Privacy, encryptie, versleuteling: het klinkt allemaal prettig, die anonimiteit, maar daartegenover staan ook nadelen. Dns-over-https kan bijvoorbeeld problemen opleveren voor veel bedrijven die hun eigen bedrijfsnetwerken hebben. Daarnaast helpt het dns-protocol gebruikers door verbinding te maken met de dichtsbijzijnde of in ieder geval de snelste server in de buurt. Met dns-over-https wordt dat ook een stuk moeilijker.
Bedrijfsnetwerken
Veel kritiek op dns-over-https komt uit de bedrijfshoek. Veel bedrijven gebruiken een eigen dns-resolver, bijvoorbeeld om contentblokkades op te zetten. Als een bedrijf een vpn opzet, krijgt het daar automatisch een eigen nameserver bij. In zulke gevallen is dns-over-https geen uitkomst, integendeel. Daarmee worden gecentraliseerde dns-instellingen gepasseerd en kunnen werknemers gemakkelijker om zulke blokkades heen. Dan is er nog het feit dat dns-queries vaak worden gebruikt om te scannen op malware. Als die standaard worden versleuteld, hebben systeembeveiligers een probleem.
Dat geeft hen een paar opties die geen van alle ideaal zijn. Https-verkeer blokkeren is geen optie, dus moeten ze de DoH-functie die voortaan standaard in browsers zit, uitschakelen. Ga er in een byod-omgeving maar aan staan. Een update van een browserversie in zijn geheel blokkeren is wel een optie, maar niet voor eeuwig. Om die reden is de implementatie die Google heeft bedacht, waarbij DoH alleen wordt geïmplementeerd als er geen andere instellingen zijn die daarboven staan, een redelijke tussenweg. Als een bedrijf een eigen resolver heeft, wordt die niet overschreven door het ingebouwde DoH-protocol.
Malware
Dns wordt gebruikt om te scannen op malware
Niet alleen maakt dns over https het moeilijker om malware te blokkeren, er is inmiddels ook al malware gespot die juist misbruik maakt van het nieuwe protocol. In juli ontdekten onderzoekers van Qihoo 360 dat de Godlua-malware was bijgewerkt en dns-over-https misbruikt om malwarescanners te omzeilen. Dat doet de malware door dns-queries naar de command-and-controlserver te versleutelen, waardoor het moeilijker wordt om die te spotten. Op dit moment zijn er nog niet veel van dergelijke gevallen van malware bekend. Ook om deze reden zijn er veel beveiligingsexperts die pleiten voor dns-over-tls in plaats van dns-over-https. Het DoT-protocol is zoals eerder gezegd veel gemakkelijker te blokkeren.
Boven alle praktische bezwaren heerst een wat abstractere discussie over ethiek en vrijheid. Dns is nu nog een grotendeels gedecentraliseerd protocol. Versleutelde dns-verbindingen lopen echter via een handjevol grote providers, met Google, Cloudflare en Quad9 voorop. Daarmee wordt dns steeds gecentraliseerder en je kunt je afvragen of dat een goede zaak is. CloudFlare is er op dit moment duidelijk over dat het geen gebruikersdata verkoopt, maar blijft dat zo nu het bedrijf aan de beurs genoteerd is? En zelfs als het bedrijf ethisch blijft handelen, is een single point of failure nog steeds geen goed idee. Wie daarvoor verder bewijs nodig heeft, hoeft alleen maar naar de storing van afgelopen juli te kijken.
Het begrip encryptie heeft bij de meeste gebruikers een goed imago. Encryptie betekent dat niemand kan meelezen met wat je schrijft, toch? In het geval van dns-over-https betekent het echter niet dat je verkeer compleet anoniem wordt. Je provider ziet er minder door, maar de dns-resolver, zoals Google of Cloudflare, ziet juist méér. Het probleem wordt dan verplaatst. Bovendien komen dns-queries in een dergelijk geval te liggen bij een commerciële partij, die doorgaans een stuk minder wordt gereguleerd dan een provider.
Overheidsregulering
Zeg je encryptie, dan zijn er altijd mensen die gaan steigeren. Immers, de terroristen en kinderpornoverspreiders verschuilen zich erachter en daarom zou versleuteling slecht zijn. Het aloude argument doet ook in deze discussie weer opgeld. Nergens gebeurde dat heftiger dan in het Verenigd Koninkrijk. Daar hebben isp's strenge verplichtingen, zoals het beruchte pornofilter. Ook zijn belangen- en mensenrechtenorganisaties bang voor de implicaties. In het VK waarschuwde de Internet Watch Foundation bijvoorbeeld dat dns-over-https 'het gevecht tegen online kindermisbruik' zou bemoeilijken. In het land laaide de discussie zelfs zo hoog op dat het samenwerkingsverband van internetproviders, de Internet Service Providers Association, Mozilla nomineerde voor de prijs van 'internetschurk'. Hoewel de ISPA de nominatie uiteindelijk terugtrok, bleek de lobby wel degelijk succes te hebben. Mozilla kondigde onlangs aan dns-over-https niet in het VK in te schakelen.
Internetproviders willen dat de politiek DoH aan banden legt
Niet geheel onverwacht komt de kritiek ook uit de commerciële hoek. Niet alleen Britse wetgevers én isp's zijn ontevreden met de plannen, ook in Amerika is er irritatie over. Een belangengroep van grote internetproviders in de VS schreef een brandbrief naar politici. Ze waren bang dat met name Google door de plannen zijn monopoliepositie zou versterken. Ook zou DoH in Chrome ertoe leiden dat 'kritieke internetfuncties' worden verstoord, zoals de eerder genoemde contentblokkering.
Op politiek vlak ligt DoH eveneens onder vuur. Regulering ligt op de loer. In het Amerikaanse congres ligt Google inmiddels weer onder een vergrootglas vanwege zorgen om oneerlijke concurrentie. Het bedrijf zou op deze manier alle internetverkeer naar zich toetrekken en de markt volledig consolideren.
Conclusie
Je zou zeggen dat dns-over-https een goede stap is voor de privacy van de doorsnee-internetgebruiker. ‘Het laatste stukje’ van een internetverbinding versleutelen terwijl dat jaren niet gebeurde, is op het eerste gezicht goed voor consumenten. Inmiddels blijken er echter heel wat haken en ogen aan het plan te zitten. Centralisatie van een van oudsher gedecentraliseerd protocol is een belangrijk bezwaar, maar belangrijker is dat vooral de implementatie nog veel te wensen overlaat. Interne bedrijfsnetwerken en beveiligingssoftware kunnen in de problemen komen als het protocol de standaard wordt, en je kunt je afvragen in hoeverre de technologie de gebruiker écht beschermt.