HP ZBook Power 15.6 inch G10 (866B4EA)

Metadata

• Ik heb dit product tweedehands gekocht. Hoe bijvoorbeeld de accu tot dusver bejegend is, weet ik niet.
• Bezitduur: 2 dagen (gekocht op 1 april 2025)
• Tests uitgevoerd op een kale Windows 11 tenzij anders benoemd (enkele tests gedaan vanaf Debian Linux)

Beeld (scherm en camera's)

De beeldkwaliteit heb ik weinig op aan te merken. Ik denk dat ik snel tevreden ben hiermee, maar mijn vorige laptop was om te huilen dus ik wil het toch als pluspunt aanmerken. Ook ben ik blij met de resolutie (dat ik niet aan display scaling moet gaan doen om iets op het scherm te kunnen lezen). Aan de negatievere kant voelt het scharnier van het scherm nu al redelijk losjes aan, ik ben benieuwd hoe dat over 4 jaar is.

De minimumhelderheid, standje 0 in Windows, is iets helderder als je de oplader hebt ingestoken
(Zie bijgevoegde foto.) Op Debian is er geen verschil.

De maximumhelderheid is matig. In direct zonlicht is het scherm nog wel af te lezen, maar het contrast is best laag.

Pixel van zwart naar wit, of van wit naar zwart, is op 100% helderheid na ~32 milliseconden (+/-2) volledig overgegaan, maar na ~19 ms is het er in beide gevallen al bijna (de laatste paar procent duren dus relatief lang)

Het beeld van de webcam vind ik best goed voor een laptop, al is de hoofdcamera van een moderne smartphone nog altijd veel beter. De resolutie gaat tot 2560x1440 op zowel Windows als Linux (hoewel v4l-ctl ook 2560x1920 als ondersteunde modus noemt, lijkt dat dus niet te werken). Ik heb overigens de specs op Tweakers gecorrigeerd, daar stond 1280x720 als webcamresolutie.

Hoewel de infrarood-blaster rechts van de webcamcover zit, zit de infraroodcamera zelf wel achter de webcamcover, dus je bent veilig van pottenkijkers op alle terahertz-frequenties wanneer het schuifje dicht is . Deze IR-camera lijkt als enige ondersteunde modus 640x480 op 30 fps te hebben (grijswaarden). Door de blaster kun je op korte afstand in het donker zwart-wit-foto's maken (tot 1.5 meter werkt het enigzins). Het ziet ook het IR-licht van een afstandsbediening, maar is met 30 fps natuurlijk veel te traag om het datasignaal uit te kunnen lezen. De blaster begint te knipperen (is nooit solide aan) wanneer je de IR-camera aanspreekt; zover ik weet heb je daar geen verdere controle over. Als je zelf wil kijken wat deze camera ziet: gebruik de camera-wissel-knop in een programma als Cheese of open /dev/video2 met bijvoorbeeld VLC of MPV. Nee, het kan niet echt door kleren kijken (bij specifieke kledingstukken kun je net zien hoeveel vingers iemand onder bijv. een dun shirtje opsteekt, wanneer de vinger hooguit een paar mm diep achter het stof zit)

Toetsenbord en touchpad

Touchpad weinig op aan te merken qua gebruikservaring. De invoervertraging bij het focussen van een ander venster in Windows is 122 milliseconden, gemeten met een 960-FPS camera en dan frames tellen tussen wanneer mijn vinger het touchpad stevig heeft ingedrukt en wanneer het scherm begint met verversen richting de nieuwe situatie. Op Debian is de invoervertraging tussen een klik en dat het hoofdmenu ("startmenu") begint te sluiten zo'n 103 ms. (Deze events, in een ander venster klikken en een menu sluiten, heb ik gekozen omdat het "on mouse down" werkt en niet wacht om te zien of je dubbelklikt of zoiets.)

Het toetsenbord heeft 54 milliseconden vertraging in cmd.exe, 56 ms in het Windows-zoekveld in de taakbalk, 55 ms in notepad.exe wanneer je op regel 2 typt, en 92 ms wanneer je in de eerste regel van notepad.exe typt (dan ververst eerst de titelbalk met de letter die je hebt ingevoerd en daarna, in het volgende frame, pas de documentinhoud)

👍 Pluspunten toetsenbord:

• Verlicht, met twee standen (PWM / duty cycling wordt gebruikt om het te dimmen)
  • Op de hoge stand (100% PWM) schat ik het verbruik op 0.2W
• Ik vind het prima typen, maar ben niet iemand die hoge eisen stelt aan toetsenborden
• Fn-lock is een fijne functie die ik nog niet kende van vorige laptops (alleen jammer dat het ledje best fel is en ik het vrijwel altijd aan zal willen hebben)
• Wat obscuurdere toetsen heeft het wel, zijn alleen niet gelabeld. Alle Fn-toetsen die ik heb kunnen vinden:
  • Fn+C = Scroll Lock
  • Fn+E = Insert
  • Fn+S = Print Screen/SysRq
  • Fn+Home = Print Screen/SysRq
  • Fn+End = Print Screen/SysRq
  • Fn+W = Pause/Break
  • Fn+R = Control (links) + Break
  • Fn+PgDn = Control (links) + Break
  • Fn+PgUp = "Prior" (terugknop misschien? Werkt alleen niet wanneer ik dat test in een browser)
  • Fn+Escape = Toggle microfoon uit/stom/muten (hier is ook een andere, wel-gelabelde Fn-knop voor)

👎 Minpunten toetsenbord:

• De uitknop zit midden tussen twee veelgebruikte toetsen, maar korte aanslagen worden niet doorgegeven aan het OS (dit is een BIOS-instelling) en de toets vereist meer gewicht om in te drukken dan omliggende toetsen (zo'n 160g tegenover 80g)
• Geen Menu-toets (ik gebruik die vaak), ook niet met Fn
• Geen mediatoetsen voor play/pause of volgend nummer, ook niet met Fn
• De pijltjestoetsen voor boven en beneden zijn bij elkaar gepropt, vervelend om te gebruiken
• De pijltjestoetsen zijn, met Fn, geen alternatief voor home/end/pgup/pgdn. Sinds ik dat gewend ben op eerdere laptops (werk en privé) kan ik niet meer zonder, soms betrap ik me erop op een "echt" toetsenbord op Windows+links te drukken om naar het begin van de regel te gaan... dat werkt natuurlijk niet, maar dat zou dichterbij zijn dan de Home-knop en dus lijk ik daar uit gewoonte voor te gaan. Dat mist hier dus; je zult het moeten doen met de losse toetsen boven het numpad

Stroomverbruik, opladen, accuduur

Alle verbruikswaarden zijn gemeten tussen de oplader en het stopcontact.

Idle-verbruik: in Windows minimaal 2.1W bij scherm uit, min. 4.5W op de laagste helderheid, en min. 6.7W op de hoogste; op Debian zit het eerder op zo'n 23.5W op de laagste helderheid. Ik heb niet kunnen vinden waar het aan ligt, ook wanneer ik de performance cores uitschakel (behalve core 0, die dan op 400 MHz gezet) en alle tunables van powertop aanzet: dat maakt misschien 1-2W verschil. Uiteraard maakt het meer verschil wanneer het systeem in gebruik is, dan gebruikt 1 P-core ruim 10W tegenover een E-core rond de 5W

Stand-by-verbruik: rond de 0.75 Watt (ongeacht het OS, dat draait dan namelijk niet)

Oplader: Bij dit tweedehands product kreeg ik een 150W DC-lader van HP, waarschijnlijk de originele. Met stress tests heb ik 'm tot in de 140W kunnen laten trekken, dus dat vermogen wordt wel ongeveer waargemaakt. Opladen van de accu terwijl de laptop uit staat gaat even met 95W, zakt dan terug naar zo'n 86W. Wanneer je 'm opnieuw inplugt doet het dat weer, dus het lijkt niet aan warmte te liggen. Wanneer de laptop niet is ingeplugd, meet ik 0.0W verbruik van de oplader (sommige AC-adapters komen nooit onder de 0.1 of 0.2 W, bijvoorbeeld die van mijn externe harde schijf)

USB-C-laden:
Via USB-C is de laptop vaak ook op te laden. Een 130W USB-C-oplader van Dell trekt 90W uit het stopcontact tijdens gebruik, ruim voldoende als je op vakantie geen losse HP-lader wil meenemen.

Die oplader werkt echter niet via een dock van Hama, die op een andere (Dell) laptop wel werkt. Doordat er maar één USB-C-aansluiting op deze HP laptop zit, kun je dus nooit een USB-C-dock gebruiken die ook je laptop moet opladen; je zult ernaast de HP adapter moeten meeslepen en de DC-stekker inpluggen

Met langzamere opladers doet het ook niks, getest met een 20W PowerDelivery-oplader, een 33W Oppo-telefoonoplader, en een Nintendo Switch-lader. Dit is ook als de laptop volledig uit staat en zou moeten kunnen trickle-chargen naar mijn idee (zeker als je bedenkt dat, zelfs als de laptop aan staat, het idle-verbruik rond de 5W ligt).

Bij normaal verbruik zegt de accu zo'n 4 uur en 30 minuten mee te gaan op een volledige lading. Tijdens een benchmark zei het 57 minuten resterend op 57% wanneer het op "beste prestaties" staat; in de energiezuinige modus werd de accuduur onder dezelfde omstandigheden op 1 uur en 44 minuten geschat. De laptop is volgens de verkoper ruim een jaar oud. Hoe en hoeveel de accu door de vorige eigenaar gebruikt is, weet ik niet.

Wi-Fi en LAN

LAN doet het en kan ik verder kort over zijn: yay voor een ethernetpoort met blinkenlights

Wanneer Windows op "beste prestaties" staat ingesteld en de WiFi-kaart op bijv. 100mbps aan het downloaden is, is een zacht geknars hoorbaar (coil whine) van onder het toetsenbord. Indien de ventilator op de laagste stand aan staat, zal dit niet al niet meer hoorbaar zijn. Als je op een stille plek woont en voor volledige zen wilt gaan... de prestatiestand is niet voor jou . Op Debian heb ik 'm er niet op kunnen betrappen, geen idee waar dit precies aan ligt

WiFi-snelheid kwam tot 600 mbps (in beide richtingen, maar niet tegelijk getest) met iperf3 op Debian via een goedkope 801.11AC/WiFi-5 router. Daarmee is het meer dan tien keer sneller dan de maximaal verkrijgbare internetsnelheid op mijn adres, dus dat zit snor

WiFi-bereik doet niet onder voor andere apparaten. Wanneer ik de laptop op enkele notoire plekken in mijn appartement houdt, blijft een speedtest vergelijkbare waarden tonen met mijn vorige laptop waar een Qualcomm Atheros QCA9377 in zit. Het verliest in elk geval niet de verbinding zoals telefoons soms doen (wellicht omdat zich af en toe 50kg water met de naam "Luc" in het pad van het signaal bevindt; laptops lijken daar minder last van te hebben, ik vermoed door grotere antennes). In sommige gevallen is het testresultaat bij deze laptop iets beter, ik weet niet zeker of dat toeval is want er zit best wat variatie in (er is een reden waarom Tweakers zoveel heeft uitgegeven aan hun WiFi-testlab!)

Linux

WiFi en dergelijke werkt allemaal out of the box zoals je zou hopen op Debian 12, alleen suspend-to-RAM wil niet hervatten, en je moet natuurlijk de nvidia drivers installeren voor die GPU (anders draait alles op de Intel GPU, wat ook best oké is en minder stroom kost). Het suspend-probleem heb ik op kunnen lossen door naar Debian Testing te upgraden, wat nu kernel versie 6.12.20-1 heeft

De speciale HP-functieknop die op de plek van F12 zit werkt op Windows noch Debian. `xev` registreert geen event wanneer ik daarop druk, maar dat krijgt het voor volume-up en printscreen ook niet dus wellicht wordt ook dit elders door het systeem al afgevangen en kun je er wel degelijk iets aan koppelen

Let overigens op met /dev/ports, wat je bijvoorbeeld nodig hebt om de ventilatorinstelling aan te passen. Als je de verkeerde waarde naar het verkeerde adres schrijft, ziet het OS de WiFi-chip niet meer. Ask me how I know. Een BIOS reset heeft dat gelukkig opgelost.

Geluid: fan, mic, speakers

De laptop kan goed lawaai maken en daarbij is een schrille toon tussen de ~2700 Hz en ~4050 Hz zachtjes hoorbaar, afhankelijk van hoe hard de ventilator draait (met name de hoge frequentie is ook luider wanneer de ventilator harder draait). Tijdens heel veel taken is de ventilator volledig uit, al kan ik de klik beämen die iemand anders rapporteerde bij het aanslaan van de ventilator, hoewel ik het van zijn/haar beschrijving veel luider had verwacht dan het is. Ik vermoed dat de ventilator me niet gaat storen, ook omdat de hoge toon erg zacht is, en de luidste ventilatorstand tot dusver alleen tijdens benchmarks te horen was. Help me herinneren deze paragraaf bij te werken wanneer ik de laptop in gebruik genomen heb.

Er zitten twee microfoons boven het scherm, maar ze zitten vrij dicht bij elkaar en veel verschil is er niet te horen in Audacity als je een meter naar links of een meter naar rechts staat. Je hebt hier dus alleen voordeel van als je dit gebruikt om softwarematig de audio te focussen

Ook de speakers zijn niet heel erg stereo omdat ze in de buurt van elkaar zitten boven het toetsenbord. Het geluid eruit klinkt goed, zowel spraak als muziek, maar ik heb ook ooit een laptop gehad waar ze volledig aan de zijkant zaten en dat was gewoon écht goed (die laptop adverteerde ook met goed geluid aan boord en kwam met een losse subwoofer). Daarmee vergeleken zou dit tegenvallen, maar ik heb ook wel eens zakelijke laptops gehad waaruit het nog vele malen belabberder klinkt, dus dit is wel redelijk gemiddeld (tot misschien net bovengemiddeld). Ook het maximale volume is prima in orde (niet zoals mijn vorige laptop, die was op maximaal nog altijd te zacht om spraak goed te verstaan bij een beetje achtergrondgeluid)

Overig (gewicht, behuizing, repareerbaarheid, warmteafvoer)

De meegeleverde NVME SSD van 477 GiB schrijft met zo'n 600 MiB/s naar een Windows-partitie volgens iotop wanneer ik een groot bestand kopiëer met `cp` op Debian (kan dus zijn dat de ntfs-driver een bottleneck is, maar ik meen vergelijkbare snelheden gezien te hebben in Windows zelf). Het kopiëren van het block device naar `/dev/null` met `dd` gaat met zo'n 3.8 GiB/s. Geen sluitende benchmark maar als indicatie.

Deze laptop is 2011 gram, wat ik gemiddeld of misschien aan de lichte kant vind voor een 15.6"-laptop met deze specificaties. Jammer dat de behuizing van metaal is om het geheel wat zwaarder te maken (en daarnaast krast een metalen ritssluiting wanneer je de laptop op schoot hebt, zoals in de trein, of als je ergens je telefoon op de laptop legt... als nagels op een krijtbord! Bah). Had veel liever plastic gezien, maar ja, "you get what you pay for" (alle "premium" laptops hebben dit probleem). Aan de positieve kant voelt de behuizing stevig aan en heb ik niet het gevoel dat ik iets kapotdruk wanneer ik 'm in één hand aan een hoekje optil/vasthoud

Update: over de behuizing gesproken, mij valt net op dat ik aan de buitenkant een indicator mis waaraan ik kan zien of de laptop in stand-by of aan is. (Een disk access led'je is op laptops al enkele jaren teveel gevraagd, die vergeef ik ze, maar we zijn dus wéér een informatiestap achteruit gegaan.) /update.

Tot slot heb ik nog drie foto's bijgevoegd:

• Een foto van wat er onder de klep zit. Weet niet waarvoor, ik vind dit altijd leuk om te zien . Het openen was niet lastig (5 kruiskop-schroefjes) en er is ook een handleiding beschikbaar van HP. Kind kan de was doen!
• Een overzicht van opstartopties, gezien het mij een aantal pogingen kostte om tot daar te geraken. De belangrijkste: F9 om van USB op te starten en F10 voor "BIOS"
• Een warmtebeeld, genomen tijdens het maken van een benchmark. Wie een warme muishand hoopt te krijgen in de winter moet ik teleurstellen: de hete lucht vloeit langs het scherm naar buiten en niet aan een zijkant. In de zomer is dat wel weer een voordeel.