Intel Desktop Board D945GCLF (10 stuks)

Aan het begin van juni een Intel D945GCLF besteldt bij PCSNEL.NL. Bij het plaatsen van de bestelling werd duidelijk dat er de levering langer op zich zou laten wachten en uiteindelijk heb ik hem de 25e afkunnen halen bij een DHL vestiging. Het weekend van de 28e op de 29e gebruikt om te testen/installeren.

Voor de duidelijkheid: het Intel D945GCLF bordje is besteld met de bedoeling om de oude Epia thuis server te vervangen, test van desktop installs (XP, Vista) zal dus minder uitgebreid zijn, verwacht geen benchmark gegevens enzo!

Inhoud van t doosje:

Het doosje dat je krijgt is nauwelijks groter dan t bordje zelf en de inhoud is zeer karig.
Op t ca 17x17 cm bordje zit een Intel Atom 230 @ 1.6 GHz, dit is een HT enabled cpu, dus ondanks dat XP/Vista en Linux vrolijk 2 CPU's vinden, is t er slechts eentje.
Bij t bordje (in static protection bag) zit slechts 1 S-ATA kabel (terwijl er 2 aansluitingen zijn1 P-ATA kabel (logisch slechts 1 aansluiting), verder geen USB bracket voor de onboard USB header of een bracket voor de front panel audio. Vooral de extra USB header blijft zo voorlopig onbenut (een rondslingerende header moet ik qua pin out controleren of deze zo zal werken of dat de pin-out veranderd moet worden.) Verder een driver cd met louter windows spul (drivers, en extra software), een quick reference sheet en een sticker vel met layout van t bord en pin-outs van de headers om in je kast te plakken wat handig is.

Board lay-out

Algemeen:

De moederbord lay-out is goed te noemen ondanks dat je weet dat je met een ITX bordje speelt en dat t krap zal zijn. De aansluitingen zitten redelijk logisch qua plaats en zijn goed bereikbaar (zelf voor mijn grotere handen). Jammer is de 40 mm 5000 rpm fan die de chipset koelt, deze maakt nogal wat geluid (oplossing wordt een 40 -> 60 mm verloop en een stillere 60 mm PABST erop (als dat niet stil genoeg is dan volgt er nog een 60->80 mm verloop en een stille 80 mm PABST fan als uitwijk mogelijkheid). Passief koelen is uitgesloten, zonder fan wordt t koelblokje te heet om aan te raken. Het is wel wat gefrommel om de DIMM in t ene slot te krijgen met de batterij op de korte kant net naast een retentie clip (voor de DIMM module), installatie van dat soort dingen dus doen voordat je t bordje inbouwt. Je zou t jammer kunnen vinden dat er slechts een beschikbare fan header op t bordje zit, maar gezien t verbruik dat rondom de 20 W in totaal ligt (vlgs Intel) kom je met 1 extra 120 mm fan heus wel uit. De frontpanel aansluiting is kleur gecodeerd en de front audio header is goed te bereiken. 2x S-ATA is wellicht krap aan en 1x P-ATA (2 devices) is tegenwoordig de maat. 1x PCI slot rond t geheel af (mocht je er dus een storage server mee willen bouwen dan steek je hier een S-ATA controller in.

Extern:
T bordje is voorzien van, muis/tobo in PS/2 format, 1x ser. , 1x par. poort (deze hadden ze van mij mogen opofferen voor extra onboard USB aansluitingen),, 1x VGA, line in/out/mic, 1x lan (10/100 Mbit RealTek 8102E chip) en 4x USB.

Intern:
1x usb header on board (voor 2x extra USB, 6 in totaal dus), front sound en led/switch panel

OS install sessie:


WinXP Pro 32 bit
Install duurde ca 45 minuten maar ik heb niet geklokt, unattended er in en weggelopen. Driver na installatie ca. 10 minuutjes en de boel werkt, netwerk, geluid, video etc, allemaal doen t naar wens en de 22" Samsung geeft netjes beeld.

Vista home 32 bit
Zie WinXP install, qua tijd ca 1 uur en alles eenvoudig werkend te krijgen. Vista is eigenlijk te veel van t goede voor dit bordje. Dit is ongetwijfeld de reden dat MS Windows XP nog langer aan gaat houden om dit soort nettop pc's (bedenksel van Intel zie ook deze link)[

OpenSuSe 11

Desktop install
Installatie duurde ca 1 uur en alles lijkt 'uit de doos' te werken, geluid, nic, vga functioneren goed.
Fancy dingen als Compiz (3d desktop) heb ik links laten liggen.

Server install
Waar t eigenlijk om gaat. Dit bordje gaat dus de, voorheen zo zuinige, Epia M10000 vervangen welke inmiddels ondermaats (vooral te traag) is geworden (server draait: http/php/mysql/webmail/photogallery/ssh/postfix/samba/hellanzb/etc).
Een minimale server install duurt nauwelijks 30 minuten maar vergt nog wel flink wat na configuratie. Het goed opzetten van je server kost tijd, dat zie ik niet als een nadeel en een afstreeplijst helpt enorm. Aan t einde van t weekend draait alles eigenlijk weer zoals op de oude server en kan t finale tweaken beginnen. Maar eerst kloon ik de install naar een tweede S-ATA HDD mbv een linux rescue cd (dd if=/dev/sda of=/dev/sdb bs=32768) en switch ze om te controleren dat de boel ook daad werkelijk werkend is overgezet.
De eerste horde presenteert zich, OpenSuSe kiest er voor om de hdd's op basis van device id en naam te benaderen. Dit betekend dat je zowel de fstab (/etc/) als de menu.lst (/boot/grub) aan moet passen, het terug zetten naar /dev/sdaX verhelpt dit probleem. Een reboot wijst uit dat de juiste kernel geladen wordt en de partities ook netjes gemount worden, was eigenlijk nauwelijks een horde te noemen. Bakje uit, back-up hdd eruit, OS hdd terug erin en de doos weer aangezet. Bakje thee gezet en ik wil op de server inloggen (ssh, PuTTY onder WinXP/Vista), maar krijg een network time out. Mmm, kabeltje vergeten bij de verhuizing richting de zolder denk ik eerst, naar de zolder dus. Nope kabel erin, console login, IP is goed gezet, ifconfig laat echter geen verkeer zien. Na een debug sessie en diverse reboots/live cd's besluit ik de vista install er es in te steken, de letters DOA beginnen te spoken. Mmm in Vista is alles bestens. Wederom uitgezet, linux hdd terug en reboot. Mmm de router is te pingen en de windows machine beneden ook, vice versa werkt t ook. Geen idee wat t nu was, leg me erbij neer en ga weer verder vanaf de windows machine beneden. Het toevoegen van wat service die tijdens boot time aangezet moet worden volgt er een reboot check of deze ook daadwerkelijk op komen. Je raad t al, t probleem van de 'dode' nic is weer terug, zucht. Aangezien ik geen zin heb in een voortdurend omsteken van linux naar windows en een reboot om de nic te activeren steek ik een Intel 1000GT in t enige PCI slot. Ik spendeer er een emailtje naar RealTek aan, tot op heden hebben de antwoorden (slecht begrijpbaar engels) tot niets geleidt. Alles werkt dus goed, alleen de RealTek nic (RTL8102E) wil niet. Een google-tje laat meerdere slachtoffers zien, gebruiks van pfSense (bsd firewal distro) lopen tegen dezelfde problemen aan en hebben ook geen oplossing.
Wachten dus op een update van Intel kant (voor een verbeterde herkenning van de chip die de nic drijft) of tot dat RealTek wat aan de driver sleutelt, dit laatste acht ik onwaarschijnlijk.

BIOS:

De BIOS instel mogelijkheden zijn redelijk goed, en beperken zich tot t zinnige. Ik heb er verder niet veel tijd aanbesteedt om door te spitten wat er allemaal mogelijk is aan tweaks, ik gok erg weinig.
Overclockbaar is nul, er zijn gewoonweg geen opties op dat gebied, ik denk ook niet dat Intel dat voor ogen had met dit bordje.

Installatie:

Installatie van t bordje in een midi ATX kast was geen probleem, ruimte te over. De beide HDD's zitten in een Nexus antivibratie systeem en de CDROM krijgt enkel stroom als t nodig is (standaard dus uit)

Verbruik
Zoals ik in t begin al liet vallen is t bordje redelijk zuinig. De totale setup zoals hier beschreven staat trekt tijdens de boot fase 70 W, idle ca 40 W en bij gemiddelde activiteit (nzb download/par/rar) ca 50~55 W. (PSU = EnerMax 82+)
Dit is rondom de koers van t oude Epia systeem, maar de Atom is wel een stuk sneller/krachtiger dan de Epia M10000 (1Ghz Via Eden). Ik was blij verrast dat de wisseling van een standaard Zalman 300W voeding naar de Enermax 82+ 385 W zo'n 9 a 11 W scheelde op t verbruik

Overall

Je kunt zeggen dat Intel jammer genoeg voor de bejaarde 945GC chipset heeft gekozen ipv de laptop variant die waarschijnlijk tot een nog zuiniger bordje had geleidt. Waarschijnlijk was de prijs dan ook hoger geweest.

Hetzelfde geldt voor de RealTek chip tbv de nic, Intel maakt zelf superieure nic chips, maar deze hebben wel een grotere voetafdruk en de ruimte op dit soort kleine bordjes is beperkt. Waarschijnlijk was de RTL chip ook nog es goedkoper. Kortom jammerlijke misser op netwerk gebied dus.
Dat de uiteindelijke herkenning en ondersteuning in de linux en bsd derivaten gebroken is lijkt een som der delen te zijn. Intel die de oem RTL chip anders benoemd (vlgs Intel is t een RTL8102E) maar een vendor en chip Id dat leidt tot het laden van een driver (OpenSuSe laadt uiteindelijk de r8169.ko kernel module) die niet lijkt te werken/onvolledige ondersteuning biedt).

Een 40 mm fan die iets te luidruchtig is, maar daar weet een tweaker wel raad me.

Eind conclusie:

Goed tot zeer tevreden. De verrotte RTL nic haald de boel naar beneden en dat is jammer.
Het is gewoonweg wel zo dat je voor je €50 best veel en leuke hardware krijgt.

Update maart 2009:
'T 40 mm, 5000 rpm fanneke is na ca 8 maanden 24h/dag aanstaan de geest aan t geven.
Oplossing is; vervanging van t koelblokje door een grotere (vervangen door een Nexus NHP-2200 Northbridge Cooler die ik nog had) en t plaatsen van een 12 cm case fan. Jammer genoeg blijkt dat Intel voor een afwijkende plaatsing van de retentie haakjes heeft gekozen (gespiegeld aan de standaard lay-out), probleem is echter opgelost door de originele klem lichtelijk te modden zodat deze past op t nieuwe koelblok. De 12 cm fan is op dit moment nog niet helemaal optimaal uitgericht, eens een duik in de restjes bak nemen voor een stripje ijzer zodat de fan wel op de juiste plek komt. Voorlopig koelt t voldoende goed (chiptemp nu 35°C (was ca. 40°C), de cpu temp wel gestegen van 45°C naar 52°C dus daar moet ik nog eens naar kijken (fan beter richten/toch een groter koelblokje op de CPU plakken (thermal adhesive).