Apple MacBook 12" 2016 1,1GHz 256GB Grijs

Introductie

Al sinds de aankondiging van de 12” retina MacBook in maart 2015 zat ik met een schuin oog te kijken of dit wellicht de opvolger van mijn 13” rMBP uit 2013 kon worden. Ik was eigenlijk op zoek naar een compacte machine, voor het betere bank-hang-werk, die toch een volwaardig OS draaide. De iPad die ik had, was ideaal voor film, foto en muziek, maar voor al het andere ging mijn voorkeur toch uit naar de 13” rMBP, die ik dan weer te lomp vond voor op de bank. Op dat moment gebruikte ik de 13” in een BYOD constructie voor mijn werk.
Omdat de 12” MacBook in mijn ogen een laptop is met een heel specifiek gebruiksprofiel zag ik mijzelf deze niet dagelijks gebruiken voor mijn werk, dus was het uitgesloten dat deze de MacBook Pro kon vervangen. En de MacBook aanschaffen naast mijn eigen 13” rMBP vond ik toch wat te veel van het goede.
Maar dit veranderde allemaal met het wisselen van baan in februari van dit jaar. Mijn nieuwe werkgever heeft mij voorzien van een 15” rMBP. Dit maakte de weg vrij om mijn eigen 13” te verkopen en de 12” in huis te halen als vervanger van de MacBook pro én de iPad.
Rond die tijd zwollen ook de geruchten van een op handen zijnde refresh van de 12” aan. Het koste enige zelfbeheersing maar de geruchten bleken waar, en sinds 2 weken ben ik in het bezit van een early 2016 12” MacBook. Het gaat in deze review om de instapvariant met Core m3 en 256 GB SSD.

Verpakking

Apple beheerst graag alle aspecten van het gebruik van zijn producten. Voor sommigen betekent dit (al dan niet terecht) beperkingen en vendor lock-in voor anderen betekent dit vooral gemak, een fijne gebruikservaring en ‘niet zelf hoeven nadenken’. Hoe je hier ook tegenaan kijkt, tijdens het uitpakken merk je al dat Apple heeft nagedacht over de manier waarop je de laptop uit de doos haalt.
De MacBook komt in een bruine doos die door middel van een scheurstrip eenvoudig geopend kan worden. Geen schaar of mes nodig dus. In deze doos zit vervolgens de kenmerkende witte doos waarin de MacBook zit. Als je de flappen aan de korte zijden naar buiten drukt komt de binnenste doos omhoog zodat je deze makkelijk kunt pakken.
[img]JFdiDA0k[/img]
Na het verwijderen van de plastic wrap en het optillen van het deksel wordt je begroet door het glimmende Apple logo op de (in mijn geval) space grey MacBook. Het logo is dus niet meer lichtgevend, zoals bij andere MacBooks (Pro, Air) het geval is.
[img]bh3ZLKoE[/img]
Onder de MacBook vind je verder de laadkabel en een pakketje met wat documentatie met daar weer onder de adapter en duckhead. Al met al een erg cleane verpakking die verder erg herkenbaar zal zijn voor iedereen die de afgelopen jaren wel eens een MacBook heeft uitgepakt.
[img]b4AXv16m[/img]

Initiële setup

Na het inschakelen voor het eerste gebruik kom je in de configuratie van OSX terecht. In het geval van de MacBook is El Capitan al geïnstalleerd, maar moet je na het doorlopen van de setup nog wel even upgraden naar de laatste versie (10.11.4). Verder is het redelijk recht-toe-recht-aan. Je dient de taal & locatie op te geven en je AppleID en daarna kun je vrijwel meteen los.
Ik moest ook nog een Time Machine back-up terug zetten. Ik maak hiervoor gebruik van een USB2 HDD die is aangesloten op de USB poort van mijn Airport Extreme. Back-ups maken gebeurt dus draadloos en deze dienen ook weer draadloos terug gezet te worden. De netwerkinterface is hier wel enigszins de bottleneck waardoor ik ruim een uur heb moeten wachten totdat alle data en settings waren overgezet.
Na een laatste keer booten was het dan zo ver. Ik zag mijn vertrouwde bureaubladachtergrond inclusief alle bestanden en troep die ik daar had achtergelaten, maar dan op het 12” scherm van de rMB.

Buitenkant

Zoals eerder al gezegd gaat het hier om een 12” laptop die 28,05 bij 19,65 bij 1,31-0,35 centimeter meet. Het gewicht zit daarbij op 920 gram. Qua afmetingen is de 2016 versie verder gelijk aan de 2015 versie. Ook op het gebied van I/O zijn er geen verschillen. Er is nog steeds één USB-C poort en één 3,5mm headphone/audio jack.
[img]cIy7AwLz[/img]
Wat wel verschilt is dat de 2016 versie in een nieuwe kleur te krijgen is: roségoud, of in de volksmond roze. Verder zijn de 2016 en 2015 versies niet op uiterlijk te onderscheiden van elkaar.
Na het voor het eerst oppakken en openklappen van de MacBook sta je toch wel even te kijken. Het weegt echt niks en het apparaat voelt erg compact aan. In eerste instantie voelt het bijna als een mock-up, een prototype dat geen werkende hardware bevat, maar niks is gelukkiger minder waar.

Beeldscherm

Het scherm heeft een diagonaal van 12” en een resolutie van 2304 x 1440 wat neerkomt op een ppi van 226. Hierbij gaat het om een LED IPS panel waardoor de kijkhoeken zeer goed zijn en er geen sprake is van vervagende kleuren als de kijkhoek veranderd. Backlight bleed, waar eigenlijk alle IPS panelen in meer of mindere mate wel last van hebben, is praktisch niet aanwezig bij mijn exemplaar.
Helderheid, kleuren en contrast zijn verder dik in orde. Met name de kleuren hebben mij prettig verrast. Het 12” scherm van de rMB is wat dat betreft beter dan dat in mijn oude 13” rMBP uit 2013 en kan zich meten met de 15” rMBP uit 2015 die ik voor mijn werk gebruik.
Een punt waar Apple wel afwijkt van andere retina MacBooks is met de schermresolutie. Op alle andere Macs met retina scherm gebruikt Apple pixel doubling Waar voorheen een beeldschermelement bestond uit 1 pixel, wordt deze bij de retina schermen binnen OSX opgebouwd uit 4 pixels. Voor de 13” schermen met 2560 x 1600 pixels zijn de beeldschermelementen bijvoorbeeld standaard net zo groot als bij een1280 x 800 scherm.
Voor de 12” is Apple hiervan afgestapt. Als hetzelfde was gedaan met het 12” scherm zouden alle elementen dezelfde grote hebben als op een 1152 x 720 scherm. Dit vond men blijkbaar toch wat aan de grote kant dus heeft Apple besloten om te schalen. Standaard staat het scherm ingesteld alsof het een 1280 x 800 resolutie heeft, en de mogelijkheid is er om op 1440 x 900 te draaien. Ik zelf maak gebruik van die laatste optie.
[img]ldbFcmzS[/img]
Ik was van te voren bang dat de beeldkwaliteit minder zou zijn omdat er geen 1-op-1 pixel doubling meer zou worden gebruikt, maar in de praktijk merk je daar niks van. Alles is nog steeds heerlijk scherp.

Speakers

Dan komen we bij de grote verrassing: de speakers. In veel reviews van de 2015 versie werd al even kort aangehaald dat deze lang niet slecht klinken en ik kan niet anders dan zeggen dat dit in de 2016 versie nog steeds het geval is. Hoe ze het gedaan hebben weet ik niet, maar er komt zowaar een acceptabel, relatief vol en gedefinieerd geluid uit. Lage, midden en hoge tonen zijn duidelijk te onderscheiden en het volume kan omhoog geschroefd worden zonder dat er vervorming optreed. Van echte bass is natuurlijk geen sprake in deze form factor. De speakers winnen het uiteraard niet van een dedicated losse set speakers, maar ik denk dat deze zich zeker kunnen meten met bijvoorbeeld de wat goedkopere (bluetooth) speakers. Het is absoluut geen straf om af en toe casual wat muziek te luisteren op de MacBook. Ook voor het weergeven van geluid van films of series voldoet het ruimschoots.

Toetsenbord/trackpad

Het toetsenbord was 1 van die zaken die in de 2015 versie als toch wel heet hangijzer te betitelen viel. Aangezien hier in de 2016 versie niks aan is gewijzigd is het waarschijnlijk nog steeds een geval van love it or hate it.
Apple gaf tijdens de introductie van de rMB hoog op van het feit dat ze de onderliggende toetsenbordtechniek geheel op de schop hadden genomen. Waar traditioneel de meeste toetsenborden gebruik maken van een scissor mechanisme, heeft Apple het butterfly mechanisme bedacht. Grote voordeel hiervan zou moeten zijn dat je een toets niet langer meer precies in het midden hoeft te raken om er voor te zorgen dat een toetsaanslag geregisterd wordt. Dit laatste stelde Apple in staat om het toetsenbord zo dun te maken zodat er weer meer ruimte voor de accu beschikbaar kwam.
[img]9ePH1JBP[/img]
Of het door het nieuwe mechanisme komt durf ik niet te zeggen, maar je kunt een toets inderdaad helemaal op de uiterste rand raken en er volgt netjes een actie. Dit is vooral goed te merken bij bijvoorbeeld de space bar. Gevolg is wel dat het toetsenbord erg plat is gemaakt en de toesten nauwelijks travel hebben.
Of je dit een probleem vind is persoonlijk, maar ik kan op dit toetsenbord goed uit de voeten. Mijn snelheid en nauwkeurigheid zijn gelijk aan die op andere toetsenborden. Ik denk dat we het in mijn geval over een gewenningsperiode van enkele uren hebben voordat ik er aan gewend was.
In een andere review las ik dat het typen gelijk zou zijn aan typen op een touchscreen, maar dit is absoluut niet geval. De toesten hebben wel degelijk een stukje travel en er is duidelijk een klik hoor- en voelbaar.
Het is verder een full size toetsenbord dat ik er in eerste instantie en beetje komisch uit vond zien. Doordat de laptop zo compact is, maar er wel full size toetsen worden gebruikt, leken de verhoudingen niet te kloppen. Om het toetsenbord te laten passen in de behuizing zijn er wel 2 concessies gedaan. De bovenste rij met functie toesten is maar “half hoog”, wat denk ik niemand een probleem zal vinden. Het tweede puntje vind ik toch wat vervelender. De pijltjes toetsen voor omhoog en omlaag zijn ook “half hoog” en samengevoegd.
[img]FrDZSdrp[/img]
Ze nemen nu beiden de plaats in van wat eigenlijk 1 toets had moeten zijn. Ik gebruik deze toetsen best vaak om bijvoorbeeld binnen de finder te navigeren, maar hier moet ik nog echt wennen aan deze toetsindeling. Verder is het toetsenbord ook nog voorzien van backlit die gewoon doet wat het moet doen: de toetsen laten oplichten in het donker. Prettig hierbij is dat er ingesteld kan worden hoe fel de backlit moet schijnen. Het is dus niet alleen een kwestie van aan of uit.
De 2015 MacBook was de eerste Apple laptop die geleverd werd met het force touch trackpad en op de 2016 versie is deze weer aanwezig. Wederom om ruimte te besparen heeft Apple een herontwerp gemaakt van een bestaande techniek. De oude trackpad moest daadwerkelijk fysiek ingedrukt worden om op iets te klikken. Bij de force touch trackpad zijn de bewegende onderdelen komen te vervallen. Het klikken wordt nu gesimuleerd door middel van haptische feedback. Er kan nu ook geregistreerd worden hoe hard je drukt. Dit laatste zit wat mij betreft nog wel in de gimmicky fase zonder echt nuttige toepassing.
[img]OmneOcAy[/img]
Maar ook als je hier geen gebruik van maakt houd je nog altijd het beste trackpad over dat op een laptop te vinden is. Het glazen oppervlak is groot en glad en alle aanrakingen en (multitouch) gestures worden zonder problemen geregistreerd en omgezet naar acties binnen OSX

Poorten

Dan dat andere hete hangijzer: de USB-C poort. De enige USB-C poort, want er is er nog steeds maar 1 beschikbaar. Verder kun je nog gebruik maken van de 3.5mm audio aansluiting en dat is het.
Apple heeft nooit een geheim gemaakt van het hoe en waarom van de MacBook, zoals op de Apple site ook duidelijk te zien is.
[img]aEYSqpYR[/img]
Dit is een laptop voor het draadloze tijdperk. Het minimale aan poorten leveren zodat er het maximale aan batterijcapaciteit geïntegreerd kan worden past helemaal binnen die filosofie, maar het stoot veel mensen blijkbaar ook tegen de borst. Het is echter wel een van de redenen waarom ik Apple erg waardeer. Ze zijn niet bang om een impopulaire maatregel te nemen om daarmee hun visie uit te dragen.
Zelf heb ik geen probleem met de hele draadloze filosofie. Ik ben jaren geleden bijvoorbeeld al overgestapt op een draadloze printer/scanner en met de komst van 802.11 N en later AC heb ik nooit meer de behoefte gehad aan een bedrade netwerkverbinding. Bestandsoverdracht doe ik al tijden via de cloud (oneDrive meestal) en data tussen mijn telefoon en Mac’s wissel ik uit door middel van AirDrop (waarschijnlijk als enige persoon op aarde…). Ook mijn TimeMachine back-up’s worden draadloos weggeschreven naar een netwerkschijf.
Het enige dat ik mis is een SD card reader. Ik maak 1 keer per jaar een verre reis met mijn vriendin en dat levert altijd mooie plaatjes op. Ik moet alleen nog op zoek naar een manier om de foto’s van de SD kaart naar de MacBook te krijgen. Ik heb al gezien dat er genoeg USB-C hubs en adapters te koop zijn, maar ik lees tegelijkertijd ook dat het allemaal nog een beetje wankel is met de 3rd parties.
[img]tWl8RFVh[/img]
De enige gegarandeerd werkende adapters zijn die van Apple zelf, waar uiteraard ook weer een iets hoger prijskaartje aan hangt. Voorlopig red ik het echter prima en ik houd mij aanbevolen als iemand een goed SD cardreader weet met USB-C aansluiting…

Gebruik

Zoals in de intro al gezegd zie ik de MacBook binnen een vrij specifiek gebruiksprofiel vallen. Dat is met name mobiel gebruik en dat is ook waarvoor Apple de MacBook heeft ontworpen. Mobiliteit heeft het gewonnen van heel veel andere metrics.
De MacBook is ligt genoeg en de accu gaat lang genoeg mee om hem te gebruiken op de bank, ’s avonds in bed, aan de keukentafel of in de tuin op een luie stoel. Hij kan, net als een tablet, eigenlijk door het hele huis zwerven. Apple heeft daarbij goed gekeken naar iPad en iPhone en heeft daar een aantal elementen van overgenomen in de MacBook. Ik persoonlijk vind dat de MacBook meer gemeen heeft met de iPad dan met de overige laptops van Apple. Wat form factor betreft uiteraard niet, maar alle andere elementen zijn wel aanwezig. Zo is er een passief gekoelde CPU die vooral bedoel is voor korte piekbelasting en niet voor langdurige 100% workloads. Er is slechts 1 multifunctionele poort aanwezig omdat toch alles draadloos gaat en het is belangrijk dat hardware en software goed zijn geoptimaliseerd voor elkaar om het maximale uit het apparaat te halen
Om met dat laatste te beginnen, dat is Apple wel toevertrouwd, gezien onderstaand filmpje waarin 4K video op een zeer acceptabele manier wordt ge-edit in Final Cut Pro X.
[img]B8hU6wDF[/img]
Dit filmpje laat wat mij betreft perfect zien waar de grote kracht van Apple ligt: optimalisaties. Dat betekend ook dat als je het maximale uit je MacBook wilt halen, je vaak afhankelijk bent van Apple software. Zo is het geen geheim dat het gebruik van Safari erg goed is voor je accuduur. Deze filosofie spreekt mij erg aan en dit maakt ook dat ik al geruime tijd met veel plezier gebruik maak van Apple producten. Tegelijkertijd weet ik ook dat dit niet voor iedereen is, maar ik denk dat het voor een machine als de MacBook wel belangrijk is om je van bewust te zijn.
Natuurlijk, 3rd party software draait prima, maar, als je Chrome gebruikt in plaats van Safari dan ga je dat bijvoorbeeld merken in je werktijd op de accu. De ervaring wordt er niet gelijk slecht van, maar je haalt er dan simpelweg niet het maximale uit.

Benchmarks heb ik niet gedraaid. Daar kan ik vaak niet zo veel mee, behalve concluderen dat machine X een hoger getal op iets heeft gehaald dan machine Y. Degene die daar toch behoefte aan heeft verwijs ik graag door naar dit draadje op MacRumors waar een vergelijking wordt gemaakt tussen verschillende Apple laptops.
Wat ik wel kan doen is beschrijven hoe ik de laptop gebruik en hoe dat gaat. Op het moment van schrijven heb ik Pages open staan waarin ik deze review schrijf. Verder staat Safari open met 23 tabs en stream ik muziek via iTunes naar mijn Apple TV en versterker. Transmission is 'iets' () aan het downloaden en ondertussen is IVI bezig met het omzetten van een .MKV bestand naar .MP4. Dit alles gaat zonder problemen en veel zwaarder dan dit belast ik mijn machine ook eigenlijk niet.
Ik merk wel dat als ik snel meerdere programma’s achter elkaar via spotlight open, er enige vertraging optreed. En dat zijn eigenlijk ook de enige momenten dat ik merk dat het hier om een toch enigszins beperkte CPU gaat.
Tijdens dingen als basic fotobewerking en beheer in Foto’s, of wat geavanceerder werk in Pixelmator merk ik geen performance issues. Dit is ook zo als ik in WebStorm (JavaScript) of PyCharm (Python) wat code werk doe. Het opstarten van de IDE’s duurt iets langer dan op mijn 15” rMBP, maar zodra ze er eenmaal staan is de ervaring hetzelfde.
Verder is de MacBook prima in staat om alle dagelijkse computertaken meer dan adequaat af te handelen. Spreadsheetwerk, wat browsen, een (4k) filmpje kijken, het lukt allemaal zonder problemen.

Wat verder nog ter tafel komt...

Dan zijn er nog een paar dingen die in bovenstaand verhaal nog niet aan bod zijn gekomen, maar die het bespreken wel waard zijn.
De accuduur is goed. Als je een beetje je best doet is de door Apple genoemde 10 uur mogelijk. Dit is een uurtje meer dan de 2015 versie. Dit valt te verklaren door het gebruik van de SkyLake CPU in combinatie met een iets hogere accucapaciteit. Tijdens mijn dagelijks gebruik zit ik meestal ergens tussen de 8 en 9 uur.
Dan de webcam… 480p anno 2016 is.... Het beeld is flets en korrelig. Hiervoor hoef je de MacBook niet te kopen.
De koeling is passief, er zijn geen ventilatoren aanwezig. De MacBook is dus volkomen stil. De behuizing moet de warmte van de CPU zien af te voeren. Op het moment dat je de laptop belast voel je behuizing dus ook daadwerkelijk warmer worden. Tot op heden ben ik nog niet tegen situaties aangelopen dat de MacBook zo heet werd dat het oncomfortabel zou worden om op schoot te houden. Ik vermoed dat de CPU allang aan het throttelen is, lang voordat de behuizing onaangename temperaturen bereikt.

Conclusie

Vorig jaar, in de review van de 2015 versie beschreef Jelle dat de MacBook zijn tijd wellicht te ver vooruit was. Daar was ik het toen al niet mee eens en ondertussen al helemaal niet. De MacBook past perfect binnen een bepaald gebruikspatroon en zolang je daar blijft, excelleert het apparaat. Op het moment dat je hem uit zijn comfortzone haalt beginnen er beperkingen zichtbaar te worden.
Het valt niet te ontkennen dat Apple met de MacBook een apparaat heeft ontwikkeld dat de tongen weer aardig los heeft gemaakt. Iedereen heeft wel een mening over die ene poort en het nieuwe toetsenbord. In mijn omgeving merk ik verder dat de aantrekkingskracht ook enorm is. Men wordt er een beetje stil van en is duidelijk onder de indruk. Vooral ook als ze het prijskaartje horen.
De MacBook is namelijk duur. Ik heb via mijn werkgever een korting kunnen krijgen, maar ook als ik die mogelijkheid niet had gehad, had ik hem voor het volle pond gekocht. De MacBook is duur, maar ik vind hem zijn geld wel meer dan waard.
Als je je bewust bent van de manier waarop Apple heeft bedacht dat deze MacBook gebruikt dient te worden, en je gebruikspatroon valt daar al binnen, of je bent bereid om je daar aan te conformeren, dan is de MacBook een fantastisch apparaat. Vind je het voorgaande maar niks dan is dit apparaat wellicht niet voor jou.
En als je vindt dat je voor 1400 euro een apparaat dient te krijgen dat bovenin de benchmarks moet eindigen, dan moet je zeker niet bij de MacBook zijn. Bij Apple betaal je namelijk ook nog altijd voor de optimalisatie van hardware en software, een mooi design, een goede bouwkwaliteit en ja, ook nog steeds voor de “beleving”. Dat is iets dat je niet in benchmarks kunt vangen, maar wat wel meer dan ooit opgaat voor deze MacBook.