Ubuntu Desktop Edition

Al ruim een half jaar met Ubuntu bezig (na veel andere pogingen in het verleden) en is deze versie eindelijk eens langer dan een maand op mijn laptop blijven staan.
Mijn laptop is een Dell Latitude D830 (1.8GHz Dual Core Intel - 2GB RAM - nVidia NVS 140M) en zou dus met gemak Ubuntu 9.04 moeten kunnen draaien.
Ik zal in deze review vergelijken met hetgene wat er vroeger op stond nl Windows XP SP3.

Installatie
Om de beginnende gebruikers voor zich te winnen kan je Ubuntu wel op veel verschillende manieren installeren. De live cd vind ik nog steeds een zeer geslaagd concept (een soort van try before you buy, waarbij je dus eerst eens mag zien wat het OS inhoudt). Maar nu kan je ook al Ubuntu installeren vanuit Windows zelf.
Het is positief dat ze hier werk in stoppen. Een goed ingelichte gebruiker is een must naar mijn mening. Deze gaat immers vaak formatteren (iets wat voor een beginnende gebruiker een angstig woord is). De installatie wizard is dan ook zeer duidelijk met grafiekjes en waarschuwingen. Ik ben echter een wat gevorderde gebruiker dus ik kies meteen ook voor ext4 dat een snellere opstart beloofd.

De installatie duurt iets van een 15 minuten. Ik kies voor een volledige format (Windows is immers verleden tijd) en zet zelfs mijn documenten niet meer op een aparte NTFS partitie (wat vroeger altijd het geval was aangezien ik zo Ubuntu er even snel terug kon afgooien).

Niets anders dan lof dus voor de installatie! Die krijgt een 5/5.

Meegeleverde software
Ik wring mij enigszins met de keuze van Ubuntu en de meegeleverde software. Ik vind sommige keuzes wat raar. Ik wil bv meteen scannen (de scanner vinden is geen enkel probleem) maar ik krijg een ongelofelijk ingewikkeld programma voor mij waar ik kop nog staart aan krijg. Het staat in schril contrast met de vreselijk simpele installatie.
Ik zoek dan maar even een alternatief voor xsane en kom op een alternatief uit genaamd Gnome Scan. Een zeer simpel programma dat de scan taak veel simpeler doet dan het insane programma xsane.

Ook het meegeleverde VoIP programma moet eraan geloven. En Evolution wordt mooi omgeruild voor Thunderbird in combinatie met Sunbird, F-spot moet wijken voor Picasa, Gimp mag een afslankingskuur krijgen tot mtPaint.

Ik zou er eerder voor kiezen om een simpel programma standaard mee te leveren en de gebruiker kan nadien kiezen om een ingewikkelder programma (met meer functies) te installeren. Een gebruikers schrikt volgens mij enigszins aan een Gimp waar hij 5 minuten moet gaan zoeken naar een resize functie.

Pidgin lijkt mij ook wel een mooie keuze, maar onlangs las ik in de reactie bij een van de Tweakers meuks van het programma:

Ik vind dit programma juist overgewaardeerd, iedere keer als ik het draai kom ik binnen een paar minuten chatten tekortkomingen aan de functionaliteit, trage transfers, webcam, msn spelletjes, etc, dingen die allemaal zonder problemen werken onder live messenger.
Leuk programma als je alleen jongens in je msn hebt maar met meiden werkt het gewoon niet.

Citaat van Mito

Ik lag strijk toen ik dit las maar er zit 100% waarheid in het verhaal. Ik moet helaas ook webcam aanvragen negeren en met een beetje schaamte vragen om een bestand via mail te versturen want ik wil gaan slapen en geen half uur wil wachten om een bestand van 1MB te versturen.
Ik ben wel iemand met wat kennis van IT en weet dus dat MS er alles aan doet om zijn MSN protocol zo gesloten mogelijk te houden en het voor andere ontwikkelaars moeilijk is om altijd mee te zijn met de laatste nieuwe spullen van MSN. Maar het blijft wel een feit dat ze ver achter zitten. Een gewone gebruiker zal dus al lang hebben geblazen.

Software installatie en updates
Ik heb gemengde gevoelens over de installatie van software en updates.
Het update mechanisme is prachtig bedacht. Het controleert alle software dat op je computer staat en update het indien nodig. Maar de aanwezige software is vaak verouderd. Zo is Firefox 3.5 nog steeds niet beschikbaar via de normale weg en duurt het ook eeuwen voordat NetBeans aangepast wordt tot zijn laatste nieuwe update.
Je kan natuurlijk manueel gaan updaten, maar waar is dan het voordeel van deze update manager?
Wel zorgt de update manager ervoor dat (hoewel de laatste nieuwe versie niet automatisch geinstalleerd wordt) wel de beveiligingsupdates meteen beschikbaar zijn. Zo zal een update voor Firefox 3.0.0.x snel na zijn release beschikbaar zijn. De grote updates (van bv versie 3.0 naar 3.5 zijn wel diegene waar je lang op zal mogen wachten).

De installatie van software gaat ook met gemengde gevoelens. Als ik moet hebben, zoek ik het op het net en controleer ik eerst de package manager. Valt dat tegen dan waag ik mij aan de vaak ingewikkelde installatie procedures.
Iets waar de gewone gebruiker gewent is aan een dubbelklik en een installer krijgt deze op de download pagina een lijst met Linux variant waar hij moet zoeken welke de zijne is.
De laatste tijd is er wel veel beterschap. Zo geraakt het gebruik van .deb bestanden (dat een soort van exe zijn voor Ubuntu) wat ingeburgerd. De bekendste programma's bieden deze methode van installeren aan.

Ik bijt dan maar op mijn tanden en installeer de meest voor de hand liggende dingen (VLC, Netbeans, Picasa, Wine, Opera,...).

Het aanbod software is groot maar mist de aanwezigheid van de professionele leveranciers. Microsofts Office, Adobe Photoshop, AutoDesk, VanDale, Techsmith, Pinnacle,... krijgen niet echt gewaagde alternatieven.

Drivers en ondersteuning
Mijn wat verouderde scanner draait goed onder Ubuntu (waar Vista geen drivers meer voor heeft), mijn netwerkprinter kan hij automatisch vinden (iets wat XP niet kan), mijn fototoestel kan hij simpel vinden.
Maar iets simpel als mijn geluid blijkt toch niet zo bijster goed te gaan. In XP moet ik weglopen van het lawaai als ik mijn muziek op het maximum zet. Bij Ubuntu moet ik hoorapparaat gaan zoeken want er komt bijna niets uit.
Al snel leer ik dat ik bij de happy few zit dat gebruik mag maken van de Alsa Mixer. Na een mislukt alsa mixer gebruikt te hebben kom ik bij Gnome Alsa mixer. Deze maakt het 'iets' beter maar verre van perfect. Op 50% komt er niets uit mijn speakers en op 100% is het geluid iets hoger dan normaal. Een stil moment in een film zal dus goed horen worden.

Waar ik echter nog een groter probleem voor zie in de toekomst zijn smartphones. De laatste tijd heeft elk klein kind al een GSM dat meer kan dan bellen en SMS'sen. Het zou dan ook leuk zijn dat synchroniseren werkt op Linux. Dit ligt natuurlijk niet aan de makers van Ubuntu zelf, maar zij zullen wel de nadelen ervan ondervinden dat het niet gaat.
Er zijn natuurlijk diverse omwegen zoals synchroniseren met Google diensten en vervolgens met je desktop applicaties. Gebruiksvriendelijk zal je dat niet noemen en is dat misschien voor veel mensen een brug te ver.

Pracht en praal
Er wordt wel vaak gepronkt met de pracht en praal van Ubuntu. Ik installeer daarom dan ook mijn nVidia drivers (die hij mij aanbiedt) en ga dan aan de slag met Compiz. Dit geeft zeker wat mooie dingen weer, maar brengt veel lasten met zich mee. Zo vallen mijn menu items soms weg waar ik over hover of die dat actief zijn.

Ook VirtualBox blijkt niet geheel perfect te werken met seamless mode. Als er geen actief venster is op de Windows dan draait die je Ubuntu desktop in de soep. Wat mij enigszins verrast is dat Virtualbox het probleem kent (en dit al meerdere jaren) en er eigenlijk niets aan doet.
Bye bye Virtualbox dus en hello VMWare. Die doet ook wat irritaties met Compiz aan maar die zijn minder irritant.
Ook valt mij op dat Compiz maar wat vaak het voor gezien houdt waardoor ik het terug moet opstarten

Compiz kan dan voor ietswat schoonheid zorgen, maar de programma lijken alsof ze 10 jaar geleden gemaakt zijn. OpenOffice ziet er naar mijn mening stukken beter uit in Windows dan Ubuntu. Ook de solitair (stom voorbeeld) ziet er serieus verouderd uit.

Tweaken
Een groot voordeel aan Ubuntu is de mogelijkheid om het systeem te tweaken. Je kan veel aanpassen en dit is helemaal niet moeilijk. Standaard kan je iconen wijzigen, de panels naar eigen zin wijzigen, spelen met Compiz,... Op http://www.gnome-look.org/ kan je al meteen aan de slag. Ik heb de mijne een beetje zitten tweaken met Dust Theme dat je hier kan vinden.


Prestaties
Ook de prestaties vallen voor mij wat tegen. Ext4 zorgt voor veel snellere opstartijden (wat bij de vorige Ubuntu versies een serieus struikelpunt was). Maar de algemene prestaties (surfen, navigeren door bestanden,...) zijn maar zwak.
Hetzelfde doen op mijn Windows XP gaat vele malen beter; Vooral Firefox reageert en navigeert vele malen sneller (met zelfs meer extensies) dan op Ubuntu.

Gebruiksvriendelijkheid
Is eigenlijk nogal moeilijk te zeggen. Het is een kwestie van gewoonte. Ubuntu lijkt volgens mij zeer goed te presteren met de meest voor de hand liggende instellingen. Ga je echter iets moeilijker (zoals een dual screen) dan mag je al duimen.
Ook het verschil tussen de restricted drivers, non free flash, open source java,... kunnen voor de nodige verwarring zorgen.

Prijs
Tja, dat moet je niet veel woorden aan vuil maken. Het is gratis

Mening
Windows en Linux hebben beide hun eigen voor en nadelen.
Op Windows heb je virussen, soms eens een vastloper,... maar daar staat tegenover dat je een zeer uitgebreid softwareaanbod hebt, een degelijke driver ondersteuning,...
Ubuntu heeft dan een wat tegenvallende software aanbod voor geavanceerder gebruik, wat scherpe kantjes,... maar heeft dan weer een geweldige update manager, geen last van virussen,...

Ik heb echter sinds zo lang ik mij kan herinneren geen last meer gehad van virussen op Windows en ben zeer selectief met programma's dat vastlopers eerder buitengewoon zijn waardoor de zwaarste doorwegende nadelen van Windows teniet gaan.
Als Windows 7 uitkomt zal mijn laptop dus terug gaan naar Windows.

Changelog
14 sept 09: review geplaatst
15 sept 09: foutjes verbeteren, screenshot bij plaatsen, smartphone paragraaf toevoegen, tweaken deel toegevoegd
Update manager wat verder toegelicht

In de toekomst: Ubuntu samen in een basis domein met Windows 2003