Dell UltraSharp U2311H Zwart

Intro

De Dell Ultrasharp U2311H heb ik aangeschaft als vervanging van een Samsung Syncmaster 2032BW. Dit was een 20” LCD monitor met een TN paneel en een resolutie van 1680x1050 pixels (16:10). Na 3 jaar dienst te hebben gedaan als trouwe monitor voor schoolwerk, het spelen van games en het bekijken van films en series vond ik het tijd voor een grotere en betere monitor.
Hoewel de Syncmaster zijn werk altijd goed had gedaan, waren er enkele minpuntjes die ik graag verbeterd zag. Zo was er een redelijke hoeveelheid backlight bleeding aanwezig, vooral aan de rechterkant en helemaal duidelijk bij een 'koude start'. Daarnaast was de kleurweergave niet je van het, zelfs nadat ik met veel moeite een gekalibreerd profiel had gemaakt met Monitor Calibration Wizard. In (vooral donkere) gradiënten was ook af en toe storende colour banding te zien.
Om van deze punten verlost te raken begon ik daarom te kijken naar monitoren met een IPS paneel. Deze staan namelijk bekend om hun uitstekende kleurreproductie en kijkhoek. In plane switching (IPS) maakt gebruik van anders gerangschikte kristallen om kleuren te filteren dan Twisted Nematic (TN) dat doet en is in 1996 specifiek ontwikkeld om de tekortkomingen van TN panelen weg te nemen.
Nadelen van IPS ten opzichte van TN zijn echter de hogere kosten en de lagere helderheids- en contrastwaardes. In de afgelopen jaren zijn er daarom nieuwere versies als S-IPS, AS-IPS en H-IPS ontwikkeld met als doel deze tekortkomingen weg te nemen.
De U2311H beschikt over een e-IPS paneel (e van economical), wat een subcategorie van H-IPS is, en was daarnaast met zijn €215 ook nog eens redelijk betaalbaar voor een monitor van dit formaat met een IPS paneel. Alternatieven zoals de Fujitsu P23T-6 en NEC Multisync EA231WMI kostten ten tijde van aanschaf rond de 320 euro.
Goede reviews gaven uiteindelijk de doorslag en deden mij besluiten over te gaan tot de aanschaf van deze dell van een monitor.

Bronnen:
http://www.tftcentral.co.uk/articles/panel_technologies.htm
http://ezinearticles.com/...nel-Technology&id=2821866


Specificaties en info van Dell

Schermdiagonaal: 23"WS (58,4 cm)
Beeldverhouding: 16:9 Breedbeeld
Schermresolutie: 1920x1080 (Full HD 1080p) @ 60 Hz

Kijkhoek: 178° Horizontaal en Verticaal (tot contrast 10:1)
Reactietijd: 8ms grey to grey
Contrast (statisch): 1.000:1
Contrast (dynamisch): 10.000:1
Helderheid: 300 cd/m²
Dot pitch: 0,265 mm x 0,265 mm (96ppi)
Colour gamut: CIE1976 82%, CIE1931(NTSC) 72% en sRGB 100% dekking
Colour depth: 24-bit/16,7 miljoen kleuren (8-bit per kleurkanaal: 6-bit+AFRC)
Backlight: CCFL

Inputs: D-Sub (VGA), Display Port, DVI-D (HDCP), en een USB 2.0 B-stekker upstream
Ouputs: 4x USB 2.0 downstream, DC power connector voor een Dell Soundbar
LCD Paneel: e-IPS, front polarizer is anti glare behandeld, harde coating 3H (23"WS LG.Display e-IPS LM230WF2-SLC1)
Opgenomen vermogen: Ingeschakeld 33 W, standby <1 W

Hoogte: 356,2 mm (laagste stand), 456,2 mm (hoogste stand)
Breedte: 550 mm
Diepte: 184,1 mm
Gewicht: 6,45 kg
VESA Mount: 100 mm


Info uit Monitor Asset Manager

Ik zag dat er in de verschillende threads over monitoren vaak wordt gevraagd naar deze info, daarom heb ik ook maar even een copy/paste uit Monitor Asset Manager gedaan:

Monitor
Model name............... DELL U2311H
Manufacturer............. Dell
Plug and Play ID......... DELA05F
Serial number............ HV8XP0C71D1L
Manufacture date......... 2010, ISO week 50
-------------------------
EDID revision............ 1.3
Input signal type........ Digital
Color bit depth.......... Undefined
Display type............. RGB color
Screen size.............. 510 x 290 mm (23,1 in)
Power management......... Standby, Suspend, Active off/sleep
Extension blocs.......... None
-------------------------
DDC/CI................... Supported
MCCS revison............. 2.1
Display technology....... TFT
Controller............... RealTek
Firmware revision........ 1.1
Firmware flags........... 0x006245CC
Active power on time..... 379 hours
Power consumption........ 0,05 kWh
Current frequency........ 67,50kHz, 60,00Hz

Color characteristics
Default color space...... sRGB
Display gamma............ 2,20
Red chromaticity......... Rx 0,640 - Ry 0,330
Green chromaticity....... Gx 0,300 - Gy 0,600
Blue chromaticity........ Bx 0,150 - By 0,060
White point (default).... Wx 0,313 - Wy 0,329
Additional descriptors... None

Timing characteristics
Horizontal scan range.... 30-83kHz
Vertical scan range...... 56-76Hz
Video bandwidth.......... 170MHz
CVT standard............. Not supported
GTF standard............. Not supported
Additional descriptors... None
Preferred timing......... Yes
Native/preferred timing.. 1920x1080p at 60Hz (16:9)
Modeline............... "1920x1080" 148,500 1920 2008 2052 2200 1080 1084 1089 1125 +hsync +vsync

Standard timings supported
720 x 400p at 70Hz - IBM VGA
640 x 480p at 60Hz - IBM VGA
640 x 480p at 75Hz - VESA
800 x 600p at 60Hz - VESA
800 x 600p at 75Hz - VESA
1024 x 768p at 60Hz - VESA
1024 x 768p at 75Hz - VESA
1280 x 1024p at 75Hz - VESA
1152 x 864p at 75Hz - VESA STD
1280 x 1024p at 60Hz - VESA STD
1920 x 1080p at 60Hz - VESA STD


What's in the box?

• Monitor met verstelbare voet
• Stroomkabel
• DVI kabel
• VGA kabel
• GEEN DP kabel!
• Drivers en documentatie
• USB upstream kabel
• Quick Setup Guide
• Veiligheidsinstructies
• Een boel piepschuim

 

Vormgeving, positioneringsopties en bouwkwaliteit

De monitor is voorzien van een goed verstelbare zwarte voet met zilveren 'nek'. De monitor is 90 graden te pivoteren naar portretstand voor degenen die veel met documenten werken, kan ~10 cm in hoogte worden versteld en de nek kan 45 graden in de voet naar links en naar rechts worden gedraaid. Verder kan het beeldscherm ~5 graden naar voren en ~20 graden naar achteren worden gekanteld.
De monitor zelf is rechtlijnig en de behuizing is op een zilveren Dell logo na geheel in het zwart uitgevoerd. Het aan/uitknopje rechtsonder is blauw verlicht wanneer de monitor is ingeschakeld en oranje in standby. Boven deze knop zitten de overige bedieningsknoppen. Deze hebben geen label en krijgen een functie afhankelijk van waar je in het on screen display (OSD) zit. Ze zijn tactiel goed te vinden, visueel vallen ze niet op. Twee van de USB 2.0 poorten zitten naast de andere aansluitingen aan onderkant en zijn op de tast niet makkelijk te vinden, de twee aan de linkerkant zijn dat wel.
Al met al vind ik het er strak en stijlvol uitzien en de bezel is met zijn 18 mm ook lekker dun.
De monitor maakt in het algemeen een degelijke en stevige indruk. Kantelen en draaien gaat zonder piepen of schokken en vergt enige druk. Door ingebouwde veren zal het scherm niet snel uit zichzelf naar beneden zakken of voorover kantelen. Door een gat in de standaard vallen de kabels enigszins te cable managen.


Beeldkwaliteit

Dan nu het in mijn ogen belangrijkste aspect van een monitor; de weergavekwaliteit. Tijdens het uitzoeken van een monitor en het nalezen van reviews heb ik dan ook voornamelijk op de hieronder beschreven punten gelet.


Kleurweergave, Contrast & helderheid

De kleurweergave is wat je van een IPS paneel mag verwachten. Deze zou ikzelf ronduit goed willen noemen. Komende van een redelijk TN paneel is het werkelijk een verademing. Met slechts een paar kleine aanpassingen in het menu zijn de kleuren zo in te stellen dat je een neutrale en natuurgetrouwe weergave krijgt.
Contrast staat standaard ingesteld op 75 en daar staat hij prima. Kleurgradaties zijn van donker tot licht allemaal te onderscheiden zonder abnormaal grote stappen of dichtlopen. Grijswaardes zijn tot en met 254 van wit (255) te onderscheiden en andersom tot en met 1 van zwart (0). Het witniveau en het zwartniveau zijn dus beide uitstekend. Banding is ook eindelijk verleden tijd.
De helderheid staat vanuit de fabriek ook op 75 ingesteld. Dit is naar mijn smaak een tikkeltje te helder om langdurig zonder vermoeide ogen te kunnen werken. Een instelling van 30 levert een prettigere helderheid op die er tevens voor zorgt dat het zwartniveau beter uitkomt. Volgens de heren van flatpanelshd leveren deze instellingen een helderheid van 122cd/m² en zwartniveau van 0,16 cd/m² op (contrast 763:1 +/-50). Standaard waren dat 206 respectievelijk 0,23 cd/m² (896:1 +/-50). 120 cd/m² helderheid is algemeen geaccepteerd als een goede instelling voor all-round monitorgebruik.
Omdat ik zelf niet over kalibratieapparatuur beschik, maak ik gebruik van de instellingen die de reviewers van flatpanelshd.com in hun review vermelden.

Mijn instellingen:

Brightness: 30
Contrast: 75
Input Color Format: RGB
Mode Selection: Graphics
Sharpness: 50
Dynamic Contrast: Off
RGB: Custom
R: 99 G: 95 B: 98

Omdat de gamma nog niet helemaal klopte heb ik de in Windows 7 ingebakken kalibratie geprobeerd. De instellingen controleerde ik gelijk terwijl ik daar mee bezig was met de pagina http://www.lagom.nl/lcd-test/gamma_calibration.php en het programma Quickgamma. Het resultaat: een gekalibreerd profiel met een nette gamma van 2.2 op alle drie de kleurkanalen. Van de kleuren ben ik in de Windows kalibratie afgebleven. Ik snap dat dit niet de meest ideale manier van kalibreren is, maar voor één keer kalibreren heb ik het geld van een colorimeter niet over.
Wel heb ik al kalibratietooltjes zoals ColorLineTest geprobeerd. Dat resulteerde jammer genoeg telkens in redelijke resultaten, maar rare kleuren in het donkere bereik. Mezelf kennende, ben ik bang dat ik nog wel even zal blijven klooien met de kalibratie...

Edit: dit stukje hierboven heb ik ondertussen al 3 of 4 keer aangepast. Het moeilijke is dat je kleurinstellingen op meerdere punten in de lijn kunt beïnvloeden. Hardwarematig en softwarematig. Dit heeft natuurlijk wederzijds effect op de resultaten. Pas je het een aan, dan moet je dat ergens anders misschien weer compenseren. Op het oog kalibreren is toch lastiger dan ik aanvankelijk dacht. Hopelijk vind ik ooit nog eens een gekalibreerd kleurprofiel gemaakt op dezelfde revisie (A02), want Tftcentral heeft jammer genoeg alleen een profiel voor revisie A00 in hun profielendatabase.


Ghosting en input lag

De gemiddelde ghosting over 10 frames is volgens Digitalversus 0,7 (frame?). Ik ben zelf niet in de mogelijkheid dit te testen. Mijn ervaringen tijdens het kijken van een paar films en het spelen van een first person shooter als Black Ops zijn echter prima. Er is mij nergens ghosting opgevallen.
Input lag heb ik al helemaal geen last van. Die lijkt niet aanwezig. En dat terwijl IPS panelen juist vaak vanwege input lag en reactietijd door gamers gemeden worden! Tftcentral testte de input lag en kwam op een gemiddelde van 10,6 ms en een maximum van 30 ms. Dit is een stuk beter dan dat zijn grote broer de U2711 het doet. Die heeft een gemiddelde van 30 ms lag!
De manier van meten die tfcentral hanteert is echter niet optimaal. De reviewers van Prad.de gebruikten een oscilloscoop en konden daarmee géén meetbare input lag vinden: "Die Untersuchung zeigt zunächst, dass dieser LCD-Monitor ohne messbare Verzögerungszeit arbeitet." (bron)


Kijkhoek

De kijkhoek is goed. Zelfs van bijna haaks op de normale kijkrichting is het beeld te zien met minimale kleurafwijking. Donkere kleuren verliezen echter wel snel hun contrast, waardoor ze er gaan uitzien alsof er een witte waas over komt. Die witte waas is een bekend issue bij IPS panelen, maar is voor mij een non-issue daar ik 99% van de tijd recht voor mijn scherm zit.
Bij een beeldscherm met een diagonaal van 23” is een goede kijkhoek geen overbodige luxe. De uiterste rechterbovenhoek bijvoorbeeld bekijk je namelijk onder een redelijk veranderde hoek ten opzichte van het midden van het scherm. Bij mijn oude beeldscherm kon ik bij een egale beeldvullende kleur een duidelijk kleurverschil waarnemen. Daar heb ik nu geen last meer van.


Backlight bleeding

Met de helderheid op 30 is deze in één woord verwaarloosbaar. Met hogere helderheidsinstellingen is er bij een compleet zwart scherm rechts(onder) lichte bleeding te ontdekken.

Onderstaande foto geeft een redelijk idee van de bleeding in een compleet donkere kamer en helderheid op 30. Dit is een foto met een sluitertijd van 2 seconden. In werkelijkheid is de bleed iets minder goed zichtbaar.




Pixeldefecten

Er waren in mijn geval gelukkig geen dode pixels of vastzittende heldere subpixels te vinden. Dell geeft op dit scherm een zeer goede pixelgarantie. Als ook maar 1 heldere kapotte pixel aanwezig was geweest, dan hadden ze de monitor kosteloos omgeruild.


OSD

Het on screen display is strak, simpel en overzichtelijk en biedt de opties die je verwacht. Naast snelle toegang tot profielen, helderheid en contrast is er ook een geavanceerder menu. Zo zijn er input opties, kleurinstellingen, display instellingen en nog overige instellingen voor o.a. het OSD zelf.
Vooral handig is het dat je als je het profiel 'custom(rgb)' kiest je zelf de kanalen rood, groen en blauw kunt instellen. Naast het profiel custom zijn er ook de vooraf ingestelde profielen standard, multimedia, game, warm en cool. Verder kun je de gamma mode aanpassen op weergave voor de PC of de MAC en kun je naast de RGB input modus ook kiezen voor YPbPr.


Officewerk

De resolutie van 1920x1080 is niet de meest ideale voor officewerk. 1920x1200 zou helpen door je iets meer ruimte in de hoogte te bieden. Documenten zijn namelijk hoger dan dat ze breed zijn. Echt een probleem vind ik het persoonlijk (nog) niet. Een deel van de 'verloren' hoogte door de 16:9 beeldverhouding heb ik goedgemaakt door de Windows 7 taakbalk verticaal rechts te plaatsen. In de breedte is er namelijk ruimte zat. Als ik nu twee documenten in LibreOffice naast elkaar zet kan ik die beide naar 100% schalen. Twee pdf's naast elkaar in Foxit reader; zelfde verhaal. Een hele pagina past volledig in beeld op een klein stuk witte marge aan de onderkant na.


Gaming/Films

Door de eerdergenoemde korte input lag is deze monitor ook prima geschikt voor first person shooters. De reactietijd van 8 ms vormt ook geen probleem. Mijn vorige monitor had een g2g response van 2 ms, maar ik merk geen verschil. Snelle bewegingen trekken geen sporen en de reactie voelt direct aan.

Wil je van een externe bron filmmateriaal afspelen, dan is het ontbreken van een HDMI-input misschien een gemis. Dit valt echter op te lossen met een HDMI naar DVI kabel.
Bij het kopje officewerk was de beeldverhouding nog een minpunt. Voor het afspelen van HD films en documentaires vanaf mijn PC is de 16:9 beeldverhouding juist prima geschikt. Aangezien ik dit redelijk vaak doe en op kamers zit zonder aparte tv (wel een 1080p beamer in de gedeelde woonkamer) was het voor mij des te meer van belang dat de beeldkwaliteit goed in orde was. Na een paar films en series gekeken te hebben kan ik stellen dat het beeld mooier is dan menig (dure) LCD tv. Enkel minpunt is de lichte witte waas die over de diepste zwarten heen zit. Het is gelukkig wel redelijk uniform verspreid (rechts ietsje erger dan links). Alsnog een stuk acceptabeler dan de backlight bleed die ik gewend was.
De monitor is niet in staat tot het weergeven van 24p filmweergave. Op de native resolutie zijn de refresh rates 25 Hz (interlaced), 30 Hz (interlaced), 59 Hz (NTSC) en 60 Hz beschikbaar. Een extern aangesloten Bluray speler of PS3 zul je dus op 60 Hz moeten instellen.

Voor de beste weergave vind ik het wel aan te bevelen opties als dynamisch contrast en colour vibrance (is een ATI setting, heet ook nog wel eens digital vibrance) uit te zetten. Dynamisch contrast is een feature op deze monitor maar soms heeft je videokaart ook een dergelijke instelling. Ik laat ze allebei uit, ik erger me alleen maar aan het zichtbare geschakel in contrast en lichte en donkere stukken verliezen detail (lopen dicht). Colour vibrance veroorzaakt banding en een overgesatureerd beeld. Let er verder op dat in de videokaartinstellingen en in de gebruikte videoplayer de dynamic range op Full (0-255) staat. Dit is niet altijd standaard het geval.


Geluid

"Geluid? Er zitten toch geen speakers in?" denk je misschien. Ja, toch wil ik het hebben over het geluid, of eigenlijk het ontbreken daarvan. Naar aanleiding van een aantal vragen over het al dan niet aanwezig zijn van vervelende piep- of bromgeluiden heb ik dit deel aan mijn review toegevoegd.
Als je je oor bijna letterlijk op de monitor legt dan is er heel zacht een laagfrequente brom waarneembaar. Om dit echt te merken moet ik de monitor uit en weer aanzetten, anders is het geluid lastig van achtergrondgeluid te onderscheiden. Op een normale werkafstand en met normaal omgevingsgeluid is het geluid me echter nog nooit opgevallen. De enige uitzondering daarop is het moment waarop ik mijn pc in slaapstand zet en de monitor 2 seconden een leeg signaal uitzend met de tekst "switching to power-saving mode", dan is de brom ineens wel duidelijk te horen. Hier kan ik niet om wakker liggen.


Energieverbruik

Een vermeldenswaardig aspect is het lage energieverbruik ten opzichte van conventionele IPS-paneel monitoren. Waar vergelijkbare monitoren van dit formaat 50-75W verstoken, heeft deze monitor genoeg aan 33W op de standaard instellingen. Kalibreer je hem (en zet je de helderheid dus lager) dan daalt dat verbruik naar ~25W. Zeer netjes voor een scherm dat niet een LED maar een CCFL backlight heeft. Dit heeft hij te danken aan het gebruikte e-IPS paneel, dat ontwikkeld is met energiebesparing in het achterhoofd. Hij voldoet dan ook aan keurmerken als Energy Star 5.0 en TCO 5.0 en heeft een EPEAT Silver-certificering.


Prijs

Voor de prijs die je ook betaalt voor een redelijk goede TN monitor heb ik nu een in veel opzichten superieure IPS monitor. Er is natuurlijk goedkoper aan 23” monitoren te komen, maar deze zijn dan altijd voorzien van een goedkoop TN paneel. Of het kwaliteitsverschil mij dat prijsverschil (€215- ~€170 = €45) waard is? Zeker!

Alternatieve IPS monitoren van soortgelijk formaat zijn allemaal duurder. Hier een overzichtje:

23":
ViewSonic VP2365wb
Fujitsu P23T-6 IPS
NEC Multisync EA232WMi

24":
HP ZR24w
Fujitsu P24W-6 IPS
Dell Ultrasharp U2410

Uit dit lijstje is de Viewsonic de enige waarin hetzelfde LG paneel gebruikt is als in de U2311H. De voorloper van de Nec EA232WMi, de EA231WMi, had dit paneel ook. Deze is echter end-of-life en heb ik daarom dus niet opgenomen in het overzicht. Hij is dan ook nauwelijks meer te vinden, maar wordt hier en daar nog wel verkocht.
De Viewsonic is in de pricewatch ongeveer €35 duurder, maar is van mindere bouwkwaliteit dan de U2311H en presteert minder goed op punten als zwartniveau, statisch contrast, latency en input lag. Zie voor meer info de review op tftcentral.
De volgende in het rijtje, de Fujitsu P23T-6, is gelijk €100 duurder en voor de prijs van grote broer U2410 kan je twee U2311H's kopen en houdt je nog €50 over. Concluderend kan men stellen dat de U2311H een zeer voordelige keus is.


Conclusie

Als je op zoek bent naar een betaalbare monitor met IPS paneel dan is dit je monitor. Ik ben er zelf zeer tevreden over. De weergave van HD films is subliem, van het zwartste zwart tot het helderste wit zijn alle schakeringen te onderscheiden zonder dichtlopen. Banding is niet aanwezig en kleuren kloppen. 23” is groot genoeg voor allerlei toepassingen en door de goede reactietijd en lage input lag kunnen zelfs gamers er goed mee overweg.
De enige noemenswaardige minpunten die ik heb kunnen ontdekken zijn het teruglopende contrast op grotere kijkhoeken en de lichte witte waas over donkere kleuren. Bij normaal gebruik zal je echter weinig te maken hebben met dit soort extreme kijkhoeken. De witte waas is jammer, maar iets wat blijkbaar voor komt bij alle betaalbare IPS monitoren*.
Ben je beeldbewerker of professioneel fotograaf van beroep, dan zou ik kijken naar de iets duurdere alternatieven met een grotere colour gamut dekking en geavanceerdere kalibratiemogelijkheden. Dit scherm is namelijk deels zo voordelig door het gebruik van een 8-bits (6bits+AFRC) paneel, wat resulteert in minder kleurdiepte dan de duurdere 10-bits panelen (soms tevens met 12-bit interne verwerking). Voor thuisgebruik en de hobbyist Photoshoppers onder ons is deze monitor echter meer dan goed genoeg.

In zijn prijsklasse kent deze monitor geen directe concurrentie. Vergelijkbare of betere 23/24 inch IPS monitoren kosten namelijk al snel 300 euro of meer. Heb je een budget van ~200 euro, dan zou ik zeker niet beknibbelen op die paar euro's die je bespaart met een goedkopere TN monitor. Deze missen vaak een volledig verstelbare voet (en staan dus vaak te laag), zullen veelal geen USB-hub bieden en de kleurweergave/kijkhoek zal minder goed zijn. De Dell U2311H is mijns inziens dan ook een echte uitblinker op het gebied van prijs-kwaliteitsverhouding.


*: LG gebruikt enkel op de duurste panelen een A-TW polarizer, een onderdeel dat dit witte waas probleem grotendeels verhelpt. Bijvoorbeeld de LG W2420R heeft een dergelijke polarizer, maar kost wel gelijk ~€1445! (d.d. 25-6-2011)


Andere reviews

http://www.prad.de/new/monitore/test/2010/test-dell-u2311h.html
http://www.flatpanelshd.com/review.php?subaction=showfull&id=1275291737
http://www.digitalversus.com/dell-u2311h-p357_8953_88.html
http://www.tftcentral.co.uk/reviews/content/dell_u2311h.htm
http://www.tweaktown.com/reviews/3414/quick_review_dell_u2311h_lcd_monitor/index.html

Tips

http://www.lagom.nl/lcd-test
http://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1431331/0

Opmerkingen en laatste edit:

Voor productfoto's en filmpjes van het uitpakken verwijs ik u naar de site van Dell, Google en Youtube. Foto's van mijn opstelling volgen mogelijk nog wanneer daar belangstelling voor is.

Laatste edit:
20-07-2011: 1 typo verbeterd.