verwacht.
Met waterkoeling dan maar?
Gezien het feit dat Floris toevallig hier was met de waterkoelinggear uit dit artikel konden we het natuurlijk niet laten om het ook eens te proberen op de KT7. Met deze koeling was de Tbird te bewegen tot fatsoenlijk booten van Windows op 1050 MHz. Echt werkbaar bleek het systeem op deze snelheid niet, ook omdat de Windows installatie nogal moeite had met een moederbordwissel (de KT7 in plaats van de eerder genoemde GigaByte 7ZM) Af en toe was Windows alleen maar op te starten in de veilige modus, niet direct de meest ideale benchmarkomgeving…
De Tbird wilde ook nog wel posten op 1100 MHz, maar op 1200 MHz bleef het systeem compleet dood. In ieder geval kan de KT7 deze snelheden goed aangeven, de GigaByte 7ZM komt boven de 1050 MHz niet verder dan een wazige 450 (3 x 150) MHz aanduiding
Verder is de nogal brakke voltage regulatie op de KT7 opvallend. Ingesteld op de standaard 1,7 volt voor de Tbird wordt vrolijk 1,77 volt geleverd, en dat zet zich door als het voltage opgekrikt wordt. 1,75 wordt 1,82 volt, 1,775 wordt 1,84, 1,80 wordt 1,88 etc. En dat is dus echt slecht. Nu kan een Thunderbird wel wat hebben en geen enkel bord is echt precies, maar zomaar 3 tot 4 stappen hoger dan wat je vraagt is gewoon onaanvaardbaar voor een gerenommeerde fabrikant als Abit, zeker als je een reputatie op hebt te houden wat overklokborden betreft. Enige verzachtende omstandigheid is dat het een exemplarisch probleem kan zijn, maar je zal er maar 1 treffen en daar je Duron op willen zetten. Die hebben standaard maar 1,5 volt nodig, maar grote kans dat ze voor een beetje ruig overklokken 1,85 volt nodig hebben. Dat kunnen, mits goed gekoeld, wel hebben maar op dit bord is 1,85 volt in het BIOS zo'n 1,95 volt in het echt. En dat kan nu net te veel zijn voor je processor, en zit je met mooi doorgefikt silicium. Oppassen dus.
Conclusie
Tijd voor de conclusie. Eerst maar eens een opsomming van de sterke en zwakke punten:
Pro | Contra | Ongekende tweakmogelijkheden | Voltage controle ronduit beroerd | Stabiliteit | Niet hoger dan 112 MHz FSB ondanks actieve koeling | Doordachte layout | Zeker geen koopje | Geen overbodige onderdelen aan boord | | Goede handleiding en compleet pakket | |
|
Ik durf het wel te stellen: dit is het beste overklokbord aller tijden. Let wel, dat is wat anders dan het best over te klokken bord. Een plank met BX chipset die tot 160 MHz gaat is wat dat betreft een stuk beter dan deze KT7. Echter, als je een AMD processor hebt en je wilt gaan tweaken, dan is er eigenlijk geen betere keuze dan de Abit KT7. Maar ook voor wie stabiliteit zoekt is het een prima bord, de vraag is dan alleen of het wel zin heeft extra geld uit te geven voor features die je toch niet gebruikt. Maar aan de andere kant, wie kan de verleiding nu weerstaan om door een paar simpele handelingen de kloksnelheid licht op te krikken. Verder zijn stabiliteit en snelheid prima in orde en heeft Abit precies de goede keuzes gemaakt bij het ontwerpen van de layout.
Gaat de KT7 dan een 100% award binnenslepen? Nee dus, want perfect is de KT7 ook weer niet. Dat mijn testbord niet verder wilde dan 112 MHz FSB kan ik moeilijk als een echt negatief punt duiden, want dat kan per exemplaar verschilllen. Echter, de voltage regulatie is nogal beroerd en echt voor niks krijg je de KT7 ook niet. Vonden we enige tijd geleden 350 gulden veel geld voor een top-BX-moederbord (bijv. de BE6-2), deze KT7 moet zo'n 410 gulden kosten. De KT7-Raid is nog eens minstens 5 tientjes duurder. Op dit moment zitten we in de wazige situatie dat je heel wat aan processor (bijv. Duron 700) kunt kopen voor een lagere prijs dan het moederbord.
Ondanks de nadelen en onder het motto "het kost wat maar dan heb je ook wat": dit is HET bord dat je moet hebben voor de Thunderbird en Duron, en dat komt tot uiting in een 93% Tweakers.net award. Wees er wel snel bij als je nog met de multiplier wilt gaan tweaken: AMD is al begonnen met het verschepen van processors zonder multiplier-pinnen, en de oude voorraden raken ook snel op.