Acer Aspire One A110-Ab

- update 25-2-09: RAM upgrade naar 1,5Gb -

Ik heb me altijd voorgenomen pas een draagbare computer te kopen als deze ook echt draagbaar zou zijn. En rijk ben ik niet, dus de MacBook Air (of zelfs maar het instapmodel van de Macbookjes) zit er even niet in. De Acer Asprire One 110 voldoet precies aan mijn wens voor een zeer draagbare computer. Natuurlijk is een goedkope draagbare mobiele pc geen krachtpatser. Zoals je hieronder kunt lezen is dit vooral een kwestie van het juiste evenwicht.

Ik heb het beestje bij BCC in Leeuwarden gekocht. In de winkel heel even mee gespeeld, ik had vantevoren genoeg reviews gelezen (zoals deze Canadese, natuurlijk bovenstaande van Papa Roach, en dit GoT-topic, waarvoor dank) om al zeker te zijn van mijn koop. 235 euro afgerekend voor de laatste die ze in huis hadden, waarvan de doos al even open was geweest. Tip van een vriend: check of het model niet lang in de show (bloot op de plank) heeft gestaan door even naar evt. stof en gruis onder de rubberen pootjes te zoeken. Dit was in orde. Ik was tevreden met de kleine korting voor de open doos en de volledige garantie.

Voorgeinstalleerde software
Na even opgeladen te hebben werkte direct alles 'out of the box'. De lichte linux zorgt voor een snelle boot (na 15 a 20 seconden kun je aan de slag) en heeft eigenlijk alles al aan boord. OpenOffice.org (versie 2.3 voorgeinstalleerd, een kleine 10 seconden laadtijd voor je kunt gaan tikken) en Firefox (versie 2 voorgeinstalleerd, ook met 5 a 10 seconden actief). Een mailprogramma (Aspire one Mail 1.01.3014, gebruikte ik even maar is mij wat te spartaans), een IM-appje (Messenger 1.01.3014, nog niet gebruikt) audio- en video-speler (Media Master 4.53, speelt tot nog toe alles af) en een foto-viewer (Photo Master 4.53, foto's kijken met slideshow functie, meer niet). Wat betreft codecs voor het afspelen van verschillende formaten audio en video; er zal vast wat missen, maar ik heb nog niets proberen af te spelen dat niet lukte. Het bij ons thuis veelgebruikte Uitzendingemist.nl wordt braaf uitgevoerd.
En natuurlijk zijn er aardig wat spelletjes (11 stuks, waaronder dammen, tetris en mahjong). Jammer dat de spelletjes wel allemaal probeerversies zijn.

Hardere waren
- Toetsenbord
Het toetsenbord van bijna ware grootte (er wordt gesproken over toetsen van 90 a 95% van normale grootte, maar ik heb dit niet nagemeten) tikt lekker voor een ramplank die zo klein is. Er zit wat mij betreft genoeg 'travel' in de toetsen en de layout sluit ook redelijk aan bij wat ik gewend ben. Dus tienvingerblind typen was al snel een feit, al blijf ik wat meer fouten maken op een laptop dan op een 'normaal' toetsenbord. Dit keyboard krijgt van mij een 9+ voor de juiste uitruil tussen grootte en gebruiksgemak. NB: Deze review is helemaal op dit keyboard geschreven.

- Mousepad
Deze krijgt in veel reviews veel te verduren. Ik heb een goede hekel aan mousepads, dus heel veel meer naars kan ik over deze niet zeggen. Natuurlijk, het is een heel klein oppervlakje, met knoppen opzij. En het verticaal scrollen zit niet helemaal rechts op het vlak, maar net ietsje naar binnen, zonder aanduiding op het vlak, waardoor het nog minder fijn gebruikt. Voor mij echter geen probleem want bij een computer hoor je a: zoveel mogelijk met het keyboard te doen en b: als het niet anders kan je muis vast te pakken.
Dus ik ben blij dat Acer gekozen heeft het toetsenbord groter te maken (en het netbookje klein te houden) terwijl de mousepad flink is gekrompen. De weinige keren dat ik gedwongen ben via dit vlak te werken is het behelpen, maar werkt het netjes zonder mokken.
Wel is het jammer dat het mousepad standaard niet in staat is tot two-finger-scrolling, wat bij bijv. de EeePC (linux) wel een standaardoptie is. Voor de AAO met WinXP is hiervoor een oplossing, voor linux heb ik die nog niet gevonden (gek dat deze reviewer het wel had).

- Batterij
De stroom komt van een 3-cells 2200mAH batterijtje. Hiermee werkte ik een goede twee en een half uur, soms zelfs ruim drie uur met licht gebruik. Het is niet genoeg om een treinreis van Groningen naar Maastricht mee te vullen, maar daarvoor zijn er genoeg 6 en zelfs 9-cells batterijen te koop. Daar komt er ook bij mij nog wel eens eentje van, waarbij ik het uitsteken en het gewicht van de grotere batterij dan op de koop toe moet nemen. (Zie hier nog een foto van 3 vs 6 cells.) Maar vooralsnog kan ik met de lichte variant goed uit de voeten, dan blijft het hele beestje onder de kilo (990gr).

- Scherm
Met een resolutie van 1024 bij 600 kan ik goed uit de voeten. T.net en andere sites zijn op een volwassen breedte te lezen, dezelfde als ik gebruik op mijn desktop (waar ik 1600x1200 draai). Alleen in de hoogte ben je wat vaker aan het scrollen. Dat scrollen is dus wel een hoop fijner met een extern muisje, alhoewel PgUp en PgDn ook blind te vinden zijn.
Het schermpje is helder, wellicht iets te. Ik zou het graag donkerder kunnen zetten om wat langer met de batterij te doen. (Update: ik merk namelijk dat zodra ik mijn externe scherm gebruik en dus het interne scherm uitschakel, de batterij inene meer dan vier uur uithoudingsvermogen heeft.)
De harde kunststof laag voor het scherm reflecteert met name met fel licht in de achtergrond flink. Dus dan is de hoge helderheid van het scherm weer fijn.
Update: Hier blijkt dat door een BIOS-flash de schermhelderheid verder terug te schroeven is.

- Solide state disk
Het beestje komt met een 8GB ssd. Geen bewegende delen dus, wat efficienter en robuuster moet zijn. De 8GB is niet heel ruim, maar wat mij betreft zeker ruim genoeg voor een 2e computer. De gote opslag doe ik wel op mijn desktop.
Al heb ik nog niet heel veel last gehad van wachttijden op het netbook, ik was toch een beetje teleurgesteld dat ik in mijn BIOS de aanduiding SSDPAM0008G1EA vond bij het type HD. Er blijken namelijk door Acer twee verschillende ssd's gebruikt te zijn en ik heb de langzame, van Intel. Het scheelt ongeveer een factor twee in snelheid met de Samsung SSD (P-SSD 1800).
Maar al met al is de eerste ervaring met ssd niet onaangenaam en doet het alles wat het moet doen.

- RAM
Met 512MB kun je goed uit de voeten. Na het installeren van de GIMP (open source Photoshop equivalent) kan ik beamen dat ook 'zwaardere' programma's onder linux bescheiden zijn in hun voetafdruk in het RAMgeheugen. Ik kom met moeite op meer dan 80% gebruik van de 512.
Voor Linpus Linux en wat er allemaal op draait is het dus niet direct nodig, maar de 512MB lijkt redelijk te upgraden. Hiervoor moet welliswaar het hele apparaat uit elkaar gehaald worden, maar er lijken geen grote valkuilen te zijn. Zie voor howto-videos bijvoorbeeld YouTube. Ik heb er hier een aantal die ik bekeek gelinkt.
Update 25 feb 09: Heb, na nogmaals wat filmpjes te hebben bekeken, het beestje opengeschroefd en 1Gb RAM bijgeplaatst. Los van een paar schroefjes die moeilijk loskwamen was het best makkelijk. En het effect is wel degelijk voelbaar. Het systeem reageert nog wat allerter. Zometeen eens op zoek hoe ik de swap file uitschakel, dat zou de levensduur van de SSD vergroten.

- WiFi
Voorop het apparaat zit een schuifje waarmee de WiFi aan en uit te zetten is. Ik kan weinig zeggen over evt. stroombesparing bij uitgeschakelde WiFi, daar ik het vrij standaard aan heb staan (en er ook geen anderen over gelezen heb).
Heel soms, maar dat is denk ik meer een softwarefoutje, komt de WiFi-verbinding niet automatisch weer tot stand als het apparaat uit standby gehaald wordt. Dan is het even aan- en uitzetten van de WiFi met genoemd schuifje de oplossing die binnen enkele seconden soelaas biedt.
Verder vind het netbookje zelfs meer netwerken in de buurt dan mijn desktop of mijn smartphone, dus dat is uitstekend.

- Webcam
De webcam, aan de bovenzijde van het scherm, werkt keurig en heeft ook bij kunstlicht ook goed beeld. Een resolutie van 0.3 Megapixel is natuurlijk op het hilarische af, maar het is vast genoeg om te Skypen enzo. Scheelt weer bandbreedte, niet? Naast de cam zit een speldeprikje, dat is de microfoon. Nog geen ervaring mee.

- Aansluitingen en uitgangen
Dikke prima. Drie usb-poortjes (2.0), een VGA-out, een SD-card reader (door anderen gebruikt tot 16GB SDHC) en een multicardreader (welke mijn xD-card probleemloos las). En natuurlijk een LAN-poort (10/100Mbit RJ-45), aansluiting voor koptelefoon en microfoon en de lader (3.4 meter snoer). Tot slot kan er een Kensington laptop-slot aan gehangen worden.

- Geen Bluetooth, geen 3G
Ik wist het van te voren en had zelf ook niet zo de behoefte, maar sommigen zullen de bluetooth en een slot voor de SIMkaart missen. Met name de eerste lijkt me simpel toe te voegen door een bluetooth-tepeltje in een van de usb-poorten te zetten. Voor het laatste: het is tnkgrl al gelukt om dit in te bouwen. Tis ff een hack, maar dan heb je ook wat.
Overigens zul je voor bluetooth wel wat software moeten installeren om dit te laten werken (heb nog niet gevonden hoe en wat, post ik hier zodra ik dit wel vond.)

Software tweaks
- Firefox 3
Ik had al vrij snel de behoefte om Firefox 3 te installeren. Hiervoor kun je niet simpelweg FF2 deinstalleren, want het besturingssysteem maakt gebruik van enkele elementen van FF2. Dit is wel op te lossen door alleen de onderdelen die niet gebruikt worden te verwijderen, maar ik had hier geen behoefte aan, dus voorlopig staan ze naast elkaar op het systeem. Deze handleiding legt uit hoe je FF3 installeert en het icoontje in de GUI vervangt door het FF-logo.

- Advanced mode
Het scherm waarin je komt als je opstart geeft snel toegang tot de belangrijkste applicaties. Maar als je deze tweak uitvoert kun je met een rechter muisklik op je bureaublad een menu oproepen. Dit menu geeft dan directe toegang tot een hoop meer functies, zoals het instellen van je muis-eigenschappen, het vermeerderen van je aantal workspaces en dergelijke leuke en nuttige dingen. Hier is nog een wat duidelijker uitleg hoe dit werkt, alsook de uitleg waarmee ik de GIMP installeerde.

- Externe monitor op hogere resolutie
Heel mooi, zo'n VGA-out, maar.... Blijkbaar vind Acer het niet nodig om het makkelijk te maken om een externe monitor op een andere resolutie te draaien dan 1024x600. Dat is natuurlijk onzin, want ik kan niet voor niets 1600x1200 op dat ding. Gelukkig heeft ene Chris een manier gevonden om dit op te krikken. Hij heeft zijn AAO een externe tft aansturen met 1680x1050. Helaas ben ik met zijn stappen nog niet verder gekomen dan 1024x768, maar dat is al een boel beter dan bij 600.
Update: gelukt! Ik draai mijn 1600x1200 met de methode van Chris, aangevuld met in de terminal het commando xrandr -s 1600x1200. Vervolgens via de hierboven genoemde advanced mode -> settings -> menu editor -> add entry, dit commando in het vakje command geplakt. En presto: een rechtermuisklik op mijn bureaublad en ik heb mijn hoge resolutie zonder dat ik de terminal hoef! Linux rockt!
Het lijkt trouwens ook mogelijk om zowel het onboard scherm als het externe naast elkaar te gebruiken; waardoor je dus twee schermen tegelijk tot je beschikking hebt. Lees er hier meer over.

- Zoekvenster verwijderd
Zoals je op het plaatje kunt zien heb ik in het splash-scherm ook het zoekvenstertje verwijderd. Ik gebruikt het toch niet en het geeft zo een nog cleanere look. Met dank aan Jorge.

-- Nog op zoek naar...
Dus ik blijf nog even op zoek naar een tweak die de helderheid van het interne schermpje nog wat meer terug kan schroeven. Ook volledig vrije toewijzing van functies aan mijn derde muisknop zou fijn zijn (scrollwheel naast scrollen ook met mogelijkheid tot indrukken en links-rechts).
Twee-vinger-scrollen op de mousepad onder linux zou ook leuk zijn.

Dus ik zal nog wel even blijven lezen op de site van AspireOneUser.com en dan met name ook het forum daar. Macles blijf ik ook volgen, alsook de blogspot van Chris.

Ook eentje om in de gaten te houden is de speciale linux distro die er gebouwd wordt voor de AAO, onder de naam Kuki. Op basis van Ubuntu (ipv het Fedora-gebaseerde Linpus) wil men een volledige distro maken voor ongeveer 400MB. Ik ben benieuwd!
Tot die tijd hou ik het nog even bij deze Linpus-distro. Veel anderen zijn het er met mij over eens dat het een snel OS is dat, iig tot Kuki er is, voor dit apparaat niet getopt kan worden. Wellicht sloop ik de schil er nog wel eens af om de orginele XFCE4 desktop te gebruiken, zoals bijv. hier. Of ik gebruik deze hack om makkelijk tussen de twee te kunnen wisselen.

Eindconclusie
Met de Aspire One heeft Acer een goeie gooi gedaan. Wat mij betreft (ik heb ook met EeePC's gespeeld, de MSI Wind goed bekeken en een HP netbook beroerd) is men er goed in geslaagd voor een scherpe prijs een heel bruikbare netbook neer te zetten. Zo licht dat je vergeet dat je 'm in je tas hebt, zo goedkoop dat je vergat dat je het geld uitgaf, en toch in staat om de meeste dingen die je ervan verwacht, gewoon goed te doen. De markt die door Asus' EeePC is begonnen, werd volwassen met de Aspire One. Dit netbookje heeft zijn verwachtingen meer dan waargemaakt.
Tuurlijk zijn er nog wat dingen die ik beter wil. Maar in de balans tussen prijs en opbrengst, gewicht en bruikbaarheid is dit een apparaat dat precies doet wat ik wil.