Alphacool Heatmaster II

Al jaren wil ik een stille PC, terwijl ik ook het maximale uit mijn hardware wil halen. Deze combinatie lijkt tegenstrijdig, maar het kan toch.

Toen ik begon met overclocken gebruikte ik dikke fans en grote heatsinks. Binnen niet al te lange tijd werd de kast weer gesloten en liepen de temperaturen in de kast op. Daarvoor moest een ventilatoren komen, en toen nog één en nog één. Met de komst van een nieuwe grafische kaart werd de zaak weer lawaaierig. Het werd tijd voor waterkoeling.

Waterkoeling is prachtig, als je in gedachte houdt dat het systeem zijn warmte wel kwijt moet kunnen. Daarvoor neem je een grote radiator en een aantal ventilatoren...weer ventilatoren. Wat bij waterkoeling niet kan is alle luchtstroming in je kast verwijderen, waardoor je toch weer een aantal fans moet plaatsen.

Kortom: er zitten over het algemeen meer dan 4 fans in mijn systeem en deze maken lawaai. Dit is ook logisch, want ze verplaatsen een hoop lucht als het systeem zwaar belast wordt...maar wat nu als ik het systeem niet wordt belast? Het zou heerlijk zijn als het dan muisstil zou worden.

Veel moederborden bieden de mogelijkheid om ventilatoren aan te sluiten, maar je loopt tegen een maximaal vermogen per aansluiting aan als je sterke ventilatoren plaatst. Daarvoor is een fan-controller nodig. Fan-controller zijn er in alle soorten en maten. Meestal handmatig, maar soms ook automatisch te bedienen. Dat handmatig bedienen wordt je na een tijdje wel een tikkeltje gek van, en gemak dient de mens...dus zocht ik een automatisch systeem.

In mijn zoektocht naar een automatisch regulerend systeem heb ik de volgende criteria gesteld:

• hoog vermogen per kanaal aan kunnen,
• temperatuursensoren kunnen uitlezen,
• in kritieke toestand een “shutdown” kunnen uitvoeren,
• compleet instelbaar zijn,
• mogelijkheid bieden om pompen aan te sturen,
• via software instelbaar zijn, maar onafhankelijk van een OS of software kunnen werken,
• weg te werken in de kast, en niet zozeer in een drive-bay.

OMSCHRIJVING VAN DE HARDWARE:
Ik heb uiteindelijk gekozen voor de Alphacool Heatmaster II (HM2). De HM2 is erg goed gebouwd, en komt met 6 sensoren, een beknopte installatiehandleiding en een USB kabel. Je kunt 6 fans (18W per kanaal) en 3 pompen aansluiten op de kaart, met een actieve koeling is 38W per kanaal mogelijk. Een koelblok voor waterkoeling van de HM2 is beschikbaar. Dit biedt mogelijkheden!
De aansturing van de fans gebeurt met een PWM (Pulse Width Modulation). De HM2 gebruikt 3-pin 12V-PWM. Niet te verwarren met PWM (4-pin), welke met extra signaaldraad en een 5V puls werkt! PWM veroorzaakt minder warmte-verliezen doordat het met 12v pulsen werkt en niet met een regelbaar voltage, zoals traditionele fan-controllers.
De controller kan een totaal maximaal vermogen van 75W aansturen.

ERVARINGEN:
installatie
Het installeren van de controller was binnen een uurtje gedaan, natuurlijk afhankelijk van de plaats waarop de sensoren geplaatst worden. Let er wel op dat je de USB-kabel goed om aan sluit, aangezien er geen beveiliging voor kortsluiting aanwezig is.
Meteen al wist ik dat ik de pompen wilde aansturen, waardoor het plaatsen van een heatsink op de mosfets noodzakelijk was, de zwarte heatsink op de foto's is dus custom. Ook is het noodzakelijk om een verloopkabel bij de HM2 te kopen die het mogelijk maakt om de pompen aan te sturen, via de drie speciaal daarvoor ingerichte kanalen. De HM2 biedt een poort om een LCD aan te sluiten, deze heb ik niet gebruikt en valt buiten de review.
De 6 fan kanalen zijn gemakkelijk te benaderen en kunnen per kanaal meerder fans aansturen. De installatie van de 6 sensoren liet te wensen over, aangezien de stekkers van de sensoren op het PCB te strak op elkaar zitten.
De HM2 heb ik direct gekoppeld met de power-switch van mijn moederbord, zodat de kaart instaat is om het systeem uit te schakelen bij kritieke T(temperatuur).
De HM2 biedt inputs en output voor twee knoppen en aansturing van relais (handig voor de TEC/ Prometeia gebruikers). Vanzelfsprekend kan een flow-sensor worden geplaatst. Deze inputs heb ik niet getest.

software
De software werkt met een windows USB driver en een in een Java geschreven control app. In de software geef je alle sensoren en fans een naam (handig om dit tijdens de installatie goed bij te houden). Als je (net zoals ik) beschikt over een IR-thermometer kun je de sensoren kalibreren. Het is ook mogelijk om de weerstand per sensor in te stellen, en het is mogelijk om aan te geven dat je met een digitale-sensor werkt.

De software is zelf in staat om de minimale en maximale snelheden(RPM) van de fans te bepalen, waardoor deze bereiken worden overgenomen en instelbaar worden. Mocht de RPM-uitlezing afwijken, dan kun je de delingsfactor instellen.
Per fan is de start-temperatuur en maximale temperatuur instelbaar, en ook het verloop (lineair, progressief, of aan de hand van een wenselijke temperatuur). Het zou handig zijn als je de temperatuurschakelwaarde gewoon in zou kunnen zetten, in plaats van gebruik te moeten maken van de (erg gevoelige) slider.
Wat ik belangrijk vind is de waarschuwingsfunctie van fans, die het mogelijk maakt om de een actie uit te voeren indien een fan niet draait. Mogelijke acties zijn:

• a. een waarschuwing geven,
• b. een kritieke waarschuwing / alarm geven,
• c. een shutdown van het systeem uitvoeren

Jammer genoeg, en tot mijn grote verbazing is deze waarschuwingsfunctie niet te gebruiken voor de pompen! Ook zijn de pompen niet in snelheid regelbaar indien ze op de toegewijde pompkanalen zitten. Jammer, een gemis.
Het is mogelijk om twee temperatuurwaarden van elkaar af te trekken, waardoor een delta T ontstaat. Jammer genoeg kun je deze delta T niet gebruiken om fans of pompen mee aan te sturen...dus het nut ervan ontgaat me een beetje.

De software kan profielen opslaan en inladen, waardoor je gemaakte instellingen nooit verloren zullen gaan (erg handig na een hard-reset).
Zodra de software uitgeschakeld wordt zal de HM2 autonoom verder werken, dus ook buiten de OS omgeving.

Ik zou graag zien dat de software open-source beschikbaar zal worden gesteld, net zoals bij de Arduino of Raspberry Pi. Ook zie ik graag dat de irritante meldingen bij het opstarten van de software verdwijnen, en er een batch voor het opstarten mogelijk is die automatisch connectie maakt.

bevindingen in gebruik
Na een aantal maanden van gebruik ben ik erg tevreden over de HM2. De PC is heerlijk stil en houdt de temperaturen onder stevig gebruik goed in de hand.
Let er wel op dat de sensoren gevoelig zijn voor bepaalde soorten Thermal paste, waardoor de 'omhulzing' oplost en de sensor lagere T gaat aangeven. Op dit moment ben ik met een ceramische thermal paste aan het testen...nadat ik dit ondervonden had.
Wel merk ik dat de software nog wat zwaktes heeft én dat het apparaat niet erg gebruiksvriendelijk is. Het starten van de software behoeft wat user-input, waardoor het wat omstreden wordt om het op te starten. Ook zou het fijn zijn als er een API beschikbaar zou worden gesteld om de waarden van de controller buiten de software om uit te lezen. In de toekomst zou een vorm van minimalisatie naar de taakbalk ook heel wenselijk zijn. Ook heb ik een vreemde bug ondervonden die alleen opgelost kon worden door de kaart hard te resetten én de software opnieuw te installeren... Het is dus echt voor een techneut die graag het maximale er uit haalt, de die-hard tweak

Wil je een simpele bediening, dan adviseer ik om de HM2 links te laten liggen.