Stronghold 2 Deluxe , PC

Geef me een zandbak en ik ben niet meer te houden. Met behulp van enkele vormpjes is enkele minuten later een almachtig fort gerezen dat nog niet eens door de verschrikkelijke hordes van Heel-Erg-Kwaadaardigistan verwoest kan worden. Natuurlijk is een ongesloopte burcht een onvolmaakte burcht en verpulver ik mijn creatie alsnog door middel van gegooide kiezelsteentjes en zelfgemaakte explosiegeluiden. Vervolgens word ik aangetikt door mijn vrienden die voorzichtig suggereren dat dit wat vreemd gedrag is voor iemand van twintig jaar. Stomverbaasde ouders en kinderen achterlatend verlaat ik mijn (MIJN!) zandbak, terwijl ik langzaam uit mijn trance ontwaak.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat ik als een kind gelukkig was bij het ontdekken van de Stronghold reeks. De combinatie van een lichte economische sim en een Middeleeuwse belegeringssim leidde tot het geslaagde Stronghold (2001) en diens betere opvolger Stonghold: Crusader (2002). 3 jaar wachten later werd Stronghold 2 uitgebracht en ondertussen is het spel in de budgetbakken te vinden. Is het Firefly Studios gelukt de serie verder te verbeteren?

[img=620]khot8Exj[/img]

Mest, ratten en feestmalen

In essentie werkt Stronghold 2 hetzelfde als zijn voorgangers. Je begint jouw kasteel met een stenen slottoren, de ‘Keep’, een paar onderdanen, een graanschuur en een voorraadplaats. Met het plaatsen van een paar zaagmolens voor houthakkers en boerderijen voor voedsel leg je de basis voor jouw economie. Muren en vestingswerken hebben steen nodig en voor wapens moet ijzer worden gedolven. Jouw hardwerkende boeren moeten wel tevreden blijven en dat doe je door voldoende eten, bier en/of kerkdiensten te produceren. In dit vervolg moet er ook gelet worden op negatievere zaken. Mest kan zich op gaan hopen en ratten kunnen op het idee komen jouw kasteel te betrekken. Daarnaast kan een willekeurige boer besluiten het brave leven gedag te zeggen en te gaan stelen. Vreemd genoeg gebeurt dit ongeacht de staat van jouw kasteel; een boer die dubbele ratsoenen krijgt is net zo geneigd de graanschuur te beroven als een uitgehongerde. Criminelen worden door wachters in de kerker gegooid waarop een rechter hen veroordeelt. De straf wordt bepaald door het neerzetten van schavotten of brandstapels, al naar gelang jouw stemming en rang.
Een grote nieuwe toevoeging aan het economische gedeelte van Stronghold 2 is namelijk het ‘Honour’ systeem. In de Kingmaker spelmodus, een uitgebreide vorm van Skirmish, speelt jouw rang een grote rol. Je begint als een niemand met weinig keuze in constructiemogelijkheden en zonder de mogelijkheid een leger op de been te brengen. In een oorlogsspel is dat niet bepaald een aantrekkelijke situatie en zul je je best moeten doen om zo snel mogelijk genoeg Honourpunten te verdienen en in rang te stijgen. Honour kan op verscheidene manieren verdiend worden. Er kan bijvoorbeeld een feestmaal gehouden worden door de heer van het kasteel. Voor dat feestmaal zijn speciale soorten voedsel vereist die allemaal weer hun eigen gebouw hebben. Ook kan er een klooster gebouwd worden, waardoor monniken regelmatig stapels handgeschreven literatuur naar het kasteel brengen ter meerdere glorie van hun heer.
Het neerzetten van standbeelden, het geven van dansfeesten met jurken, gemaakt door de vrouw des huizes, het straffen van boeven; aan mogelijkheden voor het verdienen van eer is geen gebrek en dat is misschien wel het probleem. Het economische onderdeel van de Stronghold spellen was nooit diepgaand, maar wel breed genoeg om interessant te blijven. Nu begint het er echter op te lijken dat Firefly Studios te ver de breedte in is gegaan en daarbij het spelplezier uit het oog heeft verloren. Het is redelijk frustrerend als je bezig bent iets belangrijks af te handelen om terug te keren naar jouw kasteel en te zien dat iedereen is vertrokken. Een kaarsenmaker was namelijk van het rechte pad van rechtvaardigheid afgestapt, waardoor er niet genoeg kaarsen beschikbaar waren voor kerkdiensten, waardoor de kasteelbewoners de hoge belastingen niet meer door de vingers wilden zien.

[img=620]HboReej9[/img]

Bloed, staal en vliegende koeien

Dat belangrijke waar je mee bezig was is natuurlijk het oorlogvoeren. Je kunt dan misschien wel een mooie economie opzetten, maar als je niet in staat bent om een aanval af te weren ben je een belabberde kasteelheer. De mogelijkheid om een imposante vesting te bouwen is altijd het belangrijkste en meest vermakelijke onderdeel van de Stronghold spellen geweest en in Stronghold 2 is het nog altijd een plezier om een kasteel te bouwen dat zelfs Richard Leeuwenhart niet zou durven belegeren. Muren, poorten, slotgrachten, torens met ballista’s of katapulten; alle mogelijkheden zijn weer aanwezig. In het vervolg zijn er nog wat mogelijkheden bovenop gegooid, zoals rollende boomstammen en bakken met stenen die gebruikt kunnen worden om aanstormende vijanden te verpletteren terwijl ze worden bestookt met pijlen.
Aan de andere kant van de muur zijn er ook wat veranderingen gemaakt. Bij de traditionele eenheden is alles nog hetzelfde gebleven, de Archer, Swordsman en anderen zijn nog allemaal present. De enige uitzondering hierop is de toevoeging van de Knight, die feitelijk een sterkere versie van de Swordsman is. Bij de huurlingen, daarentegen, zijn er mensen vervangen. Zo heb je niet meer de beschikking over brandstichtende slaven (jammer!) en Arabische zwaardvechters (prima), maar kun je nu bijvoorbeeld Vikingen of dieven rekruteren. Deze huurlingen vormen een uitstekend alternatief bij gebrek aan grondstoffen, maar kosten uiteraard veel meer geld. Ook de familie van belegeringswapens is groter geworden. Naast de vertrouwde katapulten en trebuchets heb je ditmaal ook de beschikking over belegeringstorens en, als vervanging voor mijn favoriete suïcidale slaven, karren met brandend hooi. Net als voorgaande delen is het mogelijk om het slingeren van stenen af te wisselen met het werpen van dode koeien, wat niet uitermate effectief is, maar wel bijzonder leuk.
Het afslaan van aanvallen is nog altijd het leukste van het spel. Terwijl katapulten gaten in jouw verdediging slaan proberen om de vijand te bedelven onder een regen van allerhande projectielen levert spannende gameplay op.
Jammer genoeg is de AI van de computer nogal zwak. Zonder te reageren laat de tegenstander zijn kasteel in puin schieten en als de rollen omgedraaid zijn laat de AI zich vrij gemakkelijk bedonderen. Zo kun je voor jouw kasteelmuren een kleine houten muur neerzetten, zodat ladderdragers niets meer kunnen doen en vijandelijke troepen zich meer bezig houden met het neerhalen van die muur dan met datgene waarvoor ze kwamen: het hoofd van de kasteelheer op een zilveren schaal. Op deze manier worden belegeringen naarmate je de AI beter leert begrijpen steeds minder interessant.

[img=620]plrrwPts[/img]

Voor ieder wat wils

Er is genoeg te doen in Stronghold 2. Zo is er het eerdergenoemde Kingmaker. In deze modus kies je een kaart, maximaal zeven computergestuurde tegenstanders, bepaal je de bondgenootschappen en stel je nog wat andere zaken in om daarna elke tegenstand uit de weg te ruimen. Iedereen begint met een slottoren en moet dan een burcht bouwen om tegelijkertijd dat van de tegenstanders met de grond gelijk te maken. Je krijgt een afgebakend gebied toegewezen waar meestal alles te vinden is, maar als je ergens een tekort aan hebt, is het mogelijk om een neutraal gebied te kopen met 100 Honour, waarmee je toegang kunt krijgen tot grondstoffen of jouw productie kunt ‘outsourcen’. Dit is echter wel een hoge prijs voor iets wat met enkele troepen veroverd kan worden door de tegenstander. Daarnaast zul je zeker in het begin alle Honour nodig hebben voor promoties. Vervelend genoeg lijkt de computer zich niet te houden aan het hele idee van eer vergaren, omdat deze al in het begin van het spel gebouwen neerzet die je normaal gesproken pas na meerdere promoties kun bouwen. Dit leidt soms tot flauwe rushes terwijl je jezelf nauwelijks kunt verdedigen. Al blijven de zwakheden van de AI ook in Kingmaker van kracht, hij is namelijk wel agressief.
Verder biedt Stronghold 2 ook nog twee Campaigns. Deze zijn, net als in het eerste deel, een economische en een militaire campagne. In de eerste houd je je bezig met de wederopbouw van het koninkrijk en in de tweede met de vereniging van datzelfde land. In de militaire campagne is er ook een verhaal te vinden, maar erg boeiend kan ik het niet vinden. De koning is verdwenen en het land is in handen van hele gemene baronnen en het is aan jou om het zaakje weer op orde te krijgen. In feite is dit dezelfde opzet als in de eerste Stronghold, maar nu zijn er matig geanimeerde cutscenes aan toegevoegd die al gauw te lang duren. En de voice acting kan in het beste geval omschreven worden als acceptabel en in het ergste geval als tenenkrommend slecht. Het zwakke acteren uit zich ook in de rest van het spel. Het is alsof de acteurs onderling een wedstrijd hebben gehouden om zo idioot mogelijk te klinken. Deze wedstrijd is met glans gewonnen door de Spearman, die bij het aanklikken verdwaasd “I’m confused!” uitroept.
Overigens is er veel overlap tussen de twee campagnes, aangezien je in de economische missies bandieten moet bevechten en in de militaire missies nog altijd een kasteel moet runnen.
Verder is er een grote collectie kastelen dat je kunt belegeren of verdedigen; Conquest Trail, waarmee je in een vaste volgorde forten door heel Europa sloopt of redt; de mogelijkheid om een droomkasteel te bouwen in volledige vrijheid en een map editor. Voeg hier multiplayer Kingmaker aan toe en je hebt een heel compleet pakket aan spelmogelijkheden, al zijn ze lang niet allemaal even sterk.

[img=620]TNvII1SV[/img]

Glorieus 3D, zonder het glorieuze

De meest in het oog springende verandering is degene waar ik het minst over te spreken ben. Stronghold 2 is namelijk volledig 3D. Helaas lijkt het er op dat het voor de ontwikkelaars niet veel uitmaakte of hun nieuwe spel een beetje soepel zou lopen. Ik speelde het speel aanvankelijk op een P4 3,0 Ghz, X800 en 1 GB RAM, een configuratie die ruim voldoet aan de aangeraden systeemeisen. Echter, zodra het wat drukker werd op het scherm, zakte de framerate van het spel zodanig in dat het simpelweg niet leuk meer was om verder te spelen. Zelfs met mijn huidige computer loopt het spel tijdens grote belegeringen schokkerig. Het verlagen van instellingen lijkt niet tot nauwelijks effect te hebben, waardoor ik niets anders kan dan concluderen dat het toevoegen van een derde dimensie slecht is uitgewerkt.
De kwaliteit van wat er op het beeld verschijnt ligt eigenlijk niet erg hoog. De texturen zijn wazig en de modellen van eenheden zijn eenvoudig. De gebouwen zien er beter uit, maar dat staat nog steeds niet in verhouding tot de slechte prestaties. Het instorten van gebouwen en muren ziet er daarentegen wel goed uit, net als het glanzen van wapenrustingen. Maar gezien de prijs voor dat alles heb ik liever de verouderde vormgeving van de eerste delen.
Ook op het gebied van de camera ben ik niet helemaal gelukkig. Het draaien van de camera, nota bene het grootste nut van 3D, gaat erg traag. Ook had ik graag wat verder uit kunnen zoomen.
Dat andere essentiële onderdeel van de presentatie, het geluid, is aanzienlijk beter gerealiseerd. Het stemmenwerk is met vlagen slecht, maar de geluidseffecten zijn prima. De doodskreten van sommige manschappen, het ineenzakken van katapulten en het herladen van kruisbogen klinkt allemaal naar behoren. De muziek, een verzameling Middeleeuwse deuntjes, kan mij ook bekoren.

Conclusie

Als Stronghold 2 meer tijd had gehad om te rijpen, was het waarschijnlijk een veel beter spel geweest. Het is nu eenmaal ontzettend leuk om een kasteel te bouwen en te verdedigen, maar door een groot aantal ernstige mankementen wordt de pret bedorven. De zwakke AI van de eerdere spellen is nauwelijks verholpen en op het gebied van presentatie schiet het spel tekort, terwijl de gameplay te sterk neigt naar de economische kant. Mocht je door het spelconcept geïntrigeerd zijn, ben je beter af met Stronghold: Crusader.

Ik wil nogmaals benadrukken dat het weglaten van slaven de tiran in mij teleurstelt. Niets zegt “Ik ga jouw pietepeuterige burchtje tot de laatste steen afbreken en elke inwoner aan een speer rijgen!” zo duidelijk als 50 straatarme pyromanen de dood in sturen om twee boerderijen in de fik te zetten. Zucht.