Laten we beginnen bij het begin. Is het verboden om telefoons met verouderde en onveilige software te verkopen? Met die vraag klopten we aan bij de Autoriteit Consument & Markt, de Nederlandse toezichthouder voor onder meer de telecomsector.
Het antwoord is, zo blijkt, genuanceerd. "In zijn algemeenheid kun je zeggen dat het niet verboden is om die toestellen te verkopen", aldus woordvoerder Murco Mijnlieff van de ACM. Daarbij is wel een stevige kanttekening te maken. De verkoper heeft een wettelijke plicht om kopers in te lichten over eventuele beperkingen van het product. "Gebeurt dat niet, dan zou de consument de overeenkomst op grond van een ‘misleidende omissie’ kunnen vernietigen. De consument moet wel aannemelijk maken dat hij - als hij juist was geïnformeerd - de overeenkomst niet gesloten zou hebben." Kortom, als iemand de telefoon niet had gekocht als hij wist dat zijn gloednieuwe smartphone voorzien was van verouderde software, is dat een reden om de koop te ontbinden.
Verkopers moeten duidelijk maken dat het gaat om een telefoon die niet meer wordt ondersteund
Oude telefoons verkopen mag dus wel, maar verkopers moeten dan duidelijk maken dat het gaat om een telefoon die niet meer wordt ondersteund door de fabrikant, zegt de ACM. "Als een fabrikant geen updates meer maakt en daarmee de telefoon minder goed werkt en/of bestookt wordt met virussen, is dat essentiële informatie voor normaal gebruik van de telefoon. De verkoper behoort dat dan te melden." Op dit moment ontbreekt die informatie. Geen enkele webwinkel geeft bij oudere telefoons aan dat het gaat om een toestel dat vatbaar is voor een reeks bekende en misbruikte lekken in het besturingssysteem of iets van die strekking.
Het is een moeilijk vraagstuk, vindt ook ict-jurist Arnoud Engelfriet. "Helaas is deze praktijk zó wijdverbreid dat het haast ondoenlijk is hier een punt van te maken", blogde Engelfriet eind vorig jaar. "Je mag verwachten dat een telefoon veilig is en updates krijgt, zeg je dan. Maar dit is zo'n nieuw onderwerp dat de onderbouwing daarvoor moeilijk te geven is. Ik ben het ermee eens dat dit de verwachting is, alleen verder dan allerlei meningen komen we niet op dit moment."