De toekomst van uhd-blu-ray

Zit er nog leven in de 4k-schijfjes?

High dynamic range als geheim wapen?

Als resolutie en scherpte niet als een overduidelijke meerwaarde worden gezien, dan is er bij uhd-blu-rays nog een andere factor op het vlak van de beeldkwaliteit die tot een wezenlijke, beduidend betere ervaring kan leiden: high dynamic range. Door een veel hoger dynamisch bereik en het grotere kleurbereik kunnen kleuren veel meer van het scherm spatten, en worden lichtbronnen een stuk helderder en overtuigender weergegeven. Zonlicht dat door een raam naar binnen valt kan, zeker op hoogwaardige tv's, heel fel en overtuigend worden weergegeven, terwijl in de rest van de kamer ook in de schaduwen nog het nodige detail is te zien. In een avondscène in de film The Revenant kan een groot vuur er zonder hdr wat flets uitzien, in de zin dat de kleur niet dat felle, volle oranje haalt en de helderheid niet fel afsteekt tegen de donkere omgeving. Met hdr is dat wel het geval en komt het kampvuur gevoelsmatig veel meer tot leven.

De potentiële meerwaarde van hdr is zonneklaar, maar ook dit is kennelijk vooralsnog geen factor die de verkoop van uhd-blu-rays doet exploderen. Een verklaring daarvoor is onder meer het al eerder aangestipte punt dat nog lang niet elke consument weet dat hdr bestaat, laat staan wat het toevoegt. Dat is niet zo vreemd, want menige televisie van een paar jaar oud ondersteunt het niet. En er zijn genoeg relatief goedkope 4k-tv's die op papier hdr ondersteunen, maar niet de gewenste helderheid en het contrast halen dat nodig is om hdr weer te geven op een manier dat het ook echt wat toevoegt. Het zijn vooral oled-tv's en lcd-tv’s met full array local dimming waarop hdr goed tot zijn recht komt. Dit zijn echter relatief dure tv's, die lang niet voor iedereen zijn weggelegd. Daar komt bij dat het aanbod van hdr-content op kabeltelevisie verwaarloosbaar is. Naast uhd-blu-rays moet het bij hdr vooral van streamingdiensten als Netflix en games op de Xbox One of PlayStation 4 komen.

Als het gaat om hdr ligt er ook een taak voor de sector om deze technologie niet alleen wat meer aan de man te brengen, maar vooral ook om orde in de chaos te scheppen. Als een filmliefhebber zich bewust is van hdr en dat meeneemt als factor voor zijn aankopen, dan zijn er nog allerlei verschillende standaarden. High dynamic range is een verzamelnaam waaronder een handjevol verschillende standaarden valt. Hdr10 is veruit het dominantst en staat op elke uhd-blu-ray, maar daarbij gaat het om statische informatie. Aan het begin van een film wordt extra data meegestuurd aan de hand waarvan een aantal eigenschappen wordt beschreven, zoals het maximale en het gemiddelde helderheidsniveau. Aan de hand daarvan weet het tv-scherm hoe het zich moet instellen, maar dat kan niet tussentijds worden aangepast. Scènes die heel donker of heel licht zijn, kunnen juist baat hebben bij dynamische metadata, waarbij aanpassingen per scène of zelfs per frame mogelijk zijn. Dat leidt in theorie tot een overtuigendere hdr-ervaring. Voor dynamische metadata zijn er echter twee concurrerende standaarden: Dolby Vision en hdr10+. En dan krijg je de situatie van uhd-blu-rays die soms alleen Dolby Vision hebben, soms alleen hdr10+ en in een enkel geval allebei. Een consument die graag wil ervaren hoe goed Game of Thrones ooit was, kan het in de zomer van vorig jaar op uhd-blu-ray uitgebrachte eerste seizoen van de HBO-serie tot zich nemen. Als hij echter de episodes op een Samsung-tv bekijkt, dan is het op de disk aanwezige Dolby Vision zinloos, omdat Samsung-tv's alleen hdr10+ ondersteunen en laat die standaard nou ontbreken bij deze uitgave. Het nog altijd aanwezige hdr10 is niet bepaald een aderlating, maar het zou de adoptie van hdr helpen als het landschap wat standaarden betreft minder versnipperd was.

• Volgende pagina 7. Streaming vs. 4k-schijfjes