Shadows of Doubt
Shadows of Doubt is een zeer vermakelijke detectivegame. Doordat nagenoeg alle content procedureel gegenereerd is, weet je nooit van tevoren wat je kunt verwachten. Dat maakt de game (in positieve zin) vaak onvoorspelbaar en vooral erg herspeelbaar. Bovendien krijg je als speler zeer veel vrijheid in je speurwerk en doet het spel een beroep op je fantasie en inzicht. Daar staat wel tegenover dat de game nog erg buggy is, zeker voor een titel die niet langer in Early Access verkeert. De gameplay bevat daarnaast weinig actie en zal niet voor iedereen zijn weggelegd. Als je daaromheen kunt kijken, biedt Shadows of Doubt een erg unieke spelervaring.
Pluspunten
Het is 3.00 uur 's nachts als er een melding binnenkomt op de portofoon. Er is zojuist een moord gesignaleerd op Nilsen Boulevard. Ik snel door de met smog gevulde straten en als ik op de plaats delict aankom, is de politie al ter plaatse. Het slachtoffer heet Nelson Armstrong en is ongeveer een uur geleden in zijn appartement omgebracht met een vuurwapen, zo blijkt na rondvraag bij getuigen. Op de grond, naast het lichaam, ligt een visitekaartje met daarop wat gekrabbelde tekst: "Niet waardig."
Het is een van de vele procedureel gegenereerde moordzaken in deze dichtbevolkte en zwaar geïndustrialiseerde stad, tevens de thuisbasis van mijn freelancedetective. Net als alle andere inwoners wil hij genoeg sociale credits verzamelen om met pensioen te mogen in 'The Fields', naar verluidt een van de laatste plekken op aarde die ongerept is door klimaatverandering en de daardoor stijgende zeespiegel.
Voor het oplossen van zulke moorden hoef je helaas niet bij de autoriteiten te zijn. De geprivatiseerde politiedienst van Starch Kola, de megacorporatie aan de leiding van de 'Verenigde Atlantische Staten', is namelijk zwaar overbelast en dus niet in staat om de misdaad bij te benen. De cold cases stapelen zich op. De moord op Nelson dreigt hetzelfde lot, maar gelukkig ben ik er; burgers mogen het heft in eigen handen nemen en tegen betaling, en de begeerde sociale credits, de misdaad bestrijden.
Ik vraag de politie vriendelijk of ik het plaats delict verder mag onderzoeken en krijg daarvoor de rest van de nacht de tijd. Op het visitekaartje zijn vingerafdrukken gevonden die niet van het slachtoffer of zijn partner zijn en diezelfde vingerafdruk zit op het omhulsel van de kogel die Nelson een uur geleden om het leven bracht. Bingo, daar kunnen we iets mee.
De wereld ligt voor je open
Het is vanaf dit punt dat de wereld voor je openligt als speler van Shadows of Doubt. Deze detectivesimulator, die eind september uit Early Access kwam, dropt jouw detective in een retrofuturistische cyberpunkstad. Pakweg iedere 24 uur wordt een moord gepleegd en het is aan jou om die op te lossen.
Wat dat extra interessant maakt, is dat zowel de stad als zijn inwoners én alle (moord)zaken procedureel gegenereerd kunnen worden. Dat is precies wat deze game zo uniek maakt; je weet van tevoren nooit wat je precies kunt verwachten. Gelukkig zijn er oneindig veel mogelijkheden om iedere zaak tot een goed einde te brengen.
Tijdens het onderzoeken van de plaats delict kun je bijvoorbeeld meer te weten komen over het slachtoffer, zoals zijn of haar werkplek; aanwijzingen die je later wellicht kunt gebruiken. Daar houdt het echter niet op. Zonder te veel te willen spoilen: je zou bijvoorbeeld cctv-beelden kunnen opvragen bij de beveiliging van het flatgebouw of inbreken in hun kantoor als ze die niet willen geven. Je kunt omwonenden vragen om verklaringen, in de hoop dat ze een glimp van de dader hebben opgevangen. Of misschien heb je de pincode van het slachtoffer wel gevonden in een lade en besluit je de e-mails op zijn of haar computer te lezen.
Kortom, het doel heiligt de middelen: zolang je de dader maar vindt en idealiter ook zijn of haar adres, het moordwapen en ander concreet bewijsmateriaal. Bonuspunten als je de verdachte ook nog eens in de boeien slaat, al dan niet met geweld. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om wat meer binnen de lijntjes te kleuren. Shadows of Doubt geeft spelers dus veel vrijheid in hun intensieve speurwerk en dat is erg verfrissend.
Daarbij word je ook totaal niet aan het handje gehouden. Er is welgeteld één kant-en-klare missie die je de basiselementen van de game leert, en die willen we je van harte aanraden, maar vanaf dan sta je er helemaal alleen voor. Je krijgt geen geforceerde hints van het spel en hebt als 'hoofdpersoon' ook geen bovenmenselijke vaardigheden. Zaken worden niet opgelost met flitsende actie, maar met je eigen logica, inzicht, je vingerafdrukscanner en je prikbord met bewijsstukken. De moord op Nelson is daar slechts één voorbeeld van.
Hoofdpijndossiers en speedrunmoorden
Die vrijheid en het gebrek aan begeleiding zal er geheid voor zorgen dat je, zeker in het begin, meer dan eens vast gaat lopen. Je zult waarschijnlijk zaken tegenkomen waar je lange tijd je hoofd over breekt. Je zult dan met de handen in het haar over de bewijsstukken gebogen zitten terwijl je een kopje koffie drinkt in een diner.
Zulke zaken strekken zich uit over de hele stad, zullen onderweg misschien wel enkele doodlopende wegen bevatten en vragen om wat inzicht en fantasie. Soms zal het voorkomen dat je een moord niet binnen 24 uur (in-game tijd) oplost. Dan pleegt dezelfde dader nóg een moord en gaat die net zolang door totdat je voldoende aanwijzingen hebt om dat geteisem in de kraag te vatten. Maar dat kan dus even duren.
Andere moorden zijn juist binnen recordtijd opgelost: wij kwamen bijvoorbeeld een zaak tegen waarin de dader om onbekende redenen bewusteloos op het bed van het slachtoffer lag. Na haar gefouilleerd te hebben, bleek ze het moordwapen bij zich te dragen én de vingerafdukken te hebben die vlakbij het slachtoffer waren gevonden. Zaak gesloten en wel in minder dan vijf minuten.
Het is juist de willekeur die Shadows of Doubt soms frustrerend, maar tegelijkertijd ook zo'n leuke en soms (onbedoeld) komische ervaring maakt. Zelfs als iedere moordzaak zich in wezen aan een van de zes beschikbare templates houdt, gebeuren er voldoende onverwachte dingen om je aandacht de nodige uurtjes vast te houden.
Die templates, die natuurlijk als houvast dienen zodat het algoritme nooit écht onoplosbare zaken genereert, betekenen wel dat moordenaars nooit een complex motief hebben. Je zult hooguit een ontevreden collega of een doorgedraaide stalker tegenkomen, maar dieper dan dat gaat het nooit. Bovendien zul je op een gegeven moment ongetwijfeld het punt bereiken waarop je door de templates heen kunt kijken, waarna iedere zaak snel is opgelost. Wij bereikten na de nodige uren bijvoorbeeld een punt waarop we sniperzaken telkens op dezelfde (razendsnelle) manier wisten op te lossen. Maar goed, je kunt er natuurlijk altijd voor kiezen om zulke snelle oplossingen niet te gebruiken.
Zijmissies
Hoewel de hoofdmoot van Shadows of Doubt draait om de moordzaken, bevat de game ook een hoop sidecontent om de tijd tussendoor te vullen. Op de prikborden in cafés, kroegen en het gemeentehuis zul je voldoende zijmissies vinden, eveneens procedureel gegenereerd. Denk daarbij aan public humiliation-verzoeken, waar je eten of drinken in iemands gezicht moet gooien en daar geld voor krijgt. Of infidelity-zaken waarbij je moet onderzoeken of iemands partner vreemdgaat.
Deze content is dan ook vrij divers en vaak vermakelijk, maar soms ook erg frustrerend. Bij iedere missie krijg je een omschrijving van het 'slachtoffer' waarnaar je onderzoek moet doen of in wiens gezicht je een portie churros moet gooien. Die aanwijzingen zijn echter ook willekeurig en dat maakt dat je soms wel érg weinig informatie krijgt om mee aan de slag te gaan.
Soms kom je bijvoorbeeld een missie tegen waarbij je alleen de oogkleur van de persoon krijgt en het appartementencomplex met vijftien verdiepingen waarin diegene woont. Of misschien krijg je wel alleen het beroep, zoals horecamedewerker, en de haarkleur, zonder dat duidelijk wordt bij welk café diegene precies werkt. Zulke zaken zijn nauwelijks op te lossen en dienen dus geskipt te worden, of je moet heel veel geduld hebben. Ikzelf begin er niet aan.
Extreem uniek, maar niet voor iedereen
Hoe dan ook zal Shadows of Doubt niet voor iedereen zijn. Verwacht namelijk geen (of weinig) flashy actiescènes. Je zult eerder met je neus in een telefoonboek zitten, deurmatten optillen in de hoop dat er deursleutels onder liggen, appartementen doorspitten op zoek naar vingerafdrukken of moordwapens en je tijd besteden aan het indelen van een bewijsbord met rode touwtjes of het rondsluipen op plaatsen waar je eigenlijk niet hoort te zijn.
Dat is misschien maar beter, want het gevechtssysteem dat in Shadows of Doubt zit werkt op zich prima, maar is vrij karig. Je hebt tijdens een gevecht twee opties: je kunt slaan, al dan niet met een voorwerp, en blokkeren. De game bevat ook vuurwapens, maar die zijn vooral een bedreiging voor jou als speler, aangezien je die zelf niet kunt gebruiken.
Ook de voxelgraphics zullen niet bij iedereen in de smaak vallen. Sterker nog: hier op de redactie was de eerste reactie bij een aantal gevraagde redacteuren iets als: "Jemig, wat lelijk." Ondergetekende vindt de visuele stijl overigens juist wél iets hebben. De setting is ontzettend sfeervol, alsof je je in een heuse film noir bevindt.
Wat overigens bij die sfeer helpt, is hoe levendig de wereld is. Als immersive sim legt het spel veel nadruk op de stad en haar inwoners en dat komt goed uit de verf. Alle bewoners hebben hun eigen onderlinge relaties, een dag-nachtritme dat overeenkomt met hun werktijden en zijn aan te spreken. De hele spelwereld draait te allen tijden door, ook zonder dat jouw detective daar actief aan bijdraagt.
Shadows of Doubt is dan ook met recht een simulator te noemen. Denk daarbij ook aan mechanics als honger en dorst. Je kunt het ook koud krijgen, waardoor je gaat trillen, uitglijden omdat je natgeregend bent of de douche uit bent gestapt zonder je af te drogen en noem zo maar op.
Nog altijd erg buggy
Toch moeten de nodige kritische noten bij Shadows of Doubt gezet worden. Er zit een grote hoeveelheid bugs in de game zitten die eigenlijk een 1.0-release niet betamen. Sterker nog, de 1.0-update waarmee de game dus officieel uit Early Access kwam, was voor ons zelfs een stuk buggyer dan de releases daarvóór. Uitgaande van berichten op sociale media zijn we daarin niet de enige.
De afgelopen dagen kwamen we bijvoorbeeld bugs tegen waardoor we niet met bepaalde getuigen konden praten, niet in staat waren om het wachtwoord van de illegale wapenwinkel te geven en daardoor lastiger bewijs konden verzamelen, en bleken bepaalde bewijsstukken zelfs niet te spawnen op de plaats delict. Dat laatste kon verholpen worden door de game opnieuw te laden, maar het zijn toch kleine irritaties die je uit de spelwereld halen.
Daarbij bleek de nieuwe content die in de 1.0-release zat, kidnapzaken en cover-ups, tijdens onze reviewperiode niet te werken. Bij de eerste kidnapzaak die we tegenkwamen was geen enkel bewijsstuk te vinden op de plaats delict: geen vingerafdrukken, voetsporen of cctv-beelden van de dader te bekennen. Uiteindelijk wisten we die zaak met een omweg alsnog op te lossen, maar frustrerend was het wel.
We kregen daarnaast tweemaal telefonisch een cover-up aangeboden, waarbij je van een moordenaar de opdracht krijgt om een lijk te verbergen. In beide gevallen lag wat bewijsmateriaal op het aangegeven adres, zoals een bekrabbeld visitekaartje, maar geen lichaam. Uitgaande van de bugtracker van de ontwikkelaar, die het spel overigens in zijn eentje maakt en onderhoudt, zijn enkele van die bugs inmiddels echter al opgelost.
:strip_exif()/i/2006981766.jpeg?f=imagenormal)
Los daarvan lijkt de ontwikkelaar in de toekomst ook alleen nog maar bugfixes uit te brengen, naast wat 'kleine nieuwe content'. De tijd van grote contentupdates, zoals tijdens de earlyaccessperiode, lijkt dus voorbij. Bij de release van versie 1.0 schreef de ontwikkelaar: "We zijn klaar met het maken van de content die we wilden opnemen in het definitieve spel." Hoewel Shadows of Doubt zonder meer een vermakelijke, unieke en vooral ambitieuze game is, had er wat ons betreft net wat meer potentie in gezeten. Denk bijvoorbeeld aan de eerdergenoemde motieven, die momenteel nog vrij oppervlakkig zijn.
Gelukkig ondersteunt de pc-versie van het spel wel mods, dus mogelijk zal de community voortbouwen op het sterke onderliggende concept. Voorlopig gaat dat nog via een thirdpartyplatform, genaamd de Thunderstore Mod Manager. De mods die je daar momenteel kunt vinden draaien onder meer om bepaalde quality-of-lifefeatures, zoals duidelijkere openingstijden voor winkels en (Microsoft Sam-achtige) text-to-speech voor npc's. Op termijn komt de ontwikkelaar overigens met ondersteuning voor de Steam Workshop, wat het modden van de game vast aanzienlijk zal versimpelen.
Bugs in de consoleversie
Voor deze review hebben we Shadows of Doubt getest op de pc. We kunnen dan ook geen uitspraken doen over hoe goed de Xbox Series- en PlayStation 5-versies draaien. Van wat we hebben gezien, lijken die versies echter niet goed te draaien. Dat was in ieder geval zo tijdens de reviewperiode. Gebruikers klaagden op sociale media over framerateproblemen, bugs in de interface en meer.
We willen je daarom aanraden om gepast eigen onderzoek te doen, mocht je Shadows of Doubt willen uitproberen op een console. Zeker omdat het relatief lastig zal zijn om een eventuele refund te ontvangen op de consoleversies. De Xbox Store geeft refunds 'over het algemeen' binnen twee weken na aankoop, mits gebruikers 'niet veel' speeltijd hebben verzameld. Sony doet dat volgens de PlayStation Store-voorwaarden alleen voor games die helemaal nog niet zijn gespeeld.
Conclusie
Het is lastig om een duidelijk oordeel over deze game te vellen. Enerzijds is Shadows of Doubt een fantastische game met ontzettend veel potentie. De juiste persoon zal uren plezier hebben van deze titel. Het spel is wat ons betreft dan ook ontzettend vermakelijk, maar voelt nog niet af. Ook de bugs kunnen bij vlagen wat afbreuk doen aan de ervaring. Het is ook teleurstellend dat er geen grote contentupdates meer aan lijken te komen.
Toch willen we Shadows of Doubt van harte aanraden, zeker voor de vraagprijs van 25 euro. Voor ondergetekende was de sandboxgameplay, in combinatie met de gave setting en de grote hoeveelheid vrijheid, genoeg om na ruim dertig uur nog steeds niet verveeld te raken.
We doen dat wel met enkele haken en ogen. Gezien alle verhalen over de consolerelease, waarmee we zelf overigens geen ervaring hebben, zouden we vooral de pc-versie aanraden, die overigens ook niet altijd even lekker draait. We plaatsen daarbij ook de kanttekening dat je, in ieder geval op het moment van publicatie, gegarandeerd bugs zult tegenkomen. Als je daar omheen kunt kijken, dan wacht je misschien wel een van de uniekste gamingervaringen van het jaar.