BlackBerry Priv Qwerty Zwart

Dankzij het mooie AMOLED scherm en de backlight van het toetsenbord is de Priv ook in het donker een mooie verschijning!

1. Inleiding

2017-07-18: Update: Vijfde ster weer verwijderd: Ik heb het langer met de Priv volgehouden dan met welke telefoon dan ook, maar door de warmte/batterij- en snelheidsproblemen geef ik het nu op.
2016-03-01: Update: Vijfde ster toegevoegd: slow motion opname is nu beschikbaar! Daarmee voldoet dit toestel aan al mijn wensen. Tenminste, de realistische wensen
2015-12-31: Update: Performance/batterij toegevoegd, toetsenbord nadeeltje toegevoegd, uitleg over screenshot geluid gecorrigeerd.
2015-12-20: Update: Camera toegevoegd, alsmede een paar andere kleine zaken.
2015-12-19: Update: Video toegevoegd voor de twee 'build quality issues' die online veel gemeld worden, BlackBerry Device Search toegevoegd, top/bottom shortcuts toegevoegd.
2015-12-18: Eerste versie van de review, camera en performance/batterijduur ontbreken nog.

In deze review beschrijf ik mijn persoonlijke ervaringen met de Priv. Smaken verschillen, en er zullen zaken zijn waar de één zich aan stoort, terwijl ze voor de ander niks uitmaken. Dit geldt voor de Priv nog meer dan voor andere telefoons, omdat er twee soorten klanten zijn: Klanten die van een BB10 toestel komen en klanten die van een Android (of ander OS) toestel komen. De meningen lijken over het algemeen mijlenver uiteen te liggen tussen die twee groepen, waarbij de BB10 adepten veel zaken momenteel nog missen of minder makkelijk vinden. Vandaar dat ik ook mijn achtergrond zal beschrijven.

1.1 Mijn achtergrond

Mijn eerste QWERTY telefoon was de Sony Ericsson M610i. Deze had heel aparte toetsen: hoewel er maar 20 fysieke toetsen op het toestel zaten, kon elke toets van de eerste 3 rijen onder twee hoeken ingedrukt worden (naar links of naar rechts). Zo had je in totaal dus 'stiekem' 35 toetsen. Dat klinkt vreemd maar werkte ontzettend fijn met typen. Random fact: Dit was tevens mijn eerste toestel met een touchscreen.

Daarna volgden twee Windows Mobile QWERTY telefoons: de HTC Touch Pro en later de Sony Ericsson Xperia X1. Deze hadden meer volledige toetsenborden, met name de HTC Touch Pro, en daarmee voelde ik me echt productief. Voor zover dat op een telefoon kan.

Mijn eerste Android toestel was de Motorola Milestone (internationaal beter bekend als de Droid). Solide build kwaliteit en voor die tijd goede specs. De Milestone 2 was lastiger te krijgen in NL en eigenlijk niet veel beter qua specs dan de Milestone. De Milestone 3 heb ik in Taiwan gekocht, en via grijze import heb ik ook nog de Droid 4 weten te bemachtigen, maar tegen die tijd waren de specs al achterhaald door andere toestellen. Motorola bracht nog de Photon uit maar dat was me teveel moeite (niet verkrijgbaar in EU en de SIM-kaart zat erin gesoldeerd) en leverde te weinig op qua specs. Motorola was op zijn retour en na de overname door Google lijkt het er niet op dat ze nog QWERTY sliders gaan uitbrengen. Van HTC en Sony (Ericsson) verwacht ik dat ook niet meer. Ik gaf de moed op en probeerde maar te wennen aan virtuele toetsenborden. Galaxy S3, Xperia Z, Note 4. Ook nog ergens een LG Optimus 3D in die tijdlijn maar ik weet niet meer precies waar.

Was er dan niemand meer die nog telefoons met fysieke toetsenborden wilde maken? Jawel! BlackBerry! En de BlackBerry Passport vond ik zeer interessant. Een vernieuwend toestel dat een goed OS had maar helaas niet volledig Android. Een toetsenbord dat ook capacitive touch bevatte, wat er erg cool uitzag in filmpjes. Een heel apart scherm waardoor het voor de app layouts niet uitmaakt onder welke hoek je je telefoon houdt. Ik heb lang getwijfeld over dit toestel, maar het feit dat het geen 'full Android' was (heb ik nodig voor mijn Wear horloge), dat ik de toetsen te groot vond, dat ik het te weinig toetsen vond, en dat ik het toestel te breed vond, hebben me uiteindelijk tegengehouden.

En toen kwam BlackBerry met de Priv. Was dit de terugkeer van het fysieke toetsenbord?

1.2 Disclaimer

Voor heel technische zaken zoals benchmarks en kleurfouten verwijs ik je door naar de reviews van professionele en quasi-professionele tech sites. Deze review gaat over dagelijks gebruik, en meer specifiek: mijn dagelijks gebruik. Zaken die ik relevant vind om te bespreken. Tegenwoordig kan elke telefoon zo'n beetje alles, dus het heeft voor mij geen zin om elk onderdeel los te bespreken als het net zo goed of slecht is als bij andere flagship toestellen, of ik er geen ervaring mee heb.

Ik heb mijn Priv sinds 13 november 2015, bij het schrijven van dit artikel dus meer dan een maand. De 'vers-uit-de-doos' roze bril is er inmiddels niet meer, maar hoe bevalt de Priv zonder die roze bril?

2. Eerste indrukken

De eerste foto, nog met de verpakkingsfolie op het scherm.

Let op: dit zijn de eerste indrukken met alleen de updates die beschikbaar waren op 13 november.

• De toetsen leken me groot genoeg. Klein, maar bruikbaar vanwege de vorm.
• Gewichtsverdeling is goed. Dat had ik niet verwacht van zo'n grote portrait slider.
• Dit vond ik eng: Een fysiek toetsenbord was ik duidelijk niet meer gewend. Ik greep in het begin vaak terug naar het virtuele toetsenbord. Daardoor kreeg ik bijna spijt van de aanschaf. Spoiler alert: dit is gelukkig nog veranderd.
• De alt en shift toetsen zou ik omgewisseld hebben zodat ze gelijk zijn als op een PC. Nu zit de alt linksboven de shift in plaats van andersom.
• Het installatieproces had een bug in de Google backup restore optie: als ik een selectie wilde maken van welke apps ik wilde herstellen, kon ik daarna in portrait mode niet op OK klikken (de Android soft keys leken daar vóór te zitten, al waren ze niet zichtbaar). Vanuit landscape kon het wel, maar als ik mis klikte (links misklikken was cancel, rechts misklikken was back) kon ik weer opnieuw beginnen, en na een keer of 5 de gewenste apps geselecteerd te hebben en daarna mis te klikken heb ik het maar opgegeven en geen apps hersteld.
• De alt en shift bleven soms wel als modifier actief (b.v. alt, daarna d, is 5) en soms niet (dan moet je alt of shift ingedrukt houden). Ik heb mezelf inmiddels dat laatste aangeleerd.
• Wireless charging zat er inderdaad niet in, zoals al bekend was inmiddels voor de Europese modellen.
• Het touch-sensitive toetsenbord om te scrollen was fijn, het bewegen van de cursor met touch vereiste wat wennen en ik gebruik het nog steeds zelden. Naar links swipen is laatste woord deleten, en hier heb ik nog wel wat over te zeggen verderop.
• Bij snel typen bleek dat dubbele karakters vaak 'ingeslikt' werden. B.v. heel vaak "google goggles" typen leverde regelmatig ergens "gogle" of "gogles" op. Dit bleek een software issue te zijn, want na de firmware update heb ik dit nooit meer gezien.
• De app switcher / recent apps opende veeeel sneller dan op mijn Note 4 en was dus daadwerkelijk bruikbaar.
• De tekstdichtheid is hoger dan bij de Note 4 (ookal had ik daar de tekst op een zo klein mogelijk formaat ingesteld). Hierdoor kun je, ondanks de Android softkeys die er op de Note 4 niet zijn, meer informatie op een enkel scherm zien, en dat vind ik fijn.
• Een groot deel van deze lijst is overgenomen uit een forumpost die ik getikt had op het fysieke keyboard van de Priv. Ik heb daarbij maar 3 keer per ongeluk een nieuw topic aangemaakt door een verkeerde toetsencombo (alt+N)
• Een portrait slider leek me op het eerste gezicht een slecht idee, omdat ik landscape sliders gewend was. Maar die hadden ook de vervelende eigenschap dat ze gewoon niet werkten met sommige apps, met name apps die weigeren mee te roteren en in portrait blijven staan. Bovendien heb je in landscape modus soms minder overzicht bij het invullen van een boel tekstvelden en is portrait daar logischer. Dus een portrait slider is zo gek nog niet. Ik ben overigens gek op sliders an sich omdat ze geen ruimte innemen als je ze niet gebruikt (zowel op het scherm als fysiek). Een afneembaar toetsenbord moet je ergens bewaren en heeft meestal nog een eigen stroombron nodig en een Bluetooth verbinding. Niet praktisch. Ook kun je in sommige gevallen niet het toestel vasthouden door het toetsenbord vast te houden, omdat het een los onderdeel is. Met een slider kun je dat wel. Met vaste toetsen ook. Maar als de toetsen 'vast' zitten in het toestel, nemen ze altijd ruimte in beslag, en kunnen ze mogelijk sneller slijten (tenzij je een hoesje gebruikt, maar dat doe ik niet).
• Het design vind ik geweldig. De carbonfiber-achtige achterkant met heel veel grip, het afgeronde scherm en de bijbehorende afgeronde achterkant (waardoor het geheel minder vreemd aanvoelt dan b.v. de S6 Edge toestellen. Het toestel ziet er goed uit en voelt solide en premium aan.
• Er zit een beetje speling als je linksonder op het scherm tikt terwijl het toetsenbord ingeklapt is, en het midden van de achterkant geeft ook een beetje mee als je het induwt. Ik vind dat niet zo erg (ook met de gedachte: dingen die speling hebben of kunnen buigen zullen minder snel breken onder stress of andere temperaturen), maar er zijn mensen die zich hier kapot aan ergeren.
• Het open en dicht sliden van het toetsenbord voelt gewoon heerlijk.

3. Updates van BlackBerry

In de eerste maand zijn er al gelijk een boel zaken geupdate. Vlak voordat ik het toestel aanschafte was de eerste ronde updates geweest, van de BlackBerry apps (oa. de camera), en in december was er zowel een firmware upgrade als een upgrade voor de meeste BlackBerry apps.

Wat speciaal is aan de firmware upgrade, is dat de laatste patches van Google hierin waren meegenomen, en dat de Priv firmware begon met uitrollen vóórdat dezelfde patches in een nieuwe firmware voor de Nexus toestellen beschikbaar werden. Wellicht maar een dag eerder, maar toch, als BlackBerry dit volhoudt (wat ze wel beloven - maandelijkse patchrondes) zijn ze heel goed bezig!

Effectief zijn er twee zaken geweest in de updates waar ik zelf echt verbetering bij gemerkt heb: het toetsenbord registreert snelle dubbele aanslagen nu correct, en de camera blijft minder 'hangen' na het maken van een foto (waardoor het nu lijkt of de foto's sneller gemaakt worden). De rest werkte bij mij eigenlijk al prima, en alles dat ze zuiniger, stabieler, of sneller maken is mooi meegenomen.

De rest van de review is geschreven na het installeren van al deze updates, en dus ook een maand na aanschaf.

4. Toetsenbord

Ondanks de relatief dunne constructie met afgeronde zijkanten voelt het geheel toch solide aan. Foto toont hoe een 'echte' Priv eruit ziet, niet een schoongemaakte

4.1 The Good

• Alle 'voorspellende' en 'corrigerende' opties zijn uit te schakelen, en dat heb ik dan ook direct gedaan. Ik weet zelf meestal nieteens wat ik wil dus software zal het al helemaal niet weten
• Keyboard gestures zijn uit te schakelen indien gewenst.
• Keyboard gestures voor het scrollen zijn handig en voelen fijn/awesome/hip/kek/etc. Extra bonus: Niet meer per ongeluk 'like' klikken op posts op Facebook als je wat lomp scrolt
• Keyboard uitklappen = soft keyboard weg. Keyboard inklappen = soft keyboard terug. Werkt gewoon zoals je verwacht.
• Voor lange teksten werkt het, na gewenning, voor mij veel fijner dan een virtueel toetsenbord. Zeker nu ook de bug opgelost is met het ontbreken van herhalende karakters! Ik gebruik ongeveer 90% van de tijd het fysieke toetsenbord, het virtuele gebruik ik alleen voor kleine dingen zoals b.v. een app in de Play Store opzoeken. Ik heb ook vaak het toetsenbord uitgeklapt als ik het niet gebruik, deels omdat je er ook fijn mee kunt scrollen, en deels gewoon.. omdat het kan?
• Je kunt ook andere soft keyboards installeren via Google, het BB keyboard stuurt die gewoon aan. Hou er wel rekening mee dat niet alle functies dan even goed werken. Maar b.v. wanneer ik het Google Pinyin toetsenbord actief heb, kan ik gewoon Chinees typen met het hardware toetsenbord van de Priv.
• Het hardware keyboard werkt prima in b.v. TeamViewer en andere remote access applicaties of terminal apps. Hou er wel rekening mee dat soms shift en alt niet op dezelfde manier werken. Om een cijfer te typen zul je b.v. vaak alt+cijfertoets tegelijk in moeten drukken, ipv. eerst alt en daarna los nog de cijfertoets.
• Ter volledigheid nog de voordelen van een portrait slider: geen schermoppervlak kwijt, geen losse stroomtoevoer nodig, geen Bluetooth of kabeltje nodig, geen issues met apps die niet naar landscape willen roteren (de meeste apps die landscape zijn, zijn games, en geen 'productivity' apps), en er zit een mooi backlight in.

4.2 The Bad

• Het is niet sneller (voor mij althans) dan een virtual keyboard. Wèl comfortabeler en in de praktijk maak ik er minder fouten op, maar het is niet sneller. En dat stelde me een beetje teleur. Misschien dat het over een paar maanden anders is, maar dit is het resultaat na een maand en dat is op zich al een redelijk tijdsbestek.
  
  Ik heb met beide keyboards (fysiek en virtueel) drie keer een random typetest gedaan waar ook leestekens in zaten. Het aantal woorden per minuut varieerde voor het fysieke toetsenbord van 35 tot 44, en voor het virtuele toetsenbord van 45 tot 60. Er zaten gemiddeld wel iets meer fouten in de zaken die met het virtuele toetsenbord waren getikt (anders waren die scores nog wat hoger geweest), en ik vermoed dat een deel van de lagere score voor het fysieke toetsenbord kwam doordat het een na-type test was en de afstand tussen toetsen en scherm groter was (en ik dus vaker heen-en-weer moest kijken - ben nog niet zo ver dat ik helemaal blind kan typen erop).
  Bij een andere test (een boel apps werken niet fatsoenlijk met het fysieke toetsenbord vreemd genoeg) kreeg ik 35 words / 183 characters per minute met 89.62% accuracy op het fysieke toetsenbord, en 42 words / 229 characters per minute met 87.34% accuracy op het virtuele toetsenbord. Hierbij moet ik wel vermelden dat die app bij het fysieke toetsenbord steeds de punt aan het einde van een zin 'meenam' naar de volgende zin, waardoor ik die steeds eerst moest wissen. Bij normaal typen gebeurt dat niet.
• Keyboard gesture voor het deleten van een woord (van rechts naar links swipen) gebruik ik nooit opzettelijk, maar door mijn manier van typen wordt hij soms toch getriggerd en ontbreken er woorden in mijn tekst. Frustrerend.
• Keyboard gesture voor cursor verplaatsen wordt soms ook per ongeluk getriggerd, dus als ik de cursor via touchscreen in de tekst zet, en begin te typen, verplaats ik per ongeluk de cursor met het toetsenbord, en lig ik op de verkeerde plek in de tekst te typen.
• Keyboard gesture voor tekst selecteren gebruik ik in de praktijk nooit maar werkt dan weer wel handig en zit niet in de weg.
• Je kunt niet de 'editing' keyboard gestures uitzetten terwijl je de 'scrolling' keyboard gestures actief laat. Dat zou ik het liefst doen namelijk, maar het is alles of niks. Vooralsnog kies ik dan maar voor 'alles'.
• Soms krijgt een tekstvak niet de focus op het moment dat je dat verwacht. Als je dan begint te typen, wordt dat ofwel niet geregistreerd (onhandig maar geen ramp, merk je meestal snel genoeg), ofwel de app denkt dat je shortcuts aan het typen bent. Zoals de t om helemaal naar het begin (de 'top') van de pagina te gaan. Best irritant als je aan het chatten bent (met name in Facebook Messenger heb ik dit), en even snel 'thank you' wil typen. Ineens lijkt de app te flippen: je hebt immers de t ingeduwd zonder dat het tekstvak de focus had. Dit is wel irritant, omdat de app omhoog blijft scrollen en jij ondertussen niet meer het bericht kunt zien waar je op aan het reageren was. Tuurlijk kun je met de b weer terug naar beneden scrollen (of door een berichtje te sturen), maar het blijft even paniek als het gebeurt
• Er is geen Tab knop beschikbaar. Geen ramp maar soms mis ik deze wel.
• Eigenaardigheidje: Als je met de cursor helemaal vooraan in een tekst staat, werkt de backspace knop als een delete knop. Dwz. als ik in de zin "Ik ben gek" de eerste twee woorden wil vervangen door "Jij bent", en achter "ben" ga staan met de cursor, vervolgens backspace ingedrukt houd, zou ik verwachten dat er " gek" zou blijven staan ongeacht hoe lang ik de backspace knop indruk. Echter, als ik niet op tijd 'los laat', wordt ook " gek" gewist en is het bericht leeg. Geen grote ramp verder, als je het weet. Het rare is wel dat ik er pas na een dikke maand achter kwam, maar het me toen ook ineens drie keer op een dag overkwam dat ik per ongeluk teveel weghaalde in een bericht.

4.3 The Bugly

• Soms, als ik de 0 lang ingedrukt houd, krijg ik niet het virtuele menuutje te zien (met de optie om emojis te typen), maar een standaard Android toetsenbord pop-up. Dit verwacht ik:
  
  Er is een soort virtuele uitbreiding van het toetsenbord zichtbaar, waarbij je kun kiezen uit cancel (toetsenbord icoontje), emoji toetsenbord, plakken (klembord icoontje), settings, en voice input (gebruik ik niet dus heb ik uitgeschakeld)
  
  En dit krijg ik soms:
  
  Dit is iets wat je op de meeste soft keyboards zou krijgen; een overzicht van mogelijke speciale karakters.
  
  Beetje irritant, maar geen ramp verder. Ik heb een 2e software toetsenbord geinstalleerd (Google Pinyin) dus weet niet zeker of het daarmee te maken kan hebben. Maar dat zou niet moeten.
  Update 18 juli 2017: Dit is in de loop van de tijd opgelost met een van de updates.
• Soms beginnen zinnen automatisch met een hoofdletter, terwijl ik die 'feature' uitgezet heb. Dit lijkt verband te houden met de app die ik op dat moment gebruik (vooral Hangouts lijkt hier een eigen willetje te hebben), en met de voorgaande bug. Als ik een ongeplande hoofdletter in de zin zie staan, en ik wil een emoji typen, komt daar ongetwijfeld weer die ø pop-up in beeld.
  Update 18 juli 2017: Dit is in de loop van de tijd opgelost met een van de updates.
• Sommige apps scrollen 'verkeerd om', met name de Facebook app. Dit komt NIET door BlackBerry zelf, maar het komt doordat die apps anders omgaan met bepaalde event types. Vreemd genoeg scrollt Facebook Messenger wel 'de goede kant op'. Ik heb Facebook eraf gegooid en gebruik nu Tinfoil for Facebook, dat scrollt wel in de goede richting.
  Update 18 juli 2017: Volgens mij is dit opgelost met een FB update, maar omdat ik deze alweer verwijderd heb weet ik dat niet zeker.

5. BlackBerry apps

BlackBerry heeft een flink aantal apps (bijna) vanaf de grond opnieuw moeten bouwen voor zijn Android telefoons, waarvan de Priv de eerste en hopelijk niet de laatste is. Hoewel er genoeg klachten over zijn, is het toch indrukwekkend dat ze dit zo snel 'uit de grond gestampt' hebben allemaal. Hun filosofie lijkt te zijn: Niet het wiel opnieuw uitvinden tenzij we echt iets kunnen toevoegen.

BB10 gebruikers klagen over het feit dat er geen file manager ingebouwd is en dat de file manager uit BB10 heel goed was. Dat laatste kan ik helaas niet bevestigen, maar dat eerste klopt zeker. BlackBerry zegt hierop iets in de trant van dat er genoeg bestaand aanbod is dat hoger in kwaliteit is dan zij op dit moment zouden kunnen leveren, dus het voor hen geen prioriteit heeft. Daar ben ik het mee eens, dat vind ik een verstandige aanpak. Aan de andere kant begrijp ik BB10 fans wel. BB10 is een zeer compleet OS, volgens wat artikelen die ik gelezen heb is het het meest complete 'out-of-the-box' mobiele OS op dit moment. Maar dat is deels uit noodzaak: er worden relatief weinig apps voor geschreven, dus moet BlackBerry die taak deels op zich nemen. Bij Android hoeft dat niet. Er zijn b.v. duizenden calculators in de Play Store en Google levert er ook nog eentje mee, dus het heeft geen zin voor BlackBerry om er ook eentje te gaan maken. Bovendien is BB10 een zeer gestroomlijnd OS, en veel gebruikers zijn gehecht aan hun workflows daar en Android stelt ze daar teleur met alle fragmentatie.

Maar op welke manieren probeert BlackBerry dan wèl iets toe te voegen? De (voor mij) belangrijkste zaken komen in dit hoofdstuk aan bod.

5.1 BlackBerry Hub

BlackBerry Hub is maar een schaduw van wat het onder BB10 is - naar het schijnt. Maar voor mij is het een verademing. Ik gebruik de Gmail app niet meer (heb het syncen ook uitgeschakeld). Je moet het niet zien als een volledig 'Hub' zoals BlackBerry dat onder BB10 heeft geprobeerd te bereiken. Maar als mail aggregator is het een mooie applicatie. Ik heb zelf GMail volledig uitgeschakeld en mijn belangrijkste e-mail accounts in Hub gezet.



Facebook, Whatsapp, en mogelijk Twitter(?) kunnen ook in de lijst met accounts verschijnen, maar ik heb deze allemaal uitgeschakeld omdat ik daarvoor gewoon de bijbehorende apps gebruik. Dit is waarschijnlijk toegevoegd voor de BB10 adepten die echt alles op 1 plek willen hebben (handig om zaken te doorzoeken overigens), waar ik als Android slaaf gewend ben voor alles een eigen app te openen, en vooral via het notifications scherm te werken bij het ontvangen van berichten.

Belangrijkste voordelen van Hub boven de GMail app:

• Elk account heeft zijn eigen trilpatroon. Voor iemand zoals ik die altijd de telefoon op trilstand heeft staan is dit ultra-awesome omdat het ook naar m'n horloge (Moto 360) wordt doorgestuurd en ik dus kan voelen op welk adres ik e-mail krijg zonder ook maar nergens naar te hoeven kijken. Oh, en de accounts hebben allemaal hun eigen LED kleurtjes, die instelbaar zijn.
  Belangrijke update 18 juli 2017: De 'unieke trilpatroon'-functionaliteit is ergens met een update verdwenen. Niet alleen dat, maar BlackBerry support beweert glashard dat dit er nooit ingezeten heeft. Dat heeft het echter wel, ik heb nooit een custom notification app geinstalleerd of iets dergelijks.
• Je kunt rich text berichten sturen.
• Je kunt je berichten doorzoeken op attributen, b.v. alle berichten met attachments die aan een bepaalde zoekopdracht voldoen:
  
  BlackBerry heeft aangegeven in toekomstige versies van de Hub het zoeken naar attachments nog makkelijker te willen maken, meer zoals het in BB10 al aanwezig is.

5.2 BlackBerry Calendar

Op mijn vorige toestel lukte het niet om mijn Office365 accounts in de standaard (Google) Calendar app te krijgen. Die moest ik altijd via b.v. de Outlook app raadplegen. De BlackBerry Calendar app, of de BlackBerry Services laag, heeft dit 'gefixt'. Sinds ik mijn GMail + Office 365 accounts in de BlackBerry Hub heb toegevoegd, zijn al mijn accounts zichtbaar in de BlackBerry Calendar app, en vreemd genoeg ook in de Google Calendar app.

Voor mij zijn weeknummers op werk belangrijk. BlackBerry Calendar laat deze helaas niet zien in de maandkalender, waar Google Calendar dat tegenwoordig wel doet. Ook laat de BlackBerry maandkalender geen 'previews' van eventtitels zien, maar alleen wat puntjes. Aan de andere kant voegen de 'previews' uit Google Calendar daar weinig toe (te weinig tekst) en is de BlackBerry variant overzichtelijker voor mensen die ècht veel afspraken op een dag hebben. Fijn aan de maandkalender in BlackBerry Calendar is wel dat je op een dag kunt klikken, en dan een in-line preview krijgt van alle events die dag. Je houdt dus nog steeds het maandoverzicht, maar kunt voor die dag alle details zien zonder dat je naar een nieuw scherm wordt geleid (zoals bij Google Calendar).


Saillant detail: imgur heeft het plaatje met de vele kerstmis event previews 'oh YA, HOT!' genoemd

5.3 Picture Password

Hoewel dit niet echt een losse app is, is het wel uniek aan BlackBerry.

Vingerafdrukken zijn weliswaar een goed compromis tussen snelheid en veiligheid als je b.v. onderweg bent, maar mensen die toegang tot je vingerafdrukken of jou hebben worden hier niet door tegengehouden. De anecdote van een zoontje dat de telefoon van z'n slapende vader pakt en even langs z'n duim swipet om een spelletje te kunnen spelen is hier een goed voorbeeld van.

Blackberry gooit het daarom over een andere boeg, en biedt net als op BB10 toestellen Picture Password aan. Het idee hierbij is dat je een foto selecteert, een getal selecteert, en het getal naar een bepaalde plek op de foto sleept.

Om te unlocken moet je vervolgens het juiste getal naar de juiste plek op de foto slepen. Hoe werkt dat precies? Er wordt een random grid van getallen op het scherm gezet. Ook de afmetingen van dit grid verschillen van keer tot keer. Hier een voorbeeld:


Door over het scherm te swipen beweeg je alle getallen tegelijkertijd. Je hoeft dus niet b.v. het getal zelf naar de juiste plek te swipen (want dan zouden mensen evt. nog kunnen zien welk getal je gekozen hebt en waar je het heen sleept), maar je kunt/moet vanaf een willekeurige plek swipen. Een gemiddelde toeschouwer kan dan niet zien om welk getal of welke doellocatie het gaat. B.v. stel in bovenstaande plaatje kun je het scherm unlocken door een instantie van cijfer 1 naar het midden van het oor te slepen. Dat kun je doen door met je duim op de 2 rechtsonder te gaan staan, en ong. 3 'stappen' omhoog te swipen en 1 'stap' naar links (het gaat vloeiend, niet in stappen). Iemand die jou je scherm ziet unlocken heeft geen idee welk getal je ergens naartoe sleept, of waar je het naartoe sleept. Je kunt dus veilig in het vliegtuig of in de trein je telefoon unlocken, degene naast je kan niet zien welk patroon je swipet of welke toetsen voor een pincode je intikt.

Deze beveiliging is, net als elke beveiliging, niet onfeilbaar. Als iemand de mogelijkheid heeft video opnames te maken van hoe je het scherm opent, b.v. 3 keer achter elkaar, kunnen ze daaruit opmaken wat ongeveer de locatie en het cijfer zijn: http://caspan.com/2014/02...y-picture-password-smart/

Bovendien zou iemand 'per ongeluk' op de goede manier kunnen swipen zodat het toestel ontgrendeld wordt. Hier zijn ook gevallen van bekend online.

Hoewel dit mijn unlock-optie naar keuze is, kleeft er een nadeel aan voor sommige gebruikers. Bepaalde Exchange accounts vereisen namelijk dat de telefoon een PIN of password lock heeft, en een Picture Password lock wordt in die gevallen niet geaccepteerd.

5.4 DTEK

De DTEK app geeft me een beetje een verlamd gevoel. Je kunt zien welke apps bepaalde zaken opvragen, en hoe vaak. Dat kan zowel per app als per 'data type'. Dat de app van m'n verzekeraar zo vaak mijn locatie opvraagt verbaasde me b.v. Er zijn echter wat beperkingen:

• Je kunt geen permissies daadwerkelijk uitschakelen. Vandaar dat 'verlamde gevoel': je ziet wat applicaties uitspoken maar kunt er niks tegen doen. Dat zal vanaf Android 6 wel standaard kunnen in het OS als ik het goed begrijp. Update 18 juli 2017: Hier zijn inderdaad mogelijkheden voor toegevoegd.
• De systeemapps staan er niet in - b.v. GMail, BlackBerry Hub, etc., ik snap dat ze niet willen dat je die beperkt, maar het zou wel interessant zijn om te zien welke gegevens de Google apps nu precies op liggen te halen en hoe vaak.
• De informatie klopt soms niet. Ik heb b.v. een app gebruikt die videos opnam (en on-the-fly bewerkingen hierop uitvoerde). Deze kwam wel bij 'Microphone' te staan, maar niet bij 'Camera' of 'Videos'. Ditzelfde zag ik bij meer video apps. En er wordt alleen iets gelogd wanneer je daadwerkelijk opneemt / fotografeert. Een camera app open hebben met live preview wordt dus niet in DTEK gezet, hoewel die app op dat moment wel het beeld binnenkrijgt en op zou kunnen slaan. Ik heb b.v. een app die live previews van effecten laat zien die het beeld vervormen/verkleuren. Hiervoor moet de app dus over het rauwe beeldmateriaal kunnen beschikken (met een 'laat in deze box het live beeld zien zonder dat ik hoef te weten wat er getoond wordt' API lukt dat niet). Wat voorkomt nu dat die app die beelden gewoon stiekem ook opslaat? DTEK zal daar niks van zien in ieder geval; dat doet het nu al niet (behalve als de microfoon ook gebruikt wordt lijkt het; dat wordt voor zover ik kan zien wel accuraat gemeld).

Wel leuk aan DTEK: als een applicatie je locatie opvraagt, logt DTEK ook wat je locatie op dat moment was. Zo kun je dus per applicatie zien welke locaties deze doorgekregen heeft. Alleen is het dan al 'te laat'.

Er draait iets van actieve security op de achtergrond, af en toe krijg ik een fractie van een seconde een pop-up met 'Security' nogwat in de titel. Dit is volgens mij niet DTEK, maar een ander achtergrondproces van BlackBerry dat 'iets' doet met beveiliging. Update 18 juli 2017: Dit heb ik het laatste jaar ofzo niet meer gezien.

5.5 BlackBerry Device Search

Hoewel tegenwoordig een device search niks speciaals meer is, is het in combinatie met de Priv en BlackBerry Launcher een nog mooiere optie geworden. Ik heb de Launcher zo ingesteld dat het indrukken van een toets op het fysieke toetsenbord geen shortcut opent, maar een device search start.

Dus door het toetsenbord open te klappen en "Star Wars" te typen, doorzoekt Device Search al mijn apps, contacts, browser historie, e-mail uit de Hub, en Calendar Events. Zeer fijne feature!

6. Camera

Er zitten twee camera's op. Nouja, anderhalve.

6.1 Voorkant / 'selfiecam'

Laten we het beestje maar gelijk bij de naam noemen: de frontcamera presteert ondermaats. De meeste mensen klagen met name over de lage resolutie van 2 MP, maar dat is het grootste probleem niet. Hoewel het op zijn minst apart te noemen is dat de resolutie van de camera lager is dan die van het scherm zelf.

Hier een paar voorbeeldjes van selfies in weinig licht:

De problemen vallen hier nogal mee. Ze treden vooral op als het toetsel warm is, als er weinig licht is, of als de videomodus actief is. En het valt vooral op wanneer je de camera op een mens richt, waar hij wel voor bedoeld is.

In videomodus (deze modus is ook actief tijdens videochat in b.v. Facebook Messenger) is het beeld veel donkerder dan normaal. Vergelijk deze selfie (links) met een foto die tijdens een videoopname gemaakt is (rechts):

Hier is een simpele reden voor: BlackBerry heeft ervoor gekozen om de framerate belangrijker te laten zijn dan de belichting. Videoopnames zijn dus wel netjes 30 fps bij minder licht, maar je ziet er minder op. Toestellen als de Note 4 verlagen de framerate in dit soort gevallen, maar daar kun je daar weer beter zien met wie je praat.

Een ander probleem is verkleuring. Hoewel dit een beetje minder erg is sinds de laatste update, treedt het nog wel op, en met name als de batterij warm wordt. De buitenhoeken van het beeld worden dan heel groenig, terwijl het midden van het beeld juist roder lijkt te worden. In slecht licht is dit effect het sterkst. Als ik een tijdje met m'n familie aan de andere kant van de wereld zit te videobellen, heb ik groen haar en een clownsneus. Er zijn mensen die betalen voor apps die dat kunnen, maar ik denk niet dat het hier de bedoeling is

Het opnemen van videos kan overigens alleen in 720P @ 30pfs, geen 1080P, maar aangezien deze camera toch al niet zo geschikt was voor 'selfievloggen' kraait daar waarschijnlijk geen haan naar. De native resolutie lijkt 1600x1200 te zijn, waardoor de sensor niet 'breed' genoeg is om native 1080P te ondersteunen. Ze hadden wel 1600 kunnen oprekken naar 1920, dan zou je 900 pixels verticaal kunnen opnemen en die oprekken naar 1080. Of gewoon een 900P opnamemodus natuurlijk. Maar nogmaals, dat is met deze camera de moeite niet waard.

6.2 Achterkant / hoofdcamera

De Priv maakt goede foto's, met name bij goede belichting. In het donker zijn ze iets minder goed, maar voor mij nog steeds ruim voldoende. Hier drie random voorbeeldjes in minder goede belichting, een ingezoomd voorbeeld (graafmachine), en een voorbeeld van mijn 'shutter lag' probleem, alles zonder HDR overigens:

Hier een vergelijkingsvideo van Android Authority, waarin de Priv bij een paar onderdelen als beste uit de bus komt volgens hen: https://www.youtube.com/watch?v=GoU28j3DdjI
Hoewel 'de beste' op sommige punten subjectief is, biedt de video wel goed vergelijkingsmateriaal zodat je zelf kunt bepalen hoe de foto's van de Priv je bevallen.

De videokwaliteit van de Priv verbaasde me in positieve zin dankzij de optische beeldstabilisatie en de goede (optionele) extra stabilisatie in de software. Ook ingezoomd zien de opnames er nog goed uit: niet te blokkerig en nog steeds stabiel. Ik zou niet aanraden om tijdens het filmen te zoomen, dat gaat redelijk trapsgewijs. Maar als je vóór het filmen zoomt krijg je daarna gewoon een goede opname.

Er is wel een kleinigheidje: het geluid zit verkeerd om (links wordt rechts en vice versa). Is in post productie snel gefixt maar desondanks slordig. Het frustrerende is dat dit ook in andere camera apps gebeurt; het lijkt dus op driver niveau te zitten. Vreemd genoeg kun je wel audio-opnames maken met correcte stereoweergave (in 3rd party apps), dus het is geen hardwareprobleem met de microfoons.
Hier een voorbeeldvideo (met een zoom-actie, zodat je dat ook kunt zien) waarbij de camera netjes scherpgesteld blijft op de graafmachine en niet op de troep op het raam :
(Kwaliteit is niet gelijk aan de originele video, want YouTube gebruikt een lagere bitrate)

Verdere features in BlackBerry Camera:

• Er is een HDR optie die aan, uit, of op 'auto' kan staan. Deze HDR optie maakt snel 3 foto's achter elkaar (zoals het hoort - de meeste toestellen maken er maar 2) en plakt deze samen. Hierdoor is foto's maken in HDR modus wel trager dan normaal, en heb ik het eigenlijk altijd uit staan.
• In het preview window zit een slider voor belichtingscompensatie. Aangezien er genoeg situaties zijn waarin dat nodig is, is het handig dat het zo makkelijk toegankelijk is. De slider werkt niet helemaal lineair; als je eroverheen veegt neem je de slider niet direct mee, maar je 'duwt' hem in de goede richting. De slider gaat dus trager dan je swipe. Goed voor nauwkeurigheid, maar had beter gebalanceerd kunnen worden.
• Er zijn 3 opnamemodi: foto, video, en panorama. Die laatste heb ik nog nooit gebruikt.
• Je kunt kiezen uit 4:3 foto's (maximale 18MP), 1:1 foto's (voor.. fans van vierkanten?), en, pas sinds de laatste update, ook 16:9 foto's (crop van originele 4:3). Bij mij staat hij dus op 4:3 zodat ik een zo hoog mogelijke resolutie krijg. Croppen kan altijd naderhand nog.
• Je kunt niet de exacte resolutie bepalen van de foto's, wel kun je de kwaliteit aanpassen (Standard/Fine)
• Geotagging is optioneel beschikbaar.
• Je kunt niet rechtstreeks vanuit het beginscherm een video opnemen met één druk op de knop. Je moet 3 keer klikken: MODE -> Video -> Start. Er zijn 3rd party apps waarbij dat wel gewoon kan, het is waarschijnlijk een designkeuze in BB Camera (volgens mij moet de preview in 16:9 zijn om direct te kunnen filmen, en kost het switchen van aspect ratio tijd, maar ook als je in 16:9 modus staat kun je niet meteen filmen).
• In videomodus kun je de LED flitser laten branden als videolamp.
• Filmen kan in 4K * 30fps (gelimiteerd tot 5 minuten per video), 1080P @ 30/60 fps, en 720P @ 30/60 fps.
• Optische stabilisatie is hardwarematig en dus in alle gevallen actief, verder niet in te stellen.
• Bij het filmen is er ook een optionele 'enhanced stabilization' (softwarematige stabilisatie). Die is echter niet beschikbaar in 4K modus of in de 60 fps modi.
• Er zit géén slow-motion optie op de camera, maar 60 fps videos kun je naderhand (b.v. bij het editen op een PC) halveren qua snelheid voor een soepel 2x slow motion effect. Ik weet niet of dit een beperking in de camera / drivers zelf is of in de BB Camera app, maar ik heb geen andere apps kunnen vinden die wel in native 120fps of meer konden filmen. Update 1 maart 2016: Slow motion is inmiddels toegevoegd. Je kunt nog steeds 60 fps 'soepel' opnemen op 1080P, of 120 fps slow motion opnemen op 720P (dat wordt automatisch naar 30 fps omgezet, dus 4x slow motion, wel zonder geluid)
• Sinds de laatste BB Camera update kun je foto's maken tijdens het filmen. Het mooie daaraan is dat dat niet simpelweg 1080P screengrabs zijn bij een 1080P opname, maar ze een iets hogere resolutie hebben (3.8MP, iets meer dan 1440P). Hierdoor is het voor mij een nuttige toevoeging (want 1080P screengrabs maken kan sowieso altijd naderhand). Bij een 4K opname zijn de foto's overigens 8.3MP - wel gewoon 4K dus.
• Je kunt de camera niet pauzeren tijdens het filmen, maar er zijn 3rd party camera apps beschikbaar waarbij dat wel kan (b.v. Camera MX).

6.3 Shutter lag

Ik heb in de praktijk eigenlijk maar één kritiekpunt op de camera. Dat is de shutter lag, en met name de manier waarop deze zich manifesteert. In ieder geval bij slecht licht reageert de camera trager dan ik gewend ben van m'n Note 4 (shutter lag is dan ook drie keer zo hoog volgens mijn eigen tests). Dat zou op zich geen ramp zijn, ware het niet dat de 'preview' na het maken van een foto niet (altijd?) overeenkomt met de uiteindelijke foto. B.v. ik maak een foto van m'n hand, zie dat de camera de foto genomen heeft (want ik krijg een preview van de foto in beeld als pop-up), en beweeg de camera weg. De daadwerkelijke foto wordt kennelijk pas genomen nadat de preview getoond wordt, waardoor ik heel vaak vage foto's krijg. Dit alles gebeurt in fracties van seconden, en niet iedereen blijkt hier last van te hebben, maar ikzelf wel.

Het is lastig te illustreren in een video omdat je het pas echt merkt als je zelf het toestel vasthoudt en (net als ik) de neiging hebt om direct na de preview de foto als 'gemaakt' te beschouwen en dus gewoon verder te willen gaan met wat anders (b.v. foto editen, versturen). Desondanks heb ik het wel geprobeerd, een paar dagen nadat ik het toestel had. Op ong. 1:50 zie je wat ik bedoel: De preview toont een scherpe foto, maar zodra ik hem open, is het een 'bewogen' foto. Vanaf 2:29 heb ik met getallen kunnen kwantificeren wat ik gevoelsmatig zie:
(Irritante muziek alert!) Deze video is gemaakt vóór de laatste update. Hoewel die update verbeteringen brengt, met name in hoe de uiteindelijke foto getoond wordt (de camera 'hangt' nu niet meer), heb ik dit probleem met de 'voorbarige previews' nog steeds even regelmatig. Niet iedereen loopt hier tegenaan, het ligt aan de situatie (belichting) waarin je foto's maakt, en de manier waarop je foto's maakt (iemand die geduldiger de telefoon net iets langer stil houdt dan 'normaal' zou moeten merkt er niks van).

Ondanks dit probleem, dat af en toe betekent dat ik wat foto's opnieuw moet maken, ben ik zeer tevreden met de camera.

7. Performance en batterijduur

Benchmarks zal ik hier niet plaatsen want die zijn er al genoeg te vinden online, maar ik zal wel mijn persoonlijke ervaring delen. Performance van het toestel is goed, ik heb geen problemen of haperingen in b.v. games. Ook werkt het recent app / multitask menu veel soepeler dan op de Note 4 en gebruik ik het nu daardoor ook daadwerkelijk. Apps starten over het algemeen voldoende snel op, heel af en toe duurt het langer dan ik zou willen, maar niet zozeer dat ik me eraan erger (iets dat bij een aantal van mijn eerdere telefoons wel anders was).

Vergeleken met de huidige top zal de performance in benchmarks en soms ook bij het starten van apps soms tegenvallen. Deels komt dit mogelijk door de encrypted geheugenkaart, die niet gecompenseerd wordt door sneller geheugen. Zie b.v. deze video waarin de Priv wordt vergeleken met de Note 5:
https://www.youtube.com/watch?v=0lDkZqKUJK4 (gaat hierbij om het eerste deel; het tweede deel gaat nl. over de camera, dat test hij nogal onhandig door de foto's op het scherm van de telefoons te tonen ipv. op hetzelfde scherm)

Batterijduur is ongeveer vergelijkbaar met wat ik op de Note 4 haalde de laatste maanden (maar dan zonder het vreemde "van 15% naar 1%" gedrag). Batterij gaat soms makkelijk een dag mee (dwz. van opstaan tot slapen gaan), soms niet, maar altijd zonder problemen in ieder geval tot de werkdag voorbij is. Het is een typisch Android toestel wat dat betreft, en soms blijven b.v. ook applicaties ongevraagd actief op de achtergrond waardoor de batterij sneller leegloopt. Ik heb nog niet naar wakelocks gekeken, maar er is een manier om dat zonder root toch te doen (zie het tips en tricks hoofdstuk).

De screen-on time (SOT) die ik op een enkele acculading krijg is gemiddeld tussen de 3 en 5 uur, afhankelijk van wat ik doe (b.v. SOT tijdens browsen of videos kijken is langer dan SOT tijdens gamen omdat er dan gewoon meer andere zaken stroom kosten). Daarbij heb ik wel de helderheid op 25-33% staan met automatische helderheid actief. Soms verkleuren zaken daardoor op het scherm (b.v. bij sommige foto's met een lichte groentint filter valt de groene tint weg bij lagere helderheid) dus als kleurechtheid ertoe doet zet ik de helderheid altijd even op 100%. Elke paar dagen reboot ik even omdat dat toch de beste manier is om ervoor te zorgen dat er geen slecht geprogrammeerde apps meer blijven draaien op de achtergrond zonder dat dat nodig is.

Ik chat, mail, en browse vrij veel, en kijk af en toe een filmpje, maak een foto, of speel even een spelletje. Vrij standaard qua gebruik denk ik.

Een paar verbruiksgrafieken (steeds per paar - overzicht en SOT):

8. Bouwkwaliteit

Na een maand nog geen krassen of afgebladderde verf te bekennen. Ik gebruik geen screenprotector en geen hoesjes overigens.

Veel mensen klagen over een beweeglijke/'indrukbare' achterkant, en een 'tikkend' beeldscherm (met name linksonder) bij het typen wanneer het toetsenbord ingeklapt is. Hier hebben ze geen ongelijk in. Deze zaken neem ik ook waar, maar zijn dermate miniem dat ik me er niet aan stoor. Bovendien heb ik (op de harde manier) geleerd dat buigzaam materiaal op lange termijn vaak steviger is dan solide materiaal, dat eerder geneigd is te breken. In dit filmpje probeer ik te laten zien waar de discussie om gaat:
Voor mij voelt de Priv zeer solide aan. Vergeleken met mijn eerdere Android sliders lijkt hij wat dat betreft het meest op de Motorola Milestone (Droid 1), diens opvolgers voelden allemaal toch wat kwetsbaarder aan.

Kleine geitjes:
Op de rubberige achterkant zitten wel een paar 'gladde plekjes' lijkt het; plekjes ter grootte van een speldenprik die meer glimmen dan de rest van het oppervlak, ook na schoonvegen. Op deze foto kun je dat een klein beetje zien:

In de speaker grill (niet de oor-speaker) blijft verder best wel wat troep hangen:

9. Noemenswaardigheden

• Hoewel het toestel QuickCharge 2.0 ondersteunt, levert BlackBerry een 'gewone' lader mee waardoor de meeste gebruikers hier niet van kunnen genieten.
• Het toestel wordt snel warm. Dit heeft een negatieve invloed op zowel de batterijduur als op de kwaliteit van de frontcam. De batterijtemperatuur wordt echter niet hoger dan b.v. mijn Note 4 op sommige momenten, maar vanwege het materiaal waarvan de achterkant gemaakt is voel je het wel meer.
• Het screenshot geluid staat altijd aan, zelfs als je zowel Notification, Media, en Alarm op Mute hebt staan èn op 'Do not disturb' modus staat. Dit is ontzettend irritant omdat ik normaal m'n telefoon altijd helemaal op stil heb staan, als ik even een screenshot wil maken van iets doorbreekt dat de stilte. De oplossing daarvoor is het installeren van deze app: https://sites.google.com/site/enforcedstreamsilencer/ , starten, en daarna de 'Disable STREAM_SYSTEM_ENFORCED' optie aanvinken. Let wel, dit zou mogelijk effect kunnen hebben op andere geforceerde systeemgeluiden. Al zou ik niet weten welke geluiden daar nog meer onder vallen, want verder maakt er niks geluid als ik dat niet wil. De BB Camera app b.v. luistert wel gewoon naar één van die andere twee volume settings (weet niet uit m'n hoofd welke). De wekker werkt overigens ook nog gewoon na het veranderen van deze setting.
• Vanwege de brede bezel aan de onderkant (speaker) + de softkeys, is de bezel aan de onderkant in totaal hoger dan hij bij de Note 4 was. Hierdoor kan ik sommige plekjes niet meer bereiken met mijn duim, die ik op de Note 4 wel kon bereiken. En dat terwijl dit een kleiner toestel is! Een voorbeeld waar ik veel tegenaan loop is op Tweakers zelf, als ik naar 'MyReact' wil door op het pijltje te klikken, dat lukt me niet zonder de telefoon te verschuiven of m'n rechterhand ook te gebruiken:
  
  De foto van de Note 4 is overigens gemaakt met de Priv en vice versa. Op de Priv heb ik wel de exposure iets hoger gezet omdat hij standaard wat donker is naar mijn smaak (al kan dat deels aan het scherm liggen).
• Hoewel ik hier weinig over het scherm vermeld, is het door Android Authority uitgeroepen tot beste Android display in 2015 (boven b.v. de Note 5): http://www.androidauthori...roid-2015-display-660168/

10. Conclusie

Is de Priv de terugkeer van het fysieke toetsenbord naar Android? Ja, dat is het zeker. Maar niet zonder kanttekeningen. De toetsen zijn klein, de layout vereist gewenning, dus de eerste indruk van het toetsenbord zal voor bijna iedereen slecht zijn. Dit is ook wat je hoort van mensen die de Priv wèl in een winkel hebben kunnen uitproberen (b.v. in de US of Canada). Het is ironisch dat juist een toestel waarbij het zo belangrijk is om hem eerst even vast te kunnen houden zo'n slechte eerste indruk oplevert.

Bovendien type ik zelf (nog steeds) niet sneller met het fysieke toetsenbord, ondanks het feit dat ik jarenlang heb zitten wachten op een toestel zoals dit. Maar ik vind het toetsenbord wel fijner om te typen dan een virtueel toetsenbord. In de praktijk (los van 'type deze tekst na' testjes) maak ik veel minder fouten en voelen mijn handen minder gestresst na wat typewerk. En dat is me ook al heel wat waard. Voor langere teksten ben ik hierdoor uiteindelijk wel sneller, omdat ik minder fouten te verbeteren heb, en minder vaak hoef te pauzeren om m'n handen 'af te koelen'.

De Priv is niet perfect, maar geen enkele telefoon is dat. Voor mij is dit een zeer aantrekkelijk toestel dat zeer plezierig is om te gebruiken, dankzij de combinatie van het design, de goede hardware, de BlackBerry software (die men nog steeds aan het perfectioneren is) en natuurlijk het fysieke toetsenbord. BlackBerry heeft een knappe prestatie geleverd met hun eerste Android toestel, en de meeste kleine puntjes die er op aan te merken zijn, zijn firmware of software issues die nog opgelost kunnen worden.

Door de hoge prijs en het polariserende toetsenbord (love it or hate it) is deze telefoon echter niet voor iedereen geschikt. Ook mensen die van BB10 afkomen of die heel gevoelig zijn voor 'bewegende' telefoons (na jaren van solide plakken telefoon zonder knoppen) zullen de Priv waarschijnlijk niet (meteen) waarderen.

Omdat ik verwacht dat BlackBerry een aantal zaken nog kan oplossen met software updates, geef ik de Priv voorlopig 4 sterren. De hardware krijgt 5 sterren, maar ik verwacht dat ze de software nog wat meer bijschaven zodra ik over een paar maanden hopelijk mijn score kan aanpassen.

Met al die software issues rijst wel de vraag: Heeft BlackBerry de telefoon te vroeg uitgebracht?
Ik denk het niet. Ik erger me af en toe wel aan al dat gepatch van tegenwoordig, het lijkt wel alsof niks meer echt 'af' is op de releasedatum (b.v. koop een spel, stop het in je console, en bam - eerst de console firmware updaten, en dan nog eens het spel updaten voordat je mag spelen). Maar zo gaat het nu eenmaal in deze tijd, en het heeft ook voordelen. Als BlackBerry niet had kunnen patchen, bleven er eigenlijk geen goede opties meer over:

• De telefoon onvolmaakt uitbrengen en daaraan vastzitten.
• Langer aan de software werken om de telefoon te perfectioneren, maar daardoor bij release alweer achterlopen op hardware gebied.
• Langer aan de software werken, ondertussen de hardware updaten en daardoor nòg langer aan de software werken. Hierdoor zouden de R&D kosten mogelijk te hoog geworden zijn om het nog op tijd rendabel te krijgen.
• De hele ontwikkeling staken.

Dan ben ik toch blij dat ze het toestel nu uitgebracht hebben en het wel nog steeds blijven bijschaven via updates, zeer actief ook mag ik wel zeggen.
BlackBerry heeft een knappe prestatie geleverd door een telefoon uit te brengen die up-to-date is qua hardware (waar ze vóór de Passport niet om bekend stonden), in een ander OS dan waar ze tot dan toe ervaring mee hadden, met desondanks ook een boel software aan boord die ze zelf grotendeels 'from scratch' moesten schrijven.

Bonus: Tips & tricks

Een algemene tip: wakelocks detecteren zonder root - http://forums.androidcent...tor-no-root-required.html

BlackBerry Camera app

• Je kunt foto's maken door volume up of down in te drukken.
• Je kunt foto's maken door op de fysieke spatiebalk te drukken.
• Je kunt foto's in burst modus maken door de shutter knop ingedrukt te houden, dit werkt ook voor de eerder genoemde hardware knoppen.

Toetsenbord

• In de meeste apps (niet alle) kun je door de t op het toetsenbord in te duwen helemaal naar boven scrollen (een soort Home), en met de b helemaal naar beneden (een soort End). Soms handig, soms irritant (zie nadelen toetsenbord)
• Als je de sym knop induwt, krijg je een virtueel toetsenbord op het scherm met allerlei symbolen. Die kun je ook vanuit het toetsenbord intypen, er staat nl. een shortcut naast. Ook kun je door nog eens op sym te klikken wisselen tussen de twee pagina's aan speciale karakters. Een procentteken zetten is dus sym, P.
• Als je de taal op Engels hebt staan, zit het Euroteken verstopt achter shift + dollarteken. Als je de taal op Nederlands hebt staan (dank aan truffel50) kun je gewoon direct op het dollarteken drukken om een Euroteken te krijgen.
• Door alt + knop in te duwen kun je rechtstreeks karakters uit de 'eerste' karakterpagina typen. Door sym in te duwen zie je in eerste instantie de 'tweede' karakterpagina. Dus mocht je een karakter niet op het toetsenbord zien, klik dan sym.
• Lang indrukken van een knop toont gerelateerde karakters. B.v. lang indrukken van de E resulteert in een virtueel toetsenbordje met E é è ê ë ē, zoals ook vrij standaard is met soft keyboards. Echter zitten er geen cijfers of andere karakters tussen (b.v. haakjes), dus die zul je via alt of sym moeten typen.

Verbindingen

• De Priv ondersteunt snelladen (QC2.0 van Qualcomm om precies te zijn). Helaas leveren ze alleen geen QuickCharge compatible lader mee. Mocht je vinden dat de Priv te traag oplaadt, dan kun je een losse QC2.0 lader kopen. Er zijn tegenwoordig overigens ook QC2.0 compatible accus te koop zodat je ook on-the-go je Priv snel kunt opladen.
• De officiële BlackBerry drivers voor (Windows) PC's zijn hier te vinden en bieden ook ADB ondersteuning.
• Met officiële drivers (mogelijk ook zonder?) laadt het toestel sneller op via een USB 3.0 poort dan met een 'normale' (niet-QC2.0) muurlader.
• Het toestel is niet compatible met MHL, maar gebruikt Slimport (net als b.v. de Nexus 7 uit 2013). Echter werkt dit nog niet niet optimaal met alle apparaten. Onderstaand plaatje heb ik overgenomen van een post van mezelf op CrackBerry, vandaar dat het in het Engels is:
  
• Als je het toestel via USB wil bedienen vanaf je PC, kun je de Vysor Chrome extensie installeren hiervoor (uitleg hier). Daarvoor is wel noodzaak dat je de BlackBerry drivers en ADB geinstalleerd hebt, en eerst handmatig een ADB call gedaan hebt. Als je niet weet wat ik hiermee bedoel, dan kun je er beter vanaf blijven