Nu volgt wat informatie over de audio-extractiekwaliteit van verscheidene programma's. Vooral interessant voor mensen als "vteuniss" die niet weten waarom EAC zo vaak als superieur naar voren komt in vergelijkingen met andere software als AudioGrabber.
Hieronder de resultaten uit testen die ik heb uitgevoerd: AudioGrabber, CDex, Exact Audio Copy en PlexTools (er zaten ook andere programma's in de test, maar die doen nu niet ter zake). De programma's kregen allen dezelde artificieel beschadigde cd's voorgeschoteld. De onderstaande figuur toont hoe de beschadigingen verdeeld zijn over de verscheidene tracks op de test-cd die we hier nu zullen gebruiken als voorbeeld. De eerste drie beschadigingen zijn puntvormig. De vijf daarop volgende zijn steeds groter wordende krassen loodrecht op de as van de compact disc. Dan volgt een dubbele kras en daarna drie beschadigingen in de draairichting van de cd. De laatste beschadiging is een compleet zwart gemaakt stuk cd. Sommige van deze beschadigingen zijn zo zwaar dat de cd-romspeler geen kans heeft om de track foutloos uit te lezen terwijl andere zo klein zijn dat ze waarschijnlijk ook frequent voorkomen in uw cd-collectie.
Afbeelding 1: Kunstmatige beschadigingen op de test-cd
(Tweakers laat geen in-line afbeeldingen toe in de reacties, je zult dus de links moeten openen om de afbeeldingen te zien)
Het gaat er nu om welke software
zoveel mogelijk data van de cd kan redden. Belangrijk hierbij is dat de software
duidelijk aangeeft of er fouten optraden en liefst nog met de exacte posities.
Omdat het om een referentiecd gaat weten we dus exact welke data er op de cd dient te staan. Gewoon uitlezen en vergelijken is voldoende om te zien of er al dan niet fouten optraden. Natuurlijk speelt de kwaliteit van de gebruikte cd-romspeler ook een rol, maar die was voor alle software identiek (en bovendien een zeer goede drive).
Onze eerste kandidaat voor vandaag:
AudioGrabber
Tijdens het uitlezen geeft het programma "speed errors" op bepaalde tracks. Volgens de handleiding duidt dit echter
niet noodzakelijk op leesfouten, en de resultaten in onderstaande tabel bevestigen dat. Er worden zowel snelheidsfouten aangeduid in tracks waarin geen fouten voorkomen als in tracks met fouten.
Deze foutaanduiding is dus totaal onbetrouwbaar.
Afbeelding 2: Testresultaten van AudioGrabber
De testresultaten tonen dat AudioGrabber
op geen enkele track leesfouten detecteerde terwijl na verificatie blijkt dat maar liefst twaalf tracks fouten bevatten.
De fouten manifesteren zich hoorbaar in de vorm van nauwelijks waarneembare tot duidelijk hoorbare tikken. Bovendien ontbraken er enkele monsters aan het einde van twee tracks.
Het extractieprogramma AudioGrabber kan dus als erg onbetrouwbaar worden beschouwd, hoofdzakelijk omdat het niet aanduidt of er fouten zijn.
CDex
CDex is een programma dat aan een sterke opmars bezig is. Er wordt beweerd dat het programma een superieure audio-extractiekwaliteit heeft. Daarvoor kan het gebruik maken van de zogenaamde cd-paranoia-bibliotheken. Deze bieden geavanceerde foutcorrectie- mogelijkheden voor audio zoals het herstellen van muziekdata beschadigd door krassen.
Afbeelding 3: Testresultaten van CDex
Helaas vertalen de beweringen zich niet naar concrete resultaten. De testresultaten vallen erg tegen. Maar liefst veertien van de eenentwintig tracks werden foutief ingelezen. Bovendien duidde het programma geen enkele fout aan. Gezien de snelheid waarmee het programma leest is het erg waarschijnlijk dat CDex gebruik maakt van dezelfde burst-extractiemode als AudioGrabber.
De testen werden uitgevoerd met de paranoia full repair-mode ingeschakeld. Hoewel de resultaten in de tabel slechter ogen dan die van AudioGrabber moet wel worden gezegd dat de cd-paranoia-bibliotheken die CDex gebruikt leesfouten kunnen verhullen met geavanceerde foutcorrectietechnieken.
De meeste leesfouten waren nauwelijks hoorbaar. Alleszins beduidend minder dan AudioGrabber.
Het programma leest wel meer fouten (
*), maar de paranoia-bibliotheek kan de meeste fouten netjes verhullen. Desalnietemin waren er wel degelijk hoorbare artifacten. Op zich is dat niet zo erg gezien sommige beschadigingen, maar het programma duidde geen enkele fout aan. De conclusie is dan ook uiterst negatief. CDex is onbetrouwbaar.
CDex zou goed kunnen zijn als het de leesfouten ook daadwerkelijk zou aanduiden. Het programma beschikt over veel potentieel dankzij de cd-paranoia bibliotheken.
*: Het is vermoedelijk niet het programma dat meer fouten leest, maar de cd-paranoia bibliotheken die ook correcte audio durven aanpassen. Dit heeft echter geen negatieve invloed op de audiokwaliteit (eerder een positieve gezien de sterke vermindering van het aantal hoorbare fouten). Zonder cd-paranoia zijn de resultaten vergelijkbaar met AudioGrabber.
Exact Audio Copy
Exact Audio Copy werd geschreven door Andre Wiethof, iemand die de belabberde kwaliteit van de meeste extractiesoftware danig beu was. EAC gebruikt geavanceerde leesroutines voor het inlezen van audiodata die de kwaliteit van de audio garanderen. In tegenstelling tot alle andere software leest EAC elke audiosector twee maal in. Is er een verschil tussen beide leespogingen dan weet EAC dat er een leesfout is opgetreden. Die sector zal dan indien nodig tot 82 maal toe worden ingelezen tot een bevredigend resultaat wordt bekomen. Kan zelfs EAC de data niet meer redden dan wordt de exacte positie van de leesfout in de log weergegeven zodat je na het extractie proces snel eventjes kan luisteren of er werkelijk een hoorbaar artifact is.
Het tweemaal inlezen van de audio data is meteen ook EAC's zwakke punt. Het extractieproces gaat de helft trager dan bij burst-extractiemode programma's zoals CDex en AudioGrabber, en vaak zelfs nog trager door de traagheid van de cd-romspeler's laser-pickup (die moet zich telkens herpositioneren). Verder kan het herlezen van sectoren (en dus onderbreken van de burst) leiden tot synchronisatiefouten wat het proces nog meer vertraagt. Echter synchronisatie is bij vrijwel alle moderne cd-romspelers geen probleem meer.
Als je zeker bent van betrouwbaarheid van de C2-informatie die je cd-speler geeft dan kan je EAC daar gebruik van laten maken. EAC hoeft dan niet meer elke sector tweemaal te lezen omdat de cd-speler reeds vertelt welke sectoren fout zijn. Enkel de foutieve sectoren dienen dan herlezen te worden. Dat komt de snelheid natuurlijk sterk tengoede.
Allemaal mooi en wel, maar hoe presteert het programma nu?
Afbeelding 4: Testresultaten van Exact Audio Copy
Niet minder dan achttien van de eenentwintig tracks worden foutloos ingelezen door Exact Audio Copy en ook de foutaanduiding is onberispelijk. De tracks die als correct ingelezen aangeduid zijn bevatten geen fouten.
Waarom is dat nu zo belangrijk?
Stel, je hebt een cd met enkele zwaar beschadigde sectors. Zo zwaar beschadigd dat ook EAC ze niet meer kan lezen. Als je die cd inleest met AudioGrabber is er zeer veel kans dat het programma niet eens een fout aanduidt (een zeer reële kans zoals de test aantoonde). En mocht het al zien dat er een synchronisatiefout is opgetreden (wanneer de leesfout zo groot is dat de cd-romspeler het spoor bijster raakt) dan weet je nog steeds niet waar.
EAC daarentegen zal tot op de seconde juist de exacte positie van de leesfout aanduiden zodat je na het extractieproces maar eventjes naar een paar seconden hoeft te luisteren om te beoordelen of de leesfout al dan niet hoorbaar is. Op alle andere plaatsen garandeert EAC dat de data 100% correct is...
Bij vrijwel alle burst-extractiemode programma's zul je de volledige cd moeten beluisteren om de fout terug te vinden. En wie kan er nu (in het ergste geval) 80 minuten onafgebroken z'n aandacht houden bij het beluisteren van een cd met *mogelijk* enkele foute sectors? Vrijwel zeker dat je dan de foute sectors niet hoort, terwijl als je (zoals met EAC) alleen het foute gebied beluistert er veel meer kans is dat je een mogelijk hoorbaar artifact wel opmerkt.
Als EAC geen fouten aanduidt in de log dan weet je dat de rip 100% perfect is. Bij de meeste andere software kan je het alleen maar hopen...
PlexTools
PlexTools gebruikt sinds enige tijd een interessant concept dat verbluffend goed werkt (
**). PlexTools zal net als CDex en AudioGrabber de cd uitlezen in burst-extractiemode. Met andere woorden; op maximale leessnelheid. Maar in tegenstelling tot AudioGrabber en CDex heeft dit programma wel een leesfoutdetectie: de C2-foutinformatie geleverd door de Plextor drives. PlexTools gaat hier wel uit van een vrij gevaarlijk standpunt. Het programma neemt aan dat de C2-informatie geleverd door de Plextor drives onvoorwaardelijk betrouwbaar is. Nu is de C2-informatie bij moderne Plextor drives erg goed, perfect is het nooit. Op papier blijft EAC's methode van dubbel uitlezen dus de meest betrouwbare wat foutdetectie betreft.
**: Oudere PlexTools versies stellen niet veel voor wat de audio-extractie betreft.
Wat foutcorrectie betreft gebruikt PlexTools een totaal nieuwe strategie die de resultaten van meerdere leespogingen kan combineren, en hieruit zoveel mogelijk correcte data zal proberen te halen.
Afbeelding 5: Testresultaten van PlexTools
De techniek die PlexTools gebruikt is zelfs in staat om de heersende 'kwaliteitskoning' EAC van de troon te stoten! Maar liefst negentien van de eenentwintig tracks werden foutloos ingelezen en de overige correct als foutief aangeduid. En dit bovendien met een gigantisch snelheidsvoordeel ten opzichte van EAC. De foutvrije data werd ingelezen aan dezelfde snelheid als AudioGrabber en CDex. Pas wanneer fouten optraden vertraagde de software en las het de foutieve sectoren opnieuw om de correcte data hieruit te combineren.
Onder bepaalde omstandigheden is PlexTools dus duidelijk in staat om EAC te verslaan. Er moet wel opgemerkt worden dat qua features PlexTools nog ver achterligt op EAC. EAC is dus zeker nog niet aan z'n pensioen toe
Audiograbber
Design en multimedia
(komt nog wel, ben ik zeker van)
