Dual LED Backlight
The Frame is voorzien van een nieuwe backlighttechnologie die Samsung Dual LED Backlight noemt. Behalve bij The Frame is deze nieuwe technologie ook terug te vinden in de Q60T, het instapmodel uit de 'normale' QLED-range voor 2020. Beide televisies beschikken over een edge-led backlight met één strip leds aan de onderkant van het scherm. Het bijzondere aan deze leds is dat ze niet allemaal dezelfde kleurtemperatuur hebben, maar er twee verschillende leds worden gebruikt. Volgens Samsung hebben witte leds voor backlights normaal een correlated color temperature (cct) van 10.000 tot 12.000 Kelvin, terwijl televisies met een quantumdot-film voorzien zijn van blauwe backlights. Bij The Frame gebruikt Samsung naast blauwe leds naar eigen zeggen ook gele leds met een cct van 4000-5000 Kelvin.
Het beoogde voordeel van leds met twee verschillende kleurtemperaturen is volgens Samsung dat de tv deze kan 'mengen', om zo te zorgen dat de kleurtemperatuur zo goed mogelijk aansluit bij het beeld dat op het scherm wordt weergegeven, waardoor het contrast hoger wordt. Dat laatste lijkt een raar sprongetje, maar zeker voor edge-led-televisies zonder local dimming is dit in theorie plausibel: wanneer een televisie met een normale backlight beelden met een kleurtemperatuur van 6500 Kelvin op volledige helderheid toont, moet het lcd-paneel - meestal - de blauwe subpixels wat afknijpen om te voorkomen dat het beeld een blauwige tint krijgt als gevolg van de koele temperatuur van het licht van de backlight. Het paneel moet dus compenseren voor de kleurtemperatuur van de backlight. Door het dichtknijpen van één of meerdere subpixels boet het scherm hierbij aan helderheid in.
Wanneer de backlight in combinatie met het quantumdot-filter zélf licht uitstraalt dat een kleurtemperatuur van 6500 kelvin heeft, hoeft het lcd-paneel bij weergave van een wit beeld in theorie geen subpixels af te knijpen, zodat de lichtopbrengst van het scherm bij gelijke lichtopbrengst van de backlight toeneemt. In beide gevalleen zal de zwartwaarde gelijk zijn, wat betekent dat het contrast bij het 'ongeknepen' scherm hoger is.
Contrast
De theorie klinkt mooi, maar de vraag is natuurlijk hoe het in de praktijk uitpakt. The Frame is zoals beschreven een edge-led-scherm zonder local dimming, dus we meten per definitie altijd het native contrast van het paneel. Als we dit doen volgens de ANSI-methode met een schaakbord voorzien van acht witte en acht zwarte vlakken, komen we uit op 5652:1, wat inderdaad een uitstekende waarde is voor een lcd-paneel. Uiteraard zijn er lcd-televisies met fijnmazige local dimming die het nog beter doen, om over het oneindige contrast van oled te zwijgen, maar voor een lcd-scherm zónder local dimming is dit een zeer goede score.
Kleurweergave
Een correcte kleurweergave is iets minder van belang dan het contrast, maar daarmee zeker niet onbelangrijk voor een mooi beeld. We hebben de kleurweergave gemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter, die we in Calman hebben voorzien van een meterprofiel door middel van een X-Rite i1Pro 2-spectrometer.
Meting van de grijstinten levert een goed beeld op van de kleurweergave, want als alle tinten zonder kleurzweem worden getoond, wordt het grootste deel van de kleuren ook correct weergegeven. Bovendien zien we aan deze meting of de helderheid met de juiste stappen oploopt, zodat er geen details in het beeld verloren gaan.
/i/2004128524.png?f=imagenormal)
Van alle beeldmodi levert de 'film'-stand de beste resultaten op, met een bijna perfect grijsverloop zonder kleurzweem. De gemiddelde ΔΕ2000 van 1,2 is zeer goed en betekent dat met het blote oog geen afwijkingen in grijstinten zichtbaar zijn.
De wat meer verzadigde kleuren meten we aan de hand van de kleuren van de ColorChecker-kaart, die sinds jaar en dag in de fotografie wordt gebruikt om de kleurweergave te controleren.
/i/2004128526.png?f=imagenormal)
Ook hier zien we geringe afwijkingen, waarbij de afwijkingen bovendien vooral in relatieve helderheid zitten en niet zozeer in de kleurtoon. Een gemiddelde ΔΕ2000 van 2,5 betekent dat het scherm goed is afgesteld.
Hdr
The Frame is uiteraard ook geschikt om hdr-beelden weer te geven, al is een edge-led-scherm zonder local dimming hier in de basis niet de meest ideale oplossing voor. Daar staat tegenover dat de dual-led-technologie zorgt voor een hoog native contrast, waardoor The Frame in potentie toch een interessante tv voor hdr-weergave kan zijn, zeker wanneer je in een niet-verduisterde ruimte kijkt.
/i/2004128530.png?f=imagenormal)
De maximale helderheid van het scherm is bij The Frame afhankelijk van het percentage van het scherm dat wit moet worden weergegeven. Bij een volledig wit scherm meten we 527cd/m² en die helderheid behoudt het scherm als we het heldere vlak laten krimpen tot 5% van het totale schermoppervlak. Bij meting van een 2% groot vlak zien we dat de televisie de backlight automatisch terugregelt, om zo het zwartniveau te verbeteren. Deze automatische globale dimming is helaas niet uit te schakelen.
Bij het meten van hdr drukken we de afwijkingen niet meer uit in ΔΕ2000, maar gebruiken we ΔΕITP en ΔΕ ICtCp. Hier is voor gekozen omdat ΔΕ2000 nooit is ontworpen om afwijkingen van licht-uitstralende beeldschermen uit te drukken en er bij hogere helderheden grote afwijkingen optreden. Meer over dit onderwerp lees je hier en hier. De hdr-modus HDR Film levert het beste resultaat op.
/i/2004128532.png?f=imagenormal)
Bij het weergeven moeten hdr-beeldschermen helderheidspieken die boven het maximaal mogelijke liggen, afkappen en weergeven met de piekhelderheid van het scherm zelf. Daarbij gaan dus details in de hooglichten verloren. Om wat meer detail in de helderste delen van het scherm te behouden, passen televisiefabrikanten een bepaalde mate van roll-off toe bij het knikpunt in de electro-optical transfer function. Dat is de functie die, vergelijkbaar met gamma bij sdr-beelden, bepaalt hoe fel een bepaalde signaalwaarde daadwerkelijk moet worden weergegeven.
Door deze roll-off van de helderheid ontstaan er wat grotere afwijkingen rond het kantelpunt. Dit zie je terug in de middelste grafiek hierboven. In de bovenste grafiek zie je de afwijkingen waarbij de helderheidsfout buiten beschouwing is gelaten. Hoewel de afwijkingen tussen rood, groen en blauw daar groot lijken, wordt het beeld wat vertekend door de kleine schaal die van 96 tot 104 procent loopt.
De gemeten kleurafwijkingen liggen gemiddeld onder een ΔΕ ICtCp van 3,8 waardoor ze met het blote oog niet of nauwelijks waarneembaar zijn. In de middelste grafiek zijn helderheidsfouten wel meegenomen. Het kantelpunt is hier goed zichtbaar, waarbij opvalt dat het beeld vanaf circa 200cd/m² iets in helderheid wordt teruggeregeld ten opzichte van het ingangssignaal.
Dekking P3-kleurruimte
The Frame is een QLED-tv, voorzien van een quantumdot-filter dat moet zorgen voor een groot kleurbereik. Samsung claimt zelf volledige dekking van de P3-kleurruimte die bij hdr-video wordt gebruikt, maar bij onze meting blijven we steken op zo'n 91%. Dat is nog altijd een prima waarde, vooral omdat het gros van alle kleurinformatie ook bij hdr-beelden ruim binnen de 91% valt die de tv kan weergeven.
| Dekking DCI P3 kleurruimte | ||
|---|---|---|
| Televisie | Geteste beeldpreset HDR | Procenten in % (hoger is beter) |
| LG OLED55CX6LA | Bioscoop | 96 |
| Philips 55OLED805 | HDR Films | 92 |
| Samsung The Frame QE55LS03T | Film HDR | 91 |
| Samsung QE55Q95T | Film HDR | 89 |
| Samsung QE55Q80T | Film HDR | 88 |
| Sony Bravia KD-55XH9005 | Gebruiker | 87 |
| LG 55NANO816NA | Bioscoop | 86 |
| Hisense 55A7500F | Cinema dag | 86 |
| Panasonic 55HXW944 | True cinema | 85 |
| Sony Bravia KD-55X7055 | HDR video | 78 |
| Samsung UE55TU7020 | Film HDR | 74 |
:fill(white):strip_exif()/i/2003516938.jpeg?f=thumbmedium)
/i/2004719176.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004143078.jpeg?f=fpa)