In- en aanleiding
Een tijdje terug ben ik overgestapt naar een Asrock Deskmini One, een zeer compacte pc-behuizing die wel volledige cpu en schijf mogelijkheden biedt. Na eerst gewoon mijn Samsung 850 EVO sata schijf als main disk te hebben gebruikt zat ik toch te kijken naar een M2 NVME variant, het moederbord heeft daar een slot voor, aangezien dat naast extra prestaties ook weer een extra vrije sata-schijf plek geeft.
Een beetje rondkijken later bleek "het grote probleem" met die dingen te zijn, de temperatuur. Iets wat in mijn case helemaal een punt zou kunnen zijn. Ook omdat ik een zo stil mogelijke kast wil en de cpu fan de enige aanwezige fan is, welke ook nog eens minimaal draait. Ook waren er geruchten, of al aankondigingen, van een Samsung 960 EVO welke ook zeer interessant kon zijn maar nog niet te krijgen was.
Toen viel mijn oog op de Intel 600p, een zeer voordelige NVME ssd. Qua prestaties minder dan andere NVME ssds, maar qua prijs scheelde het ongeveer een derde (100 euro vs ~150). Daarnaast blijf ik me afvragen of je een verschil tussen een normale snelle NVME ssd en een enorm snelle NVME ssd nu echt zal merken (ik ben geen extreme user, gewoon internetten, programmeren, etc). Een ander iets wat ik had gelezen was een idle verbruik van 0.1W, laag verbruik is lage temperatuur.
Al met al dus genoeg reden om deze maar eens te proberen! De 256GB versie is meer dan zat voor mijn doel (OS + applicaties, ben geen gamer) en hogere capaciteit gaat toch ook snel omhoog qua prijs. Geloof dat support vrij minimaal zal zijn (als in FW upgrades, custom NVME drivers) maar ach, als het werkt werkt het.
Nu heb ik deze ssd al eventjes, maar de reden om nu dan toch een review te schrijven was de aanschaf van een Toshiba XG3 256GB ssd. Deze kon ik hier via tweakers overnemen en tja, nerd als ik ben kon ik dat toch weer niet laten

Nu is deze toshiba zeker een stukje sneller (stom, volgens mij vergeten de benchmarks op te slaan en was toen ook nog niet direct van plan te gaan reviewen), maar wat me opviel was dat de temperatuur ook heel snel opliep. Zelfs idle, als OS schijf, ging de temp richting de 65 a 70 graden! Ik dacht te hebben gezien dat dat bij de 600p een stuk lager was, deze dus weer even teruggezet en gechecked... met deze korte review als gevolg

Eerste indruk
Wat je kunt verwachten, in de verpakking zit een boekje en de ssd. Ik blijf me wel verbazen hoe klein die dingen zijn tegenwoordig, heb je daar een mini-apparaatje met 256Gb snelle opslag (en natuurlijk zijn de versies tot 2TB niet groter!).
Packaging:
[img]Wc45nkxG[/img]
SSD ingebouwd en met Macrium Reflect de originele SSD gecloned (uiteindelijk toch windows opnieuw geinstalleerd, maar dat was meer om het allemaal gewoon weer eens op te schonen).
Intel SSD Toolbox ondersteunde deze ssd in het begin nog niet, maar met versie 3.40 welke recent uitgebracht is is dat ook opgelost.
Gebruik
Het werkt allemaal prima! Nu moet ik eerlijk zeggen dat ik me afvraag of ik verschil merk in het dagelijks gebruik... De Samsung 850 EVO was natuurlijk ook al snel zat, en deze is op een paar gebieden dan wel sneller (sequential read) maar verder redelijk gelijkwaardig, wat op zich ook al weer prima is natuurlijk.
Nu is snelheid wel meetbaar, dus om die reden ook maar wat benchmarks gedaan (AS-SSD en CrystalDiskMark).
CrystalDiskMark benchmark:
[img]8NCtwO50[/img]
AS-SSD benchmark:
[img]YcJ2Mea1[/img]
De resultaten zijn duidelijk, seq-read is over het algemeen veel sneller waar 4k read weer iets achter lijkt te lopen. Al met al hier en daar de voordelen van NVME, maar de sata ssd's worden zeker niet met de grond gelijk gemaakt.
Zoals hierboven echter vermeld was een reden van deze review ook de temperatuur. Waar de Toshiba richting de 65 a 70 graden liep zonder heb uberhaupt echt te gebruiken (OS schijf, dus helemaal niks doen is het niet) bleek deze intel redelijk stabiel op de 41 graden te hangen! Vooral in een compacte kast als de mijne is dit toch wel een aardig voordeel.
*edit*
Zoals sdk1985 in een reactie hieronder aangeeft is het vergelijken van de 256GB ssd met de ~1TB varianten van PNY en Sandiks wellicht/waarschijnlijk niet helemaal fair.
Dit omdat de prestaties groeien met de grootte/aantal chips, hoewel ik niet durf te zeggen wat de verhoudingen in dat opzicht zijn wat betreft de PNY/Sandisk schijven. De Samsung 850 EVO was overigens wel een 250GB schijf, dus die vergelijking is wat dat betreft wel prima en verder... Roeien met de riemen die ik heb

Maar zeker het vermelden waard!
Even een toevoeging, ik heb ook een copy actie van een file van 40GB gedaan naar de verschillende schijven en hier valt de 600p wel door de mand. Nu is dit de eerste keer dat ik dit doe, en zal het niet zo vaak voorkomen, maar wanneer de snelle cache op is stort de 600p toch hard in.
Na ~8.5GB schommelt het dan tussen de 20 en 170-230 MB/s. De Sandisk houdt het helemaal vol op de 440MB/s en de PNY zakt iets in na ~15GB naar 310-320 MB/s,. De Toshiba (een 256GB MLC disk houdt het de hele tijd vol op de volle 460MB/s. De copy werd gedaan vanaf de Sandisk dus die 460 komt redelijk richting de max read speed.
Zie screenshots voor de copy opdrachten:
Intel 600p:
[img=620]bYYJWfDN[/img]
Toshiba XG3:
[img=620]Y8le2iLa[/img]
Sandisk 960 Ultra:
[img=620]rHYbKLyq[/img]
PNY CSY1311:
[img=620]E1wAqiWK[/img]
De Toshiba heb ik dus ook weer even ingebouwd (met heatsinks erop

). Dus ook daarvan wat benches nu:
[img=620]4BXO3uiF[/img] [img=620]cvSS36st[/img]
Conclusie
De Intel 600p is een prima instapper in de NVME ssd wereld. Waar je niet de volledige snelheidsvoordelen haalt van een NVME ssd heb je wel de voordelen in de vorm van een zeer compacte schijf maar is deze ook redelijk koel. Waar de normale sata ssds in mijn kast zo tussen de 30 en 35 graden schommelen zit deze laag in de 40 (zo'n 41-42 graden). Vergeleken met de Toshiba XG3 M.2 256GB welke al snel richting de 65 graden ging een wereld van verschil. Daarnaast blijft de prijs ook zeer aangenaam, waar deze schijf nu goed te verkrijgen is voor ~95 euro zijn de volgende stappen al snel 40 euro duurder.
Aan de ene kant is 40 euro niet zo veel op een complete pc, maar dat is toch bijna de helft van de intel 600p! Er staan wel alternatieven voor ~20 euro duurder in de pricewatch, maar deze zijn of niet te krijgen of wel te krijgen maar dan voor alsnog een hogere prijs.
Al met al wat mij betreft dus zeker een aanrader, voor 9 van de 10 mensen zal dit schijfje snel zat zijn en de prijs gecombineerd met temperatuur (en uiteindelijk ook prestaties) maken het een zeer mooi pakketje. Ik heb ondertussen wat ram-heatsinks besteld om te zien of ik de toshiba daar wat mee omlaag kan krijgen qua temperatuur, maar dat is nog even zien.
*Edit*
De ram-heatsinks helpen niet heel erg, niet zo gek met amper airflow natuurlijk. Hoe dan ook, na wat meer testen blijkt de 600p wel zijn beperkingen te hebben wanneer de cache vol zit. Nu is deze redelijk groot dus zal je tot de ~8GB weinig merken, maar daarna gaat het hard naar beneden en zijn de prestaties echt heel matig. Then again, geen idee of je daar in normaal gebruik tegenaan zal lopen. Toch heb ik nu de toshiba er weer in zitten, want waarom niet.
Ik blijf van mening dat de 600p een prima ssd voor de bulk van de mensen zal zijn, maar er zijn dus zeker scenarios waarbij hij niet aan te raden is. MAar ik vermoed dat mensen die die scenarios tegenkomen niet zozeer naar een budget ssd zullen kijken.
Ondertussen blijf ik ook met grote interesse kijken naar de 960 EVO, mocht de temperatuur daarvan ook een beetje te handlen zijn is dat misschien alsnog een mooie vervanging, maar dan moet hij uberhaupt maar eens te krijgen zijn eerst
Vragen staat vrij, opmerkingen maken ook. Mijn doel was vooral even wijzen op de voordelen van deze intel 600p.