Introductie
Voordat het over de eigenschappen van de Keezel kan gaan, moet eerst duidelijk zijn waar we het eigenlijk over hebben. Die vraag is niet moeilijk te beantwoorden. De Keezel is een draagbare, draadloze wpa2-router die OpenWRT draait en van een accu is voorzien. Ondersteuning voor ethernet of 4g kan via een dongle, die aan de aanwezige usb-poort gehangen kan worden, maar het apparaat is voornamelijk bedoeld om verbinding te maken met een bestaand draadloos netwerk. Bijvoorbeeld bij een onbeveiligd netwerk in een hotel of café zou er met een Keezel alsnog een veilige verbinding tot stand gebracht kunnen worden. Het apparaat kan daarnaast gebruikt worden om bijvoorbeeld een smartphone op te laden en zo de rol van powerbank vervullen. Aan de softwarekant komen er nog enkele andere functies bij kijken, zoals een standaard aanwezig vpn en een bètafunctie voor het blokkeren van advertenties. Dat is, in een notendop, de Keezel.
/i/2001446727.jpeg?f=imagenormal)
Het idee voor het apparaat begon in 2015. In juli van dat jaar begon het Keezel-team een campagne op Indiegogo, met als oorspronkelijk doel 60.000 dollar op te halen. Dat doel was binnen vier dagen bereikt en inmiddels heeft de Keezel meer dan een miljoen dollar opgehaald. De router is bedacht door een Amsterdamse start-up, die is opgericht door Aike Müller en Friso Schmidt, en nu uit zeven personen bestaat. De massaproductie van de router begon eind vorig jaar en inmiddels krijgen backers de eerste exemplaren binnen.
Er zijn verschillende varianten van de Keezel te koop, die alleen verschillen op het gebied van vpn-voorzieningen. Het uitgangspunt is dat alle varianten standaard van een vpn zijn voorzien. De 'basis'-variant heeft een prijs van 139 dollar, een beperkte snelheid van 0,5Mbit/s en een kleinere selectie aan beschikbare servers. Daarnaast zijn er 'premium'-varianten, die hogere snelheden en meer servers bieden. Daarvan zijn er drie versies met vpn-contracten van een of twee jaar, of 'onbeperkt'. Die kosten respectievelijk 169, 209 en 469 dollar. Als een 'premium-'dienst verloopt, vallen gebruikers automatisch terug op 'basic'.
Nieuw idee?
Een draadloze router met vpn is niet nieuw. Ook zijn er alternatieven met vergelijkbare functies als de Keezel te vinden, neem bijvoorbeeld de Ierse InvizBox of de controversiële Anonabox. Het zou echter overdreven zijn om te zeggen dat de markt wordt overspoeld door draagbare ‘privacyrouters’. Omdat verschillende varianten hier en daar de kop opsteken, leek het ons een goed idee om er eens eentje van Nederlandse makelij onder de loep te nemen.
Waarom en voor wie?
Een andere vraag die meteen opkomt bij een product als de Keezel, is waarom iemand er een zou aanschaffen. Volgens de makers kunnen daar verschillende redenen voor zijn. Zo stellen ze dat internet allerlei gevaren herbergt, van hackers tot kwaadaardige websites en phishing. Ook komt privacy steeds meer in het geding in een online omgeving. De Keezel moet gebruikers beschermen door een vpn te gebruiken, door advertenties en bekende kwaadaardige sites te blokkeren, en door publieke, onbeveiligde wifinetwerken te omzeilen door een eigen netwerk te gebruiken. Daarnaast kan de Keezel dienstdoen als thuisrouter en zo alle aangesloten ‘iot-apparaten beschermen’. Een bijkomend voordeel zou zijn dat geblokkeerde content toegankelijk is, bijvoorbeeld door geo-blocking via het vpn te omzeilen. Een laatste pluspunt is de powerbankfunctie. Of de genoemde voordelen ook daadwerkelijk hout snijden, blijkt in de rest van deze review.
Op welke doelgroep richt de Keezel zich?
De korte beschrijving van het apparaat roept meteen een aantal vragen op. Niet meteen makkelijk te beantwoorden is de vraag voor wie de Keezel eigenlijk is gemaakt. In de eerste plaats moeten dat personen zijn die veel op weg zijn of op verschillende plekken werken. Anders zou het onnodig zijn om de Keezel van een grote accu te voorzien en de functie als powerbank aan te prijzen.
Een andere rol die het zwarte ding vervult, is die van een ‘veilig’ apparaat. Je maakt immers een eigen wifinetwerk aan en maakt standaard gebruik van een vpn-verbinding, die onder meer het onderscheppen van communicatie moeilijk maakt en anonimiteit biedt. De beoogde gebruiker is zich dus op een bepaald niveau bewust van veiligheid en privacy. Bovendien moet hij bereid zijn daarvoor te betalen.
Een derde eigenschap van de Keezel is dat alles vrij ‘dicht’ zit, zowel hardware- als softwarematig. Op dat laatste punt moet wel aangemerkt worden dat het flashen van een eigen besturingssysteem tot de mogelijkheden behoort. Het dichttimmeren van het apparaat is begrijpelijk en vervult een functie, het moet namelijk eenvoudig en voor iedereen te gebruiken te zijn. Dat bereik je niet met allerlei verschillende knoppen, aansluitingen en instellingen. De keuze om de Keezel van een vaste selectie aan vpn-providers te voorzien, is verdedigbaar omdat dit het gebruiksgemak voor bepaalde personen kan verhogen. De beslissing om geen ruimte te bieden voor een eigen vpn en configuraties sluit echter ook een grote groep potentiële gebruikers uit.
De beoogde gebruiker is daarom iemand die een eenvoudige oplossing zoekt en niet zelf aan de slag gaat met het configureren van een vpn of thuisrouter.
/i/2001446721.jpeg?f=imagenormal)
De binnen- en buitenkant
Het formaat van de Keezel is vergelijkbaar met dat van een grote muis. Ook de vorm, ovaal met een gebolde bovenkant, komt enigszins overeen met dat van het pc-accessoire. Een minder ingewijde zou het apparaat voor een groot uitgevallen Apple-muis kunnen aanzien. De 'koepel' van de Keezel wordt gevormd door een zwarte behuizing van glimmend plastic. Die is vrij gevoelig voor vingerafdrukken, wat sommige gebruikers als een nadeel kunnen ervaren. Een zilveren strook aan de basis van de Keezel bevat de enige twee fysieke aansluitingen: micro-usb en usb. Aan de onderkant van het apparaat bevindt zich alleen de knop voor het in- en uitschakelen. Die is voorzien van een led die blauw is bij het starten en groen wordt zodra er verbinding met een netwerk is gemaakt. De volledige router weegt ongeveer 220 gram, waarmee hij relatief zwaar in de hand ligt. Door de gebruikte materialen en het gewicht geeft de bouwkwaliteit een goede indruk en voelt de Keezel niet 'goedkoop' aan.
/i/2001446723.jpeg?f=imagenormal)
Gebruikers die de Keezel bestellen, ontvangen daarnaast een zwart hoesje. Het is een hardshell-hoesje dat stevig aanvoelt en naast de Keezel plaats biedt aan een meegeleverde usb-naar-micro-usb-kabel. Daarmee is het apparaat op te laden en kan er bijvoorbeeld een smartphone aan verbonden worden om de router te gebruiken als powerbank.
Aan de binnenkant is de Keezel voorzien van een Allwinner A20-soc, die in 2012 door het Chinese bedrijf werd geïntroduceerd. De soc heeft twee ARM Cortex A7-kernen, die draaien op 1GHz. Verder is er een Mali 400MP2-gpu aanwezig. Het werkgeheugen van de Keezel bedraagt 512MB en er is 4GB opslag. De wifi-chipset is in staat om verbinding te maken op 2,4 en 5GHz, en ondersteunt wifi b, g en n. Het gewicht van het apparaat komt voornamelijk van de 8200mAh-accu, die genoeg capaciteit bezit om een volle dag mee te gaan. Tijdens het gebruik van de Keezel was het in ieder geval niet nodig om constant het niveau van de accu in de gaten te houden en kon er zo nodig ook een smartphone mee worden opgeladen. Het opladen van de accu zelf kan door zijn capaciteit vrij lang duren, meestal een volledige nacht.
Software en gebruik
Het is de bedoeling om de Keezel te gebruiken als je bijvoorbeeld op reis bent en jezelf op een hotelkamer moet zien te vermaken. Met een druk op de knop aan de onderkant start het apparaat. Tussen het indrukken van de knop en het daadwerkelijk verbinding kunnen maken met het netwerk zitten over het algemeen ongeveer veertig seconden. Vervolgens kun je met een smartphone, tablet, laptop of ander apparaat met een draadloze verbinding het wifi-netwerk van de Keezel op.
Eenmaal verbonden is het mogelijk een captive portal op te roepen door naar de url keezel/ te gaan. Deze geeft toegang tot de webinterface van de Keezel, waarmee alle nodige functies te bedienen zijn. De hoofdfunctie van de pagina is erop gericht om verbinding te maken met een bestaand draadloos netwerk, in het geval van het voorbeeld is dat het netwerk van het hotel. Via de interface zijn de logingegevens in te voeren en kan er verbinding gemaakt worden.
/i/2001446409.png?f=imagenormal)
Daarbij liepen we bij het gebruik van de Keezel tegen een aantal problemen aan. Zo duurt het vrij lang voordat er een lijst met beschikbare netwerken getoond kan worden. Als er verbinding gemaakt moet worden met een enkel netwerk, lukt dat meestal wel. Als er echter wel problemen zijn bij het verbinden, kan dat al snel gaan irriteren.
Het tweede probleem is in onze ogen een van de grootste mankementen van de Keezel. Soms is het namelijk onmogelijk om verbinding met een draadloos netwerk te krijgen. De getoonde foutmelding biedt in dat geval niet veel uitleg en adviseert alleen om een ander netwerk te kiezen, en noemt als mogelijkheid dat het bereik onvoldoende is. Het kiezen van een andere vpn-locatie leek in sommige gevallen uitkomst te bieden, net als het opnieuw starten van het apparaat. Doordat er echter geen andere output wordt getoond, is het lastig om achter de oorzaak van het probleem te komen.
Een derde punt is dat de captive portal via een onbeveiligde verbinding wordt opgeroepen, waardoor verstuurde wifi-wachtwoorden theoretisch te onderscheppen zijn. Het is geen dealbreaker, maar voor een apparaat dat beveiliging belooft, toch een slordigheid. Het Keezel-team heeft dan ook laten weten aan een oplossing te werken. Als er eenmaal verbinding is, werkt deze over het algemeen stabiel. Uiteraard is het mogelijk om het netwerk van de Keezel te voorzien van een eigen ssid en wachtwoord. Daarbij is de enige suggestie een wachtwoord te kiezen van meer dan acht karakters, wat voor de gemiddelde gebruiker wellicht net te weinig handvatten biedt.
Een andere functie van de webinterface is het kiezen van een vpn. Het is niet mogelijk om de vpn-verbinding uit te schakelen, dus er kan alleen gekozen worden uit werelddelen, landen en steden. Keezel werkt samen met drie vpn-aanbieders: PureVPN, ProXPN en Le VPN. Dat laatste is een van oorsprong Frans bedrijf dat in Hongkong is gevestigd en dat claimt geen logs bij te houden. Ook is het toegestaan om p2p-verkeer via de dienst te gebruiken. PureVPN is eveneens in Hongkong gevestigd en claimt eveneens een 'no logging'-beleid te hebben. ProXPN heeft een Nederlands kantoor en ook hier is een beleid aanwezig waarbij geen gegevens worden opgeslagen. Toch zijn het geen bekende vpn-diensten, waardoor het moeilijk te schatten is of de partijen daadwerkelijk te vertrouwen zijn. Door de drie diensten te combineren, is het volgens het Keezel-team mogelijk om verbinding te maken met 1250 servers in 160 landen. Tijdens het gebruik van de Keezel leverde het selecteren van servers op verschillende locaties geen problemen op.
De verbinding zelf was wel problematisch. Zo lukte het nooit om een snelheid van meer dan 20Mbit/s te halen, ongeacht de snelheid van het 'achterliggende' netwerk. Dit is echter ook aangegeven op de Keezel-pagina, waar staat dat gebruikers van de premium-versie snelheden tussen de 4 en 20Mbit/s kunnen verwachten. Voor de 'basic'-versie geldt een maximale snelheid van 0,5Mbit. Over het algemeen was de snelheid toereikend voor internetgebruik en het kijken van streams, maar met snelheden die variëren van 4 tot 20Mbit/s kan het soms lastig worden om volledig gebruik te maken van de aanwezigheid van een snel netwerk. Het gebruiken van het vpn voor het kijken van bijvoorbeeld het Amerikaanse Netflix-aanbod was evenmin mogelijk, omdat de dienst de aanwezigheid van het vpn detecteerde.
Andere functies en meerwaarde
Het dashboard van de Keezel biedt nog toegang tot enkele andere functies. Zo is er momenteel een bètafunctie voor het blokkeren van advertenties, die standaard uitstaat. Het blokkeren van advertenties gebeurt op basis van dns. Het Keezel-team claimt dat het apparaat beschermt tegen phishing door kwaadaardige sites te blokkeren, maar beschrijft niet hoe deze functie werkt. Verder is er een mogelijkheid voor het inschakelen van 5GHz-netwerken en het automatisch opnieuw verbinden. Ook het instellen van vpn via tcp behoort tot de mogelijkheden.
Een tweede bètafunctie draagt de naam 'Keezel to Keezel'. Daarmee is het mogelijk om één apparaat thuis neer te zetten om vervolgens met een ander exemplaar verbinding te maken en zo een tunnel naar het thuisnetwerk op te zetten. Dit lijkt echter een vrij dure oplossing, die ook op een andere manier te realiseren is, maar dat geldt niet voor elke gebruiker.
Een opvallend gebrek aan de Keezel is een simkaartslot. Het zou voor de hand liggen dat het apparaat van een 4g-kaartje voorzien kan worden om niet afhankelijk te zijn van bestaande netwerken. Op de redactie werd dit dan ook vaak verondersteld als de functie van het apparaat werd uitgelegd. Het is wel mogelijk om via een 4g-dongel een dataverbinding tot stand te brengen, net zoals als met een usb-ethernetadapter een bedrade verbinding tot stand kan worden gebracht. Tijdens het gebruik was het toch vaak nodig om een hotspot met een smartphone aan te maken, om vervolgens de Keezel te verbinden en dat netwerk weer te gebruiken op een laptop.
Volgens de Keezel-makers is een ander gebruiksscenario voor de kleine router dat deze thuis dienstdoet als vpn-portaal voor bijvoorbeeld de Chromecast of andere mediaspelers die geen mogelijkheid bieden voor het instellen van een vpn. Het klinkt als een goede oplossing, maar in de praktijk blijkt dat het gebruik binnenshuis is gelimiteerd door de vormgeving. Door het gebrek aan antennes is het bereik niet geweldig. Ook zijn er andere routers die dezelfde functie stukken beter vervullen voor minder geld, waardoor het gebruik van de Keezel als thuisrouter niet als een toevoeging aanvoelt. Dat neemt niet weg dat het voor sommige gebruikers alsnog een mogelijkheid kan bieden, doordat het gebruik vrij eenvoudig is.
Waarom een Keezel als ik al een vpn heb?
De grote vraag die de Keezel vrijwel meteen opwerpt, is de vraag waarom het apparaat nodig is als er toch al een vpn op je smartphone of laptop staat. Een gewoon vpn voorziet een gebruiker namelijk ook van een encrypted tunnel en biedt opties als serverselectie. Dat is een lastige vraag, waarop de makers van de Keezel een antwoord hebben bedacht. Zo zou de Keezel meteen verbinding met een vpn maken in tegenstelling tot een reguliere vpn-dienst, waardoor er altijd een versleutelde tunnel is. Met een traditioneel vpn is het mogelijk om informatie te laten uitlekken via een side channel, aldus de makers. In dat scenario is echter sprake van een zeer toegewijde aanvaller, die ook op andere manieren communicatie kan onderscheppen.
Een tweede argument is dat er geen software nodig is die geconfigureerd moet worden. Hoewel dat waar is, is het installeren en gebruiken van een vpn-app ook voor de gemiddelde gebruiker geen onmogelijke opgave. Wat wel houtsnijdt, is dat het niet nodig is om op elk afzonderlijk apparaat een vpn-app te installeren. Voor de individuele gebruiker geldt dat hij misschien twee of drie apparaten bij zich draagt, maar voor groepen van twee of meer personen kan de Keezel een handige toevoeging zijn. Ook is er geen restrictie voor het aantal tegelijkertijd verbonden apparaten.
Een derde argument is het blokkeren van ads. Ook hiervoor geldt weer dat het vrij gemakkelijk is een groot aantal apparaten tegelijk te beschermen, maar voor individuele apparaten zijn er genoeg applicaties die hetzelfde bereiken. Tot slot claimen de makers dat de Keezel het gebruik van het vpn scheidt van de gebruiker. Doordat de vpn-dienst wordt afgenomen via de Keezel, ziet de provider alleen een Keezel-id. Dit klopt, maar ook hiervoor zijn bijvoorbeeld anonieme vpn-diensten te vinden.
Conclusie
De Keezel is duidelijk bedoeld om te worden meegenomen en als 'veilige' draadloze router dienst te doen. Er zijn echter een paar problemen. Zo wordt als er sprake is van een enkele gebruiker de meerwaarde ten opzichte van een degelijke vpn-applicatie op een smartphone of laptop niet duidelijk genoeg. De toegevoegde veiligheid van een aanvullend draadloos netwerk als tussenstap is aanwezig, maar voor de gemiddelde vpn-gebruiker minimaal. Tijdens de testperiode was het toch vaak eenvoudiger om zelf een vpn aan te zetten dan de Keezel tevoorschijn te halen. Dat neemt niet weg dat de router voor groepen een uitkomst kan zijn.
Daarnaast is het een bruikbaar apparaat voor mensen die privacy willen, maar daar niet veel voor willen doen. Ook dan is de Keezel echter geen uitstekende kandidaat. Dat heeft ermee te maken dat hij nog te vaak problemen vertoont met het verbinden met een netwerk. Een apparaat dat zich op een dergelijke doelgroep richt, moet met zo min mogelijk problemen werken. Wellicht dat toekomstige versies van de Keezel of de bijbehorende software daar verandering in kunnen brengen.
/i/2001446725.jpeg?f=imagenormal)
Daar komt bij dat het geen goedkoop apparaat is. Vooral in combinatie met een vpn-abonnement zijn er al snel alternatieven te bedenken die minder duur zijn. Hoewel het 'levenslange' abonnement bestaat, is het de vraag hoe lang dit echt meegaat. De constatering dat er betere alternatieven zijn, geldt ook als we de functies van de Keezel individueel bekijken. Wil je een powerbank, dan zijn er betere opties te vinden. Wil je een thuisrouter met vpn en adblocker, dan is ook dat te realiseren. Over de vpn-functie hebben we het al gehad. De som van de afzonderlijke delen is gewoonweg niet groot genoeg om de Keezel te rechtvaardigen. Daarmee lijkt het een oplossing die zoekt naar een probleem.
Dat neemt niet weg dat het Keezel-team de uitvoering van het project goed heeft aangepakt. Het ontwerp is esthetisch en de menu's zijn doordacht. Daardoor is het een aantrekkelijk gadget, dat waar dan ook de aandacht zal trekken. Misschien is er daadwerkelijk een doelgroep voor de Keezel, maar die bestaat niet uit doorgewinterde tweakers.